한국   대만   중국   일본 
Th?y đi?n ? l?u v?c song Me Kong ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Th?y đi?n ? l?u v?c song Me Kong

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
đ?p Ubol Ratana Dam ? Thai Lan
đ?p tran th?y đi?n Yaly tren song Sesan t?i Kon Tum .
B?c t??ng thanh chinh c?a đ?p Pak Mun t?i t?nh Ubon Ratchathani , Thai Lan

Th?y đi?n ? l?u v?c song Me Kong bao g?m toan b? ti?m n?ng th?y đi?n t?i l?u v?c th??ng l?u va h? l?u song Me Kong. Cac ??c tinh ti?m n?ng th?y đi?n l?u v?c h? l?u song Me Kong (t?c ngo?i tr? Trung Qu?c ) la 30.000 MW, [1] trong khi c?a l?u v?c th??ng l?u song Me Kong la 28.930 MW. [2] T?i h? l?u song Me Kong, h?n 3.235 MW đa đ??c th?c hi?n thong qua cac c? s? xay d?ng ch? y?u tren m??i n?m qua, trong khi cac d? an đang đ??c xay d?ng s? đ?t them 3.209 MW. Them 134 d? an đ??c len k? ho?ch cho h? l?u song Me Kong đ? t?n d?ng h?t kh? n?ng phat th?y đi?n c?a con song. [3] Tac đ?ng quan tr?ng nh?t đ?n vi?c s? d?ng va qu?n ly n??c tren khu v?c Me Kong hi?n nay c?ng nh? t??ng lai la th?y đi?n. [4]

V?i xu h??ng phat tri?n hi?n t?i trong khu v?c, nhu c?u đi?n n?ng d? ki?n s? t?ng b?y ph?n tr?m m?i n?m trong giai đo?n gi?a 2010 va 2030, [1] mang l?i m?t th? tr??ng n?ng l??ng đang k? va co kh? n?ng sinh l?i. Th?y đi?n la l?a ch?n n?ng l??ng đ??c ?a chu?ng đ?i v?i cac n??c ven song C?u Long, nh? đ??c ph?n anh trong cac cau chuy?n đ??c dung đ? h? tr? cac bi?n phap can thi?p. Lao đang đ??c mieu t? la "ngu?n đi?n c?a đong Nam A". [5] ? Trung Qu?c, th?y đi?n đ??c qu?ng cao la n?ng l??ng ("xanh s?ch") t?t nh?t thay th? cho cac nha may đi?n đ?t than, va s? m? đ??ng cho s? phat tri?n c?a phia tay. [2] T?i Thai Lan, nh?ng ng??i benh v?c cho th?y đi?n nh?n m?nh "vi?c ph? xanh Isan ", vung đong b?c th??ng b? h?n han, đ? h?p phap hoa s? phat tri?n c?a m?t "m?ng l??i n??c" ngo?n m?c ma s? chuy?n n??c t? Lao, thu?c dong chinh song Me Kong, [6] va theo cac nha phe binh, qua nh?n m?nh nhu c?u n?ng l??ng d? ki?n trong n??c. [7] ? Campuchia , th?y đi?n th??ng đ??c xem nh? la chuy?n chinh y?u đ? gi?i quy?t cac v?n đ? cung c?p n?ng l??ng c?a đ?t n??c.

S? phat tri?n c?a l?u v?c song Me Kong gay r?t nhi?u tranh cai, la m?t trong nh?ng ph?n n?i b?t nh?t trong cac cu?c th?o lu?n v? dong song va vi?c qu?n ly no. Nh?ng cu?c tranh lu?n nay x?y ra tren c? cac tai li?u h?c thu?t c?ng nh? tren cac ph??ng ti?n truy?n thong, va la m?t tr?ng tam đ?i v?i nhi?u nhom ho?t đ?ng. [8]

Tuy nhien trong cac th?o lu?n v? chia s? ngu?n n??c, thi đi?m kho ban th?o nh?t chinh la quy?n chinh đang c?a cac vung đ?t trong vi?c "gi? l?i l??ng n??c đa m?a tren vung lanh th? c?a minh", va "khong đ? đ?t b? xoi mon troi xu?ng thanh phu sa song", nh?m c?i thi?n moi tr??ng s?ng c?a minh. Vung th??ng ngu?n song đap ?ng chia s? ? m?c đ? nao la v?n đ? th??ng th?o v?i nhi?u y?u t? h?u tr??ng th??ng co bi?n đ?ng. Cac vung h? ngu?n co ngh?a v? ph?i chuy?n h??ng thich h?p v?i tinh hinh đo, đ?c bi?t la vi?c gi? l?i l??ng n??c m?a đa r?i tren lanh th? c?a minh đ? s? d?ng va gi?m b?t trong ch? vao "tai nguyen" t? vung khac troi đ?n.

