Tokugawa Yoshinobu
(?川 慶喜
đ?c Xuyen Khanh H?
), con g?i la
Tokugawa Keiki
, sinh ngay
28 thang 10
n?m
1837
, m?t ngay
22 thang 11
n?m
1913
) la
T??ng quan
th? 15 va la T??ng quan cu?i cung c?a
M?c ph? Tokugawa
, đ?ng th?i ong c?ng la v? T??ng quan cu?i cung trong l?ch s?
Nh?t B?n
. Ong gop ph?n trong phong trao
c?i cach
chinh quy?n M?c ph? đa gia c?i, nh?ng cu?i cung khong thanh cong. Sau khi t? ngoi vao cu?i n?m
1867
, ong vui thu đi?n vien, va tranh h?n d? lu?n cong chung trong su?t ph?n đ?i con l?i.
Tokugawa Yoshinobu
sinh ra ?
Mito
,
t?nh Hitachi
, la con trai th? b?y c?a
Tokugawa Nariaki
,
daimyo
c?a Mito. Mito la m?t trong cac
gosanke
, ba chi c?a gia t?c Tokugawa đ? t? cach đ? đ??c ch?n lam Chinh di đ?i t??ng quan.
Sinh ra v?i cai ten Matsudaira Shichir?ma
[2]
, ong l?n len d??i s? trong nom va giam sat nghiem ng?t va kh? h?nh
[3]
. Ong đ??c d?y vi?t ch? va
vo thu?t
, c?ng nh? ti?p nh?n n?n giao d?c thu?n nh?t cac quy t?c v? nen chinh tr? va chinh quy?n.
[4]
Do s? xui gi?c c?a cha minh, Shichir?ma đ??c gia đinh
Hitotsubashi-Tokugawa
nh?n nuoi đ? co c? h?i t?t h?n th?a k? ch?c Chinh di đ?i t??ng quan.
[5]
Ong tr? thanh t?c tr??ng n?m 1847, đ?n tu?i tr??ng thanh cung n?m đo, nh?n ch?c v? va t??c hi?u tri?u đinh, va l?y ten la Yoshinobu.
[6]
Sau cai ch?t c?a v? T??ng quan th? 13 la
Tokugawa Iesada
, n?m 1858, Yoshinobu đ??c đ? c?a lam ng??i k? v? ti?m n?ng.
[7]
Nh?ng ng??i ?ng h? ong tin vao kh? n?ng va hi?u qu? c?a ong trong vi?c x? ly cac s? v? trong gia đinh. Tuy nhien, phe đ?i l?p, do
Ii Naosuke
d?n đ?u, chi?n th?ng. ?ng c? vien c?a h?,
Tokugawa Yoshitomi
tr? tu?i, đ??c ch?n, va tr? thanh Iemochi th? 14.
[8]
Khong lau sau đo, trong cu?c
Thanh tr?ng An Chinh
, Yoshinobu va nh?ng ng??i ?ng h? ong b?
giam l?ng
.
[9]
Yoshinobu t? minh r?i kh?i v? tri t?c tr??ng nha Hitotsubashi.
Th?i k? th?ng tr? chinh quy?n Tokugawa c?a Ii đ??c đanh d?u b?ng s? qu?n ly t?i va cac cu?c đ?u đa chinh tr?. Khi Ii b? am sat n?m 1860, Yoshinobu l?i tr? thanh t?c tr??ng c?a nha Hitotsubashi, va n?m 1862 đ??c đ? c?a lam T??ng quan H?u ki?n Ch?c
(
?軍後見職
,
sh?gun atomi-shoku
?
)
, va nh?n t??c v? nay it lau sau đo.
[10]
Cung luc đo, 2 đ?ng minh than c?n nh?t c?a ong,
Matsudaira Yoshinaga
va
Matsudaira Katamori
, đ??c đ? c? vao 2 v? tri cao khac: Yoshinaga la Chinh tr? T?ng tai ch?c
(
政治?裁職
,
seiji s?sai shoku
?
