Tau h? t?ng khu tr?c
(
ti?ng Anh
: destroyer escort, ky hi?u l??n
DE
) la m?t đ?nh danh c?a
H?i quan Hoa K?
vao gi?a
th? k? 20
cho m?t l?p
tau chi?n
co v?n t?c kho?ng 20 h?i ly tren gi? (23 mph), đ??c thi?t k? đ? h? t?ng cac
đoan tau v?n t?i
v??t đ?i d??ng.
H?i quan Hoang gia Anh
va cac n??c
Kh?i Th?nh v??ng chung Anh
xem chung nh? nh?ng
tau frigate
, va vi?c x?p l?p nay đ??c ch?p nh?n r?ng rai khi Hoa K? x?p l?i l?p nh?ng con tau nay thanh frigate (ky hi?u l??n FF) vao n?m
1975
. T? kho?ng n?m
1954
cho đ?n n?m
1975
, nh?ng tau h? t?ng khu tr?c (DE) ma Hoa K? đong m?i đ??c g?i la
tau h? t?ng đ?i d??ng
(ocean escort). Tau khu tr?c h? t?ng va tau frigate đ??c ch? t?o hang lo?t trong
Chi?n tranh Th? gi?i th? hai
danh cho
chi?n tranh ch?ng tau ng?m
, la m?t thay th? it t?n kem h?n so v?i
tau khu tr?c
h?m đ?i.
Nh?ng ki?u tau chi?n t??ng t? trong h?i quan cac n??c khac vao luc đo bao g?m: 46 chi?c
Kaib?kan
v?i
đ?ng c? diesel
c?a
H?i quan đ? qu?c Nh?t B?n
,
10
tau h? t?ng l?p F
c?a
H?i quan đ?c qu?c xa
, va hai chi?c l?p
Amiral Murgescu
c?a
H?i quan Romania
.
Tau h? t?ng khu tr?c va tau frigate sau Th? Chi?n II l?n h?n nh?ng chi?c đ??c ch? t?o trong chi?n tranh, va t?ng c??ng kh? n?ng tac chi?n phong khong, nh?ng v?n nh? h?n va ch?m h?n cac tau khu tr?c sau chi?n tranh.
Trong giai đo?n
Chi?n tranh L?nh
, tau h? t?ng khu tr?c l?n b?ng nh?ng tau khu tr?c trong Th? Chi?n II, va H?i quan Hoa K? c?i bi?n m?t s? tau khu tr?c th?i Th? Chi?n II thanh
tau khu tr?c h? t?ng
(escort destroyer ? DDE).
Tau khu tr?c
h?m đ?i c?n co kh? n?ng di chuy?n nhanh b?ng ho?c h?n cac
tau chi?n ch? l?c
nhanh nh?
tau san bay
hay
tau tu?n d??ng
; vi?c nay đoi h?i chung ph?i đ?t đ??c t?c đ? 25?35 kn (46?65 km/h) (tuy theo t?ng th?i k? va h?i quan t?ng n??c). Chung c?ng c?n mang theo
ng? loi
vao phao c? nh? h?n đ? đ?i đ?u v?i tau chi?n đ?i ph??ng, c?ng nh? thi?t b? c?m bi?n va v? khi đ? đ?i pho v?i tau ng?m.
M?t tau h? t?ng khu tr?c ch? c?n t?c đ? c? đ?ng v?i m?t đoan tau v?n t?i di chuy?n ch?m (trong Th? Chi?n II th??ng la v?i v?n t?c 10?12 kn (19?22 km/h)) va co kh? n?ng phong khong c?ng nh? phat hi?n, truy lung va t?n cong
tau ng?m
đ?i ph??ng. Nh?ng yeu c?u nh? nhang nay giup gi?m b?t đang k? kich c?, chi phi va th?y th? đoan cho m?t tau h? t?ng khu tr?c. Chung đ??c t?i ?u hoa cho
chi?n tranh ch?ng tau ng?m
, co đ??ng kinh l??n vong nh? h?n va v? khi chuyen d?ng ch?ng ng?m (vi d? nh? dan
sung c?i
ch?ng ng?m
Hedgehog
b?n ra phia tr??c) so v?i tau khu tr?c h?m đ?i. T?c đ? ch?m h?n khong h?n la m?t nh??c đi?m đ?i v?i ki?u tau nay, vi
sonar
th?i k? đo tr? nen vo d?ng v?i t?c đ? tren 20 h?i ly tren gi? (37 km/h).