Nguyen nhan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo qu? Critical/Ecosystem Partnership Fund, d??i đay la nguyen nhan ma cang ngay cang co nhi?u đ?p th?y đi?n đ??c xay ? l?u v?c song Me Kong [9] :

  • Nhu c?u n?ng l??ng gia t?ng: trong vai th?p k? qua, l?u v?c song Me Kong co t?c đ? t?ng tr??ng kinh t? cao đi li?n v?i s? gia t?ng v? nhu c?u đi?n.
  • Ti?m n?ng l?n v? th?y đi?n c?a dong Me Kong: ti?m n?ng th?y đi?n c?a song Me Kong co th? len t?i 176.350 ? 250.000 MW. B?n n??c Campuchia, Lao, Thai Lan va Vi?t Nam co ti?m n?ng th?y đi?n qu?c gia ??c tinh kho?ng 50.000 - 64.750 MW, trong đo vung h? l?u Me Kong co th? cung c?p 30.000MW. Theo cac thi?t k? hi?n co, 12 đ?p tren dong chinh h? l?u Song Me Kong đ?t t?i 14.697 MW.
  • Th?y đi?n đ??c coi la ngu?n n?ng l??ng b?n v?ng: Th?y đi?n lau nay v?n đ??c coi la m?t ngu?n “n?ng l??ng xanh” vi co th? tai t?o va khong phat th?i khi nha kinh trong qua trinh s?n xu?t. Them n?a, cac đ?p n??c tren ly thuy?t con giup ki?m soat dong ch?y, đi?u ch?nh l?u l??ng n??c, phong ch?ng l? l?t hay h?n han t?i h? ngu?n; giup phat tri?n nong nghi?p.
  • S? c? v? gian ti?p c?a cac th? ch? tai chinh l?n tren th? gi?i va trong khu v?c nh? Ngan hang th? gi?i (WB) va Ngan hang phat tri?n chau A (ADB). [ c?n d?n ngu?n ]

C? s? h? t?ng th?y đi?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C? s? h? t?ng th?y đi?n th??ng l?u song Me Kong [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cho đ?n cu?i th? k? 20, Me Kong v?n la m?t trong s? it nh?ng con song l?n ch?a b? ng?n đ?p tren dong ch?y. Cu?i nh?ng n?m 1990, Trung Qu?c b?t đ?u len k? ho?ch xay it nh?t 7 đ?p th?y đi?n tren th??ng ngu?n Me Kong va đ?n nay đa hoan thanh va đ?a vao v?n hanh 5 đ?p. [9]

C? s? h? t?ng th?y đi?n h? l?u song Me Kong [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lao va C?m-puchia c?ng đa l?p k? ho?ch xay d?ng 12 đ?p tren dong chinh. [9]

C? s? h? t?ng th?y đi?n dong nhanh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

? cac dong nhanh song Me Kong, hi?n nay đa len đ?n 94 đ?p th?y đi?n. Theo th?ng ke c?a ?y h?i Me Kong, đ?n n?m 2015 s? co 36 đ?p th?y đi?n ? dong nhanh đ??c đ?a vao v?n hanh, đ?n n?m 2030 co them 30 đ?p n?a đ??c tri?n khai tren cac dong nhanh.

M?t s? th?y đi?n trong khu v?c Tay Nguyen c?a Vi?t Nam c?ng n?m ? th??ng ngu?n m?t s? dong nhanh c?a song Me Kong. Cac con đ?p th?y đi?n tren song Se San ? Tay Nguyen, đ?c bi?t la th?y đi?n Yaly, đa tac đ?ng khong t?t đ?n c?ng đ?ng h? ngu?n Campuchia. [10]

C? s? h? t?ng th?y đi?n hi?n co [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ?p đa đ??c xay d?ng:

