Quy?n l?c phan l?p

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Tam quy?n phan l?p )

T?i m?t s? qu?c gia, phan l?p quy?n l?c ( separation of powers ) la vi?c quy?n l?c c?a nha n??c đ??c phan chia cho nhi?u c? quan khac nhau. M?t mo hinh đ??c nh?c đ?n nhi?u la tam quy?n phan l?p ( trias politica ), trong đo 3 quy?n c?a nha n??c la l?p phap , hanh phap , va t? phap đ??c phan chia cho 3 c? quan đ?c l?p n?m gi?. Khai ni?m nay l?n đ?u đ??c nghien c?u va đ? c?p b?i John Locke va sau đo la Charles de Secondat, Nam t??c de Montesquieu trong tac ph?m nghien c?u v? ly thuy?t nha n??c Tinh th?n phap lu?t (1748) c?a minh. Theo Montesquieu, đ? đ?m b?o s? t? do thi 3 c? quan nay ph?i ho?t đ?ng đ?c l?p. [1]

M?c đ? va hinh th?c "phan l?p" th? hi?n khac nhau gi?a cac qu?c gia . ? Hoa K? , T?ng th?ng n?m gi? quy?n hanh phap va đ?c l?p v?i c? quan l?p phap la l??ng vi?n Qu?c h?i . ? nh?ng n??c nh? đ?c , t?ng th?ng / nguyen th? qu?c gia h?u nh? la ch?c v? mang tinh nghi th?c, Qu?c h?i la c? quan quy?n l?c t?i cao, Chinh ph? va Th? t??ng la c? quan đ??c ?y quy?n hanh phap đ??c Qu?c h?i b?u c? ra. ? Phap , T?ng th?ng l?i la ng??i n?m nhi?u quy?n h?n, T?ng th?ng chi ph?i m?nh m? Th? t??ng va Chinh ph? va co quy?n ch?n Th? t??ng , nh?ng Qu?c h?i co quy?n bai mi?n Th? t??ng .

Khai ni?m phan l?p quy?n l?c đ??c hi?u khong ch? theo chi?u ngang nh? tren ma con đ??c hi?u theo chi?u d?c, t?c la vi?c phan quy?n gi?a chinh quy?n đ?a ph??ng, chinh quy?n t?nh/bang, va chinh quy?n trung ??ng hay nha n??c , ho?c cac t? ch?c cao h?n nha n??c (vi d? Lien minh chau Au ), đay đ??c g?i la la nguyen t?c b? tr? ( subsidiarity ).

Qua trinh hinh thanh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ly thuy?t v? s? phan chia quy?n l?c đa đ??c đ? c?p b?i tri?t gia c? đ?i nh? Aristoteles hay Polybios nh?ng no đa khong đ??c đ?a vao th?c hi?n cho đ?n th?i k? La Ma d??i hinh th?c nha n??c trong cac c?ng hoa La Ma .

Tuy nhien đ?n th? k? 17-18, cac nha t? t??ng ng??i Anh John Locke va ng??i Phap Montesquieu m?i đ? c?p đ?n mo hinh tam quy?n phan l?p trong cac tac ph?m c?a minh. Ti?p thu va phat tri?n t? t??ng v? th? ch? chinh tr? t? do, ch?ng chuyen ch?, Montesquieu xay d?ng h?c thuy?t phan quy?n v?i m?c đich t?o d?ng nh?ng th? ch? chinh tr? đ?m b?o t? do cho cac cong dan.

Theo ong, t? do chinh tr? c?a cong dan la quy?n ma ng??i ta co th? lam m?i cai ma phap lu?t khong c?m. Phap lu?t la th??c đo c?a t? do. C?ng nh? va John Locke, Montesquieu cho r?ng, th? ch? chinh tr? t? do la th? ch? ma trong đo, quy?n l?c t?i cao đ??c phan thanh 3 quy?n: l?p phap, hanh phap va t? phap.

  • L?p phap : bi?u hi?n y chi chung c?a qu?c gia. No thu?c v? toan th? nhan dan, đ??c trao cho h?i ngh? đ?i bi?u nhan dan - Qu?c h?i
  • Hanh phap : la vi?c th?c hi?n lu?t phap đa đ??c thi?t l?p.
  • T? phap : la đ? tr?ng tr? t?i ph?m va gi?i quy?t s? xung đ?t gi?a cac ca nhan. Cac th?m phan đ??c l?a ch?n t? dan va x? an ch? tuan theo phap lu?t.

T? t??ng phan quy?n c?a Montesquieu la đ?i th? đang s? c?a ch? ngh?a chuyen ch? phong ki?n va co th? kh?ng đ?nh ong la ng??i đa phat tri?n va hoan thi?n thuy?t: "tam quy?n phan l?p". H?c thuy?t v? s? phan chia quy?n l?c g?n li?n v?i ly lu?n v? phap lu?t t? nhien đa đong vai tro quy?t đ?nh trong l?ch s? đ?u tranh, theo Marx va nh?ng mon đ? c?a ong thi cu?c đ?u tranh nay do giai c?p t? s?n lanh đ?o, ch?ng l?i s? đ?c đoan, chuyen quy?n c?a nha vua

Cung v?i s? hinh thanh ch? đ? t? b?n, nguyen t?c "phan chia quy?n l?c" đa tr? thanh m?t trong nh?ng nguyen t?c chinh c?a ch? ngh?a l?p hi?n, l?n đ?u tien đ??c th? hi?n trong cac đ?o lu?t mang tinh hi?n đ?nh c?a cu?c Cach m?ng Phap va sau đo th? hi?n đ?y đ? trong Hi?n phap Hoa K? 1787. H?c thuy?t phap lu?t - chinh tr? (thuy?t "phan quy?n") v?i quy?n l?c nha n??c đ??c hi?u khong ph?i la m?t th? th?ng nh?t, ma la s? phan chia thanh 3 quy?n: quy?n l?p phap , hanh phap va t? phap , cac quy?n nay đ??c th?c hi?n đ?c l?p v?i nhau, ki?m soat l?n nhau, ki?m ch? l?n nhau. Tren th?c t?, vi?c phan chia quy?n l?c trong b? may nha n??c đ??c ap d?ng khac nhau trong h? th?ng cac n??c c?ng hoa t?ng th?ng , theo nguyen t?c "ki?m ch? va đ?i tr?ng", t?c la cac quy?n ki?m tra va giam sat l?n nhau, t?o ra s? can b?ng gi?a cac quy?n.

Cac quan đi?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tr??c khi ch? đ? dan ch? hi?n đ?i xu?t hi?n, m?i quy?n l?c nha n??c đ?u t?p trung vao trong tay m?t ca nhan, hay m?t đ?ng chinh tr? duy nh?t. Chinh đay la c?n nguyen cho m?i hanh vi đ?c tai, chuyen ch? c?a cac cong vi?c nha n??c. Vi v?y, mu?n ch?ng ch? đ? đ?c tai nay, m?t ly thuy?t v? nha n??c đ??c nhi?u nha t? t??ng phat tri?n la thuy?t phan chia quy?n l?c.