Thay th? cho đ?ng c?
tu?c bin h?i n??c
trang b? tren cac tau khu tr?c va tau chi?n c? l?n, nhi?u tau khu tr?c h? t?ng Hoa K? th?i Th? Chi?n II co đ?ng c?
diesel-đi?n
ho?c
turbine-đi?n
, khi phong đ?ng c? ho?t đ?ng nh?
may phat đi?n
cung c?p dong đi?n cho đ?ng c? đi?n xoay tr?c chan v?t. Ki?u truy?n đ?ng nay đ??c l?a ch?n vi no khong đoi h?i h?p s? gi?m t?c (v?n đang r?t thi?u h?t do nhu c?u trang b? cho tau khu tr?c h?m đ?i) đ? h? s? vong quay đ?ng c? xu?ng m?c t?i ?u cho chan v?t. đi?n n?ng cung c?p con đ??c s? d?ng cho cac m?c đich khac; va sau khi chi?n tranh ch?m d?t nhi?u tau khu tr?c h? t?ng đa đ??c c?i bi?n đ? ho?t đ?ng nh?
tr?m phat đi?n
n?i di đ?ng, cung c?p đi?n cho cac thanh ph? t?i
Vi?n đong
hay
Chau M? Latinh
.
[6]
[7]
[8]
Tau h? t?ng khu tr?c c?ng h?u ich trong nhi?m v? tu?n tra ch?ng tau ng?m ven bi?n va c?t m?c
radar
canh phong. Trong Th? Chi?n II, b?y tau h? t?ng khu tr?c đa đ??c c?i bi?n thanh tau h? t?ng khu tr?c c?t m?c radar (DER), nh?m b? sung cho cac tau khu tr?c h?m đ?i c?t m?c radar. Cho du chung đ??c rut v? nh?ng vai tro th? y?u sau chi?n tranh, đ?n gi?a nh?ng n?m
1950
, l?i co them m??i hai chi?c DE đ??c c?i bi?n thanh DER va ph?c v? cho đ?n giai đo?n
1960
-
1965
. Nhi?m v? c?a chung la m? r?ng ph?m vi
đ??ng c?nh bao s?m t? xa
(DEWL: Distant Early Warning line) tren c? hai phia b? đ?i d??ng, ph?i h?p v?i 16
tau c?t m?c radar
l?p
Guardian
, v?n la nh?ng
tau Liberty
đ??c c?i bi?n.
Trong Th? Chi?n II, kho?ng 95 tau h? t?ng khu tr?c đa đ??c Hoa K? c?i bi?n thanh
tau v?n chuy?n cao t?c
(APD). Vi?c nay đ??c th?c hi?n b?ng cach b? sung them m?t t?ng san tau, l?y ch? cho kho?ng 10 s? quan va 150 binh linh. Hai c?n c?u l?n c?ng đ??c trang b? hai ben m?n tau, m?i chi?c dung cho vi?c h? th?y m?t xu?ng đ? b?
LCVP
(Landing Craft, Vehicle, Personnel).
đ?o lu?t
Cho Thue-Cho m??n
(Lend-Lease) đ??c
Qu?c h?i Hoa K?
thong qua vao thang 3 n?m 1941 cho phep
Anh Qu?c
đ??c mua s?m tau buon, tau chi?n, đ?n d??c va cac v?t t? khac c?n thi?t cho n? l?c ti?n hanh chi?n tranh. đ?n thang 6 n?m 1941, H?i quan Anh đa nh? đ?n Hoa K? trong vi?c thi?t k?, ch? t?o va cung c?p m?t ki?u tau h? t?ng phu h?p cho
ch?ng tau ng?m
trong b?i c?nh
B?c đ?i Tay D??ng
.