B?ng 1: đang ho?t đ?ng trong l?u v?c song Me Kong (h?n 10 MW) [2] [11] [12] [13]
D? an Qu?c gia Song T?a đ? N?m ho?t đ?ng Cong
su?t
l?p đ?t (MW) 		Chi?u
cao (m) 		Chi?u
dai đ?nh đ?p (m) 		Dung
tich ho?t đ?ng
(tri?u m³) 		Di?n tich
h? ch?a
t?i đa
(km²)
O L?ng Long Trung Quốc Mekong tr?n Ba đ?ch huy?n Duy Tay (chau đ?ch Khanh , t?nh Van Nam )
Hoang đ?ng Trung Quốc Mekong Lan Binh ( N? Giang , Van Nam ) 2017
Mieu V? Trung Quốc Mekong Van Long ( đ?i Ly , Van Nam ) 2016
Cong Qu? Ki?u Trung Quốc Mekong 25°36′43,7″B 99°17′45,6″đ  /  25,6°B 99,28333°đ  / 25.60000; 99.28333  ( Gongguoqiao Dam ) 2008 750 130 356 120 343
M?n Loan Trung Quốc Mekong 24°37′19,51″B 100°26′54,76″đ  /  24,61667°B 100,43333°đ  / 24.61667; 100.43333  ( Manwan Dam ) 1992 1550 136 418 257 415
đ?i Tri?u S?n Trung Quốc Mekong 24°1′27,8″B 100°22′10,77″đ  /  24,01667°B 100,36667°đ  / 24.01667; 100.36667  ( Dachaoshan Dam ) 2003 1.350 118 481 367 826
N?a Trat đ? Trung Quốc Mekong 22°39′22″B 100°25′6″đ  /  22,65611°B 100,41833°đ  / 22.65611; 100.41833  ( Jinghong Dam ) 2014 5850 261,5 608 21,749 320
C?nh H?ng Trung Quốc Mekong 22°3′6,5″B 100°46′1,96″đ  /  22,05°B 100,76667°đ  / 22.05000; 100.76667  ( Jinghong Dam ) 2010 1750 108 705,5 249 510
Houay Ho Lào Houayho /
Xekong 		15°3′34,17″B 106°45′51,39″đ  /  15,05°B 106,75°đ  / 15.05000; 106.75000  ( Houayho Dam ) 1999 150 79 620 37
Nam Leuk Lào Nam Leuk /
Nam Ngum 		18°26′16,41″B 102°56′4″đ  /  18,43333°B 102,93444°đ  / 18.43333; 102.93444  ( Nam Leuk Dam ) 2000 60 45 800 185
Nam Lik 2 Lào Nam Lik 18°49′4,63″B 102°7′42,73″đ  /  18,81667°B 102,11667°đ  / 18.81667; 102.11667  ( Nam Lik 2 Dam ) 2010 103 328 8,26 24,4
Nam Ngum 1 Lào Nam Ngum 18°31′49,82″B 102°32′50,39″đ  /  18,51667°B 102,53333°đ  / 18.51667; 102.53333  ( Nam Ngum 1 Dam ) 1971 148,7 75 468 7000 370
Nam Ngum 2 Lào Nam Ngum 18°55′17″B 102°44′25″đ  /  18,9213°B 102,7404°đ  / 18.9213; 102.7404  ( Nam Ngum 2 Dam ) 2011 615 181 421 2970 122,2
Nam Theun 2 Lào Nam Theun /
Xe Bangfai 		17°59′50,47″B 104°57′8,3″đ  /  17,98333°B 104,95°đ  / 17.98333; 104.95000  ( Nam Theun 2 Dam ) 2010 1075 48 325 3680 450
Theun-Hinboun Lào Nam Theun &
Nam Gnouang 		18°15′39,62″B 104°33′45,09″đ  /  18,25°B 104,55°đ  / 18.25000; 104.55000  ( Theun-Hinboun Hydropower Plant ) 1998 /
2012 		500 245 105
Xeset 1 Lào Xeset 15°29′31″B 106°16′43″đ  /  15,492°B 106,27867°đ  / 15.49200; 106.27867  ( Xeset 1 Dam ) 1994 45 0,5
Xeset 2 Lào Xeset Saravan , Lao 2009 76 20
Xekaman 3 Lào Nam Pagnou 15°29′10″B 107°20′26″đ  /  15,48611°B 107,34056°đ  / 15.48611; 107.34056  ( Xekaman 3 ) 2013 250 [14]
Xekaman 1 Lào Se Kaman
(Xe Kaman) 		14°57′41″B 107°9′24″đ  /  14,96139°B 107,15667°đ  / 14.96139; 107.15667  ( Xekaman 1 Hydropower Plant ) 2015 322 ? [15]
Buon Ku?p Việt Nam Se Repok 12°31′39″B 107°55′19″đ  /  12,5275°B 107,92194°đ  / 12.52750; 107.92194  ( Buon Kop Dam ) 2009 280 37
Buon Tua Srah Việt Nam Se San /
Krong Po Ko 		12°16′40,66″B 108°2′34,98″đ  /  12,26667°B 108,03333°đ  / 12.26667; 108.03333  ( Buon Tua Srah Dam ) 2009 86
đray H'linh 1 Việt Nam Se Repok 12°39′4″B 107°54′24″đ  /  12,65111°B 107,90667°đ  / 12.65111; 107.90667  ( đray H'linh 1 ) 1990 12
đray H'linh 2 Việt Nam Se Repok 12°40′31,78″B 107°54′13″đ  /  12,66667°B 107,90361°đ  / 12.66667; 107.90361  ( Dray Hinh 2 Dam ) 2007 16
Plei Krong Việt Nam Se San /
Krong Po Ko 		14°24′41,38″B 107°51′51,48″đ  /  14,4°B 107,85°đ  / 14.40000; 107.85000  ( Plei Krong Dam ) 2008 100 65 745 162 80
Se San 3 Việt Nam Se San 14°13′19,98″B 107°47′43,05″đ  /  14,21667°B 107,78333°đ  / 14.21667; 107.78333  ( Sesan 3 Dam ) 2006 79 164 6,4
Se San 3A Việt Nam Se San 14°12′55,13″B 107°43′20,15″đ  /  14,2°B 107,71667°đ  / 14.20000; 107.71667  ( Sesan 3A Dam ) 2007 96
Se San 4 Việt Nam Se San 14°6′23,02″B 107°39′28,08″đ  /  14,1°B 107,65°đ  / 14.10000; 107.65000  ( Sesan 4 Dam ) 2009 360 60 54
Serepok 3 Việt Nam Se Repok 12°45′2,78″B 107°52′34,32″đ  /  12,75°B 107,86667°đ  / 12.75000; 107.86667  ( Sre Pok 3 Dam ) 2009 220 52,5
Thac Ialy Việt Nam Se San 14°13′38,93″B 107°49′46,55″đ  /  14,21667°B 107,81667°đ  / 14.21667; 107.81667  ( Yali Falls Dam ) 2001 720 65 1460 1037 64,5
H? Sesan 2 Campuchia Se San 13°32′59,5″B 106°15′49,4″đ  /  13,53333°B 106,25°đ  / 13.53333; 106.25000 2018 400 75 7729 1790 75
Chulabhorn Thái Lan Nam Phrom 16°32′10,56″B 101°39′0,13″đ  /  16,53333°B 101,65°đ  / 16.53333; 101.65000  ( Chulabhorn Dam ) 1972 40 70 700 188 31
Pak Mun Thái Lan Mun 15°16′54,82″B 105°28′5,01″đ  /  15,26667°B 105,46667°đ  / 15.26667; 105.46667  ( Pak Mun Dam ) 1994 136 17 300
Sirindhorn Thái Lan Lam Dom Noi 15°12′22,82″B 105°25′44,96″đ  /  15,2°B 105,41667°đ  / 15.20000; 105.41667  ( Siridhorn Dam ) 1971 36 42 940 1967 288
Ubol Ratana Thái Lan Nam Pong 16°46′31,42″B 102°37′5,97″đ  /  16,76667°B 102,61667°đ  / 16.76667; 102.61667  ( Ubol Ratana Dam ) 1966 25,2 35,1 885 2263 410
Hua Na Thái Lan Huay Kaosan 1994 17 207
Lam Phra Phloeng Thái Lan Lam Phra Phloeng 1967 11 145
Lam Takhong Thái Lan Lam Takhong 15°12′22,82″B 105°25′44,96″đ  /  15,2°B 105,41667°đ  / 15.20000; 105.41667  ( Lam Ta Khong Dam ) 2002 500 40,3 251 291 1430