C?i ngu?n c?a t? t??ng phan quy?n đa co t? th?i c? đ?i ? Ph??ng Tay ma đi?n hinh la nha n??c c?ng hoa La Ma . Nha n??c C?ng hoa La Ma co cac quan ch?c (đ?ng đ?u la hai quan ch?p chinh) đ??c b?u hang n?m b?i nhan dan, Vi?n Nguyen lao qu?n ly phap lu?t, ngh? đ?nh đ??c ban hanh b?i H?i ngh? nhan dan, ban hanh ngh? quy?t v? nh?ng v?n đ? quan tr?ng va cung v?i cac quan ch?p chinh gi?i quy?t cong vi?c đ?i ngo?i, va cac H?i ngh? g?m toan th? cac cong dan, v?i nh?ng quy?n h?n va nhi?m v? khac nhau. Cac quan ch?c x? ly cong vi?c chinh ph?, đ?c bi?t cac quan ch?p chinh va phap quan con co quy?n ch? huy quan đ?i. Vi?n Nguyen lao bao g?m 300 thanh vien, va la c? quan co nhi?u quy?n th? nh?t trong l?ch s? c?a C?ng hoa La Ma. Cac H?i ngh? cong dan thong qua lu?t va b?u ra cac quan ch?c chinh ph?. Hi?n phap c?a La Ma luon luon la m?t khai ni?m c? b?n c?a ki?m tra va can b?ng.

Cach t? ch?c nha n??c phan quy?n s? khai trong th?i c? đ?i đ??c phat tri?n thanh h?c thuy?t ? Tay Au vao th? k? 17 ? 18, g?n li?n v?i hai nha t? t??ng l?n la John Locke va C.L. Montesquieu va sau đo la Rousseau .

John Locke [ s?a | s?a ma ngu?n ]

John Locke (1632 - 1704), m?t nha tri?t h?c ng??i Anh, ong la ng??i đ?u tien kh?i th?o ra thanh h? th?ng ly lu?n hoan ch?nh v? h?c thuy?t phan quy?n, va đ??c th? hi?n trong tac ph?m "Kh?o lu?n th? hai v? Chinh quy?n". V? quy?n l?c nha n??c, ong cho r?ng "ch? co th? co m?t quy?n l?c t?i cao, la c? quan l?p phap, ma t?t c? cac quy?n l?c con l?i la, va ph?i la, nh?ng cai ph? thu?c vao no". Theo đo, co th? th?y Locke đ?ng nh?t quy?n l?c nha n??c v?i quy?n l?p phap.

Ong chia quy?n l?c nha n??c thanh cac ph?n: l?p phap, hanh phap va lien minh. Theo đo, quy?n l?p phap la quy?n l?c cao nh?t trong nha n??c, va ph?i thu?c v? ngh? vi?n; ngh? vi?n ph?i h?p đ?nh k? thong qua cac đ?o lu?t, nh?ng khong th? can thi?p vao vi?c th?c hi?n chung. Quy?n hanh phap ph?i thu?c v? nha vua. Nha vua lanh đ?o vi?c thi hanh phap lu?t, b? nhi?m cac ch?c v?, chanh an va cac quan ch?c khac. Ho?t đ?ng c?a nha vua ph? thu?c vao phap lu?t va vua khong co đ?c quy?n nh?t đ?nh nao v?i ngh? vi?n nh?m khong cho phep vua thau tom toan b? quy?n l?c v? tay minh va xam ph?m vao cac quy?n t? nhien c?a cong dan. Nha vua th?c hi?n quy?n lien minh, t?c la gi?i quy?t cac v?n đ? chi?n tranh, hoa binh va đ?i ngo?i.

C.L. Montesquieu [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?ng lu?n đi?m phan quy?n c?a J. Locke đa đ??c nha khai sang ng??i Phap , C.L. Montesquieu (1689 ? 1775) phat tri?n. Montesquieu đa phat tri?n m?t cach toan di?n h?c thuy?t phan quy?n, va sau nay khi nh?c t?i thuy?t phan quy?n ng??i ta ngh? ngay đ?n ten tu?i c?a ong.

Montesquieu k?ch li?t len an ch? đ? quan ch? chuyen ch? ? Phap luc b?y gi?. Ch? đ? quan ch? chuyen ch? la m?t t? ch?c quy?n l?c t?i t?, phi ly, vi: nha n??c t?n t?i v?n bi?u hi?n c?a y chi chung, nh?ng trong ch? đ? chuyen ch? no l?i bi?u hi?n y chi đ?c thu; ch? đ? chuyen ch? v?i b?n ch?t vo phap lu?t va nhu c?u phap lu?t. Montesquieu nh?n th?y phap lu?t g?m nhi?u l?nh v?c, phan nganh ro r?t, cho nen t?p trung vao m?t ng??i duy nh?t la trai v?i b?n ch?t c?a no; g?n v?i b?n ch?t ch? đ? chuyen ch? la tinh tr?ng l?m quy?n. Vi v?y vi?c thanh toan hi?n t??ng l?m quy?n ch? co th? la đ?ng th?i, la s? thanh toan ch? đ? chuyen ch?. Theo Montesquieu, m?t khi quy?n l?c t?p trung vao m?t m?i, k? c? m?t ng??i hay m?t t? ch?c, thi nguy c? chuyen ch? v?n con.

Trong tac ph?m "Tinh th?n phap lu?t", Montesquieu đa l?p lu?n tinh t? va ch?t ch? tinh t?t y?u c?a vi?c tach b?ch cac nhanh quy?n l?c va kh?ng đ?nh: "Trong b?t c? qu?c gia nao đ?u co ba th? quy?n: quy?n l?p phap, quy?n thi hanh nh?ng đi?u h?p v?i qu?c t? cong phap va quy?n thi hanh nh?ng đi?u trong lu?t dan s?." Ta co th? nh?n ra s? ti?n b? trong t? t??ng phan quy?n c?a Montesquieu so v?i t? t??ng c?a Locke, khi tach quy?n l?c xet x? - quy?n t? phap ra đ?c l?p v?i cac th? quy?n khac.

T? đo, Montesquieu ch? tr??ng phan quy?n đ? ch?ng l?i ch? đ? chuyen ch?, thanh toan n?n l?m quy?n, đ? chinh quy?n khong th? gay h?i cho ng??i b? tr? va đ?m b?o quy?n t? do cho nhan dan. Montesquieu đa vi?t: "Khi ma quy?n l?p phap va hanh phap nh?p l?i trong tay m?t ng??i hay m?t Vi?n Nguyen Lao, thi s? khong co gi la t? do n?a, vi ng??i ta s? r?ng chinh ong ta ho?c vi?n ?y ch? đ?t ra nh?ng lu?t đ?c tai đ? thi hanh m?t cach đ?c tai. C?ng khong co gi la t? do n?u nh? quy?n t? phap khong tach r?i quy?n l?p phap va hanh phap. N?u quy?n t? phap đ??c nh?p v?i quy?n l?p phap, thi ng??i ta s? đ?c đoan v?i quy?n s?ng, quy?n t? do c?a cong dan; quan toa s? la ng??i đ?t ra lu?t. N?u quy?n t? phap nh?p l?i v?i quy?n hanh phap thi quan toa s? co c? s?c m?nh c?a k? đan ap. N?u m?t ng??i hay m?t t? ch?c c?a quan ch?c, ho?c c?a quy t?c, ho?c c?a dan chung, n?m luon c? ba th? quy?n l?c noi tren thi t?t c? s? m?t h?t."

