Trong
th?n tho?i Hy L?p
,
Scylla
(/?s?l?/;
ti?ng Hy L?p
: Σκ?λλα) la m?t n? th?y quai s?ng ?
eo bi?n Messina
gi?a
Y
va
Sicilia
. Scylla ? ben b? n??c Y, đ?i di?n v?i
Charybdis
? Sicilia. Eo bi?n nay kha h?p, h?p đ?n n?i n?u cac th?y th? tranh Charybdis ? b? ben nay thi s? ph?i g?p Scylla ? b? ben kia
[1]
.
Thanh ng? trong
ti?ng Anh
"
Between Scylla and Charybdis
" (t?m d?ch:
gi?a Scylla va Charybdis
) t??ng t? cau
tranh v? d?a g?p v? d?a
trong
ti?ng Vi?t
, mang y ngh?a bu?c ph?i l?a ch?n gi?a hai tinh hu?ng nguy hi?m ngang nhau.
Scylla xu?t hi?n l?n đ?u tien trong tac ph?m
Odyssey
c?a nha th?
Homer
. Cac nha th?
Homer
,
Ovidius
,
Servius
,
Apollodorus
đ?u cho r?ng, n? th?n Crataeis la m? c?a Scylla
[2]
. C? Homer c?ng nh? Ovid đ?u khong nh?c đ?n cha c?a Scylla, nh?ng Apollodorus cho r?ng cha c?a nang la
Triton
ho?c
Phorcys
[3]
, hay b?t k? v? th?n nao lien quan đ?n bi?n
[4]
[5]
.
Hesiod
l?i cho r?ng,
Apollo
va
Hecate
la cha m? c?a Scylla
[6]
, trong khi Acusilaus thi cho r?ng Scylla la con c?a Hecate va Phorkys
[7]
. đ? gi?i quy?t nh?ng mau thu?n nay,
Apollonius c?a Rhodes
đa gan Crataeis la ten g?i khac c?a Hecate, va cung v?i Phorcys la cha m? c?a Scylla
[8]
.
Stesichorus
g?i m? c?a Scylla v?i cai ten la Lamia, la con gai c?a
Poseidon
[9]
. Con theo
Hyginus
, Scylla la con c?a
Typhon
va Echidna
[10]
.
Theo
John Tzetzes
[11]
va Servius
[12]
, Scylla la m?t
naiad
xinh đ?p, va đ??c
Poseidon
s?ng ai.
Amphitrite
, hoang h?u c?a ong, n?i c?n ghen tuong va đa bi?n nang thanh m?t sinh v?t kinh t?m. Con theo Hyginus
[13]
, Scylla đ??c th?n
Glaucus
c?m m?n, nh?ng phu th?y
Circe
l?i đem long yeu ong, vi th? ma Circe đa h?i Scylla. C? hai cau chuy?n đ?u gi?ng nhau ? ch?, Scylla b? ham h?i b?i thu?c đ?c ng?m vao ngu?n n??c t?m c?a nang
[4]
.
Scylla sau đo bi?n thanh m?t sinh v?t đang s? co 6 cai đ?u v?i cai c? dai ngo?n, m?i chi?c đ?u co 3 ham r?ng s?c nh?n. C? th? c?a Scylla co 12 xuc tu ? chan; xung quanh eo c?a nang m?c ra 6 cai đ?u cho. Trong hinh hai nay, Scylla nup trong m?t t?ng đa, ch? đ?i con m?i, la nh?ng th?y th?y m?t c?nh giac đi ngang qua, s? v??n nh?ng chi?c c? dai va b?t h?. Scylla la hi?n than c?a nh?ng m?m
đa ng?m
, trong khi
Charybdis
la nh?ng
v?c n??c xoay
[4]
[14]
.
Trong
Odyssey
XII,
Odysseus
đ??c Circe khuyen r?ng, nen cho tau đi g?n Scylla h?n, va ch? hy sinh m?t vai th?y th?, thay vi Charybdis co th? nh?n chim toan b? con tau c?a ong va m?t toan b? phi hanh đoan. Odysseus c?ng đ??c khuyen la hay h?i n? th?n song Crataeis, m? c?a Scylla, đ? ng?n ch?n Scylla. Odysseus v??t thanh cong qua eo bi?n, nh?ng trong phut ch?c l? la do b? Charybdis đanh l?c h??ng, Scylla đa b?t đ??c va nu?t s?ng 6 ten th?y th? tren tau
[15]
.
Theo
Ovidius
, Glaucus say me tr??c s?c đ?p c?a Scylla, nh?ng nang đa c? tuy?t ong b?i hinh d?ng
nhan ng?
c?a Glaucus. Scylla sau đo b? tr?n đ?n m?t n?i ma Glaucus khong th? đ?n đ??c. Glaucus đa đ?n g?p phu th?y Circe va xin m?t l? thu?c tinh yeu đ? chi?m đ??c tinh c?m c?a Scylla. Circe ph?i long v?i Glaucus va cu?c g?p g? khong thanh cong. Ba vi th? ma t? ra ghen t?c v?i nang Scylla, va đa đ? m?t l? thu?c đ?c vao h? t?m c?a Scylla, bi?n nang thanh m?t th? sinh v?t g?m ghi?c va kinh kh?ng
[16]
.