D? an cac đ?p dong chinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B?ng 2: D? an cac đ?p dong chinh tren song Me Kong [16]

D? an Qu?c gia T?a đ? N?m ho?t đ?ng Cong
su?t
l?p đ?t (MW) 		Chi?u
cao (m) 		Chi?u
dai đ?nh đ?p (m) 		Dung
tich ho?t đ?ng
(tri?u m³) 		Di?n tich
h? ch?a
t?i đa
(km²)
Pak Beng Lào 19°50′37,64″B 101°1′7,22″đ  /  19,83333°B 101,01667°đ  / 19.83333; 101.01667  ( Proposed Pak Beng Dam Site ) 2016 1,230 76 943 442 87
Luang Prabang Lào 20°03′58,8″B 102°11′30,7″đ  /  20,05°B 102,18333°đ  / 20.05000; 102.18333  ( Proposed Luang Prabang Dam Site ) 2016 1,410 68 1,106 734 90
Xayabury Lào 19°15′14,46″B 101°48′49,2″đ  /  19,25°B 101,8°đ  / 19.25000; 101.80000  ( Proposed Xayaburi Dam Site ) 2019 1,285 32 810 225 32
Pak Lay (Option 1) Lào 18°19′45,93″B 101°31′19,25″đ  /  18,31667°B 101,51667°đ  / 18.31667; 101.51667  ( Proposed Pak Lay Dam Site - Option 1 ) 2016 1,320 35 630 384 108
Pak Lay (Option 2) Lào 18°24′6,14″B 101°34′59,4″đ  /  18,4°B 101,56667°đ  / 18.40000; 101.56667  ( Proposed Pak Lay Dam Site - Option 2 ) 2016 1,320 35 630 384 108
Sanakham Lào 17°48′52,73″B 101°32′14,91″đ  /  17,8°B 101,53333°đ  / 17.80000; 101.53333  ( Proposed Sanakham Dam Site ) 2016 700 38 1,144 106 81
Pakchom Lào / Thái Lan 18°12′12,37″B 102°3′15,11″đ  /  18,2°B 102,05°đ  / 18.20000; 102.05000  ( Proposed Pakchom Dam Site ) 2017 1,079 1,200 55 12 74
Ban Koum Lào / Thái Lan 15°25′4,37″B 105°35′14,51″đ  /  15,41667°B 105,58333°đ  / 15.41667; 105.58333  ( Proposed Ban Koum Dam Site ) 2017 1,872 53 780 0 133
Lat Sua Lào 15°19′11,83″B 105°37′5,67″đ  /  15,31667°B 105,61667°đ  / 15.31667; 105.61667  ( Proposed Lat Sua Dam Site ) 2018 686 27 1,300 0 13
Don Sahong Lào 13°56′37,87″B 105°57′22,62″đ  /  13,93333°B 105,95°đ  / 13.93333; 105.95000  ( Proposed Don Sahong Dam Site ) 2016 240 10.6 1,820 115 2.9
Stung Treng Campuchia 13°34′31,14″B 105°59′0,42″đ  /  13,56667°B 105,98333°đ  / 13.56667; 105.98333  ( Proposed Stung Treng Dam Site ) 2016(?) 980 22 10,884 70 211
Sambor Campuchia 12°46′59,4″B 105°57′0,62″đ  /  12,76667°B 105,95°đ  / 12.76667; 105.95000  ( Proposed Stung Treng Dam Site ) 2020 2,600 56 18,002 465 620

Tac đ?ng tieu c?c c?a s? phat tri?n đ?p n??c ? l?u v?c song Me Kong [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo qu? Critical/Ecosystem Partnership Fund, Th?y đi?n dong chinh s? gay ra hang lo?t tac đ?ng tieu c?c cho toan l?u v?c: Trong khi th?y đi?n ch? mang l?i l?i ich tr?c ti?p đ?i v?i ng??i tieu dung đi?n l??i qu?c gia, cac nha phat tri?n, cac nha đ?u t? tai chinh va chinh ph? cac n??c s? t?i, h?u h?t m?i chi phi va thi?t h?i t? vi?c phat tri?n th?y đi?n l?i đ?t len vai cac c?ng đ?ng ngheo ven song d? b? t?n th??ng va m?t s? nganh kinh t?. N?u đ??c xay d?ng, cac đ?p dong chinh h? ngu?n Me Kong s? lam thay đ?i v?nh vi?n dong ch?y va b?n ch?t t? nhien c?a dong song, ?nh h??ng t?i ch?t l??ng va l?u l??ng n??c, suy gi?m l??ng phu sa mau m?, gay thi?t h?i nghiem tr?ng cho nganh th?y s?n va nong nghi?p, ?nh h??ng sau r?ng t?i đ?i s?ng va sinh k? c?a ng??i dan s?ng ven song va an ninh l??ng th?c. H? th?ng đ?p c?ng đe d?a h? sinh thai th?y sinh va ven b?, đ?y m?t s? loai đ?c h?u c?a song Me Kong vao th?m h?a tuy?t ch?ng. [9]

