| Bai vi?t ho?c đo?n nay
c?n ng??i am hi?u v? ch? đ? nay tr? giup bien t?p m? r?ng ho?c c?i thi?n
.
B?n co th? giup
c?i thi?n trang nay
n?u co th?. Xem
trang th?o lu?n
đ? bi?t them chi ti?t.
(
thang 12/2021
)
|
Th?c s? qu?n tr? kinh doanh
(
ti?ng Anh
:
Master of Business Administration
- MBA) la b?ng th?c s? b?t ngu?n t? n??c M? vao đ?u th? k? 20 khi cac n??c phat tri?n c?ng nh? cac doanh nghi?p tim cach ap d?ng b? mon
khoa h?c qu?n tr?
.
Cac khoa h?c chinh trong ch??ng trinh MBA bao g?m cac l?nh v?c khac nhau c?a
qu?n tr? kinh doanh
nh?
k? toan
,
th?ng ke ?ng d?ng
,
ngu?n nhan l?c
,
giao ti?p kinh doanh
,
đ?o đ?c kinh doanh
,
lu?t kinh doanh
,
chi?n l??c kinh doanh
,
tai chinh
,
kinh t? qu?n ly
,
qu?n ly
,
tinh th?n kinh doanh
,
ti?p th?
,
qu?n ly chu?i cung ?ng
va
qu?n ly ho?t đ?ng
theo cach phu h?p nh?t v?i qu?n ly
phan tich
va chi?n l??c.
H?u h?t cac ch??ng trinh c?ng bao g?m
mon h?c t? ch?n
va t?p trung đ? nghien c?u sau h?n trong m?t l?nh v?c c? th?, vi d?, k? toan, tai chinh va ti?p th?. Cac ch??ng trinh MBA ? Hoa K? th??ng yeu c?u hoan thanh kho?ng b?n m??i đ?n sau m??i
tin ch?
, cao h?n nhi?u so v?i ba m??i tin ch? th??ng đ??c yeu c?u đ?i v?i cac b?ng c?p bao g?m m?t s? tai li?u t??ng t? nh?
Th?c s? kinh t?
,
Th?c s? tai chinh
,
Th?c s? k? toan
,
Th?c s? Khoa h?c v? Ti?p th?
va
Th?c s? Khoa h?c v? Qu?n ly
.
Trong s? cac ch??ng trinh MBA, cac ch??ng trinh MBA c?a
Tr??ng Kinh doanh Harvard
,
Tr??ng Kinh doanh INSEAD
,
Tr??ng Kinh doanh Stanford
va
Tr??ng Wharton
thu?c
đ?i h?c Pennsylvania
th??ng đ??c đanh gia la top 4 ch??ng trinh danh gia nh?t tren th? gi?i.
T?i Vi?t Nam, Ch??ng trinh MBA c?p cao VEMBA đ??c Tr??ng Kinh doanh Shidler đ?i h?c t?ng h?p Hawaii (M?) th?c hi?n đao t?o tr?c ti?p hang n?m trong su?t h?n 20 n?m qua (b?t đ?u t? n?m 2001 ? Ha N?i.) VEMBA đ??c AACSB ki?m đ?nh va đ??c coi la hinh m?u v? đao t?o qu?n ly ch?t l??ng cao t?i Vi?t Nam.
L?ch s?
Tr??ng kinh doanh đ?u tien ?
Hoa K?
la
Tr??ng Wharton
thu?c
đ?i h?c Pennsylvania
đ??c thanh l?p vao n?m 1881 thong qua kho?n tai tr? t?
Joseph Wharton
[4]
. N?m 1900,
Tr??ng Kinh doanh Tuck
đ??c thanh l?p t?i
đ?i h?c Dartmouth
[1]
trao
b?ng c?p cao
đ?u tien trong l?nh v?c kinh doanh, c? th? la b?ng Th?c s? Khoa h?c Th??ng m?i, la ch??ng trinh ti?n nhi?m c?a ch??ng trinh MBA t?i đay.
[2]
Tr??ng Kinh doanh Harvard
thanh l?p ch??ng trinh MBA đ?u tien vao n?m 1908, v?i 15 gi?ng vien, 33 sinh vien chinh quy va 47 sinh vien đ?c bi?t.