)
[11]
, Katamori la Th? h? Kyoto
(
京都守護職
,
Kyoto Shugoshoku
?
)
[12]
. 3 ng??i nay sau đo ti?n hanh nhi?u b??c đ? d?p t?t s? b?t ?n ? khu v?c Kyoto, va t?p h?p cac đ?ng minh đ? ch?ng l?i cac hanh vi n?i lo?n c?a
phien Ch?sh?
. H? la nh?ng nhan v?t quan tr?ng trong đ?ng chinh tr?
k?bu-gattai
, tim ki?m s? hoa gi?i gi?a M?c ph? va tri?u đinh.
[13]
N?m 1864, Yoshinobu, la Ch? huy tr??ng c?a Th? v? Hoang cung, đanh b?i đ??c quan Ch?sh? khi h? c? chi?m c?ng
Hamaguri
c?a Hoang cung. đi?u nay đ?t đ??c la nh? s? d?ng lien quan
Aizu
-
Satsuma
.
[14]
T??ng quan Yoshinobu (1866)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau cai ch?t c?a
Tokugawa Iemochi
n?m 1866, Yoshinobu đ??c ch?n th?a k? Iemochi, va tr? thanh Chinh di đ?i t??ng quan (
Sh?gun
) th? 15 c?a
M?c ph? Tokugawa
.
[15]
Ong la T??ng quan duy nh?t đong đ?i b?n doanh ngoai thanh Edo trong su?t th?i k? n?m quy?n; ong khong bao gi? đ?t chan vao
thanh Edo
v?i t? cach T??ng quan
[16]
.
Ngay khi Yoshinobu len ngoi T??ng quan, nh?ng s? thay đ?i to l?n đ??c th?c hi?n. M?t s? xem xet l?i k? l??ng chinh quy?n đ??c cam đoan đ? kh?i đ?ng nh?ng c?i cach đ? c?ng c? chinh quy?n Tokugawa. đ?c bi?t la v?i s? giup đ? c?a
đ? nh? đ? ch? Phap
, v?i vi?c xay d?ng kho sung
Yokosuka
d??i s? giam sat c?a
Leonce Verny
, va c?
Phai đoan Quan s? Phap
đ? hi?n đ?i hoa quan đ?i
M?c ph?
.
[17]
L?c quan va H?i quan qu?c gia, đa n?m d??i s? ch? huy c?a nha Tokugawa, đ??c gia t?ng s?c m?nh v?i s? giup đ? c?a ng??i
Phap
, va cac trang thi?t b? quan s? đ??c mua t?
Hoa K?
.
[18]
Quan đi?m c?a nhi?u ng??i r?ng M?c ph? Tokugawa đang đ?t t?i n?n t?ng quy?n l?c va s?c m?nh m?i; tuy v?y, th?c t? thi no s? s?p đ? trong vong ch?a đ?y m?t n?m s?p t?i.
Chi?n tranh M?u Thin (1867?1869)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Lo s? vi s? c?ng c? m?i c?a M?c ph? Tokugawa d??i s? lanh đ?o sang su?t ma m?nh m? c?a ng??i ch? m?i, cac vo s? t? Satsuma, Ch?sh? va
Tosa
k?t lien minh đ? ch?ng l?i ch? đ? M?c ph?. D??i kh?u hi?u '"
Ton Hoang, Nh??ng Di
" (
sonn? j?i
) cung v?i n?i s? hai v? m?t T??ng quan đ??c m?nh danh la "Ieyasu tai sinh" s? ti?p t?c ti?m đo?t quy?n l?c c?a Thien hoang, h? hanh đ?ng đ? lam M?c ph? s?p đ?, m?c du h? khac nhau trong cach ti?p c?n. đ?c bi?t, Tosa v?a ph?i h?n, h? đ? xu?t m?t cu?c th??ng l??ng nh? đo Yoshinobu s? t? ngoi T??ng quan, nh?ng ch? tri m?t H?i đ?ng cac Th?ng đ?c Qu?c gia bao g?m nhi?u
daimyo
. Cu?i cung,
Yamauchi Toyonori
, daimyo Tosa, cung v?i c? v?n c?a ong, Got? Sh?jir?, th?nh c?u Yoshinobu t? ngoi
[19]
đ? bi?n đi?u nay thanh hi?n th?c.