Tac đ?ng c?a s? phat tri?n đ?p n??c tren song Me Kong vao th?y s?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac tac đ?ng c?a cac đ?p n??c v? th?y s?n c?ng đ??c nghien c?u tren kh?p th? gi?i. No đa đ??c xac minh la cac đ?p ?nh h??ng đ?n cach th?c ma h? sinh thai song va moi tr??ng th?y v?n ho?t đ?ng. Xay đ?p song la m?t qua trinh r?t manh li?t va gay nhi?u ?nh h??ng ma k?t qu? la vi?c t?o ra m?t h? sinh thai m?i. [17]

đ?p ?nh h??ng đ?n th?y s?n v? nhi?u m?t:

  • No c?n tr? vi?c di c? c?a ca. Vi?c di c? c?a ca la m?t s? ki?n ph?c t?p va m?t ph?n c? h?u c?a chu k? sinh s?n ca. S? hi?n di?n c?a cac đ?p n??c ? l?u v?c song Amazon, vi d?, đa lam ng?ng vi?c di c? đ??ng dai c?a m?t s? loai ca da tr?n , lam gi?m s?n l??ng khai thac h? ngu?n len đ?n 70 ph?n tr?m. [18]
  • Gian đo?n chu k? l? t? nhien ma ca đa thich nghi trong hang ngan n?m. [17]
  • X? c?ng long song. đ?p th??ng x? n??c v?i m?t l??ng l?n, ma s? cu?n đi tr?m tich nh? nh? bun, cat, s?i, c?ng nh? th?c v?t th?y sinh, đ?ng v?t va cac m?nh v?n t? th?c v?t. K?t qu? la, cac n?n đa d??i long song b? l? va song s? m?t gia tr? c?a no nh? la m?t moi tr??ng s?ng cho ca. [17]
  • Gi? tr?m tich phia sau b?c t??ng đ?p. đ?p co hi?u qu? cao gi? l?i cac tr?m tich. Tr?m tich la m?t ngu?n quan tr?ng c?a dinh d??ng cho ca. [17] ong Nguy?n H?u Thi?n ? chuyen gia đ?c l?p v? đBSCL va th?y đi?n Mekong - cho la, cac đ?p th?y đi?n ? Trung Qu?c tac đ?ng đ?n đBSCL ch? y?u la lam gi?m 50% l??ng phu sa, ?nh h??ng đ?n đ? mau m? đ?t đai va nong nghi?p va gay s?t l? b? song, b? bi?n. [19]
  • Thay đ?i nhi?t đ? n??c. N??c đ??c phat ra t? m?t con đ?p co m?t nhi?t đ? khac (th??ng la th?p h?n) so v?i nhi?t đ? t? nhien ? h? l?u. Khi n??c đ??c x? ra, nhi?t đ? n??c ? h? l?u b? thay đ?i nhanh chong, co tac đ?ng tr?c ti?p đ?n moi tr??ng s?ng c?a ca va qu?n th?. [20]

Campuchia co l? ph?i ch?u đ?ng ganh n?ng c?a th?y s?n gi?m, k?t qu? c?a vi?c phat tri?n đ?p, nh?ng c? c?ng đ?ng ven song ? Lao [21] va Thai Lan, [22] c?ng nh? c?ng đ?ng ng??i Vi?t ? đ?ng b?ng song C?u Long c?ng ph?i ch?u s? m?t mat. [21] Suy thoai th?y s?n s? ?nh h??ng đ?n ng??i ngheo m?t cach khong can đ?i, nh?ng ngh? ca m?t minh khong th? gi?i quy?t t?t c? cac nhu c?u phat tri?n va xoa đoi gi?m ngheo. [23] đ?n n?m 2030, n?u 11 đ?p dong chinh đ??c xay d?ng, s? l??ng ch?t đ?m đ?ng v?t co nguy c? b? m?t m?i n?m t??ng đ??ng v?i 110% c?a cac s?n ph?m ch?n nuoi hang n?m hi?n nay c?a Campuchia va Lao. [21] Tieu th? ca co d? ki?n s? t?ng khi dan s? trong khu v?c ti?p t?c phat tri?n va ch? đ? ?n u?ng ti?p t?c c?i thi?n nh? la k?t qu? c?a vi?c phat tri?n gia t?ng. [24]

S? đa d?ng v? sinh h?c c?a th?y s?n s? gi?m đi trong vong 20 n?m t?i nh? la k?t qu? c?a s? khai thac qua m?c, s? đa d?ng c?a moi tr??ng s?ng c?ng gi?m đi va (? m?t s? đ?a đi?m) c? ch?t l??ng n??c c?ng suy gi?m [21] [25] T?i h? l?u song Me Kong cac đ?p tren dong chinh co th? s? d?n đ?n vi?c m?t n?ng su?t va đa d?ng sinh h?c c?a cac loai di c? ma t?i t? cac dong nhanh. [25]

N?u, vao n?m 2030, 11 đ?p đ??c xay d?ng tren dong chinh h? l?u song Me Kong, d? bao t?ng thi?t h?i th?y s?n s? len đ?n t? 550.000 đ?n 880.000 t?n so v?i n?m 2000 (gi?m 26-42%). đay la m?t s? m?t mat c?a kho?ng 340.000 t?n so v?i tr??ng h?p trong n?m 2030 n?u khong co đ?p nao đ??c xay them tren dong chinh c?. [21] Theo ??c tinh, chi phi cho s? m?t mat v? th?y s?n la t? 200 tri?u US$ [22] đ?n 476 tri?u US$ m?t n?m. [21] Cac đ?p th?y đi?n ? dong chinh th??ng l?u Vieng Ch?n s? co it tac đ?ng đ?n ngu?n l?i th?y s?n h?n nh?ng đ?p xa h?n đo ? h? l?u.