Cau chuy?n nay sau đo đa đ??c chuy?n th? thanh v? opera bi k?ch 5 h?i,
Scylla et Glaucus
(1746), đ??c bien so?n b?i nha so?n nh?c ng??i Phap
Jean-Marie Leclair
.
D?a theo b?n k? l?i c?a
John Keats
v? th?n tho?i Scylla va Glaucus trong quy?n 3 c?a t?p th?
Endymion
(1818), Circe khong bi?n Scylla thanh quai v?t ma đa ra tay sat h?i tinh đ?ch. Glaucus sau đo đa đ?a xac c?a nang đ?n m?t cung đi?n pha le d??i đay đ?i d??ng, n?i chon c?t nh?ng ng??i tinh đa ch?t tren bi?n. M?t
thien nien k?
sau đo, th?n
Endymion
đa h?i sinh Scylla va tac h?p nang v?i Glaucus
[17]
.
T?i
Tu vi?n Hoang gia Corvey
?
đ?c
, m?t b?c
tranh t??ng
đ?c đao thu?c th? k? IX mo t? cu?c chi?n c?a Odysseus v?i Scylla, m?t tranh minh h?a khong đ??c ghi nh?n ? b?t c? đau trong ngh? thu?t th?i trung c?. M?t b?c tranh c?a
J. M. W. Turner
(1841) h?a l?i c?nh b? tr?n c?a nang Scylla khi b?t g?p hinh hai k? d? c?a Glaucus, hi?n đang n?m ?
B?o tang Ngh? thu?t Kimbell
.
Tranh c?a
Eglon van der Neer
t?i b?o tang
Rijksmuseum
cho th?y kho?nh kh?c Scylla b?t đ?u thay đ?i hinh d?ng sau khi Circe đ? thu?c đ?c, d??i s? ch?ng ki?n c?a Glaucus (1695). Con tranh c?a
John Melhuish Strudwick
(1886) cho th?y Circe đang rot thu?c đ?c vao n??c khi Scylla chu?n b? t?m.
- ^
Virgil (2007),
Aeneid
(d?ch b?i Frederick Ahl), NXB Oxford University Press, tr.67
ISBN
9780191622779
- ^
Homer,
Odyssey
12.124?125
; Ovid,
Metamorphoses
13.749
; Apollodorus,
E7.20
; Servius on Virgil
Aeneid
3.420
- ^
Ogden, sđd, tr.135
- ^
a
b
c
“Scylla and Charybdis”
.
Ancient History Encyclopedia
.
- ^
Fowler, sđd,
tr.32
- ^
Megalai Ehoiai, đo?n 13
[1]
va
[2]
- ^
Acusilaus, đo?n 42 (xem Fowler, sđd,
tr.32
)
- ^
Apollonius c?a Rhodes,
Argonautica
4. 828?829 (tr.350?351)
- ^
Stesichorus,
F220
PMG
(Campbell, tr.132?133)
- ^
Hyginus,
Fabulae
,
[1]
va
[2]
- ^
John Tzetzes,
Lycophron
45
- ^
Servius,
Aeneid
III. 420
- ^
Hyginus,
Fabulae
, 199
- ^
“Scylla and Charybdis”
.
Encyclopædia Britannica
.
- ^
Robert Fagles
(1996),
The Odyssey
- ^
Ovid,
Metamorphoses
,
tr.121-122
- ^
Endymion
, quy?n III,
dong 401
- Apollodorus,
Apollodorus, The Library, with an English Translation by Sir James George Frazer, F.B.A., F.R.S. in 2 Volumes.
Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1921.
Xem tr?c tuy?n
- Apollonius of Rhodes,
Apollonius Rhodius: the Argonautica
, d?ch b?i Robert Cooper Seaton, W. Heinemann, 1912
Internet Archive
- Fowler, R. L.,
Early Greek Mythography: Volume 2: Commentary
, Oxford University Press, 2013.
ISBN 978-0198147411
- Hyginus, Gaius Julius,
The Myths of Hyginus
, bien t?p va d?ch b?i Mary A. Grant, Lawrence: University of Kansas Press, 1960
- Most, G.W. (2007),
Hesiod: The Shield, Catalogue, Other Fragments
, Loeb Classical Library, no. 503, Cambridge, MA,
ISBN 978-0-674-99623-6
- Ogden, Daniel (2013).
Drakon: Dragon Myth and Serpent Cult in the Greek and Roman Worlds
. Oxford University Press.
ISBN 9780199557325