Yoshinobu tuyen b? t? b? t??c v? Chinh di đ?i t??ng quan n?m 1867, chinh th?c "tr? l?i đ?i quy?n" v? cho Thien hoang.
[20]
Ong sau đo r?i kh?i Kyoto đ? đ?n
Osaka
. Tuy v?y, cac phien Satsuma va Ch?sh?, trong khi ?ng h? m?t H?i đ?ng cai qu?n cac lanh chua đ?i danh, l?i ch?ng l?i vi?c Yoshinobu s? lanh đ?o no.
[19]
H? bi m?t gianh đ??c m?t chi?u ch?
[19]
keu g?i dung quan đ?i đanh l?i Yoshinobu (sau nay m?i bi?t đo la gi? m?o
[21]
) va đ?a m?t s? l??ng l?n quan Satsuma va Ch?sh? đ?n Kyoto.
[22]
Co m?t cu?c h?p t?i Hoang cung, ? đo Yoshinobu b? t??c m?i danh hi?u va đ?t đai
[23]
, b?t ch?p vi?c ong khong lam gi đ? co th? k?t lu?n đo la s? cong kich hay t?i l?i. B?t k? ai co th? ch?ng l?i vi?c đo đ?u khong co m?t trong cu?c h?p.
[22]
Yoshinobu ch?ng l?i đ?ng thai đo, va so?n m?t b?c th? ph?n đ?i g?i đ?n tri?u đinh
[24]
; v?i s? thuc gi?c c?a nh?ng ng??i t? Aizu, Kuwana, va cac phien khac, va v?i tinh hinh co m?t s? l??ng l?n quan Satsuma va Ch?sh? t?i Kyoto, ong g?i đi kem m?t s? quan l?n đ? chuy?n b?c th? đ?n tri?u đinh.
[25]
Khi quan đ?i Tokugawa đ?n ngo?i o Kyoto, h? b? t? ch?i cho vao, va b? quan đ?i Satsuma va Choshu t?n cong, m? đ?u
Tr?n Toba-Fushimi
, tr?n đanh đ?u tien trong
Chi?n tranh Boshin
.
[26]
M?c du quan đ?i Tokugawa co l?i th? ro rang v? s? l??ng, Yoshinobu t? b? quan đ?i minh vao gi?a tr?n đanh, va ch?y đ?n
Edo
[27]
. Ong t? đ?t minh vao th? giam c?m, va t? y khu?t ph?c tri?u đinh. Tuy v?y, m?t th?a ??c hoa binh đ?t đ??c theo đo
Tayasu Kamenosuke
, chi tr??ng m?t chi c?a gia đinh Tokugawa, đ??c nh?n lam con nuoi va tr? thanh t?c tr??ng c?a nha Tokugawa
[28]
; thanh Edo đ??c trao cho quan đ?i tri?u đinh
[29]
va thanh ph? tranh đ??c h?a chi?n tranh.
Cung v?i Kamenosuke (nay l?y ten la
Tokugawa Iesato
), Yoshinobu chuy?n đ?n
Shizuoka
, n?i
Tokugawa Ieyasu
, ng??i sang l?p M?c ph? Tokugawa đa an d??ng tu?i gia vai th? k? tr??c đo. Iesato đ??c phong lam
đ?i danh
c?a
phien Shizuoka
m?i, nh?ng m?t t??c hi?u nay vai n?m sau đo khi h? th?ng phien b? gi?i th?.