Nh?ng tac đ?ng c?a cac đ?p tren dong chinh v?i vi?c khai thac th?y s?n khac nhau v?i t?ng d? an, tuy thu?c vao kho?ng cach t? cac vung l? l?n Mekong va v? tri lien quan đ?n cac ph? l?u quan tr?ng c?a no. [21] Cac đ?p ? dong nhanh c?ng co tac đ?ng đang k? v? s?n xu?t th?y s?n. Cung đo, 78 đ?p t?i cac dong nhanh đ??c xay d?ng ho?c đa len k? ho?ch t?i l?u v?c h? l?u song Me Kong s? t?o ra it n?ng l??ng va gay ra nguy c? l?n đ?i v?i moi tr??ng, bao g?m tac đ?ng th?m kh?c trong vi?c sinh s?n c?a ca va s? đa d?ng sinh h?c, h?n la 6 đ?p đ??c ho?ch đ?nh tren dong chinh h? l?u song Mekong. [26]

L? l?t va h?n han [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Do h? th?ng cac đ?p th?y đi?n đ??c nhi?u qu?c gia xay d?ng tren dong chinh c?a con song đong vai tro ngu?n cung c?p n??c ch? y?u cho đ?ng b?ng song C?u Long nen l??ng n??c đ? v? đ?ng b?ng song C?u Long t? song Me Kong b? gi?m m?nh, va đo c?ng la m?t trong hai nguyen nhan chinh gay nen h?n han mi?n Nam Vi?t Nam n?m 2016 [27] , va tinh tr?ng ng?p m?n, h?n han con co th? keo dai nhi?u n?m sau đo.

H?p tac va ?nh h??ng chinh tr? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

?y h?i song Mekong [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • 4 n??c Lao, Vi?t Nam, Campuchia va Thai Lan ky ngay 5/4/1995 Hi?p đ?nh song Mekong. Theo th?a thu?n ky n?m 1995, 4 n??c thanh vien MRC nh?t tri tham v?n l?n nhau khi m?i n??c len k? ho?ch xay đ?p. ?y h?i song Mekong (Mekong River Commission - MRC) đ??c thanh l?p tren c? s? đo. Tuy nhien th?a thu?n nay l?i khong co tinh rang bu?c, co ngh?a r?ng khong n??c nao co th? ph? quy?t cac k? ho?ch c?a nh?ng n??c khac. M?t trong nh?ng v?n đ? gay tranh cai nh?t va c?ng lam l? ra nhi?u b?t c?p nh?t trong qua trinh g?n 20 n?m c?a MRC la s? thi?t l?p cac đ?p th?y đi?n d?c dong song nay. K?t qu? la co nh?ng d? an gay tranh cai quy?t li?t, nh? d? an đ?p Xayabury c?a Lao, cho du b? cac qu?c gia lang gi?ng cung hang tr?m t? ch?c qu?c t? ph?n đ?i, v?n đ??c ti?n hanh. [28] Theo bac s? Ngo Th? Vinh, tac gi? cac cu?n sach nghien c?u v? dong Mekong, noi chuy?n v?i bao Ng??i đo th? hom 15/05/2016: "đ?i di?n Vi?t Nam đ?t but ky vao Hi?p đ?nh Mekong 1995 la Ngo?i tr??ng Nguy?n M?nh C?m v?i ch?p nh?n m?t thay đ?i c? b?n trong hi?p ??c m?i: thay vi nh? tr??c, m?i h?i vien trong ?y ban song Mekong (1957) co quy?n ph? quy?t b?t c? m?t d? an nao b? coi la co ?nh h??ng tac h?i t?i dong chinh song Mekong, nay theo n?i quy m?i (1995), khong m?t qu?c gia nao co quy?n ph? quy?t." [29]

Vai tro c?a Trung Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Bac s? Ngo Th? Vinh cho la, Trung Qu?c ch?n đ?ng ngoai ?y h?i Song Mekong đ? co th? t? do xay d?ng cac đ?p: "T?i nay v?i sau con đ?p dong chinh, v? t?ng th?, Trung Qu?c đa hoan t?t k? ho?ch th?y đi?n tren khuc song Mekong 2.200km c?a h?."
  • Tr? l?i ph?ng v?n tren trang Southeast Asia - Globe 03/05/2016, Giao s? Marvin Ott t? tr??ng Johns Hopkins ? Hoa K? noi: "Cac con đ?p tren dong Mekong co y ngh?a chi?n l??c vi chung cho phep Trung Qu?c quy?n l?c quy?t đ?nh s? s?ng hay cai ch?t v?i cac n?n kinh t? ? h? ngu?n tren c? vung đong Nam A l?c đ?a." [30]

