U-boat
la ten đ??c phien am
ti?ng Anh
c?a ten ti?ng đ?c
U-Boot
, vi?t t?t c?a t?
Unterseeboot
(c?ng la
underseeboot
trong ti?ng Anh). Trong
ti?ng đ?c
,
U-Boat
la t? dung đ? ch? m?i lo?i tau ng?m, khong phan bi?t tau ng?m quan s? hay dan s?. Con trong
ti?ng Anh
,
U-boat
l?i la t? dung đ? ch? rieng lo?i tau ng?m quan s? đ??c s? d?ng r?ng rai b?i H?i quan đ?c trong 2 cu?c đ?i chi?n th? gi?i. M?c du tren ly thuy?t thi cac tau U-boat co th? đ??c s? d?ng hi?u qu? ch?ng l?i tau m?t n??c đ?i ph??ng, nh?ng tren th?c t?, chung th??ng đ??c s? d?ng trong chi?n tranh kinh t? (truy đu?i, đanh đ?m tau be va hang hoa tren tau), phong t?a b? bi?n b?ng cach r?i
th?y loi
. M?c tieu chinh c?a cac chi?n d?ch s? d?ng U-boat ma H?i quan đ?c th?c hi?n trong c? hai cu?c đ?i chi?n la c?t đ?t cac chuy?n tau ch? hang hoa ti?p v?n đi t? c?ng
Nova Scotia
c?a
Canada
va cac c?ng nh?
New York
hay
Baltimore
c?a
Hoa K?
t?i c?ng
Liverpool
c?a Anh. Cac tau ng?m c?a
đ? qu?c Ao Hung
trong Th? chi?n 1 c?ng đ??c g?i la U-boat.
Tau ng?m đ?u tien đ??c đong t?i đ?c la chi?c
Brandtaucher
, thi?t k? n?m 1850 b?i
nha phat minh
,
k? s?
Wilhelm Bauer
, đong b?i hang
Schweffel & Howaldt
t?i
Kiel
cho
H?i quan đ?c
. Sau
Th? chi?n 2
, chi?c tau ng?m U-2540 c?a
Tay đ?c
đ??c đ?t theo ten nha thi?t k? nay nh? la cach ng??i đ?c t??ng nh? đ?n ong. Hi?n nay, tau Wilhelm Bauer đang la tau b?o tang ? thanh ph?
Bremerhaven
,
đ?c
/
Ti?p đo la cac m?u
W1
va
W2
vao n?m 1890, đong theo m?u thi?t k? tau ng?m Nordenfelt. N?m 1903, x??ng đong tau c?a hang Germaniawerft t?i Kiel đa hoan thanh chi?c tau ng?m v?i ch?c n?ng hoan thi?n đ?u tien ten
Forelle
va ban l?i cho
Nga
trong th?i k?
chi?n tranh Nga - Nh?t
vao thang 4 n?m 1904. Nh?ng cong trinh đ?u tien đ??c ti?n hanh b?i k? s? ng??i Tay Ban Nha Raymondo Lorenzo d'Equevilley Montjustin. Chi?c tau đ?u tien c?a H?i quan đ?c đ??c đong n?m 1905. đo la chi?c tau l?p
Karp
, v?i hai l?p v?, ch?y b?i đ?ng c? Korting b?ng d?u kerosene, v? trang v?i m?t ?ng phong loi. đ?ng c? diesel ch? đ??c l?p đ?t trong cac tau ng?m c?a đ?c l?p
U-19
n?m 1912?13. Kh?i đ?u Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t, đ?c co 48 tau ng?m, thu?c 13 l?p, đa hoan thanh ho?c đang đ??c đong.
Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Tau ng?m đ?c
U-9
(1910).
Kh?i đ?u cu?c chi?n, đ?c co 29 U-boat ho?t đ?ng; trong vong 10 tu?n, chung đa đanh chim 5 tau
tu?n d??ng h?m
c?a Anh. T?i thang 10, chi?c
U-9
đanh chim cac chi?n h?m c? c?a Anh la chi?c
HMS
Aboukir
,
Cressy
va
Hogue
ch? trong co m?t gi?.