Nhi?u
hatamoto
c?ng đ?n đ?nh c? ? Shizuoka; m?t ph?n l?n trong s? h? khong tim đ??c nh?ng cach th?c đ? nuoi s?ng b?n than minh. K?t qu? la, nhi?u ng??i trong s? h? b?t man v?i Yoshinobu, m?t s? con t?i m?c mu?n ong ph?i ch?t.
[30]
Tokugawa Yoshinobu nh?n th?c đ??c đi?u nay va lo s? v? m?t cu?c
am sat
đ?n n?i ong s?p x?p l?i gi?c ng? c?a minh đ? đanh l?a m?t ten sat th? co th? t?i.
[31]
S?ng m?t cu?c đ?i h?u tri yen binh, Yoshinobu co nhi?u thu vui, bao g?m tranh s?n d?u, b?n cung, s?n b?n, nhi?p ?nh, va th?m chi c? đ?p xe.
[32]
M?t vai b?c ?nh c?a Yoshinobu đ??c xu?t b?n nh?ng n?m g?n đay b?i chau 4 đ?i c?a ong la
Yoshitomo
.
[33]
N?m
1902
,
Thien hoang Minh Tr?
cho phep ong tai l?p gia t?c c?a rieng minh nh? m?t nhanh c?a nha Tokugawa (
bekke
) v?i t??c cao nh?t trong h? th?ng quy t?c, nh?t đ?ng cong t??c (
k?shaku
), vi s? ph?c v? trung thanh c?a ong v?i n??c Nh?t
[34]
. Cong t??c Tokugawa Yoshinobu
qua đ?i
ngay
21 thang 11
n?m
1913
luc 4:10 chi?u.
Cac th?i k? c?a T??ng quan Yoshinobu
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nh?ng n?m Ienari lam Chinh di đ?i t??ng quan đ??c nh?n ra m?t cach đ?c bi?t h?n so v?i cac
nien hi?u
khac ? Nh?t B?n.
- ^
Takano,
Tokugawa Yoshinobu
, p. 257.
- ^
Takano,
Tokugawa Yoshinobu
, p. 26. Cac con trai c?a daimyo Mito khong l?y h? Tokugawa tr? khi chinh h? tr? thanh daimyo ti?p theo.
- ^
Tokugawa,
Tokugawa yonbyakunen no naishobanashi,
cac trang 138-140.
- ^
Takano, p. 28.
- ^
Takano, p. 38.
- ^
Takano, p. 48.
- ^
Borton,
Japan's Modern Century
, p. 40.
- ^
Borton, cac trang 39-40.
- ^
Takano, cac trang 12-13.
- ^
Murray,
Japan
, p. 362; Kobiyama,
Matsudaira Katamori no sh?gai
, p. 75; Bolitho,
Collapse of the Tokugawa Bakufu
, p. 9.
- ^
Kobiyama, p. 75.
- ^
Takano, cac trang 132-133.
- ^
Kobiyama, cac trang 84-87; Totman, p. 45; Takano, p. 20.
- ^
See
Japan 1853-1864, Or, Genji Yume Monogatari
, trans. by Ernest Mason Satow. (Tokyo: Naigai Shuppan Kyokai), for more.
- ^
Borton, p. 63.
- ^
Tokugawa,
Tokugawa yonbyakunen no naishobanashi
, vol. 2, p. 162.
- ^
Sims,
French Policy Towards the Bakufu and Meiji Japan, 1854-95
, p. 236.
- ^
Treat,
Japan and the United States: 1853-1921
, p. 89
- ^
a
b
c
Beasley,
The History of Modern Japan,
p. 96.
- ^
Takano, p. 256.
- ^
Yamakawa,
Aizu Boshin Senshi
, cac trang 7-9.
- ^
a
b
Beasley, p. 97.
L?i chu thich: Th?
<ref>
khong h?p l?: ten “b97” đ??c đ?nh ro nhi?u l?n, m?i l?n co n?i dung khac
- ^
Beasley, p. 97; Yamakawa,
Aizu Boshin Senshi
, p. 148-151.
