T?p tin
(
ti?ng Anh
:
file
, vi?t t?t cho
t?p thong tin
, con đ??c g?i la
t?p
,
t?p tin
) la m?t t?p h?p c?a thong tin đ??c đ?t ten. Thong th??ng thi cac t?p tin nay ch?a trong cac thi?t b? l?u tr? nh?
đ?a c?ng
,
đ?a m?m
,
CD
,
DVD
c?ng nh? la cac lo?i chip đi?n t? dung k? thu?t
flash
co th? th?y trong cac ? nh? co
giao di?n
USB. Noi cach khac, t?p tin la m?t day cac
bit
co ten va đ??c ch?a trong cac thi?t b? l?u tr? d? li?u
k? thu?t s?
. trong ph?n m?m.
- M?t t?p tin luon luon k?t thuc b?ng 1 ky t? đ?c bi?t (hay d?u k?t thuc) co ma
ASCII
la 255 ?
h? th?p phan
. Ky t? nay th??ng đ??c ky hi?u la EOF (t? ch?
End Of File
).
- M?t t?p tin co th? khong ch?a m?t thong tin nao ngo?i tr? ten va d?u k?t thuc. Tuy nhien, đi?u nay khong h? mau thu?n v?i đ?nh ngh?a vi b?n than ten c?a t?p tin c?ng đa ch?a thong tin. Nh?ng t?p tin nay g?i la
t?p tin r?ng
hay
t?p tin tr?ng
.
- đ? dai (kich th??c) c?a t?p tin co th? ch? ph? thu?c vao kh? n?ng c?a
may tinh
, kh? n?ng c?a
h? đi?u hanh
c?ng nh? vao
ph?n m?m ?ng d?ng
dung no. đ?n v? nh? nh?t dung đ? đo đ? dai c?a t?p tin la
byte
. đ? dai c?a t?p tin khong bao g?m đ? dai c?a ten t?p tin va d?u k?t thuc.
Nh?ng đ?c tinh va gi?i h?n c?a t?p tin g?i la
thu?c tinh
c?a t?p tin.
Tuy theo
h? th?ng t?p tin
ma cac thu?c tinh nay co th? khac nhau.
Vi d? cac thu?c tinh tren h? th?ng t?p tin FAT bao g?m:
- Archive
: l?u tr?. Tren cac h? đi?u hanh
DOS
thi thu?c tinh nay đ??c đ?nh khi m?i khi t?p tin b? thay đ?i, va b? xoa khi th?c hi?n l?nh
backup
đ?
sao l?u d? li?u
.
- Hidden
: ?n. Khi m?t t?p tin co thu?c tinh nay thi cac ch??ng trinh li?t ke cac t?p tin theo m?c đ?nh s? b? qua, khong li?t ke t?p tin nay. Ng??i s? d?ng v?n co th? lam vi?c tren t?p tin nay nh? binh th??ng.
- Read-only
: ch? đ?c. Khi m?t t?p tin co thu?c tinh nay thi cac ch??ng trinh x? ly t?p tin theo m?c đ?nh s? khong cho phep xoa, di chuy?n t?p tin ho?c thay đ?i n?i dung t?p tin. Con cac thao tac khac nh? đ?i ten t?p tin, đ?c n?i dung t?p tin v?n đ??c cho phep.
- System
: thu?c v? h? th?ng. M?t t?p tin co thu?c tinh nay s? ch?u cac h?n ch? bao g?m cac h?n ch? c?a thu?c tinh
Hidden
va cac h?n ch? c?a thu?c tinh
Read-only
, ngh?a la khong b? li?t ke, khong th? xoa, di chuy?n, thay đ?i n?i dung. Thu?c tinh nay ch? y?u dung cho cac t?p tin quan tr?ng c?a h? đi?u hanh.
- Sub-directory
(hay
directory
): th? m?c con. Nh?ng t?p tin co thu?c tinh nay đ??c x? ly nh? la
th? m?c
.
Th? m?c
la t?p tin ? d?ng đ?c bi?t, n?i dung khong ch?a d? li?u thong th??ng ma ch?a cac t?p tin va cac th? m?c khac.
Ngoai ra, con r?t nhi?u thu?c tinh khac c?a cac t?p tin ma tuy theo
h? đi?u hanh
s? đ??c đ?nh ngh?a them vao.
Vi d? đ?i v?i h? đi?u hanh
Linux
cac t?p tin co th? co them cac thu?c tinh nh? cac quy?n s? d?ng t?p tin, đ?c đi?m c?a t?p tin, va thong tin v? cac lo?i t?p tin nh? la cac lo?i t?p tin lien k?t m?m, cac socket, cac pipe...
L?u y: Cac thu?c tinh c?a m?t t?p tin th??ng khong ?nh h??ng đ?n n?i dung thong tin c?a t?p tin đo nh?ng l?i ?nh h??ng r?t nhi?u đ?n ch?c n?ng va vi?c s? d?ng t?p tin. Vi d? cac t?p tin khong co thu?c tinh cho phep thi hanh thi khong th? xem la m?t ph?n m?m kh? thi đ??c m?c du n?i dung c?a no co th? ch? ch?a cac ch? th? may tinh. Cach đ? lam t?p tin tr? nen kh? thi la thay đ?i thu?c tinh kh? thi c?a no hay la ph?i thay đ?i ph?n đuoi c?a ten t?p tin (nh? la tr??ng h?p c?a h? đi?u hanh Windows - DOS)
C?u truc c?a m?t t?p tin đ?nh ngh?a cach th?c ma t?p tin đo đ??c ch?a, đ??c th?c thi, va th? hi?n tren cac thi?t b? (nh? man hinh hay may in) g?i la
đ?nh d?ng
c?a t?p tin. đ?nh d?ng nay co th? đ?n gi?n hay ph?c t?p.
