Song Volga
|
---|
|
B?n đ? l?u v?c song
|
T? nguyen
| Ti?ng Slav c?
: *
volga
("?m ??t")
|
---|
Ten đ?a ph??ng
| Волга
(
ti?ng Nga
)
|
---|
V? tri
|
---|
V? tri
| đong Au
|
---|
Qu?c gia
| Lien bang Nga
|
---|
Thanh ph?
| Tver
,
Yaroslavl
,
Nizhny Novgorod
,
Cheboksary
,
Kazan
,
Ulyanovsk
,
Samara
,
Saratov
,
Volgograd
,
Astrakhan
|
---|
đ?c đi?m đ?a ly
|
---|
|
Th??ng ngu?n
|
|
---|
• v? tri
| Vung đ?i Valdai
,
Tver
|
---|
• t?a đ?
| 57°15′4,7″B
32°28′5,1″đ
/
57,25°B 32,46667°đ
/
57.25000; 32.46667
|
---|
• cao đ?
| 228
[3]
m (748 ft)
|
---|
|
C?a song
| Bi?n Caspi
|
---|
• v? tri
| Astrakhan
|
---|
• t?a đ?
| 45°50′B
47°58′đ
/
45,833°B 47,967°đ
/
45.833; 47.967
[4]
|
---|
• cao đ?
| ?28
[3]
m (?92 ft)
|
---|
đ? dai
| 3.531 km (2.194 mi)
[1]
|
---|
Di?n tich l?u v?c
| 1.360.000 km
2
(530.000 d?m vuong Anh)
[1]
1.404.107,6 km
2
(542.129,0 d?m vuong Anh)
[2]
|
---|
|
L?u l??ng
|
|
---|
• v? tri
| Astrakhan
(Kich th??c l?u v?c: 1.391.271,8 km
2
(537.173,0 d?m vuong Anh)
|
---|
• trung binh
| 8.060 m
3
/s (285.000 cu ft/s)
8.103,078 m
3
/s (286.157,5 cu ft/s)
[2]
Chau th? song Volga
: 8.110,544 m
3
/s (286.421,2 cu ft/s)
[2]
|
---|
• t?i thi?u
| 5,000 m
3
/s (176,6 cu ft/s)
|
---|
• t?i đa
| 48,500 m
3
/s (1.712,8 cu ft/s)
|
---|
|
|
L?u l??ng
|
|
---|
• v? tri
| Volgograd
(Kich th??c l?u v?c: 1.359.396,8 km
2
(524.866,0 d?m vuong Anh)
|
---|
• trung binh
| 8,150 m
3
/s (287,8 cu ft/s)
8,228298 m
3
/s (290,5796 cu ft/s)
[5]
|
---|
• t?i thi?u
| 5,090 m
3
/s (179,8 cu ft/s)
|
---|
• t?i đa
| 48,450 m
3
/s (1.711,0 cu ft/s)
|
---|
|
|
L?u l??ng
|
|
---|
• v? tri
| Samara
(Kich th??c l?u v?c: 1.218.995,3 km
2
(470.656,7 d?m vuong Anh)
|
---|
• trung binh
| 7,680 m
3
/s (271,2 cu ft/s)
7,785921 m
3
/s (274,9572 cu ft/s)
[6]
|
---|
|
|
L?u l??ng
|
|
---|
• v? tri
| Nizhny Novgorod
(Kich th??c l?u v?c: 479.637,3 km
2
(185.189,0 d?m vuong Anh)
|
---|
• trung binh
| 2,940 m
3
/s (103,8 cu ft/s)
2.806,467 m
3
/s (99.109,4 cu ft/s)
[7]
Yaroslavl
(Kich th??c l?u v?c: 153.657,8 km
2
(59.327,6 d?m vuong Anh): 1.008,277 m
3
/s (35.607,0 cu ft/s)
[7]
Rybinsk
(Kich th??c l?u v?c: 150.119,8 km
2
(57.961,6 d?m vuong Anh): 993.253 m
3
/s (35.076.400 cu ft/s)
[7]
|
---|
|
|
L?u l??ng
|
|
---|
• v? tri
| Tver
(Kich th??c l?u v?c: 24.658,6 km
2
(9.520,7 d?m vuong Anh)
|
---|
• trung binh
| 176 m
3
/s (6.200 cu ft/s)
186.157 m
3
/s (6.574.100 cu ft/s)
[7]
|
---|
|
đ?c tr?ng l?u v?c
|
---|
Ph? l?u
|
|
---|
• t? ng?n
| Kama
|
---|
• h?u ng?n
| Oka
|
---|
Song Volga
(
ti?ng Nga
: Волга река, phien am:
Von-ga
) n?m ? phia đong ph?n lanh th? chau Au n??c
Nga
v?i đ? dai 3.690 km (2.293 d?m), t?o thanh n?n t?ng c?a h? th?ng song l?n nh?t ? chau Au.