- ^
Totman, p. 416. M?t b?n copy t? b?n g?c, xem Yamakawa, cac trang 89-90.
- ^
Totman, p. 417.
- ^
Sasaki, cac trang 23-24; Bolitho, cac trang 420-422.
- ^
Kobiyama, p. 124.
- ^
Griffis,
The Mikado: Institution and Person
, p. 141.
- ^
Takano, p. 267.
- ^
Tokugawa Munefusa,
Tokugawa yonbyakunen no naisho banashi
, vol. 1, p. 131
- ^
Tokugawa, cac trang 131-133
- ^
Tokugawa, p. 136-138.
- ^
Vi d? v? cac b?c ?nh c?a Yoshinobu, xem: Tokugawa Yoshitomo,
Tokugawa Yoshinobu-ke e y?koso
, p. 73.
- ^
Takano, p. 273.
- Beasley, W.G. (1963).
The modern history of Japan
. (New York: Praeger).
- Borton, Hugh (1955).
Japan's Modern Century
. (New York: The Ronald Press Company).
- Griffis, William E. (1915).
The Mikado: Institution and Person
. (Princeton: Princeton University Press).
- Kobiyama Rokur? (2003).
Matsudaira Katamori no sh?gai
. (Tokyo: Shin Jinbutsu ?raisha).
- Murray, David (1905).
Japan
. (New York: G.P. Putnam's Sons).
- Sasaki Suguru (1977).
Boshin sens?
. (Tokyo: Ch??k?ron-shinsha).
- Sims, Richard L. (1998).
French Policy Towards the Bakufu and Meiji Japan, 1854-95
. (London: Routledge).
- Takano Kiyoshi 高野澄 (1997).
Tokugawa Yoshinobu: kindai Nihon no enshutsusha
德川慶喜: 近代日本の演出者. (Tokyo: Nihon H?s? Shuppan Ky?kai 日本放送出版協?).
- Tokugawa Munefusa ?川宗英 (2004).
Tokugawa Yonbyaku-nen no naisho-banashi
?川四百年の??話 Vol. 1. (Tokyo: Bungei-shunju).
- Tokugawa Munefusa ?川宗英 (2004).
Tokugawa Yonbyaku-nen no naisho-banashi
?川四百年の??話 Vol. 2:
Raibaru tekish? hen
. (Tokyo: Bungei-shunju).
- Tokugawa Yoshitomo
?川慶朝 (2003).
Tokugawa Yoshinobu-ke ni Youkoso: Waga ie ni tsutawaru aisubeki "Saigo no Shogun" no Yokogao
?川慶喜家にようこそわがが家に?わる愛すべき「最後の?軍」の?顔. (Tokyo: Bungei-shunju).
ISBN 4-16-765680-9
- Totman, Conrad (1980).
The Collapse of the Tokugawa Bakufu, 1862-1868
. (Honolulu: University of Hawai'i Press)
- Treat, Payson J. (1921).
Japan and the United States: 1853-1921
. (New York: Houghton Mifflin Company).
- Yamakawa Kenjir?
(1933).
Aizu Boshin Senshi
. (Tokyo: Tokyo Daigaku Shuppankai).
- Matsuura Rei 松浦玲 (1975).
Tokugawa Yoshinobu: sh?gun-ke no Meiji-ishin
德川慶喜: 將軍家の明治維新. (Tokyo: Ch??k?ronsha 中央公論社).
- Satow
, Ernest M., trans. (1905).
Japan 1853-1864, Or, Genji Yume Monogatari
. (Tokyo: Naigai Shuppan Kyokai).
- Shibusawa Eiichi
???一, ed. (1967-1968)
Tokugawa Yoshinobu-k? den
德川慶喜公?. (Tokyo: Heibonsha 平凡社).
Works of fiction
:
- Shiba, Ry?tar? (1998).
The Last Shogun: The Life of Tokugawa Yoshinobu
, trans. Juliet Winters Carpenter. (New York: Kodansha International).
ISBN 1-56836-246-3