| Song Ca L?
|
|---|
 Song Ca L? va nha th? Giao x? B?n đong
|
|
| V? tri
|
|---|
| Qu?c gia
| Vi?t Nam
|
|---|
| đ?c đi?m đ?a ly
|
|---|
|
| Th??ng ngu?n
|
|
|---|
| • cao đ?
| ?
|
|---|
|
|
| C?a song
| Song C?u
|
|---|
• cao đ?
| ?
|
|---|
| đ? dai
| 89 km
|
|---|
|
| L?u l??ng
| ?
|
|---|
|
|
Song Ca L?
(歌盧
[1]
, con g?i la
song Ph? L?
) la m?t
ph? l?u
c?a
song C?u
va t?ng la m?t
phan l?u
c?a
song H?ng
. No v?n tach ra kh?i song H?ng ? xa Trung Ha, huy?n
Yen L?c
,
V?nh Phuc
va h?p l?u v?i song C?u t?i nga ba Xa, xa Tam Giang, huy?n
Yen Phong
, t?nh
B?c Ninh
, kho?ng 15 km v? phia nam n?i
song Cong
h?p l?u v?i song C?u. Tuy nhien đo?n đ?u ngu?n c?a Ca L? (ch? phan l?u kh?i song H?ng) đa b? b?t vao đ?u th? k? 20
[2]
, nen song Ca L? hi?n nay khong con n?i v?i song H?ng. đ?u ngu?n song Ca L? hi?n nay ? huy?n Me Linh (
Ha N?i
) va ngu?n n??c c?a song ch? y?u la t? cac dong su?i t?
day nui Tam đ?o
. Song Ca L? t?o thanh ranh gi?i t? nhien gi?a huy?n
Soc S?n
v?i cac huy?n
Me Linh
,
đong Anh
(Ha N?i) va gi?a huy?n Soc S?n v?i huy?n
Yen Phong
(t?nh B?c Ninh). Toan
chi?u dai
c?a song la 89 km
[3]
[4]
, trong đo đo?n tren đ?a ban V?nh Phuc dai 27 km
[5]
.
H? l?u song Ca L? (t? Ph? L?) co dong ch?y quanh co. Tuy đi?u nay h?p d?n nh?ng ng??i thich ng?m c?nh song, nh?ng ng??i lam phim va nh?ng ng??i kinh doanh b?t đ?ng s?n
[6]
, nh?ng no l?i la m?t trong nguyen nhan gay ra hi?n t??ng n??c song khong thoat nhanh vao mua m?a. Th?ng ke cho th?y ?nh h??ng c?a l? th??ng t? 30-40 ngay. Ng??i ta đa dung
đ?m V?c
đ? thoat l? cho song Ca L? ? đ?u ngu?n, nh?ng hi?u qu? khong cao. Hi?n co y t??ng n?n dong Ca L?, c?t cac đo?n quanh co đ? co dong ch?y th?ng ma gi?m l? va ph?c v? du l?ch
[7]
.
Song Ca L? la n?i co
thanh Binh L?
n?i ti?ng trong Chi?n tranh T?ng?Vi?t (981) do
Le Hoan
ch? huy. Hi?n con di tich thanh c? ben song Ca L?.
Thanh Binh L?
đ??c xay d?ng tren m?t doi đ?t cao, co t?a đ? la 21.236822 v? tuy?n B?c va 105.918846 kinh tuy?n đong, ngay b? Nam song Ca L?, cach nga ba Xa kho?ng 2km, ma v? tri hi?n nay la Tam Giang, Yen Phong, B?c Ninh. Doi đ?t co hinh d?ng gi?ng nh? m?t chi?c mong chan ng?a, ch? r?ng nh?t len đ?n tren 700 m, h?n 2/3 chu vi đ??c bao b?c b?i dong song Ca L? t?o thanh con hao thien nhien kho v??t qua. Long song Ca L? nh? h?p, b? ngang trung binh kho?ng 50 m va v? mua c?n m?c n??c thong th??ng ch? dao đ?ng t? 1,0 m đ?n 2,5 m. V?i đi?u ki?n nh? v?y nen x?a kia
Le Hoan
co th? ra l?nh cho quan va dan "thung m?c h?n giang" ngh?a la co th? đong c?c tre g? th?ng xu?ng long song t? b? nay sang b? kia đ? c?n gi?c.
Toan b? khu v?c nga ba Xa, v?i song ngoi va r?ng r?m th?i b?y gi?, d? dang cho phep xay d?ng ? đay m?t tr?n đ?a mai ph?c nh? v?y. đ?c bi?t d?i đ?t v?i di?n tich kho?ng 5 km2 nay l?i đ??c bao b?c b?i 3 khuc song, m?t đo?n la h? l?u song Ca L? kho?ng 2 km, m?t khuc
song C?u
va m?t nhanh song nh? n?i t?t t? song Ca L? đ?n b?n đo Nh? Nguy?t dai h?n 3 km. đ?nh gi?a c?a
tam giac
la nga ba Xa, c?nh đay la nhanh song nh? (đ?n th?i
Nha Tr?n
va
H?u Le
b?t kin b?i cac con đe). đ?nh ben trai c?a
tam giac
la doi đ?t nho cao h?n h?n khu v?c xung quanh. M?ng l??i song ngoi, th?y v?n ? đay tuy nh? nh?ng đ? t?o thanh m?t vung khep kin, lien thong v?i nhau, d? dang phat tri?n thanh m?t c?n c? th?y binh m?nh khi chi?n s? x?y ra.
Doi đ?t nh? đ??c thien nhien t?o ra đ? tr? thanh m?t phao đai d? phong th? va kho t?n cong. G?n đay nh?t la vao cu?i th? k? 17, m?t s? giao s? ph??ng Tay đ?u tien đa đ?n n?i nay đ? truy?n đ?o, h? gom dan va xay d?ng tren doi đ?t nay m?t lang cong giao đong đ?o, v? sau phat tri?n thanh m?t X? đ?o l?y ten la Trung Ngh?a
[8]
. Tuy ngoi lang ch? t?n t?i đ?n n?m 1954, nh?ng qua đo c?ng cho th?y ng??i ph??ng Tay coi tr?ng gia tr? quan s? c?a doi đ?t nay trong vi?c phong th?
Ha N?i
t? xa tr??c nh?ng m?i đe do? t? phia B?c.