Ten g?i c?a song Volga trong ngon ng? c?a cac dan t?c khac nhau s?ng d?c hai ben b? song la:
B?t ngu?n t?
vung đ?i Valdai
? cao đ? 225 m (740 ft) tren m?c n??c bi?n ? phia tay b?c
Moskva
va cach
Sankt-Peterburg
kho?ng 320 km v? phia đong nam, song Volga ch?y v? phia đong nam, qua cac t?nh va th? thanh nh?
Tver
,
Dubna
,
Yaroslavl
,
Nizhny Novgorod
đ?n
Kazan
thi chuy?n h??ng v? phia nam, ch?y qua
Tolyatti
,
Samara
va
Volgograd
đ? sau đo đ? vao
bi?n Caspi
? phia d??i
Astrakhan
v?i cao đ? 28 met d??i m?c n??c bi?n. ? khu v?c co t?m chi?n l??c quan tr?ng nh?t, no u?n cong v? phia
song đong
. Volgograd, tr??c đay la Stalingrad, n?m trong khu v?c nay.
Song Volga co nhi?u
song nhanh
, quan tr?ng nh?t la cac song
Kama
,
Oka
,
Vetluga
va
Sura
. Song Volga va cac song nhanh trong h? th?ng song Volga đ?m b?o t??i tieu cho m?t khu v?c co di?n tich kho?ng 1,35 tri?u km trong khu v?c đong dan c? nh?t c?a n??c Nga. Vung
chau th? song Volga
co
chi?u dai
kho?ng 160 km va bao g?m t?i 500 kenh va song nh?. Song Volga b? đong b?ng trong kho?ng ba thang m?i n?m tren g?n nh? toan b?
chi?u dai
c?a no.
Song Volga t??i tieu cho ph?n l?n mi?n tay Nga. Cac h? ch?a n??c l?n c?a no cung c?p n??c cho
th?y l?i
va phat đi?n. H? th?ng cac
kenh đao Moskva-Volga
,
kenh đao Volga-Don
va
kenh đao Mariinsk
t?o thanh m?t tuy?n
đ??ng th?y
n?i li?n Moskva v?i
B?ch H?i
,
bi?n Baltic
,
bi?n Caspi
,
bi?n Azov
va
bi?n đen
. N?ng đ? o nhi?m hoa ch?t cao hi?n nay la nguyen nhan gay ra cac e ng?i v? v?n đ? moi tr??ng.
Vung l?u v?c song Volga đ??c t??i tieu b?i con song nay cung c?p m?t l??ng l?n lua mi va nhi?u khoang s?n. Cac trung tam cong nghi?p khai thac d?u khi đang k? n?m trong thung l?ng song Volga. Cac khoang s?n khac bao g?m khi đ?t, mu?i va kali cacbonate. Chau th? song Volga va bi?n Caspi c?nh đo la ngu?n cung c?p th?y s?n quan tr?ng (ca). Thanh ph?
Astrakhan
, n?m ? vung chau th? nay, la trung tam cung c?p
tr?ng ca mu?i
.
Volgograd
va
Nizhny Novgorod
la cac thanh ph? cong nghi?p quan tr?ng tren b? con song nay. Trong th?i k? Xo vi?t, Nizhny Novgorod đa la c?m đ?a đ?i v?i ng??i ngo?i qu?c. Cac thanh ph? quan tr?ng khac la
Saratov
,
Kazan
,
Tolyatti
va
Samara
. Chin nha may th?y đi?n l?n va m?t s? h? ch?a n??c nhan t?o l?n đ??c t?o thanh b?i m?t h? th?ng cac đ?p n??c n?m d?c song Volga. Cac h? nhan t?o l?n nh?t theo tr?t t? t? b?c xu?ng nam la cac h? ch?a n??c
Rybinsk
,
Nizhny Novgorod
,
Samara
va
Volgograd
.