Lien quan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Vai nha may th?y đi?n t?i Tay Nguyen khi v?n hanh đa đ?i dong ngu?n n??c song, ?nh h??ng đ?n sinh ho?t c?a ng??i dan, đi?n hinh nh? khi v?n hanh nha may th?y đi?n An Khe ? Ka Nak t?i Gia Lai, l?y n??c song Ba nh?ng l?i tr? n??c v? cho song Kon (Binh đ?nh). M?i n?m, h?n 300 t? m³ n??c song Ba đa b? chuy?n v? Binh đ?nh, khi?n hang tri?u h? dan s?ng ? l?u v?c song Ba thi?u n??c sinh ho?t va s?n xu?t. V? mua kho, do khong đ??c tr? dong nen l?u v?c song Ba th??ng xuyen kho h?n. Trong khi đo, v? mua l?, khi th?y đi?n x? l?, ng??i dan vung h? l?u l?i ph?i h?ng ch?u. Dong song Serepok, ph?n l?u v?c ch?y qua Vi?t Nam ch? dai tren 120 km nh?ng đa co t?i 7 cong trinh th?y đi?n l?n nh? đ??c xay d?ng. Nha may th?y đi?n Serepok 4A đa ch?n dong t?i huy?n Buon đon (đ?k L?k), chuy?n n??c sang khu v?c khac đ? phat đi?n. đi?u nay đa ?nh h??ng l?n đ?n h? sinh thai V??n qu?c gia Yok đon va Khu du l?ch sinh thai B?n đon. C? đo?n song Serepok dai hang ch?c kilomet đa c?n d?n, tr? thanh dong song ch?t.

TS đao Tr?ng T?, nguyen Pho T?ng th? ky ?y ban song Me Kong Vi?t Nam cho bi?t, v? nguyen t?c khong đ??c phep xay d?ng cac cong trinh chuy?n n??c tren cac con song b?i l? đi?u nay s? lam thay đ?i quy lu?t t? nhien c?a cac dong song, đ?ng th?i lam gia t?ng cu?c chi?n tranh ch?p ngu?n n??c gi?a cac đ?a ph??ng.

Trong khi đo, GS V? Tr?ng H?ng, nguyen Th? tr??ng B? Nong nghi?p va Phat tri?n nong thon, Ch? t?ch H?i Th?y l?i Vi?t Nam thi cho r?ng, Vi?t Nam đa ph?i tr? gia cho vi?c xay d?ng nh?ng cong trinh chuy?n dong nh? th?y đi?n đ?k Mi 4, An Khe ? Kanak… [31]