[3]
[4]
Ch??ng trinh gi?ng d?y n?m đ?u tien c?a tr??ng d?a tren qu?n ly khoa h?c c?a
Frederick Winslow Taylor
. S? l??ng sinh vien MBA t?i Harvard t?ng nhanh chong, t? 80 vao n?m 1908, h?n 300 vao n?m 1920 va 1.070 vao n?m 1930.
[5]
Vao th?i đi?m nay, ch? co cac tr??ng đ?i h?c M? cung c?p MBA. Cac qu?c gia khac ?u tien đao t?o kinh doanh qua cong vi?c.
[5]
Cac m?c quan tr?ng khac bao g?m:
- N?m 1930: Ch??ng trinh giao d?c v? qu?n ly va lanh đ?o đ?u tien danh cho cac giam đ?c đi?u hanh va cac nha qu?n ly co kinh nghi?m trung binh (Ch??ng trinh
Nghien c?u sinh Sloan
t?i
H?c vi?n Cong ngh? Massachusetts
).
[6]
[7]
- 1943: Ch??ng trinh MBA đi?u hanh đ?u tien (EMBA) danh cho cac chuyen gia đang lam vi?c t?i
Tr??ng Kinh doanh c?a đ?i h?c Chicago
.
[8]
Chicago c?ng la tr??ng kinh doanh đ?u tien thanh l?p cac c? s? th??ng tru t?i ba l?c đ?a ? Chicago (Hoa K?), Barcelona (Chau Au) va Singapore (Chau A). H?u h?t cac tr??ng kinh doanh ngay nay cung c?p m?t thanh ph?n toan c?u cho MBA đi?u hanh c?a h?. K? t? khi ch??ng trinh đ??c thanh l?p, tr??ng đa chuy?n c? s? c?a minh va hi?n co tr? s? t?i Chicago, London, va Hong Kong.
- N?m 1946: MBA đ?u tien t?p trung cho Qu?n ly C?p cao toan c?u đ??c thanh l?p t?i t?i
Thunderbird School of Global Management
.
[9]
- 1950: MBA đ?u tien ben ngoai Hoa K?, t?i Canada (
Tr??ng Kinh doanh Ivey
t?i
đ?i h?c Western Ontario
),
[10]
, ti?p theo la
đ?i h?c Pretoria
? Nam Phi n?m 1951.
[11]
- N?m 1955: Ch??ng trinh MBA đ?u tien đ??c cung c?p t?i m?t tr??ng chau A thu?c
Vi?n Qu?n tr? Kinh doanh Karachi
thu?c
đ?i h?c Karachi
? Pakistan, v?i s? c?ng tac c?a
Tr??ng Wharton
c?a
đ?i h?c Pennsylvania
.
[12]
- 1957: Ch??ng trinh MBA t?i
INSEAD
đ??c thanh l?p b?i Giao s?
Tr??ng Kinh doanh Harvard
Georges Doriot
va cac h?c tro c?a ong, tr? thanh ch??ng trinh MBA đ?u tien t?i Chau Au.
[13]
- 1963: Ch??ng trinh MBA đ?u tien do Tr??ng Kinh doanh đ?i h?c Han Qu?c (KUBS) c?p t?i Han Qu?c.
[14]
- 1986: Ch??ng trinh MBA đ?u tien yeu c?u m?i sinh vien ph?i co m?t may tinh xach tay trong l?p h?c t?i Tr??ng Kinh doanh Sau đ?i h?c Roy E. Crummer t?i
Rollins College
(Florida).
[15]
B?t đ?u t? n?m h?c 1992?1993,
Tr??ng Kinh doanh Columbia
yeu c?u t?t c? sinh vien s?p nh?p h?c ph?i mua m?t may tinh xach tay v?i ph?n m?m tieu chu?n, tr? thanh tr??ng kinh doanh đ?u tien lam nh? v?y.
[16]
[17]
- 1994: Ch??ng trinh MBA đi?u hanh tr?c tuy?n đ?u tien t?i
đ?i h?c Athabasca
(Canada).
[18]
B?n m?u:Ngu?n chinh n?i tuy?n
B?ng MBA đa đ??c cac tr??ng đ?i h?c tren toan th? gi?i ? c? cac n??c phat tri?n va đang phat tri?n ch?p nh?n.
