Tao Hoan
(
ch? Han
: 曹奐;
246
?
302
) hay
Tao Ng?y Nguyen đ?
, la v?
vua
cu?i cung c?a nha
Tao Ng?y
th?i
Tam Qu?c
trong
l?ch s? Trung Qu?c
. đ?u n?m
266
d??ng l?ch, khi ong thoai v?,
nh??ng ngoi
l?i cho
T? Ma Viem
, ong đ??c phong lam
Tr?n L?u V??ng
(陳留王), sau khi m?t, ong đ??c an tang theo nghi th?c c?a m?t
hoang đ?
, đ??c truy hi?u la "Nguyen" (ngh?a la: th?c th?i, h?p l?).
Ong sinh vao n?m 246, ten khai sinh v?n la
Tao Hoang
(曹璜), la con trai c?a Yen V??ng
Tao V?
(曹宇). Khi ong len 12 tu?i, theo l?, con c?a cac v??ng t? s? đ??c t?p ?m phong lam
cong t??c
, b?n than ong đ??c phong la
Th??ng đ?o h??ng cong
(常道?公). N?m 260, khi hoang đ?
Tao Mao
(ng??i k? nhi?m Ph? đ?
Tao Ph??ng
) b?
T? Ma Chieu
gi?t h?i, Tao Hoang đ??c đ?a len ngoi v? hoang đ?, ben đ?i ten la Tao Hoan, chinh la Nguyen đ?.
Trong th?i gian ? ngoi, d? nhien Nguyen đ? c?ng ch? la m?t ong vua bu nhin. N?m 263, vua l?p nang h? Bi?n lam
hoang h?u
.
Khi Nguyen đ? cai tr?, nha Tao Ng?y luc đo ph?i đ??ng đ?u v?i nh?ng cu?c t?n cong c?a n??c
Th?c Han
do
Kh??ng Duy
d?n đ?u. Khi đo,
T? Ma Chieu
sau khi đanh b?i Kh??ng Duy, ben sai 2 t??ng
Chung H?i
va
đ?ng Ng?i
đem 18 v?n quan ti?n đanh Th?c Han. K?t qu? la Th?c Han đ?i b?i, b?t đ??c H?u Ch?
L?u Thi?n
. Nh?ng sau đo, t??ng Ng?y la Chung H?i l?i lien k?t v?i Kh??ng Duy, b?t giam đ?ng Ng?i, đ?nh l?p l?i n??c Th?c han, nh?ng cu?i cung b? cac t??ng Ng?y gi?t ch?t. T? đo, lanh th? r?ng l?n c?a Th?c Han (g?m t?nh
T? Xuyen
,
Trung Khanh
,
Van Nam
, mi?n nam
Thi?m Tay
va mi?n đong nam
Cam Tuc
ngay nay) sap nh?p vao Tao Ng?y.
T? sau tr?n chi?n đo, h?
T? Ma
ngay cang m?nh m?. N?m 264, T? Ma Chieu ep Nguyen đ? phong ong lam T?n V??ng. Sau đo, Nguyen đ? l?i ph?i ban l?
c?u tich
cho ong. N?m 265, khi T? Ma Chieu m?t, con la
T? Ma Viem
len thay. D??i s?c ep c?a T? Ma Viem, ngay Nham Tu?t (13) thang 12 n?m ?t D?u
[1]
(t?c 4 thang 2 n?m 266), Nguyen đ? ph?i sai s? gi? dang hoang đ? t?, thi?n v? cho T?n. Sau 45 n?m t?n t?i, n??c Tao Ng?y đ?n đo la di?t vong. C?ng t? đo,
nha T?n
thanh l?p, sau nay đa ch?m d?t c?c di?n
Tam Qu?c
.
Con Nguyen đ?, sau khi b? giang lam Tr?n L?u V??ng, khong ro cu?c s?ng sau đo c?a ong ra sao. Ong m?t vao n?m 302, d??i th?i
T?n Hu? đ?
, h??ng th? 56 tu?i.
Trong 5 n?m ? ngoi ong ch? co 2 nien hi?u:
- C?nh Nguyen (景元
260
?
264
)
- Ham Hy (咸熙 264 -
265
).
- Bi?n Hoang h?u
, ng??i qu?n Lang Da (琅邪郡) ( nay la thanh ph?
Lam Nghi
,
S?n đong
) , chau gai
Bi?n Thai h?u
c?a Tao Thao , co co co la Bi?n Hoang h?u c?a Ng?y Thi?u đ?. Mua thu n?m C?nh Nguyen th? 4 (263) phong lam Hoang h?u , sau khi Tao Hoan b? giang Tr?n L?u v??ng , tr? thanh
Tr?n L?u v??ng phi
.
|
---|
Nha
cai tr?
| |
---|
H?u phi
phu nhan
| |
---|
Quan l?i
| |
---|
T??ng
l?nh
| |
---|
Khac
| |
---|
Lien quan
| |
---|