Trong th?i k? c? đ?i, song Volga đ??c bi?t d??i ten g?i
Atil
, Itil hay Idil, ten g?i c?a ng??i Turk co ngh?a la "song dai". Tuy nhien, s? co m?t c?a ng??i Turk la mu?n h?n so v?i s? co m?t trong khu v?c con hoang v?ng nay c?a ng??i ?n-Au. đ?c bi?t, "Volga" co l? la s? Slav hoa c?a ten g?i ti?n-Baltic lien quan đ?n m?t t? trong ti?ng Litva la jilga - "song dai". Th??ng ngu?n song Volga la ranh gi?i c?a qu?n th? ng??i noi ti?ng Baltic ti?n s?, nh? đ??c ch?ng th?c trong ten g?i c?a con song nay. Nh?ng ten g?i nh? Ilgupe ("song dai") va cac ten g?i khac t??ng t? nh? no la ph? bi?n trong ti?ng Litva va Latvia. (
Gimbutas
,
The Balts
, 1963).
Nha h?c gi? th?i c? đ?i la
Ptolemy
? Alexandria đa đ? c?p t?i song Volga trong
Geography
c?a ong (quy?n 5, ch??ng 8, b?n đ? th? hai v? chau A). Ong g?i no la Rha, va no ch? la ten g?i c? đ?i đ?ng hang th? ba. Tuy nhien, no ch? đ? c?p t?i ph?n h? l?u song Volga. Ptolemy tin r?ng song đong va song Volga chia s? cung m?t nhanh th??ng ngu?n, va nhanh đo ch?y t? day
nui
Hyperborean. Co l? cac ng?n nui nay la vung đ?i Valdai, nh?ng ten g?i nay đ??c s? d?ng b?i cac ngu?n khac đ? ch? m?t khu v?c khong bi?t ro n?m ? phia b?c. Nh?ng ng??i dan v?i phong t?c t?p quan c?a ng??i Baltic xu?t hi?n trong m?t s? v?n b?n đo. Ngoai ra, ng??i ta c?ng bi?t r?ng ng??i Slav đa t?ng sinh s?ng ? ph?n h? l?u song Volga, do Ptolemy đ? c?p t?i nh?ng ng??i Serb c? tru ? b? tay con song nay.
Xuoi theo dong song Volga la khu v?c đ?nh c? c?a ng??i Hun va cac s?c t?c Turk khac trong thien nien k? đ?u tien c?a cong nguyen, h? thay th? cho ng??i Scythia va m?t s? thanh th? l?n nh?
Atil
va
Saqsin
đa xu?t hi?n.
Ti?p theo đo, vung l?u v?c song Volga đa đong vai tro quan tr?ng trong s? d?ch chuy?n c?a con ng??i t? chau A t?i chau Au. Qu?c gia
Volga Bulgaria
hung m?nh đa t?ng r?t th?nh v??ng khi
song Kama
n?i li?n v?i song Volga. Nh?ng ng??i nay đa đ?n cung v?i ng??i Hun, d?n da chuy?n thanh
ng??i Tatar
. Ngoai ra, song Volga c?ng ch?y qua lanh th? c?a v??ng qu?c
Khazar
.
Ng??i Khazar sau đo b? thay th? b?i
ng??i Kipchak
,
Kimek
va
Mong C?
. Ng??i Mong C? thanh l?p ra
Han qu?c Kim Tr??ng
? h? l?u song Volga. Sau đo đ? ch? nay b? tach ra thanh vai
han qu?c
nh? h?n va cu?i cung thi cac han qu?c nay đa b?
ng??i Nga
sap nh?p l?i vao
th? k? 16
.
Trong th?i k? hi?n đ?i, thanh ph? tren vong cung l?n c?a song Volga la Volgograd - n?i đa di?n ra
chi?n d?ch Stalingrad
, ma k?t qu? c?a no la chi?n th?ng cho Lien Xo đ?i v?i đ?c trong
đ?i chi?n th? gi?i l?n th? hai
.
Tinh c?m sau đ?m c?a ng??i dan Nga đ?i v?i con song nay th??ng đ??c th?y trong cac đi?p khuc c?a cac bai hat c?ng nh? trong v?n ch??ng c?a h?. Sau t?t c? nh?ng đi?u đo, n??c Nga ban đ?u đa đ??c thanh l?p d?c theo b? song Volga, m?t ph?n vi nh?ng nha buon ng??i Viking đa dung con song nay lam đ??ng t?i ph??ng nam tinh t? đi?m b?t đ?u c?a h? ? g?n khu v?c
Arkhangelsk
.
S?c t?c dan b?n đ?a ? th??ng ngu?n Volga la
ng??i Merya
g?c Ph?n Lan đa đ?ng hoa thanh ng??i Nga. M?t vai gi? thuy?t cho r?ng t?