[19]
N?i dung đao t?o c?a MBA
N?i dung đao t?o c?a cac ch??ng trinh MBA r?t đa d?ng, phong phu, g?n li?n v?i m?i v?n đ? trong kinh doanh. No cung c?p cho ng??i h?c nh?ng ki?n th?c va k? n?ng chuyen nghi?p co th? đap ?ng đ??c cong vi?c qu?n ly kinh doanh đ?y ph?c t?p. N?i dung c?a ch??ng trinh h?c MBA la s? can b?ng gi?a giao d?c kinh doanh chinh th?c va gi?i quy?t cac v?n đ? trong cu?c s?ng hang ngay.
- Cac mon h?c, g?m co mon h?c b?t bu?c va mon h?c t? ch?n.
Cac mon h?c b?t bu?c nh?: k? toan, kinh t? h?c, tai chinh, marketing, qu?n tr? nhan l?c, ho?t đ?ng t? ch?c, phan tich đ?nh l??ng, k? ho?ch chi?n l??c, qu?n ly ho?t đ?ng, lu?t kinh doanh, đ?o đ?c kinh doanh, k?t c?u cong ty va qu?n ly t? ch?c, Lu?t.
Cac mon t? ch?n: tuy vao nhu c?u h?c t?p th?c t? c?a minh, cac h?c vien đ??c t? do l?a ch?n m?t s? mon h?c. Cac mon t? ch?n ph? bi?n la: K? thu?t va th??ng m?i đi?n t?, T? v?n, Qu?n ly chung, Lanh đ?o, Chi?n l??c t?p th?, đ?o đ?c kinh doanh, Cac v?n đ? v? kinh t? va tai chinh, Qu?n ly kinh doanh nh?, Qu?n tr? nhan l?c trong hinh th?c kinh doanh nh?, Qu?n ly va sinh thai h?c…
- Trong moi tr??ng kinh doanh toan c?u hoa ngay nay, n?n kinh t? c?a m?t qu?c gia chinh la m?t b? ph?n c?a n?n kinh t? toan c?u. MBA h??ng ng??i ta t?i vi?c qu?n ly ho?t đ?ng c?a m?t b? ph?n kinh t? toan c?u đo, vi v?y n?i dung mon h?c th??ng đ??c neu thanh cac ch? đ? co y ngh?a r?t sau va r?ng m?. đo th??ng la nh?ng v?n đ? mang tinh toan c?u ch? khong ch? h?n h?p trong ph?m vi m?t qu?c gia hay m?t th? tr??ng c? th? nao. Ch?ng h?n khi h?c v? đ?o đ?c kinh doanh, ch? đ? đ?t ra la trach nhi?m c?a cac doanh nghi?p đ?i v?i v?n đ? khi h?u toan c?u hay v?n đ? khan hi?m l??ng th?c tren th? gi?i. đi?u đo giup h?c vien co đ??c m?t t?m nhin r?ng m?, bao quat
X?p h?ng cac ch??ng trinh MBA tren th? gi?i
Co nhi?u t? ch?c uy tin đ?a ra cac danh sach x?p h?ng cac ch??ng trinh MBA. Lau đ?i va đ??c s? d?ng nhi?u nh?t la x?p h?ng c?a
Financial Times
. Theo x?p h?ng c?a Financial Times, trong 5 n?m qua, co 4 tr??ng kinh doanh luon n?m trong top 5 tr??ng t?t nh?t toan c?u la
Tr??ng Kinh doanh Harvard
,
Tr??ng Kinh doanh INSEAD
,
Tr??ng cao h?c v? Kinh doanh Stanford
va
Tr??ng Wharton
thu?c
đ?i h?c Pennsylvania
. Ngoai ra, cac tr??ng luon n?m trong top 10 con bao g?m
Tr??ng Kinh doanh Booth
c?a
đ?i h?c Chicago
,
Tr??ng Kinh doanh Columbia
thu?c
đ?i h?c Columbia
va
Tr??ng Kinh doanh London
Ngoai Financial Times, co nhi?u t? ch?c khac nh?
