한국   대만   중국   일본 
T? thu?n hoa ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

T? thu?n hoa

Bach khoa toan th? m? Wikipedia

T? thu?n hoa ( Self-domestication ) la qua trinh thich nghi c?a đ?ng v?t hoang da đ?i v?i cu?c s?ng chung v?i con ng??i , khong co s? ch?n l?c tr?c ti?p c?a con ng??i đ?i v?i đ?ng v?t đo. Thu?t ng? nay c?ng đa đ??c s? d?ng đ? ch? cac qua trinh sinh h?c trong qua trinh ti?n hoa c?a nh?ng loai v??n nhan hinh (Hominid), đ?c bi?t la ng??i va v??n bonobo h??ng t?i hanh vi h?p tac xa h?i ("thu?n hoa") va ki?m soat sinh s?n. đ?ng v?t hoang da co th? t? thu?n hoa khi hanh vi thu?n hoa giup t?ng c??ng kh? n?ng s?ng sot c?a chung trong vung lan c?n c?a con ng??i. Khoan dung ho?c th?m chi t?n h??ng s? g?n g?i c?a con ng??i đ? ki?m ?n g?n h? va gi?m b?t s? hung h?ng t? nhien c?a ng??i l?n, la hai khia c?nh c?a s? thu?n hoa vi chung s? h??ng l?i t? chuy?n nay.

M?t moi tr??ng h? tr? s? t?n t?i c?a cac loai đ?ng v?t đ??c thu?n hoa co th? d?n đ?n nh?ng thay đ?i khac v? hanh vi va ngo?i hinh. Cac h?p s? nh? h?n thu đ??c ? đ?ng v?t đa đ??c thu?n hoa đa đ??c nh?n th?y ? cac loai khac. Nh?n th?y r?ng h?p s? c?a m?t con cho trong gi?ng nh? c?a m?t con soi v? thanh nien, nha linh tr??ng h?c ng??i Anh Richard Wrangham ti?p t?c noi r?ng đi?u nay d?n đ?n suy ngh? r?ng cac loai co th? t? thu?n hoa. Tuy nhien, nha sinh v?t h?c ti?n hoa Abbey Drake đa phat hi?n ra r?ng" cho khong ph?i la cho soi bi?n hinh. Cac đ?c đi?m khac lien quan đ?n giai đo?n ch?a thanh nien nh? s?a va meo meo (am thanh đ??c s? d?ng b?i soi con va meo con c?a meo l?n, t??ng ?ng đ? giao ti?p v?i cha m? c?a chung), s? vui t??i t?ng len va gi?m s? hung h?ng, c?ng co th? đ??c th?y ? cac đ?ng v?t thu?n hoa.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Brian Hare va Vanessa Woods , "Survival of the Friendliest: Natural selection for hypersocial traits enabled Earth's apex species to best Neandertals and other competitors", Scientific American , vol. 323, no. 2 (August 2020), pp. 58?63.
  • Wrangham, Richard (2003). "The Evolution of Cooking". In Brockman, John (ed.). The New Humanists: Science at the Edge. Sterling Publishing. pp. 99?110. ISBN 978-0-7607-4529-8 .
  • Drake, Abby Grace (2011). "Dispelling dog dogma: An investigation of heterochrony in dogs using 3D geometric morphometric analysis of skull shape". Evolution & Development. 13 (2): 204?213. doi:10.1111/j.1525-142X.2011.00470.x. PMID 21410876 .
  • Driscoll, C. A.; Menotti-Raymond, M.; Roca, A. L.; Hupe, K.; Johnson, W. E.; Geffen, E.; Harley, E. H.; Delibes, M.; Pontier, D.; Kitchener, A. C.; Yamaguchi, N.; O'Brien, S. J.; MacDonald, D. W. (2007). "The Near Eastern Origin of Cat Domestication". Science. 317 (5837): 519?23. Bibcode:2007Sci...317..519D. doi:10.1126/science.1139518. PMC 5612713. PMID 17600185 .
  • Crockford, S. (2000). Crockford, S. (ed.). A commentary on dog evolution: Regional variation, breed development and hybridization with wolves. Archaeopress BAR International Series 889. pp. 11?20. ISBN 978-1841710891 .
  • Coppinger, R. (2001). Dogs: A Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior & Evolution. ISBN 978-0684855301 .[page needed]
  • Russell, N. (2012). Social Zooarchaeology: Humans and Animals in Prehistory. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-14311-0 .[page needed]
  • Hare, Brian; Wobber, Victoria; Wrangham, Richard (2012). "The self-domestication hypothesis: Evolution of bonobo psychology is due to selection against aggression". Animal Behaviour. 83 (3): 573?85. doi:10.1016/j.anbehav.2011.12.007.
  • Painless Civilization: A Philosophical Critique of Desire by Masahiro Morioka, Transview Publications, Tokyo, 2003, ISBN 4-901510-18-5 , ISBN 978-4-901510-18-9 (in Japanese); translation by Kenny Gundle and Masahiro Morioka on website http://www.lifestudies.org/painless01.html , accessed 28 Oct 2008
  • Stock, Gregory (2002). Redesigning Humans: Our Inevitable Genetic Future. Houghton Mifflin. pp. 243?244. ISBN 978-0-618-06026-9 .
  • Clark, Gary; Henneberg, Maciej (2015). "The life history of Ardipithecus ramidus: A heterochronic model of sexual and social maturation". Anthropological Review. 78 (2): 109?132. doi:10.1515/anre-2015-0009.
  • Clark, Gary; Henneberg, Maciej (2017). "Ardipithecus ramidus and the evolution of language and singing: An early origin for hominin vocal capability". HOMO: Journal of Comparative Human Biology. 68 (2): 101?121. doi:10.1016/j.jchb.2017.03.001. PMID 28363458 .
  • Bednarik, Robert G. (2008). "The Domestication of Humans". Anthropologie. 46 (1): 1-17.
  • Bednarik, Robert G. (2011). The Human Condition. Springer, New York, pp. 127?141. ISBN 978-1-4419-9352-6 .
  • Brune, Martin (2007). "On human self-domestication, psychiatry, and eugenics". Philosophy, Ethics, and Humanities in Medicine. 2: 21. doi:10.1186/1747-5341-2-21. PMC 2082022. PMID 17919321 .