Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Tri th?c
la ng??i co
ki?n th?c
sau xa v? m?t hay nhi?u
l?nh v?c
h?n s? hi?u bi?t c?a m?t b?ng chung c?a
xa h?i
vao t?ng th?i k?.
S? xu?t hi?n c?a t?
tri th?c
khi m?t
v?n b?n
khang ngh?
cong b? n?m 1906 - do nha v?n
Zola
ky ten đ?u - l?i đ??c th? t??ng Phap
Clemenceau
(ti?n s?, nha bao) g?i la
Tuyen ngon c?a Tri th?c
(Manifeste Des Intellectuels).
Th? la m?t
tinh t?
tr? thanh
danh t?
m?i, ch?a h? co trong cac
t? đi?n
l?n tr??c đo nh?
Larousse
1866-1878 hay
đ?i t? đi?n Bach khoa
1885-1902. Ngay sau đo,
th? gi?i
đa ch?p nh?n m?t
t? ng?
m?i.
Tri th?c
co th? đ??c dung đ? ch? ba lo?i ng??i sau đay:
M?t tri th?c la m?t ng??i s? d?ng
t? t??ng
va
suy lu?n
, tri
thong minh
va cac suy lu?n co tinh
ph?n bi?n
va
phan tich
,
trong m?t nganh ngh? nao đo hay la trong
t? cach
ca nhan
va la
- m?t ng??i co
lien h?
v?i cac
y t??ng
va cac
ly thuy?t
tr?u t??ng
;
- m?t ng??i ma v?i nganh c?a minh (vi d?
tri?t h?c
,
phe binh v?n h?c
,
xa h?i h?c
,
lu?t
,
phan tich chinh tr?
,
khoa h?c ly thuy?t
v.v.) t?o ra va truy?n ba cac y t??ng m?i;
[1]
- m?t ng??i v?i ki?n th?c sau r?ng v?
v?n hoa
ngh? thu?t
đa lam cho ti?ng noi c?a h? co ?nh h??ng trong
cong chung
.
Vai tro trong ho?t đ?ng chinh tr? - xa h?i
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nha tri th?c
nghien c?u
, phan tich, va
ch? trich
trong cac cu?c
tranh lu?n
c?ng nh? cac
ho?t đ?ng cong c?ng
, đ? gay
?nh h??ng
đ?n s?
phat tri?n
c?a
xa h?i
. đi?u nay co th? đ?a t?i nh?ng xung đ?t v?i cac
chinh tr? gia
, c?ng nh?
nh?ng ng??i c?m quy?n
. đ?i v?i
chinh ph?
c?a m?t
n??c
thai đ? c?a h? co th? la ra m?t
?ng h?
nh?ng
d? đ?nh
c?i t?
hay
ch?ng đ?i
l?i chung.
Gi?i tri th?c
nh? v?y c?ng la nh?ng ng??i t?o ra cac
y th?c h?
ho?c la
nh?ng ng??i ch? trich
.
Khi nao ma quan đi?m h? đ?ng tinh v?i nh?ng ng??i n?m quy?n, h? co th? la nh?ng ng??i giup đ? r?t hi?u l?c, ng??c l?i khi khong đ?ng y, h? tr? thanh nh?ng
nha b?t đ?ng chinh ki?n
va co th? b?
tru d?p
. Nh?ng nha b?t đ?ng chinh ki?n thanh cong co th? đ??c tham d? vao
chinh quy?n
. Vi v?y đ?i v?i chinh quy?n gi?i tri th?c la nh?ng thanh ph?n kho đ?i pho c?ng nh? la nh?ng ph??ng ti?n đ?c l?c trong vi?c phat tri?n xa h?i. Tri?t gia Phap
Julien Benda
(1867-1956) t? n?m 1927 đa nh?n m?nh trong bai vi?t n?i ti?ng c?a ong la "
S? ph?n b?i c?a gi?i tri th?c
" cai khuynh h??ng c?a cac nha tri th?c, tr? thanh nh?ng ng??i gop ph?n th?c hi?n nh?ng quy?n l?i c?ng nh? y th?c h? c?a xa h?i.
Gi?i tri th?c phat tri?n nh?ng
quan h?
ban chinh th?c
v?i nhau, ra ngoai khuon kh? lam vi?c va
gia đinh
. Nh? v?y nhom tri th?c ma giup đ? cho gi?i c?m quy?n trong chinh ph? th??ng co nhi?u
tin t?c
h?n h?, hay nh?ng ng??i cung
ho?t đ?ng chinh tr?
v?i minh, b?i v?y th??ng đ??c tr?ng n?, m?c du c?ng b? nghi ng? vi co quan h? v?i cac đ?i th? chinh tr?. Con nhom tri th?c đ?i l?p thi th??ng hi?u bi?t h?n la dan chung trung binh, ngay c? khi
h? th?ng chinh quy?n
gi?i h?n ch?t ch? quy?n
t? do bao chi
. S? hi?u bi?t v? nh?ng chi ti?t trong chinh quy?n th??ng lam cho h? tr? thanh m?c tieu đ? cac n??c khac do h?i.