The Economist
,
Bloomberg
,
US News and World Reports
,
Business Insider
hay
Forbes
c?ng đ?a ra cac x?p h?ng c?a rieng minh, tuy nhien tr?ng s? c?a cac tieu chi thanh ph?n chenh l?ch nhau kha nhi?u. Trong cac b?ng x?p h?ng đo, Financial Times va Bloomberg đ?t kho?ng 40% t? tr?ng vao l??ng sau khi t?t nghi?p trong khi The Economist ch? tinh 20% s? đi?m. Tren khia c?nh v? ch?t l??ng gi?ng vien, Financial Times tinh 15% t? tr?ng trong khi The Economist ch? tinh co 8.8%. Forbes ch? quan tam đ?n 1 tieu chi la l?i su?t sinh l?i t? chi phi cho vi?c h?c. US News and World Reports co tinh đ?n c? kh?o sat y ki?n lanh đ?o cac tr??ng kinh doanh đanh gia cheo nhau.
[20]
Th? h?ng c?a cac ch??ng trinh MBA đa đ??c th?o lu?n trong cac bai bao va tren cac trang web h?c thu?t.
[21]
Cac nha phe binh v? ph??ng phap x?p h?ng cho r?ng b?t k? b?ng x?p h?ng nao đa xu?t b?n đ?u nen đ??c xem xet m?t cach th?n tr?ng vi nh?ng ly do sau:
[22]
- Cac b?ng x?p h?ng cho th?y s? thien v?, th?m chi l?a ch?n co ch? y vi chung gi?i h?n m?u kh?o sat ? m?t s? l??ng nh? cac ch??ng trinh MBA va b? qua ph?n l?n cac tr??ng, nhi?u tr??ng co ch?t l??ng xu?t s?c.
- Ph??ng phap x?p h?ng co th? ph? thu?c vao thanh ki?n ??ca nhan va ph??ng phap th?ng ke thi?u sot (đ?c bi?t la cac ph??ng phap d?a tren ph?ng v?n ch? quan c?a ng??i qu?n ly tuy?n d?ng, sinh vien ho?c gi?ng vien).
- X?p h?ng khong s? d?ng th??c đo khach quan v? ch?t l??ng ch??ng trinh.
- Cung tr??ng co th? xu?t hi?n trong m?i b?ng x?p h?ng v?i m?t s? khac bi?t v? th? h?ng, vi v?y m?t tr??ng đ??c x?p h?ng s? 1 trong m?t danh sach nay co th? đ?ng s? 17 trong m?t danh sach khac.
- B?ng x?p h?ng co xu h??ng t?p trung vao vi?c đ?i di?n cho chinh cac tr??ng MBA, nh?ng m?t s? tr??ng cung c?p cac ch??ng trinh MBA co ch?t l??ng khac nhau va x?p h?ng s? ch? d?a tren thong tin t? ch??ng trinh toan th?i gian (vi d?: m?t tr??ng co th? s? d?ng gi?ng vien co uy tin cao đ? d?y ch??ng trinh ban ngay, nh?ng s? d?ng gi?ng vien h? tr? trong ch??ng trinh bu?i t?i ho?c co tieu chi tuy?n sinh th?p h?n đang k? cho ch??ng trinh bu?i t?i so v?i ch??ng trinh ban ngay).
- Th? h?ng cao trong m?t ?n ph?m qu?c gia co xu h??ng tr? thanh m?t
l?i tien tri t? ?ng nghi?m
.
- M?t s? tr??ng kinh doanh hang đ?u bao g?m Harvard, INSEAD, Wharton va
Sloan
cung c?p h?p tac h?n ch? v?i cac ?n ph?m x?p h?ng nh?t đ?nh do h? cho r?ng x?p h?ng b? l?m d?ng.
[23]
Tham kh?o
- ^
“Tuck School of Business History”
.
Tuck.dartmouth.edu
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 3 thang 9 n?m 2013
. Truy c?p ngay 26 thang 7 n?m 2013
.
- ^
Donald Stabile (ngay 1 thang 1 n?m 2007).
Economics, Competition and Academia: An Intellectual History of Sophism Versus Virtue
. Edward Elgar Publishing. tr. 101?.
ISBN
978-1-84720-716-6
.