đ?i ta H?i quan
Edward L. Cochrane
thu?c V?n phong Tau chi?n H?i quan M? đa đ?a ra m?t thi?t k? cho lo?i tau nay,
đ??c bi?t đ?n nh? la
tau h? t?ng khu tr?c Anh
(BDE: British destroyer escort). Ten g?i BDE đ??c gi? l?i cho sau chi?c tau h? t?ng khu tr?c đ?u tien đ??c chuy?n cho Anh (BDE 1, 2, 3, 4, 12 va 46) trong t?ng s? 50 chi?c đ?t hang. đay la s? l??ng ma phia Anh nh?n đ??c; s? con l?i đ??c x?p l?i l?p thanh tau h? t?ng khu tr?c (DE: destroyer escort) vao ngay 25 thang 1 n?m 1943 va đ??c
H?i quan Hoa K?
s? d?ng.
Sau khi Hoa K? chinh th?c tham chi?n, h? nh?n ra nhu c?u c?n co tau h? t?ng ch?ng ng?m c?a rieng minh, nhu c?u đ??c nh?ng chi?c tau h? t?ng khu tr?c s?n co đap ?ng hoan h?o. Vi v?y m?t ch? đ? phan ph?i đ??c đ?t ra: c? m?i n?m chi?c đ??c ch? t?o, b?n chi?n s? đ??c Hoa K? gi? l?i va m?t chi?c đ??c chuy?n cho Anh.
X?p l?p l?i tau chi?n Hoa K? sau Th? Chi?n II
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Trong giai đo?n sau Th? Chi?n II, tau h? t?ng khu tr?c đ??c ch? t?o m?i đ??c g?i la
tau h? t?ng đ?i d??ng
cho du v?n gi? l?i ky hi?u l??n DE. Tuy nhien h?i quan cac n??c khac, đ?c bi?t la cac n??c thanh vien Kh?i
NATO
va
Lien Xo
l?i theo m?t xu h??ng x?p lo?i khac, đ?a đ?n m?t s? nh?m l?n. đ? gi?i quy?t v?n đ?, vi?c
x?p l?i l?p tau n?m 1975
c?a H?i quan Hoa K? đa đ?i l?p tau h? t?ng đ?i d??ng (va l?p tau khu tr?c h? t?ng noi chung) tr? thanh
tau frigate
v?i ky hi?u l??n FF.
Vi?c nay đa giup thu?t ng? c?a H?i quan Hoa K? t??ng x?ng v?i Kh?i NATO va giup cho vi?c so sanh v?i tau chi?n Xo Vi?t d? dang h?n.
Cho đ?n n?m 2006, v?n khong co k? ho?ch đong them tau frigate cho H?i quan Hoa K?;
l?p tau khu tr?c
Zumwalt
va cac
tau chi?n đ?u ven bi?n
l?p
Freedom
va
l?p
Independence
la nh?ng l?p tau duy nh?t ? h?ng tr?ng l??ng nay. Tuy nhien đ?n n?m 2017, H?i quan Hoa K? b?t đ?u đ? xu?t m?t l?p tau frigate m?i t?m th?i đ??c đ?t ten FFG(X). V?n đ? l?n n?y sinh trong vi?c x?p l?p tau la s? d?a tren cong n?ng (h? t?ng hay phong khong) hay d?a tren kich c? (l??ng choan n??c). M?t vi d? c?a v?n đ? nay
l?p tau tu?n d??ng phong khong
Ticonderoga
, đ??c x?p l?p nh? m?t
tau tu?n d??ng
cho du s? d?ng cung m?t l??n tau v?i
l?p tau khu tr?c
Spruance
.
Trong
Chi?n tranh Vi?t Nam
,
H?i quan Vi?t Nam C?ng hoa
đa nh?n đ??c t? H?i quan Hoa K? hai chi?c tau h? t?ng khu tr?c
l?p
Edsall
:
USS
Camp
(DE-251)
đa ho?t đ?ng nh? la chi?c
tu?n d??ng h?m
Tr?n H?ng đ?o
(HQ-1),
[12]
va
USS
Foster
(DE-334)
ho?t đ?ng nh? la chi?c tu?n d??ng h?m
Tr?n Khanh D?