Tom l?i, theo Montesquieu, cach th?c t? ch?c nha n??c c?a m?t qu?c gia la: "C? quan l?p phap trong chinh th? ?y g?m co hai ph?n, ph?n nay rang bu?c ph?n kia do n?ng quy?n ng?n c?n h? t??ng. C? hai ph?n s? b? quy?n hanh phap rang bu?c va quy?n hanh phap s? b? quy?n l?p phap rang bu?c."

T? t??ng c?a Montesquieu tuy v?n mang tinh b?o th? phong ki?n, đoi h?i đ?c quy?n cho t?ng l?p quy t?c. Nh?ng no v?n la n?n mong cho t? t??ng phan chia quy?n l?c sau nay, co ?nh h??ng sau s?c đ?n nh?ng quan ni?m sau nay v? t? ch?c nha n??c c?ng nh? th?c ti?n t? ch?c c?a cac nha n??c t? b?n. Vi d? nh? đa s? Hi?n phap c?a cac nha n??c t? b?n hi?n nay đ?u kh?ng đ?nh nguyen t?c phan quy?n nh? m?t nguyen t?c c? b?n c?a vi?c t? ch?c quy?n l?c nha n??c. Nh? đi?u 10 Hi?n phap lien bang Nga quy đ?nh: " Quy?n l?c nha n??c ? Lien bang Nga đ??c th?c hi?n d?a tren c? s? c?a s? phan quy?n thanh cac nhanh l?p phap, hanh phap va t? phap. Cac c? quan c?a cac quy?n l?p phap, hanh phap, t? phap ph?i đ?c l?p. " đi?u 1 c?a Hi?n phap Ba Lan c?ng tr?c ti?p kh?ng đ?nh vi?c t? ch?c b? may nha n??c theo nguyen t?c phan chia quy?n l?c thanh ba quy?n: l?p phap, hanh phap, t? phap.

Rousseau [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ti?p n?i Montesquieu, J.J. Rousseau, v?i tac ph?m "Ban v? kh? ??c xa h?i", đa đ?a ra nh?ng quan đi?m r?t m?i m? va ti?n b? v? s? phan chia quy?n l?c trong t? ch?c va ho?t đ?ng c?a b? may nha n??c.

Rousseau (1712 ? 1778) ch? tr??ng neu cao tinh th?n t?p quy?n, t?t c? quy?n l?c nha n??c n?m trong tay c? quan quy?n l?c t?i cao t?c toan th? cong dan trong xa h?i. Nh?ng ong l?i ch? ra r?ng phan chia quy?n l?c nha n??c thanh quy?n l?p phap va quy?n hanh phap, giao chung vao tay c? quan quy?n l?c t?i cao va chinh ph? la cach th?c h?p ly duy nh?t đ? đ?m b?o s? ho?t đ?ng co hi?u qu? cho nha n??c, c?ng nh? ng?n ch?n đ??c xu h??ng l?m quy?n. Ngoai ra ong con neu len vai tro quan tr?ng c?a c? quan t? phap trong vi?c đ?m b?o cho s? ho?t đ?ng ?n đ?nh c?a nha n??c, c?ng nh? cho s? can b?ng gi?a cac v? c? quan quy?n l?c t?i cao, chinh ph? va nhan dan. Nh?ng cach phan quy?n c?a Rousseau khong gi?ng v?i Locke va Montesquieu, b?i ong luon kh?ng đ?nh m?t đi?u duy nh?t r?ng: "nh?ng b? ph?n quy?n hanh đ??c chia tach ra đ?u ph? thu?c vao quy?n l?c t?i cao" va "m?i b? ph?n ch? th?c hi?n y chi t?i cao đo" ma thoi.

N?i dung c? b?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?i dung c?t loi c?a h?c thuy?t nay cho r?ng, quy?n l?c nha n??c luon co xu h??ng t? m? r?ng, t? t?ng c??ng vai tro c?a minh. B?t c? ? đau co quy?n l?c la xu?t hi?n xu th? l?m quy?n va chuyen quy?n, cho du quy?n l?c ?y thu?c v? ai. Do v?y, đ? đ?m b?o cac quy?n t? do c? b?n c?a cong dan, ng?n ng?a cac hanh vi l?m quy?n c?a cac ch? th? n?m gi? quy?n l?c nha n??c thi ph?i thi?t l?p phap ch? nh?m gi?i h?n quy?n l?c nha n??c. Cach t?t nh?t đ? ch?ng l?m quy?n la gi?i h?n quy?n l?c b?ng cac cong c? phap ly va cach th?c hi?n khong ph?i la t?p trung quy?n l?c, ma la phan chia no ra.

Mu?n h?n ch? quy?n l?c nha n??c thi tr??c h?t ph?i phan quy?n, va sau đo ph?i lam cho cac nhanh quy?n l?c đa đ??c phan ch? đ??c phep ho?t đ?ng trong ph?m vi quy đ?nh c?a phap lu?t. Sau nay, trong m?t b?c th? g?i cho m?t ng??i cung th?i, ong Samuel Kercheval, Thomas Jefferson ? t?ng th?ng th? ba c?a Hoa K?, đa ch? ro them c?a s? phan quy?n khong đ?n thu?n ch? di?n ra ? m?t chi?u ngang, ma con c?n thi?t ? c? chi?u d?c, va ? b?t c? l?nh v?c nao c?a nha n??c.

"S? phan quy?n" ma Jefferson đa mo t? nh? sau:

  • Phan b? quy?n l?c chinh quy?n gi?a cac nhanh rieng r? c?a chinh quy?n.
  • S? phan chia cac quy?n l?c đo theo m?t cach th?c sao cho ch?c n?ng c?a m?t nhanh chinh quy?n trong m?t v?n đ? c? th? thi b? gi?i h?n b?i ch?c n?ng c?a m?t nhanh khac co th?m quy?n v? cung v?n đ? ?y ho?c v? m?t v?n đ? khac co lien quan. Th??ng đ??c g?i la: "cac bi?n phap ki?m soat va đ?i tr?ng quy?n l?c l?n nhau", hay g?n h?n la " ki?m soat va đ?i tr?ng " ? " checks and balances ." V? c?t loi, đay la m?t h? th?ng n?m ngay ben trong chinh quy?n nh?m đ?m b?o tinh trach nhi?m c?a chinh quy?n, đ??c g?i la ki?m tra, giam sat ben trong. Vi s? ki?m tra nay t?o ra m?t c? ch? m?c nhien ai n?m va đ??c phan cong s? d?ng quy?n l?c nha n??c c?ng ph?i b? ki?m tra, theo nguyen t?c phong ng?a, con c? ch? ki?m tra đ??c ti?n hanh t? ben ngoai h?u nh? ch? đ??c ti?n hanh m?t khi đa co h?u qu? x?y ra.
  • Khia c?nh th? ba c?a s? phan b? nay la s? phan chia quy?n l?c c?a chinh quy?n theo nganh, d?c theo cach th?c sao cho m?i m?t nhi?m v? c?a chinh quy?n đ??c giao cho đ?n v? nao nh? nh?t, c? s? nh?t trong chinh quy?n ma co th? đ?m trach đ??c nhi?m v? đo.