- ^
Kaplan, Andreas (2014). “European management and European business schools: Insights from the history of business schools”.
European Management Journal
.
32
: 529?534.
doi
:
10.1016/j.emj.2014.03.006
.
- ^
“History ? About Us ? Harvard Business School”
.
Hbs.edu
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 18 thang 2 n?m 2013
. Truy c?p ngay 26 thang 7 n?m 2013
.
- ^
a
b
Leach, William (1993).
Land of Desire: Merchants, Power, and the Rise of a New American Culture
. New York: Pantheon Books. tr. 288.
- ^
“The Sloan Legacy”
.
London.edu
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 19 thang 10 n?m 2014
. Truy c?p ngay 10 thang 12 n?m 2020
.
- ^
“MIT's contributions to business and economics”
.
boston.com
. ngay 15 thang 5 n?m 2011.
- ^
Chicagobooth.edu/about/facts.aspx S? ki?n chinh | Tr??ng Kinh doanh Gian hang c?a đ?i h?c Chicago
[
lien k?t h?ng
]
. Chicagobooth.edu. Truy c?p ngay 26 thang 7 n?m 2013.
- ^
T?m nhin va L?ch s? c?a chung ta | Tr??ng Qu?n ly Toan c?u Thunderbird
. Thunderbird.asu.edu. đ??c truy c?p vao ngay 1 thang 2 n?m 2018.
- ^
Richard Ivey School of Business
L?u tr?
2010-05-15 t?i
Wayback Machine
page showing awarding of first MBA in 1950, one year ahead of the University of Pretoria's claim
- ^
University of Pretoria
L?u tr?
2006-09-23 t?i
Wayback Machine
page claiming to have awarded the first MBA outside of America
- ^
“Institute of Business Administration - Karachi”
.
www.iba.edu.pk
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 1 thang 8 n?m 2015
. Truy c?p ngay 10 thang 10 n?m 2013
.
- ^
[http: //www.f1gmat.com/business-school-profiles/insead-mba “Insead MBA”]
.
www.f1gmat.com
.
- ^
“Korea University Business School”
.
kubs.korea.ac.kr
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 3 thang 8 n?m 2020
. Truy c?p ngay 20 thang 6 n?m 2016
.
- ^
Roe, William; Toma, Alfred; Yallapragada, RamMohan (2015).
“Innovation In Business Education: Developing A High Quality Online MBA”
(PDF)
.
American Journal Of Business Education
.
8
(2): 170
. Truy c?p ngay 15 thang 12 n?m 2018
.
- ^
“Columbia Daily Spectator ngay 18 thang 9 n?m 1992 ? Columbia Spectator”
.
spectatorarchive.library.columbia.edu
.
- ^
Brown, Ray; Heeler, Phillip; Von Holzen, Roger (ngay 16 thang 4 n?m 1998).
“Providing Universal Student Access to Technology: A Summary of Alternative Models”
(PDF)
.
Proceedings 31st Annual Small College Computing Symposium
: 52
. Truy c?p ngay 15 thang 12 n?m 2018
.
- ^
[http: //www.athabascau.ca/aboutau/history.php “đ?i h?c Athabasca”]
.
- ^
McIntyre, John R. va Ilan Alon, eds. (2005),
Giao d?c kinh doanh va qu?n ly ? cac n??c đang chuy?n đ?i va đang phat tri?n: S? tay
, Armonk, NY: ME Sharpe.
- ^
“User's Guide to Full-Time MBA Rankings”
.
MBA.com
.
- ^
“Caution and Controversy”
.
University of Illinois at Urbana?Champaign
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 26 thang 10 n?m 2007
. Truy c?p ngay 6 thang 9 n?m 2005
.
- ^
Schatz, Martin; Crummer, Roy E. (1993).
“What's Wrong with MBA Ranking Surveys?”
.
Management Research News
.
16
(7): 15?18.
doi
:
10.1108/eb028322
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 12 thang 4 n?m 2013.
- ^
Hemel, Daniel J (ngay 12 thang 4 n?m 2004).
“HBS Blocks Media Access to Students”
.
The Harvard Crimson
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 6 thang 8 n?m 2009
. Truy c?p ngay 29 thang 1 n?m 2008
.
Lien k?t ngoai