(HQ-4).
[13]
T?ng quan cac l?p tau h? t?ng khu tr?c c?a H?i quan Hoa K?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ten l?p
|
Chi?c d?n đ?u
|
Nh?p bien ch?
|
S? l??ng ch? t?o
|
l?p
Evarts
(GMT)
|
USS
Evarts
(DE-5)
|
15 thang 4, 1943
|
97
|
l?p
Buckley
(TE)
|
USS
Buckley
(DE-51)
|
30 thang 4, 1943
|
148
|
l?p
Cannon
(DET)
|
USS
Cannon
(DE-99)
|
26 thang 9, 1943
|
72
|
l?p
Edsall
(FMR)
|
USS
Edsall
(DE-129)
|
10 thang 4, 1943
|
85
|
l?p
Rudderow
(TEV)
|
USS
Rudderow
(DE-224)
|
15 thang 5, 1944
|
22
|
l?p
John C. Butler
(WGT)
|
USS
John C. Butler
(DE-339)
|
31 thang 3, 1944
|
83
|
l?p
Dealey
|
USS
Dealey
(DE-1006)
|
3 thang 6, 1954
|
13
|
l?p
Claud Jones
|
USS
Claud Jones
(DE-1033)
|
10 thang 2, 1959
|
4
|
l?p
Bronstein
|
USS
Bronstein
(DE-1037)
|
15 thang 6, 1963
|
2
|
l?p
Garcia
|
USS
Garcia
(DE-1040)
|
21 thang 12, 1964
|
10
|
l?p
Brooke
|
USS
Brooke
(DEG-1)
|
12 thang 3, 1966
|
6
|
l?p
Knox
|
USS
Knox
(DE-1052)
|
12 thang 4, 1969
|
46
|
B?n m?u:DANFS
- Bauer, K. Jack
; Roberts, Stephen S. (1991).
Register of Ships of the U.S. Navy, 1775-1990: Major Combatants
.
Westport, Connecticut
: Greenwood Press.
ISBN
0-313-26202-0
.
- Blackman, Raymond V.B. (1970?71).
Jane's Fighting Ships
. Jane's Yearbooks.
- Collingwood, Donald (1998).
The Captain class frigates in the second world war: an operational history of the American-built destroyer escorts serving under the White Ensign from 1943?46
. Leo Cooper.
ISBN
978-0-85052-615-8
. Truy c?p ngay 24 thang 5 n?m 2012
.
- Cooney, David M. (1980).
Ships, Aircraft and Weapons of the United States Navy
. United States Government Printing Office.
- Franklin, Bruce Hampton (1999).
The Buckley-Class Destroyer Escorts
. Chatham Publishing.
ISBN
1-86176-118-X
.
- Lenton, H T. (1998).
British and Empire Warships of the Second World War
. Greenhill Books/Naval Institute Press.
ISBN
1-85367-277-7
. Truy c?p ngay 24 thang 5 n?m 2012
.
- Lenton, H.T. (1974).
British Escort Ships
. Macdonald and Jane's.
ISBN
0-356-08062-5
. Truy c?p ngay 24 thang 5 n?m 2012
.
- Morison, Samuel Eliot
(1956).
History of United States Naval Operations in World War II. Vol. 10: The Atlantic Battle Won, May 1943 ? May 1945
. Little, Brown and Company.
ISBN
978-0316583107
. Truy c?p ngay 24 thang 5 n?m 2012
.
- NAVPERS (1955).
Warship Identification Manual
. United States Government Printing Office.
- Potter, E.B.; Nimitz, Chester W. (1960).
Sea Power
. Prentice-Hall.
- Silverstone, Paul H. (1968).
U.S. Warships of World War II
. Doubleday & Company.
- Watts, Anthony J. (1966).
Japanese Warships of World War II
. Doubleday & Company.