Phan quy?n ngang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la cach th?c phan quy?n c? đi?n ma m?m m?ng la c?a J. Locke, C.L. Montesquieu va J. Rousseau. N?i dung c? b?n c?a phan quy?n ngang c?ng it thay đ?i trong th?i đ?i hi?n nay:

  • Quy?n l?c nha n??c đ??c phan chia thanh cac nhanh khac nhau, do cac c? quan khac nhau n?m gi? đ? khong m?t ca nhan hay t? ch?c nao n?m đ??c tr?n v?n quy?n l?c nha n??c. đi?n hinh nh? la: ? M?, ngh? vi?n n?m quy?n l?p phap, chinh ph? t?ng th?ng n?m quy?n hanh phap, con toa an n?m quy?n t? phap.
  • Ho?t đ?ng c?a cac c? quan quy?n l?c cong co s? chuyen mon hoa, m?i c? quan ch? ho?t đ?ng nh?m th?c hi?n ch?c n?ng rieng c?a minh, khong lam ?nh h??ng t?i ho?t đ?ng c?a cac c? quan khac.
  • Quy?n l?c gi?a cac c? quan quy?n l?c can b?ng, khong co lo?i quy?n l?c nao v??t tr?i h?n. Cac c? quan quy?n l?c giam sat, ki?m ch? đ?i tr?ng va ch? ??c l?n nhau, đ? khong co m?t c? quan nao co kh? n?ng l?m quy?n.

? nhi?u nha n??c hi?n nay, t? t??ng phan quy?n ngang co m?t s? thay đ?i, ma ch? y?u la s? nhanh quy?n l?c đ??c phan chia ra t? quy?n l?c nha n??c. ? m?t s? n??c Nam M?, quy?n l?c nha n??c nhi?u khi đ??c chia thanh 4, 5, 6,... b? ph?n. Vi d?: Nicaragoa co them quy?n ki?m tra do T?ng thanh tra th?c hi?n; Argentina phan lam 6 quy?n.

Co ba m?c đ? bi?u hi?n c?a cach th?c phan quy?n ngang trong b? may nha n??c hi?n nay:

  1. Phan quy?n c?ng r?n đ??c ap d?ng trong chinh th? c?ng hoa t?ng th?ng, đ?c đi?m la chinh ph? ph?i ch?u trach nhi?m tr??c nhan dan nh?: Hoa K? , Philippines ,...
  2. Phan quy?n m?m d?o đ??c ap d?ng trong chinh th? đ?i ngh?, chinh ph? ph?i ch?u trach nhi?m tr??c qu?c h?i, nh?: Anh , Nh?t ,...
  3. Phan quy?n trong chinh th? c?ng hoa h?n h?p, chinh ph? v?a ph?i ch?u trach nhi?m tr??c nhan dan v?a ph?i ch?u trach nhi?m tr??c qu?c h?i, nh? ? cac n??c Phap , Nga ,...

Phan quy?n d?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ? h?n ch? quy?n l?c nha n??c thi quy?n l?c nha n??c khong ch? phan chia theo chi?u ngang thanh cac nganh l?p phap, hanh phap va t? phap ma con ph?i ti?p t?c phan chia ? chi?u d?c gi?a trung ??ng va đ?a ph??ng. Chinh ? s? phan quy?n nay ma quy?n l?c nha n??c trung ??ng b? h?n ch?. đ?n l??t minh, quy?n l?c c?a c? quan đ?a ph??ng ? chinh ph? đ?a ph??ng l?i b? phan chia thanh l?p phap đ?a ph??ng va hanh phap đ?a ph??ng.

N?i dung ch? y?u c?a t? t??ng phan quy?n d?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • T?n t?i h? th?ng cac c? quan quy?n l?c nha n??c do dan b?u ? cac c?p đ?a ph??ng, song song v?i b? may nha n??c trung ??ng.
  • Co s? phan cong nhi?m v?, trach nhi?m va quy?n h?n c? th? gi?a chinh quy?n trung ??ng va chinh quy?n đ?a ph??ng trong nh?ng l?nh v?c c? th?; ma ch? y?u la chinh quy?n trung ??ng s? gi?i quy?t cac v?n đ? cong, vi l?i ich c?a c? c?ng đ?ng xa h?i, nh? v?n đ?: ch? quy?n lanh th?, d?ch v? cong,...; con chinh quy?n đ?a ph??ng s? ph? trach cac v?n đ? phat tri?n kinh t? - xa h?i, giao d?c, v?n hoa ? đ?a ph??ng, ngoai ra con co th? ch? đ?ng ti?n hanh h?p tac, giao l?u v?i cac đ?a ph??ng khac ho?c cac t? ch?c qu?c t? trong quy?n h?n c?a minh.

T? ch?c va ho?t đ?ng c?a cac c?p chinh quy?n trong nhi?m v? va quy?n h?n c?a minh la t??ng đ?i đ?c l?p v?i nhau. Chinh quy?n trung ??ng khong co quy?n đi?u hanh, ch? đ?o chinh quy?n đ?a ph??ng, ma ch? co th? xay d?ng ch? tr??ng chinh sach, t?o d?ng khuon kh? phap ly, va ki?m tra, giam sat ho?t đ?ng c?a cac chinh quy?n c?p d??i, m?i ph?m vi c?a chinh quy?n đ?a ph??ng s? do Toa an Hanh chinh xet x? đ?c l?p.

Phan quy?n d?c đ??c th?c hi?n theo hai ph??ng phap [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Phan quy?n theo lanh th? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

la cach phan quy?n c?a chinh quy?n trung ??ng cho chinh quy?n đ?a ph??ng theo đ?a gi?i hanh chinh ? lanh th?. Vi?c t? ch?c qu?n ly nh?ng vung lanh th? nay c?n thi?t ph?i tinh đ?n nguy?n v?ng va y chi c?a c?ng đ?ng dan c?. Vi v?y, tham gia vao c? ch? v?n hanh b? may chinh quy?n đ?a ph??ng, ngoai cac c? quan qu?n ly con co c? cac c? quan do dan c? h?p thanh tr?c ti?p ho?c gian ti?p b?u ra. Vi?c t? ch?c c? quan ? đay mang nhi?u tinh ch?t t? qu?n. Cac đ?n v? hanh chinh khong co quy?n đ?c l?p chinh tr?. đ? t? ch?c th?c hi?n nh?ng v?n đ? v? phat tri?n đ?a ph??ng, cac đ?n v? hanh chinh theo quy đ?nh c?a phap lu?t co quy?n thanh l?p cac h?i đ?ng t? qu?n đ?a ph??ng, ch?u s? ki?m tra c?a đ?i di?n c? quan quy?n l?c nha n??c c?p tren. C? c?u t? tr? yeu c?u chinh quy?n đ?a ph??ng ph?i co m?t c? quan ra ngh? quy?t va m?t c? quan thi hanh cac ngh? quy?t đo, gi?ng nh? mo hinh Ngh? vi?n va Chinh ph?.