đ?nh d?ng c?a t?p tin ph? thu?c vao nhi?u y?u t? trong đo quan tr?ng nh?t bao g?m:
- H? đi?u hanh gi?ng nhau va ki?n truc may tinh khac nhau co th? đoi h?i cac đ?nh d?ng cho t?p tin m?t cach khac nhau.
- Vi d?: Tren cung m?t ki?n truc Intel, t?p tin v?n b?n d?ng đ?n gi?n nh?t t?o nen b?i h? đi?u hanh Linux c?ng co s? khac nhau v?i t?p tin v?n b?n c?a Windows (hay DOS). D? nhien, cac t?p tin v?n b?n nay l?i cang khong th? đ?c đ??c tren cac may dung h? đi?u hanh Mac OS (chung khac nhau hoan toan v? m?t ki?n truc may tinh) n?u khong co cac ti?n ich đ?c bi?t đ? chuy?n đ?i đ?nh d?ng.
- T?p tin dung cho cac m?c tieu khac nhau c?ng s? co cac đ?nh d?ng khac nhau. Ngoai s? rang bu?c v? đ?nh d?ng c?a h? đi?u hanh, cac t?p tin dung trong cac ?ng d?ng hay cac ph?n m?m khac nhau c?ng s? khac nhau va s? khac nhau nay tuy thu?c vao ki?n truc c?a cac ?ng d?ng s? d?ng cac t?p tin đo.
- Vi d? d? hi?u nh?t la đ?nh d?ng c?a m?t t?p tin v?n b?n ph?i khac v?i đ?nh d?ng c?a m?t t?p tin hinh ?nh hay t?p tin am thanh.
- Cac t?p tin dung cho cung m?t m?c tieu c?ng khong th? co đ?nh d?ng khac nhau tu? theo nha s?n xu?t nao đa thi?t k? ra no.
- Vi d?: Trong cac t?p tin hinh v? đ? h?a thi cac t?p tin ki?u
Bitmap
(cac t?p tin hinh co đuoi la.bmp) co đ?nh d?ng hoan toan khac v?i cac t?p tin ki?u
Tagged Image File Format
(đuoi c?a lo?i t?p tin nay la.tif) va c?ng khac v?i t?p tin ki?u
Joint Photographic Experts Group
(v?i cac đuoi co d?ng.jpg hay.png).
- Tuy theo h? đi?u hanh ma co th? co cac quy ??c v? ten t?p tin.
- đ? dai c?a ten t?p tin tuy thu?c vao
h? th?ng t?p tin
.
- Tuy thu?c vao
h? th?ng t?p tin
va
h? đi?u hanh
ma s? co m?t s? ky t? khong đ??c dung cho ten t?p tin.
- Vi d?: Tren h? đi?u hanh
Microsoft Windows
, khong đ??c dung cac ky t? sau trong ten t?p tin: \ /: * ? " < > |, ten t?p tin khong qua 255 ky t? th??ng.
- Theo truy?n th?ng c? c?a h? th?ng DOS va Windows, ten t?p tin th??ng bao g?m hai ph?n: ph?n ten va ph?n m? r?ng (con g?i la ph?n đuoi). Tuy nhien, ten c?a m?t t?p tin khong nh?t thi?t ph?i co ph?n m? r?ng nay.
- Tren Windows hi?n nay, m?t s? t?p tin co th? khong co ph?n ten, trong tr??ng h?p nay, t?p tin b?t bu?c ph?i co ph?n m? r?ng.
Cac vi d? v? c?u truc bit trong n?i dung thong tin c?a t?p tin
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Vi d? v? c?u truc bit c?a t?p tin ASCII
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/d/dd/Dinhdangtext.gif)
Trong hinh tren la hai t?p tin v?n b?n d?ng đ?n gi?n dung
ma ASCII
. T?p tin "hoso.txt" la t?p tin so?n ra b?ng l?nh
edit
c?a h? đi?u hanh
Windows
. T?p tin th? nhi, "hoso2.txt", l?i đ??c so?n th?o b?ng l?nh
vi
trong h? đi?u hanh Linux. Hay l?u y quy ??c xu?ng hang c?a t?p tin trong Windows s? bao g?m hai
byte
: d?u CR (
cariage return
) co gia tr? ASCII la 0x0D va d?u LF (
line feed
) co gia tr? 0x0A; trong khi đo, Linux ch? c?n d?u LF la đ?. đi?u nay cho th?y s? khac nhau v? đ?nh d?ng.
Vi d? v? c?u truc bit c?a t?p tin hinh ?nh
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
- Microsoft Press
Computer Dictionary: The Comprehensive Standard for Business, School, Library, and Home
. Sach bia th??ng. L?n xu?t b?n th? 2. Redmond, WA (
M?
):
Microsoft
Corp.
1 thang 10
n?m
2003
.
ISBN 1-55615-597-2
. Ti?ng Anh.
- Evi Nemeth, Garth Snyder, Scott Seebass, va Trent R. Hein.
UNIX System Administration Handbook
. L?n xu?t b?n th? 2. Indianapolis, IN (M?): Prentice Hall PTR.
15 thang 1
n?m
1995
.
ISBN 0-13-151051-7
. Ti?ng Anh.
- Tom Swan,
Inside Windows File Format
. L?n xu?t b?n th? nh?t. SAM Publishing.
1993
.
ISBN 0-672-30338-8
. Ti?ng Anh.