Volga
la t?
valli
trong ti?ng Ph?n Lan, đ??c d?ch thanh
n??c
. Cac nhom s?c t?c g?c Ph?n Lan khac la
ng??i Mari
va
ng??i Mordvin
? trung l?u song Volga. Cac nhom s?c t?c ng??i Turk đa xu?t hi?n vao kho?ng
th? k? 7
va đ?ng hoa m?t s? nhom ng??i g?c Ph?n Lan va ?n-Au ? trung va h? l?u song Volga, sau nay h? đa chuy?n thanh
ng??i Chuvash
theo Chinh th?ng giao ph??ng đong va
ng??i Tatar
theo
H?i giao
; c?ng nh? thanh
ng??i Nogai
ma sau nay đa di chuy?n t?i
Daghestan
.
Ng??i Kalmyk
g?c Mong C? theo
Ph?t giao
đa đ?nh c? ? b? song Volga vao th? k? 17.
Khu v?c song Volga c?ng la que h??ng c?a nhom s?c t?c thi?u s? g?c đ?c la
ng??i đ?c-Volga
, ph?n nhi?u trong s? đo co t? tien đ??c m?t s? Sa hoang m?i t?i đ?nh c? ? Nga, ch?ng h?n nh?
Piotr đ?i đ?
, la m?t ph?n trong chi?n d?ch đ? m? mang va nang cao dan tri c?a đ?t n??c b?ng cach nh?p kh?u th? lanh ngh?. Trong th?i k?
Lien Xo
thi m?t ph?n c?a khu v?c nay đa t?ng tr? thanh
N??c c?ng hoa t? tr? đ?c-Volga
cho nhi?u ng??i đ?c-Volga sinh s?ng. M?t s? khac đa r?i b? Nga sau
đ?i chi?n th? gi?i l?n th? hai
.
Song Volga co t?m quan tr?ng l?n trong giao thong, v?n t?i n?i th?y ? Nga: t?t c? cac đ?p n??c tren song đ?u co cac
au thuy?n
l?n (va kep), vi th? tau be v?i kich th??c đang k? co th? th?c s? di chuy?n t? bi?n Caspi g?n nh? t?i đ?u th??ng ngu?n con song nay. Vi?c n?i li?n v?i
song đong
va
H?c H?i
la co th?, thong qua
kenh đao Volga-đong
. Vi?c n?i li?n v?i cac h? ? phia b?c va v?i Sankt-Peterburg c?ng la co th?, thong qua tuy?n
đ??ng th?y Volga-Baltic
; con vi?c n?i li?n v?i Moskva đa đ??c th?c hi?n theo
kenh đao Moskva
n?i li?n song Volga v?i song Moskva. H? t?ng c? s? nay đa đ??c thi?t k? đ? cho tau th?y co kich th??c va tr?ng t?i t??ng đ?i l?n (kich th??c c?a au thuy?n la 290 x 30 m tren song Volga va nh? h?n m?t chut tren cac song va kenh đao khac) va no tr?i r?ng tren hang ngan kilomet.
Cho đ?n th?i gian g?n đay vi?c đi l?i tren cac tuy?n đ??ng th?y Nga ch? đ??c cho phep trong ph?m vi kha h?n h?p. S? gia t?ng ti?p xuc gi?a Lien minh chau Au va Nga đa d?n t?i cac chinh sach m?i trong vi?c đi l?i tren cac tuy?n n?i th?y c?a Nga. Ng??i ta d? ki?n r?ng vi?c tau be c?a cac qu?c gia khac s? đ??c phep đi l?i tren cac song c?a Nga la khong con lau n?a.
[8]
.
Nh? cac dong song l?n khac tren th? gi?i, song Volga đa tr? thanh m?t trong cac bi?u t??ng c?a v?n hoa Nga đ??c nhi?u ngh? s? Nga khai thac. H?a s? Nga
Ilya Yefimovich Repin
đa sang tac b?c tranh n?i ti?ng "Nh?ng ng??i keo thuy?n tren song Volga" vao th? k? th? XIX (kh?i t?o n?m 1870, hoan thanh n?m 1973).
[9]
B?c tranh đ??c sang tac theo c?m h?ng c?a đi?u hat dan gian
Ho keo thuy?n tren song Volga
đ??c nha so?n nh?c M. A. Balakirev s?u t?m va t?p h?p trong m?t tuy?n t?p dan ca ?n hanh n?m 1866
[10]
. Bai hat đa đ??c nhi?u ngh? s? n?i ti?ng c?a Lien Xo tr??c đay va Lien bang Nga hi?n nay trinh bay.
[11]
[12]
. Trong s? đo, gi?ng hat c?a Fyodor Ilich Shaliapil vao n?m 1906 v?n đ??c coi la gi?ng tr?m kinh đi?n c?a am nh?c Nga khi th? hi?n bai hat nay.
.
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Song Volga
.
|