Phan quy?n theo chuyen mon [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La cach phan quy?n gi?a cac b? chuyen mon v?i chinh quy?n đ?a ph??ng. Vi d?: ? New Zealand, chinh ph? khong qu?n ly b?t k? b?nh vi?n cong nao, t?t c? b?nh vi?n đ??c giao v? cho cac bang. Cac quan ch?c cao c?p Chinh ph? khi b? b?nh c?ng ph?i đ?n cac b?nh vi?n ? bang.

Tuy theo tieu chi cac c?p chinh quy?n đ?a ph??ng, thi co th? chia cac c?p đ?a ph??ng thanh 4 c?p nh? đ?c, Cameroon, Senegal, ... ; 3 c?p nh? Italia, ?n đ? ,... ; 2 c?p nh? đan M?ch, Nh?t B?n, ... ; th?m chi 5 c?p nh? Phap. Th??ng c? quan đ?a ph??ng đ??c t? ch?c thanh 3 c?p. Vi d? nh? ? Vi?t Nam la trung ??ng ? t?nh ? huy?n ? xa.

Nguyen t?c phan quy?n d?c con đ??c th? hi?n trong m?i lien h? gi?a nha n??c lien bang va cac bang. Vi?c t? ch?c nha n??c c?a cac n??c lien bang tr??c h?t ph?i co s? phan bi?t th?m quy?n gi?a lien bang va cac bang. Cac bang c?a nha n??c lien bang khong co ch? quy?n v? m?t đ?i n?i va đ?i ngo?i. Hi?n phap lien bang nghiem c?m cac bang ky k?t h?p tac v?i n??c ngoai v? nh?ng v?n đ? chinh tr?. Trong vi?c t? ch?c nha n??c lien bang v?n đ? r?t quan tr?ng la phan chia quy?n l?c gi?a lien bang v?i cac bang, phan chia theo chi?u d?c. Vi?c phan chia quy?n l?c nha n??c theo chi?u d?c gi?a lien bang va cac bang co 3 hinh th?c:

  1. Nh?ng th?m quy?n đ?c bi?t ch? co ? lien bang.
  2. Nh?ng th?m quy?n đ?c bi?t c?a cac bang.
  3. Nh?ng th?m quy?n chung c?a lien bang va cac bang.

Nh?m h?n ch? quy?n l?c nha n??c cac bang, hi?n phap lien bang th??ng li?t ke nhi?m v?, quy?n h?n c?a thanh vien. Ngoai nh?ng nhi?m v?, quy?n h?n đ??c li?t ke thi bang khong đ??c gi?i quy?t. Ho?c ng??c l?i, nha n??c lien bang v?n ton tr?ng ch? quy?n c?a cac thanh vien h?p thanh thi l?i co xu h??ng li?t ke cac quy?n h?n h?u h?n cho lien bang.

Ap d?ng vao th?c t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hoa K? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

? Hoa K?, Qu?c h?i, hi?n phap Hoa K? quy đ?nh t?t c? cac quy?n l?p phap đ?u thu?c v? qu?c h?i bao g?m th??ng vi?n va h? vi?n. Vi?c thi?t l?p 2 vi?n v?i c? ch? ki?m ch? nhau gi?a chung s? lam gi?m b?t ?u th? c?a c? quan l?p phap đ? no can b?ng v?i b? may hanh phap. T? n?m 1913, 2 vi?n đ?u đ??c c? tri b?u ra, th?m quy?n l?p phap c?a 2 vi?n g?n nh? ngang nhau, c? hai đ?u co th? neu sang ki?n l?p phap, 1 đ?o lu?t ch? đ??c coi la thong qua n?u co đ? s? phi?u thu?n c?a c? hai vi?n, va sau khi đ??c thong qua cac d? lu?t ?y đ?u đ??c trinh len t?ng th?ng. N?u t?ng th?ng ky phe chu?n thi d? lu?t s? tr? thanh lu?t con n?u khong phe chu?n thi s? g?i tr? l?i vi?n đa kh?i x??ng đ? xem l?i, n?u đ??c thong qua, d? lu?t s? đ??c chuy?n sang vi?n kia xem xet. C? trong l?nh v?c qu?c phong c?ng co s? phan quy?n gi?a l?p phap va hanh phap. Qu?c h?i co quy?n tuyen b? chi?n tranh va phan b? ngan sach cho qu?c phong. T?ng th?ng la t?ng t? l?nh cac l?c l??ng v? trang va ch?u trach nhi?m cao nh?t v? qu?c phong c?a đ?t n??c trong l?nh v?c t? phap, th??ng vi?n co quy?n xet x? cac v? an nhan vien chinh quy?n l?m d?ng cong quy?n. N?u t?ng th?ng b? xet x? thi chanh an toa an t?i cao s? ch? t?a, cac v? an ?y ph?i do h? vi?n kh?i t? va khi xet x? th??ng vi?n ch? co quy?n cach ch?c ho?c tru?t quy?n đ?m nh?n m?i ch?c v? trong chinh quy?n c?a b? cao r?i trao tr? b? cao cho 1 toa an th??ng c?a nganh t? phap. Tom l?i th?m quy?n c?a Qu?c h?i M? đ??c quy đ?nh theo h??ng b?o đ?m cho no v?a đ?c l?p v?a co toan quy?n khi th?c hi?n cac ch?c n?ng c?a minh. V?a đ? kh? n?ng ki?m ch? đ?i tr?ng v?i t?ng th?ng.