Cu?i cung thi chi?n thu?t c?a đ?c c?ng th?t b?i, khong đ? đ? ng?n c?n ho?t đ?ng v?n chuy?n c?a đ?ng minh, ph?n nhi?u la do s? xu?t hi?n c?a cac tau h? t?ng, tr??c khi binh linh va v?t t? chi?n tranh t? M? đ??c đ?a t?i Phap. Tuy nhien, ly do chinh c?a vi?c chi?n tranh ch?m d?t la vi?c Anh phong t?a đ?c, khi?n cho kinh t? s?p đ?. L?nh ng?ng b?n co hi?u l?c vao 11 thang 11 n?m 1918, va cac tau ng?m đ?c ph?i đ?u hang đ?ng minh. Trong t?ng s? 360 tau ng?m đ?c đ??c đong, co 178 chi?c b? m?t, nh?ng chung đa đanh chim đ??c 11 tri?u t?n hang hoa.
Sau chi?n tranh, theo
Hoa ??c Versailles
gi?i h?n h?m đ?i đ?c. Hoa ??c nay c?ng nghiem c?m vi?c đ?c nghien c?u, đong m?i hay trang b? tau ng?m. Tuy nhien, m?t phong thi?t k? tau ng?m đ??c ng??i đ?c l?p ra ? Ha Lan, va m?t ch??ng trinh nghien c?u tau ng?m đ??c b?t đ?u ? Th?y đi?n va Ph?n Lan. T? sau n?m 1933 đ?n tr??c khi Chi?n tranh th? gi?i th? hai bung n?, đ?c Qu?c xa ti?n hanh đong U-boat va hu?n luy?n th?y th?, g?i cac ho?t đ?ng nay la "nghien c?u", ho?c che gi?u chung v?i cac v? b?c khac. Khi cac ho?t đ?ng nay b? l?, đ?c ph?i ky hi?p ??c v?i Anh quy đ?nh s? tau ng?m đ?c ch? đ??c ngang b?ng v?i s? tau ng?m Anh, con tau chi?n thi it h?n Anh. Khi chi?n tranh bung n?, H?i quan phat xit đ?c co 65 chi?c U-boat, v?i 21 trong s? đo s?n sang tham chi?n.
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Trong cu?c chi?n, chi?n thu?t s? d?ng U-boat la m?t ph?n chinh trong Tr?n chi?n đ?i Tay D??ng, di?n ra su?t th?i k? chi?n s?. đ?c co h?m đ?i tau ng?m l?n nh?t, vi
Hoa ??c Versailles
gi?i h?n h?m đ?i tau n?i c?a đ?c ch? đ??c co 6
thi?t giap h?m
(nh? h?n 10.000 t?n), 6
tu?n d??ng h?m
va 12
khu tr?c h?m
.
[1]
Th? t??ng Anh
Winston Churchill
đa vi?t trong h?i ky c?a minh vao n?m 1948: "đi?u duy nh?t khi?n toi kinh s? trong su?t cu?c chi?n la hi?m h?a U-Boat".
C?ng U-boat t?i
Saint-Nazaire
, Phap
Ho?t đ?ng ch?ng tau ng?m
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nh?ng ng??i s?ng sot t?
U-175
sau khi no b? chi?c tau tu?n duyen USS
Spencer
c?a Tu?n duyen M? đanh đ?m b?ng bom chim, 17 thang 4,
1943
Cac chi?n thu?t ch?ng tau ng?m, nh? s? d?ng
radar
,
sonar
, bom chim,
sung c?i
di?t tau ng?m (Squid, Hedgehog,...), pha ma
Enigma
c?a đ?c, s? d?ng thi?t b?
Leigh Light
, may bay h? t?ng (đ?c bi?t la dung
tau san bay h? t?ng
h?ng nh?) va vi?c Hoa K? tham chi?n, v?i ti?m l?c đong tau, ch? t?o may bay, v? khi ch?ng ng?m to l?n, đa xoay chi?u chi?n tranh v?i U-boat. Cu?i cung, h?m đ?i U-boat ch?u t?n th?t n?ng va b?i tr?n v?i 793 chi?c U-boat b? m?t, va kho?ng 28.000 th?y binh (t?c 75% l?c l??ng).