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b Mekong River Commission (2010). “State of the Basin Report, 2010” ( PDF ) . MRC, Vientiane, Laos.
  2. ^ a b c J. Dore, Y. Xiaogang & K. Yuk-shing (2007). “China's energy reforms and hydropower expansion in Yunnan”. Trong L. Lebel, J. Dore, R. Daniel & Y.S. Koma (bien t?p). Democratizing Water Governance in the Mekong Region . Chiang Mai: Silkworm Books. tr. 55?92. ISBN   9749511255 . Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach bien t?p vien ( lien k?t )
  3. ^ Mekong River Commission (2005). “Overview of the Hydrology of the Mekong Basin” (PDF) . MRC, Vientiane, Laos. B?n g?c ( PDF ) l?u tr? ngay 13 thang 7 n?m 2018 . Truy c?p ngay 27 thang 3 n?m 2016 .
  4. ^ CGIAR Challenge Program on Water and Food. “CPWF Mekong” . B?n g?c l?u tr? ngay 28 thang 4 n?m 2012 . Truy c?p ngay 19 thang 5 n?m 2012 .
  5. ^ “Laos hydropower a 'battery' for power-hungry region” . BBC News . BBC. ngay 12 thang 10 n?m 2010 . Truy c?p ngay 22 thang 1 n?m 2011 .
  6. ^ F. Molle & P. Floch (2008). “Mega projects and social and environmental changes: the case of the Thai 'water grid ' ”. Ambio . 37 (3): 199?204. doi : 10.1579/0044-7447(2008)37[199:MASAEC]2.0.CO;2 .
  7. ^ C. Graecen & A. Palettu (2007). “Electricity sector planning and hydropower”. Trong L. Lebel, J. Dore, R. Daniel & Y.S. Koma (bien t?p). Democratizing Water Governance in the Mekong Region . Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books. tr. 93?125. ISBN   9749511255 . Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach bien t?p vien ( lien k?t )
  8. ^ Yeophantong, Pichamon. “China's Lancang Dam Cascade and Transnational Activism in the Mekong Region: Who's Got the Power?” . Asian Survey . 54 (4).
  9. ^ a b c d “TH?Y đI?N ME KONG Ai đ??c, ai m?t” (PDF) . cepf.net. B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 11 thang 4 n?m 2016 . Truy c?p ngay 30 thang 3 n?m 2016 .
  10. ^ “12 con đ?p th?y đi?n tren dong Me Kong” .
  11. ^ Department of Energy Promotion and Development, Ministry of Energy and Mines ( Lao ). “Powering Progress” . Truy c?p ngay 19 thang 5 n?m 2012 .
  12. ^ J. Dore & Y. Xiaogang (2004). “Yunnan Hydropower Expansion: Update on China's energy industry reforms and the Nu, Lancang and Jinsha hydropower dams” . Chiang Mai University’s Unit for Social and Environmental Research, and Green Watershed. B?n g?c ( PDF ) l?u tr? ngay 4 thang 3 n?m 2016 . Truy c?p ngay 28 thang 3 n?m 2016 .
  13. ^ P. King, J. Bird & L. Haas (2007). “The current status of environmental criteria for hydropower development in the Mekong Region: a literature compilation” ( PDF ) . WWF-Living Mekong Program.
  14. ^ Cong trinh th?y đi?n Xekaman 3 L?u tr? 2018-09-07 t?i Wayback Machine . Cong ty C? ph?n T? v?n Song đa, 2014. Truy c?p 25/11/2016.
  15. ^ Laos hydropower plant to join Vietnam’s grid L?u tr? 2016-04-14 t?i Wayback Machine . asian-power, 20/08/2012. Truy c?p 25/03/2016.
  16. ^ “ICEM, 2009. Inception Report, Vol. 2: Mainstream Project Profile Summaries. MRC SEA for Hydropower on the Mekong Mainstream. Hanoi, International Center for Environmental Management” (PDF) . Mekong River Commission. B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 22 thang 7 n?m 2011 . Truy c?p ngay 22 thang 1 n?m 2011 .
  17. ^ a b c d A.A. Agostinho, F.M. Pelicice & L.C. Gomes (2008). “Dams and the fish fauna of the Neotropical region: impacts and management related to diversity and fisheries”. Brazilian Journal of Biology . 68 (4 Sppl.): 1119?1132. doi : 10.1590/S1519-69842008000500019 .
  18. ^ G. Berkamp, M. McCartney, P. Dugan, J. McNeely & M. Acreman, M. (2000). “Dams, Ecosystem Functions and Environmental Restoration: Thematic Review II.1. Prepared as an input to the World Commission on Dams” ( PDF ) . World Commission on Dams . Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t ) [ lien k?t h?ng ]
  19. ^ “Mi?n Tay trong c?n khat - k? 2: Phap ly cho ngu?n n??c va gi?i phap s?ng chung h?n, m?n” . nguoidothi. B?n g?c l?u tr? ngay 25 thang 4 n?m 2016 . Truy c?p ngay 19 thang 4 n?m 2016 .
  20. ^ World Commission on Dams (2000). “Dams and Development: A New Framework for Decision-Making. The Report of the World Commission on Dams” (PDF) . Earthscan . B?n g?c ( PDF ) l?u tr? ngay 26 thang 12 n?m 2018 . Truy c?p ngay 28 thang 3 n?m 2016 .
  21. ^ a b c d e f g “ICEM, 2010. Strategic Environmental Impact Assessment for Hydropower on the Mekong Mainstream. Final Report, prepared for the Mekong River Commission. Hanoi, International Center for Environmental Management” (PDF) . Mekong River Commission . Truy c?p ngay 22 thang 1 n?m 2011 .
  22. ^ a b I. G. Baird (2011). “The Don Sahong Dam” . Critical Asian Studies . 43 (2): 211?235. doi : 10.1080/14672715.2011.570567 .
  23. ^ R. Friend & D. J. H. Blake (2009). “Negotiating trade-offs in water resources development in the Mekong Basin: implications for fisheries and fishery-based livelihoods”. Water Policy . 11 (S1): 13?30. doi : 10.2166/wp.2009.001 .
  24. ^ M. Mainuddin & M. Kirby (2009). “Agricultural water productivity in the lower Mekong Basin: trends and future prospects for food security”. Food Policy . 1 (1): 71?82. doi : 10.1007/s12571-008-0004-9 .
  25. ^ a b R. Costanza, I. Kubiszewski, P. Paquet, J. King, S. Halimi, H. Sanguanngoi, N.L. Bach, R. Frankel, J. Ganaseni, A. Intralawan & D. Morell (2011). “Planning approaches for water development in the Lower Mekong Basin” ( PDF ) . Portland State University, Portland, Oregon, USA, and Mae Fa Luang University, Chiang Rai, Thailand. Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t )
  26. ^ G. Ziv, E. Baran, I. Rodriguez-Iturbe & Levin, S.A. (2012). “Trading-off Fish Biodiversity, Food Security and Hydropower in the Mekong River Basin”. Proceedings of the US Academy of Sciences . 109 (15): 5609?5614. doi : 10.1073/pnas.1201423109 . Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t )
  27. ^ “H?n, m?n ? đ?ng b?ng song C?u Long: C? h?i tai c? c?u n?n nong nghi?p” . M?t Th? gi?i. 20 thang 3 n?m 2016. B?n g?c l?u tr? ngay 24 thang 3 n?m 2016 . Truy c?p ngay 9 thang 4 n?m 2016 .
  28. ^ “Hi?p đ?nh song Mekong 'đang tan v?'?” . bbc. 4 thang 4 n?m 2014 . Truy c?p 16 thang 5 n?m 2016 .
  29. ^ “Mekong: 'Vi?t Nam sai l?m t? 1995'?” . bbc. 16 thang 5 n?m 2016 . Truy c?p 16 thang 5 n?m 2016 .
  30. ^ “Mekong: 'TQ quy?t đ?nh v?n m?nh ' ” . bbc. 5 thang 5 n?m 2016 . Truy c?p 5 thang 5 n?m 2016 .
  31. ^ Tay Nguyen đang khoc rong sau "phong trao" ? ?t xay th?y đi?n , cand, 17/4/2016

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Anh x? t?t c? cac t?a đ? b?ng cach s? d?ng: OpenStreetMap  
T?i xu?ng t?a đ? d??i d?ng: KML
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Th?y_đi?n_?_l?u_v?c_song_Me_Kong&oldid=71302177 ”