T?ng th?ng c?ng đ?m nhi?m 1 ch?c n?ng tuy?t đ?i la co quy?n hanh phap, t?ng th?ng v?a đ?ng đ?u nha n??c v?a đ?ng đ?u b? may hanh phap, v?a th?c hi?n ch?c n?ng c?a nguyen th? qu?c gia, v?a th?c hi?n ch?c n?ng c?a th? t??ng chinh ph?, l?i g?n nh? đ?c l?p v?i Qu?c h?i. Nen co quy?n hanh r?t l?n, va th?c s? la trung tam quy?n l?c c?a b? may nha n??c. Nhi?m k? 4 n?m va khong ai co th? h?n 2 l?n gi? c??ng v? t?ng th?ng. Cac b? tr??ng ch? la ng??i giup vi?c cho T?ng th?ng, th?c hi?n cac chinh sach c?a T?ng th?ng, va khong đ??c mau thu?n v?i đ??ng l?i chinh sach c?a T?ng th?ng. đ?i v?i vi?c t? ch?c va ho?t đ?ng c?a Qu?c h?i, T?ng th?ng co quy?n ?y nhi?m ng??i thay vao cac gh? th??ng ngh? s? b? khuy?t trong th?i gian th??ng vi?n khong h?p. Trong l?nh v?c t? phap, T?ng th?ng la t?ng t? l?nh l?c quan va h?i quan co quy?n phong c?p cho cac l?c l??ng v? trang, tuyen b? tinh tr?ng kh?n c?p ngoai ra co th? th?y T?ng th?ng M? th?c hi?n m?i nhi?m v? quy?n hanh m?t cach đ?c l?p, T?ng th?ng va chinh ph? khong ch?u trach nhi?m tr??c Qu?c h?i. C?ng đ?c l?p v?i cac thanh vien khac c?a chinh ph? nh? quy?n hoan toan quy?t đ?nh cac chinh sach c?a chinh ph? khong c?n qua n?i cac. Hoan toan n?m quy?n đi?u hanh va qu?n ly m?i l?nh v?c c?a đ?t n??c.

Ch? th? c?a quy?n t? phap la toa an t?i cao va cac toa an c?p d??i, h? th?ng toa an M? đ??c phap lu?t trao cho nh?ng quy?n n?ng hoan toan đ?c l?p đ? gi? th? "ki?ng 3 chan" trong vi?c th?c hi?n quy?n l?c nha n??c. đ?c l?p v?i hanh phap va l?p phap, h?n th? con đ?c l?p v?i c? dan chung. Vi no khong đ??c nhan dan b?u khong ph?i ch?u trach nhi?m gi tr??c nhan dan. Th?m phan đ??c hinh thanh b?ng con đ??ng b? nhi?m va sau khi đ??c b? nhi?m, th?m phan s? gi? ch?c v? su?t đ?i n?u v?n gi? đ?c h?nh x?ng đang. Ngoai s? phan quy?n theo chi?u ngang, ? M? con th? hi?n ro s? phan quy?n theo chi?u d?c, gi?a lien bang va ti?u bang, gi?a Trung ??ng va đ?a ph??ng trong 3 l?nh v?c hanh l?p t? phap.

Tuy nhien, mo hinh noi tren ch? la thuy?t, con trong th?c t? thi khong th? co s? phan đ?nh r?ch roi gi?a ba nhanh quy?n l?c nay, chung r?t ph?c t?p va co tinh ch?ng cheo len nhau. K?t qu? la trong l?ch s? n??c M?, co nh?ng giai đo?n ma quy?n l?c c?a chinh ph? va T?ng th?ng chi ph?i, l?n at hai nhanh toa an va qu?c h?i [2]

  • đoi khi cac t?ng th?ng dung đ?n cac ho?t đ?ng ngoai phap ch? va b?t h?p phap, ph?t l? nganh toa an, đ?c bi?t la trong th?i chi?n. T?ng th?ng Abraham Lincoln đa đinh ch? lu?t b?o h? giam gi? ( habeas corpus ) trong th?i N?i chi?n Hoa K? ; [3] Woodrow Wilson t?ng giam nh?ng ph?n t? tinh nghi la ?ng h? ch? ngh?a c?ng s?n ma khong đ?a ra xet x? trong v? b? rap Palmer ; [3] va Franklin Roosevelt giam c?m tren m?t tr?m ngan ng??i M? g?c Nh?t trong th?i Chi?n tranh th? gi?i th? hai . [3] Franklin D. Roosevelt s? d?ng nh?ng nha đi?u tra lien bang đ? nghien c?u h? s? tai chinh va thu? c?a nh?ng nha chinh tr? đ?i l?p. [4] Trong m?t n? l?c nh?m ng?n ng?a kh?ng b? , George W. Bush cho phep nghe len tren h? th?ng đi?n tho?i ma khong c?n l?nh t? toa an.
  • M?t s? ng??i ch? trich t? cao r?ng cac t?ng th?ng M? đa l?n chi?m nhi?u quy?n l?c quan tr?ng thu?c l?p phap va ngan sach ma thong th??ng ph?i thu?c v? Qu?c h?i Hoa K? . T?ng th?ng ki?m soat m?t s? l??ng l?n cac c? quan lien bang đ?c trach vi?c t?o ra nh?ng quy đ?nh lu?t l? nh?ng ch? co it s? theo doi c?a qu?c h?i. M?t ng??i ch? trich khac t? cao r?ng T?ng th?ng M? co th? b? nhi?m m?t "đ?i quan g?m nhi?u 'sa hoang' ?o ? nh?ng ng??i nay hoan toan khong co trach nhi?m gi v?i Qu?c h?i nh?ng đ??c giao pho nhi?m v? d?n đ?u nh?ng n? l?c v? chinh sach l?n c?a t?ng th?ng". [5] Cac t?ng th?ng đa b? ch? trich vi th?c hi?n nh?ng tuyen b? b?ng v?n th? đ? gi?i thich h? hi?u m?t đ?o lu?t ra sao hay co k? ho?ch gi đ? th?c thi đ?o lu?t nay ( signing statements ) khi ky cac đ?o lu?t qu?c h?i. Nh?ng ng??i ch? trich noi r?ng hanh đ?ng nay la ng??c l?i tinh th?n c?a Hi?n phap Hoa K? . [6] Hanh vi nay b? H?i Lu?t s? M? ch? trich la b?t h?p hi?n. [7] M?t ng??i ch? trich la George F. Will nh?n th?y "m?t nganh hanh phap cang ngay cang phinh to ra" va "s? lu m? c?a Qu?c h?i" . Ong cho r?ng di?n bi?n nay đa va đang ti?p t?c keo dai "hang th?p nien qua" [8] va ong c?ng đa ch? trich "s? lu m?" c?a Qu?c h?i.
  • Nganh hanh phap đoi khi đa l?n quy?n tuyen chi?n, v?n đa đ??c Hi?n phap Hoa K? giao pho cho Qu?c h?i. [9] [10] [11] Nhi?u t?ng th?ng M? đa t? ra l?nh tuyen chi?n va ph?t l? Qu?c h?i, trong đo co s? vi?c T?ng th?ng Theodore Roosevelt đ?a quan vao Panama n?m 1903, Chi?n tranh Tri?u Tien , Chi?n tranh Vi?t Nam , [11] cac cu?c chi?n v?i Grenada [12] va Panama (1990). [13] Du khong co s? tuyen chi?n chinh th?c t? Qu?c h?i, t?ng th?ng M? đa ch?p thu?n ti?n hanh Chi?n tranh Iraq l?n th? nh?t vao n?m 1991 [14] [15] va Chi?n tranh Iraq l?n th? 2 n?m 2003 [16] [17] N?m 1993, m?t ng??i ch? trich vi?t r?ng "Quy?n tuyen chi?n c?a Qu?c h?i đa tr? thanh đi?u kho?n b? xem th??ng ro rang nh?t trong Hi?n phap Hoa K?." [18]

Phap [ s?a | s?a ma ngu?n ]