Cung luc, đ?ng Minh đanh pha cac x??ng đong tau U-boat va c?n c? t? đo chung xu?t phat.
Sau Chi?n tranh th? gi?i th? hai
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
U-15
, c?a
H?i quan đ?c
t?i
Kiel
2007
K? t? 1955, Tay đ?c đ??c phep co m?t h?m đ?i nh?. Ban đ?u hai chi?c
Tau ng?m Klasse XXIII
(U-2335 va U-2337) va m?t chi?c
Tau ng?m Klasse XXI
(U-2540) đ??c tr?c v?t va s?a ch?a đ? tai trang b? sau chi?n tranh. T?i nh?ng n?m 1960, Tay đ?c đ??c phep tr? l?i v?i vi?c đong tau ng?m. Vi ban đ?u đ?c ch? đ??c đong tau nh? h?n 450 t?n, nen h?i quan t?p trung vao đong cac tau duyen h?i nh? đ? ch?ng đe d?a t? Lien Xo va đong đ?c ?
bi?n Baltic
. Cac tau ng?m đ??c ch? t?o ? đ?c t? sau Th? chi?n 2 cho đ?n nay ch? y?u s? d?ng k? thu?t cao (đ?ng c? AIP, chan v?t ch?y khong bong bong, v? tau h?p th? sonar,...) đ? bu đ?p vao kich th??c nh? c?a tau.
- uboat-bases.com
The german U-boat bases of the WW-II in France: Brest, Lorient, St-Nazaire, La Rochelle, Bordeaux.
- uboat.net
Comprehensive reference source for WW II U-boat information.
- ubootwaffe.net
Comprehensive reference source for WW II U-boat information.
- ^
Hakim, Joy (1995).
A History of Us: War, Peace and all that Jazz
. New York: Oxford University Press. tr. 100?104.
ISBN
0-19-509514-6
.
- John Abbatiello.
Anti-Submarine Warfare in World War I: British Naval Aviation and the Defeat of the U-Boats
(2005)
- Buchheim, Lothar-Gunther,
Das Boot
(Original German edition 1973, eventually translated into English and many other Western languages).
Movie adaptation
in 1981, directed by
Wolfgang Petersen
- Gannon, Michael (1998)
Black May
. Dell Publishing.
ISBN 0-440-23564-2
- Gannon, Michael (1990)
Operation Drumbeat
. Naval Institute Press.
ISBN 978-1-59114-302-4
- Gray, Edwyn A.
The U-Boat War, 1914-1918
(1994)
- Kurson, Robert (2004).
Shadow Divers: The True Adventure of Two Americans Who Risked Everything to Solve One of the Last Mysteries of World War II
. Random House Publishing.
ISBN 0-375-50858-9
- Preston, Anthony (2005).
The World's Greatest Submarines
.
- Stern, Robert C. (1999).
Battle Beneath the Waves: U-boats at war
. Arms and Armor/Sterling Publishing.
ISBN 1-85409-200-6
.
- van der Vat, Dan.
The Atlantic Campaign
Harper & Row, 1988. Connects submarine and antisubmarine operations between World War I and World War II, and suggests a continuous war.
- Moller, Eberhard and Werner Brack.
The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present
(2006)
ISBN 1-85367-623-3
- Showell, Jak Mallmann.
The U-boat Century: German Submarine Warfare, 1906-2006
(2006)
ISBN 1-59114-892-8
- Georg von Trapp and Elizabeth M. Campbell.
To the Last Salute: Memories of an Austrian U-Boat Commander
(2007)
- Westwood, David.
U-Boat War: Doenitz and the evolution of the German Submarine Service 1935 - 1945
(2005)
ISBN 1-932033-43-2
- Werner, Herbert.
Iron Coffins: A Personal Account of the German U-Boat Battles of World War II
ISBN 978-0304353309
- Von Scheck, Karl.
U122: The Diary of a U-boat Commander
Diggory Press
ISBN 978-1846850493
 |
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
U-boat
.
|