한국   대만   중국   일본 
Tri th?c ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Tri th?c

Bach khoa toan th? m? Wikipedia

Tri th?c la ng??i co ki?n th?c sau xa v? m?t hay nhi?u l?nh v?c h?n s? hi?u bi?t c?a m?t b?ng chung c?a xa h?i vao t?ng th?i k?.

S? xu?t hi?n c?a t? tri th?c khi m?t v?n b?n khang ngh? cong b? n?m 1906 - do nha v?n Zola ky ten đ?u - l?i đ??c th? t??ng Phap Clemenceau (ti?n s?, nha bao) g?i la Tuyen ngon c?a Tri th?c (Manifeste Des Intellectuels). Th? la m?t tinh t? tr? thanh danh t? m?i, ch?a h? co trong cac t? đi?n l?n tr??c đo nh? Larousse 1866-1878 hay đ?i t? đi?n Bach khoa 1885-1902. Ngay sau đo, th? gi?i đa ch?p nh?n m?t t? ng? m?i.

đ?nh ngh?a [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tri th?c co th? đ??c dung đ? ch? ba lo?i ng??i sau đay:

M?t tri th?c la m?t ng??i s? d?ng t? t??ng va suy lu?n , tri thong minh va cac suy lu?n co tinh ph?n bi?n va phan tich , trong m?t nganh ngh? nao đo hay la trong t? cach ca nhan va la

  1. m?t ng??i co lien h? v?i cac y t??ng va cac ly thuy?t tr?u t??ng ;
  2. m?t ng??i ma v?i nganh c?a minh (vi d? tri?t h?c , phe binh v?n h?c , xa h?i h?c , lu?t , phan tich chinh tr? , khoa h?c ly thuy?t v.v.) t?o ra va truy?n ba cac y t??ng m?i; [1]
  3. m?t ng??i v?i ki?n th?c sau r?ng v? v?n hoa ngh? thu?t đa lam cho ti?ng noi c?a h? co ?nh h??ng trong cong chung .

Vai tro trong ho?t đ?ng chinh tr? - xa h?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nha tri th?c nghien c?u , phan tich, va ch? trich trong cac cu?c tranh lu?n c?ng nh? cac ho?t đ?ng cong c?ng , đ? gay ?nh h??ng đ?n s? phat tri?n c?a xa h?i . đi?u nay co th? đ?a t?i nh?ng xung đ?t v?i cac chinh tr? gia , c?ng nh? nh?ng ng??i c?m quy?n . đ?i v?i chinh ph? c?a m?t n??c thai đ? c?a h? co th? la ra m?t ?ng h? nh?ng d? đ?nh c?i t? hay ch?ng đ?i l?i chung. Gi?i tri th?c nh? v?y c?ng la nh?ng ng??i t?o ra cac y th?c h? ho?c la nh?ng ng??i ch? trich . Khi nao ma quan đi?m h? đ?ng tinh v?i nh?ng ng??i n?m quy?n, h? co th? la nh?ng ng??i giup đ? r?t hi?u l?c, ng??c l?i khi khong đ?ng y, h? tr? thanh nh?ng nha b?t đ?ng chinh ki?n va co th? b? tru d?p . Nh?ng nha b?t đ?ng chinh ki?n thanh cong co th? đ??c tham d? vao chinh quy?n . Vi v?y đ?i v?i chinh quy?n gi?i tri th?c la nh?ng thanh ph?n kho đ?i pho c?ng nh? la nh?ng ph??ng ti?n đ?c l?c trong vi?c phat tri?n xa h?i. Tri?t gia Phap Julien Benda (1867-1956) t? n?m 1927 đa nh?n m?nh trong bai vi?t n?i ti?ng c?a ong la " S? ph?n b?i c?a gi?i tri th?c " cai khuynh h??ng c?a cac nha tri th?c, tr? thanh nh?ng ng??i gop ph?n th?c hi?n nh?ng quy?n l?i c?ng nh? y th?c h? c?a xa h?i.
Gi?i tri th?c phat tri?n nh?ng quan h? ban chinh th?c v?i nhau, ra ngoai khuon kh? lam vi?c va gia đinh . Nh? v?y nhom tri th?c ma giup đ? cho gi?i c?m quy?n trong chinh ph? th??ng co nhi?u tin t?c h?n h?, hay nh?ng ng??i cung ho?t đ?ng chinh tr? v?i minh, b?i v?y th??ng đ??c tr?ng n?, m?c du c?ng b? nghi ng? vi co quan h? v?i cac đ?i th? chinh tr?. Con nhom tri th?c đ?i l?p thi th??ng hi?u bi?t h?n la dan chung trung binh, ngay c? khi h? th?ng chinh quy?n gi?i h?n ch?t ch? quy?n t? do bao chi . S? hi?u bi?t v? nh?ng chi ti?t trong chinh quy?n th??ng lam cho h? tr? thanh m?c tieu đ? cac n??c khac do h?i.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Sowell, Thomas (1980). Knowledge and Decisions . Basic Books.