? Phap, l?p phap thu?c v? ngh? vi?n, hanh phap thu?c v? t?ng th?ng va chinh ph?, con quy?n t? phap thu?c v? h? th?ng toa an. Ngh? vi?n co 2 ch?c n?ng c? b?n la l?p phap va giam sat ho?t đ?ng c?a chinh ph?. Quan h? gi?a l?p phap va hanh phap m?t thi?t h?n so v?i chinh th? c?ng hoa t?ng th?ng. Cung v?i t?ng th?ng va chinh ph?, h?i đ?ng b?o hi?n tr? thanh th? l?c th? 3 h?n ch? quy?n l?c c?a ngh? vi?n. H?i đ?ng B?o hi?n co ch?c n?ng đ?m b?o tinh h?p phap c?a vi?c b?u c? ngh? s? 2 vi?n khi co s? khi?u n?i, vai tro ki?m ch? l?p phap c?a H?i đ?ng B?o hi?n ph?n nao gi?ng v?i vai tro c?a toa an t?i cao ? M? va toa an Hi?n phap ? đ?c. Quy?n hanh phap do chinh ph? ma th?c ch?t la t?ng th?ng n?m. V? tri c?a T?ng th?ng hi?n t?i la mo hinh k?t h?p gi?a v? tri c?a T?ng th?ng M? va T?ng th?ng đ?c. T?ng th?ng co quy?n ho?ch đ?nh chinh sach qu?c gia, ch? t?a đ?ng b? tr??ng đ? thong qua chinh sach nay, co quy?n an xa, b? nhi?m th? t??ng, cac đ?i s?, cac ch?c v? dan s?. Quy?n t? phap do h? th?ng toa an n?m, ? Phap co 2 h? th?ng toa an, toa an th??ng va toa an hanh chinh, cung v?i đo con co cac toa an đ?c bi?t nh? toa an th??ng m?i, lao đ?ng, b?o hi?m xa h?i, ki?m soat ho?t đ?ng c? quan t? phap la h?i đ?ng th?m phan t?i cao do t?ng th?ng la ch? t?a. B? tr??ng b? t? phap la pho ch? t?ch.

Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Kho?n 3 đi?u 2 Hi?n phap Vi?t Nam n?m 2013 quy đ?nh: " Quy?n l?c nha n??c la th?ng nh?t, co s? phan cong, ph?i h?p, ki?m soat gi?a cac c? quan nha n??c trong vi?c th?c hi?n cac quy?n l?p phap, t? phap, hanh phap. " [19] . T?ng bi th? đ?ng C?ng s?n Vi?t Nam Nguy?n Phu Tr?ng kh?ng đ?nh " Nha n??c ta khong co tam quy?n phan l?p ", nh?n m?nh Qu?c h?i la c? quan quy?n l?c nha n??c cao nh?t, cac c? quan nha n??c khac do qu?c h?i l?p ra, ph?i bao cao cho Qu?c h?i va b? Qu?c h?i giam sat [20] .

Vi?t Nam t? ch?c quy?n l?c nha n??c theo nguyen t?c quy?n l?c th?ng nh?t, khong "phan l?p", nh?ng co s? "phan cong" gi?a cac c? quan nha n??c trong đo Qu?c h?i la c? quan quy?n l?c nha n??c cao nh?t, đ??c phan cong th?c hi?n quy?n l?p phap; Chinh ph? th?c hi?n quy?n hanh phap; toa an nhan dan cung v?i vi?n ki?m sat nhan dan đ??c phan cong th?c hi?n quy?n t? phap. M?c tieu la phan đ?nh ro ch?c n?ng, nhi?m v? c?a m?i lo?i hinh c? quan nha n??c, tranh s? trung l?p, ch?ng cheo, mau thu?n gi?a cac c? quan, b?o đ?m s? v?n hanh nh?p nhang, đ?ng b? c?a c? b? may nha n??c trong qua trinh th?c thi quy?n l?c nha n??c th?ng nh?t. Gi?a cac c? quan Nha n??c co s? giam sat, theo đo Chinh ph? ch?u trach nhi?m va bao cao tr??c Qu?c h?i v? nh?ng ho?t đ?ng c?a minh; Qu?c h?i ch?t v?n va ra nh?ng ngh? quy?t v? cong tac c?a Chinh ph?; Qu?c h?i co th? tin nhi?m hay khong tin nhi?m Chinh ph? ho?c ca nhan b? tr??ng. [21]

Qu?c h?i khoa XIV n?m 2017 co h?n 96% s? đ?i bi?u la đ?ng vien đ?ng C?ng s?n Vi?t Nam va Qu?c h?i n?m toan quy?n d??i s? ki?m soat c?a đ?ng nay do khong co đ?ng phai chinh tr? đ?i l?p. [22] [23] [24]

Trung Hoa Dan Qu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nha cach m?ng Dan ch? Trung Qu?c Ton D?t Tien them vao ngoai L?p phap, T? phap va Hanh phap 2 b? ph?n ki?m soat quy?n l?c đ? ma ki?m soat chinh quy?n. N?m quy?n l?c nay đ??c th? hi?n t?i Trung Hoa Dan Qu?c ? đai Loan Loan thong qua cac c? quan: L?p phap vi?n , Hanh chinh vi?n , T? phap vi?n , Giam sat vi?n va Kh?o thi vi?n .

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ SEPARATION OF POWERS -- AN OVERVIEW National Conference of State Legislature]
  2. ^ “Separation of Powers” . Truy c?p 18 thang 8 n?m 2018 .
  3. ^ a b c Albert Gore (CQ Transcripts Wire) (16 thang 1 n?m 2006). “Transcript: Former Vice President Gore's Speech on Constitutional Issues” . Washington Post . Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2009 . GORE: President Lincoln, of course, suspended habeas corpus during the Civil War, and some of the worst abuses prior to those of the current administration were committed by President Wilson during and after World War I, with the notorious red scare and "Palmer Raids."
  4. ^ Grigg, William Norman (ngay 16 thang 6 n?m 2003). “FDR's patriot purge. (Cover Story History)” . The New American . Truy c?p ngay 29 thang 10 n?m 2009 . federal investigators 'were free to devote a great deal of energy and attention to the tax records and finances of politicians who sought to use anti-Semitic appeals to attack the Roosevelt administration'
  5. ^ Eric Cantor (ngay 30 thang 7 n?m 2009). “Obama's 32 Czars” . The Washington Post . Truy c?p ngay 28 thang 9 n?m 2009 .
  6. ^ Dana D. Nelson (ngay 11 thang 10 n?m 2008). “The 'unitary executive' question” . Los Angeles Times . Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009 .
  7. ^ Ray Suarez (ngay 24 thang 7 n?m 2006). “President's Use of 'Signing Statements' Raises Constitutional Concerns” . PBS Online NewsHour . Truy c?p ngay 11 thang 11 n?m 2009 . The American Bar Association said President Bush's use of "signing statements," which allow him to sign a bill into law but not enforce certain provisions, disregards the rule of law and the separation of powers. Legal experts discuss the implications.
  8. ^ George F. Will ? op-ed columnist (ngay 21 thang 12 n?m 2008). “Making Congress Moot” . The Washington Post . Truy c?p ngay 28 thang 9 n?m 2009 .
  9. ^ Dana D. Nelson (ngay 11 thang 10 n?m 2008). “The 'unitary executive' question” . Los Angeles Times . Truy c?p ngay 28 thang 9 n?m 2009 .
  10. ^ Steve Holland (ngay 1 thang 5 n?m 2009). “Obama revelling in U.S. power unseen in decades” . Reuters UK . Truy c?p ngay 28 thang 9 n?m 2009 .
  11. ^ a b “The Law: The President's War Powers” . Time Magazine. ngay 1 thang 6 n?m 1970. B?n g?c l?u tr? ngay 22 thang 8 n?m 2013 . Truy c?p ngay 28 thang 5 n?m 2017 . đa b? qua tham s? khong ro |= ( tr? giup )
  12. ^ Alison Mitchell (ngay 2 thang 5 n?m 1999). “The World; Only Congress Can Declare War. Really. It's True” . New York Times . Truy c?p ngay 8 thang 11 n?m 2009 . President Reagan told Congress of the invasion of Grenada two hours after he had ordered the landing. He told Congressional leaders of the bombing of Libya while the aircraft were on their way.
  13. ^ Michael R. Gordon (ngay 20 thang 12 n?m 1990). “U.s. troops move in panama in effort to seize noriega; gunfire is heard in capital” . New York Times . Truy c?p ngay 8 thang 11 n?m 2009 . It was not clear whether the White House consulted with Congressional leaders about the military action, or notified them in advance. Thomas S. Foley, the Speaker of the House, said on Tuesday night that he had not been alerted by the Administration.
  14. ^ Stuart Taylor Jr. (ngay 4 thang 9 n?m 2002). “An Invasion of Iraq Requires the Approval of Congress” . The Atlantic. B?n g?c l?u tr? ngay 25 thang 11 n?m 2006 . Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2009 . Bush may eventually ask for a congressional vote. That would clearly be the wiser course, politically. And that's what Bush's father did in early 1991?notwithstanding his insistence then that he did not need congressional approval as a legal matter and his subsequent boast, "I didn't have to get permission from some old goat in Congress to kick Saddam Hussein out of Kuwait."
  15. ^ Andrew Rosenthal (ngay 28 thang 2 n?m 1991). “Bush Halts Offensive Combat; Kuwait Freed, Iraqis Crushed” . New York Times . Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2009 . The Speaker of the House, Thomas S. Foley, said: 'The majority in Congress voted to give the President the authority, and he has taken that authority and I think conducted this operation brilliantly.'
  16. ^ David E. Sanger with John F. Burns (ngay 20 thang 3 n?m 2003). “Bush Declares Start of Iraq War; Missile Said to Be Aimed at Hussein” . New York Times . Truy c?p ngay 9 thang 11 n?m 2009 . Mr. Bush formally informed Congress in... a seven-page message to Congress, he argued that force was now the only way to 'adequately protect the national security of the United States' and that topping the Iraqi government was 'a vital part' of a broader war against terrorism. The message was required under a statute passed last fall explicitly authorizing war against Iraq after the president determined that a diplomatic solution was impossible.
  17. ^ “Time Essay: Where's Congress?” . Time Magazine. ngay 22 thang 5 n?m 1972. B?n g?c l?u tr? ngay 29 thang 4 n?m 2011 . Truy c?p ngay 28 thang 5 n?m 2017 . đa b? qua tham s? khong ro |= ( tr? giup )
  18. ^ Michael Kinsley (ngay 15 thang 3 n?m 1993). “The Case for a Big Power Swap” . Time Magazine. B?n g?c l?u tr? ngay 18 thang 1 n?m 2008 . Truy c?p ngay 28 thang 5 n?m 2017 . đa b? qua tham s? khong ro |= ( tr? giup )
  19. ^ Hi?n phap n?m 2013 L?u tr? 2014-05-16 t?i Wayback Machine , Qu?c h?i Vi?t Nam
  20. ^ Kh?ng đ?nh b?n ch?t Nha n??c phap quy?n XHCN Vi?t Nam , Bao Phap lu?t Vi?t Nam, 2012-05-08
  21. ^ https://www.tapchicongsan.org.vn/tin-binh-luan/-/asset_publisher/DLIYi5AJyFzY/content/nhap-khau-thuyet-tam-quyen-phan-lap-hay-la-bai-co-xuy-bat-on-chinh-tri-xung-ot-quyen-luc
  22. ^ “G?n 96% đ?i bi?u Qu?c h?i la đ?ng vien  - Tu?i Tr? Online” . Tu?i Tr? Online . 8 thang 6 n?m 2016 . Truy c?p 2 thang 7 n?m 2017 . no-break space character trong |tieu đ?= t?i ky t? s? 39 ( tr? giup )
  23. ^ “T? l? đ?i bi?u Qu?c h?i ngoai đ?ng th?p h?n d? ki?n” . Bao đi?n t? Dan Tri . Truy c?p 2 thang 7 n?m 2017 .
  24. ^ “Ng??i ngoai đ?ng trung c? Qu?c h?i it d?n - VnExpress” . VnExpress - Tin nhanh Vi?t Nam . Truy c?p 2 thang 7 n?m 2017 .

Th? m?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Bach khoa Toan th? Vi?t Nam L?u tr? 2016-11-25 t?i Wayback Machine
  • C.L. Montesquieu, Tinh th?n phap lu?t, Nha xu?t b?n Giao d?c, Ha N?i, 1996.
  • PGS. TS. Nguy?n đ?ng Dung, S? h?n ch? quy?n l?c nha n??c, Khoa Lu?t ? đH Qu?c gia Ha N?i.
  • TS. Nguy?n Th? H?i, T? t??ng phan chia quy?n l?c nha n??c v?i vi?c t? ch?c b? may nha n??c ? m?t s? n??c, Nha xu?t b?n T? phap, Ha N?i, 2005.
  • TS. Bui Ng?c S?n, H?c thuy?t phan chia quy?n l?c ? m?t cach t? duy v? quy?n l?c nha n??c, khoa Lu?t, đH Qu?c gia Ha N?i.
  • TS. Nguy?n Minh đoan, "Nguyen t?c quy?n l?c nha n??c la th?ng nh?t co s? phan cong, ph?i h?p gi?a cac c? quan trong vi?c th?c hi?n quy?n l?p phap, hanh phap va t? phap", T?p chi nha n??c va phap lu?t, s? 2/2007
  • Ph?m Vi?t Anh, Nguy?n Huy Hoang, L? Mai Thanh Tung: T? t??ng phan chia quy?n l?c nha n??c va s? v?n d?ng trong xay d?ng Nha n??c phap quy?n Vi?t Nam, Cong trinh nghien c?u khoa h?c sinh vien n?m 2005-2006, Tr??ng đ?i h?c Lu?t Ha N?i.
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Quy?n_l?c_phan_l?p&oldid=71375692 ”