R??u vang

S?a lien k?t
Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin.
Bach khoa toan th? m? Wikipedia

R??u vang
Ly r??u vang đ? va tr?ng
Phan lo?i Th?c u?ng co c?n
đ? c?n tren th? tich 5.5?20.5%
Thanh ph?n đa đ?ng; xem S?n xu?t r??u vang
Bi?n th?
May nghi?n nho th? k? 16

R??u vang (t? ti?ng Phap vin ) la m?t lo?i th?c u?ng co c?n đ??c len men t? nho . S? can b?ng hoa h?c t? nhien cho phep nho len men khong c?n them cac lo?i đ??ng, axit , enzym , n??c ho?c ch?t dinh d??ng khac. [1] Men tieu th? đ??ng trong nho va chuy?n đ?i chung thanh r??u va carbon dioxide . Gi?ng nho khac nhau va ch?ng n?m men khac nhau t?o thanh cac d?ng khac nhau c?a r??u vang. Cac d?ng r??u vang n?i ti?ng la k?t qu? c?a s? t??ng tac r?t ph?c t?p gi?a phat tri?n sinh hoa c?a nho, cac ph?n ?ng lien quan đ?n qua trinh len men, cung v?i s? can thi?p c?a con ng??i trong qua trinh t?ng th?.

R??u vang la m?t lo?i n??c u?ng lam cho con ng??i say, c?ng gi?ng nh? t?t c? cac lo?i đ? u?ng co c?n, [2] th??ng đ??c s? d?ng vi cac hi?u ?ng say c?a no trong su?t l?ch s? cho đ?n ngay hom nay. M?c đ? ?nh h??ng đ?n th?n kinh c?a r??u vang đ??c th? hi?n qua m?c đ? c?n trong mau. [3] [4]

R??u vang co m?t l?ch s? phong phu hang ngan n?m, v?i vi?c s?n xu?t r??u vang s?m nh?t cho đ?n nay đ??c phat hi?n đa x?y ra kho?ng 6000 TCN ? Georgia. [5] [6] [7] K? n?ng s?n xu?t r??u vang đa xu?t hi?n ? khu v?c Balkan kho?ng 4500 TCN. R??u vang đa đ??c u?ng đ? ?n m?ng ? Hy L?p c? đ?i va La Ma c? đ?i .

K? t? khi xu?t hi?n đ?u tien trong l?ch s? , r??u vang c?ng đa đong m?t vai tro quan tr?ng trong ton giao . R??u vang đ? đ??c ng??i Ai C?p c? đ?i coi la mau , Theo Plutarch , nh?ng ng??i Ai C?p c? đ?i đa tranh u?ng r??u vang tho?i mai cho đ?n t?n cu?i th? k? th? 7 TCN, tri?u đ?i Saite, "v?i suy ngh? no la mau c?a nh?ng ng??i đa t?ng chi?n đ?u ch?ng l?i cac v? th?n". [8] V?n hoa Hy L?p va cac bi ?n c?a th?n Dionysus, đ??c nh?ng ng??i La Ma trong Bacchanalia ti?p n?i chinh la ngu?n g?c c?a san kh?u ph??ng Tay . Do Thai giao nh?c đ?n no trong Kiddush va Kito giao trong Bi tich Thanh th? , trong khi đo H?i giao l?i c?m u?ng r??u.

Nguyen g?c c?a t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B?n đ? cho th?y cac t? ch? r??u vang trong cac ngon ng? chau Au

T? ti?ng Anh "wine" b?t ngu?n t? t? *winam trong ti?ng Ti?n-Germanic , đ??c m??n t? ti?ng La Ma vinum , ti?ng Gruzia ????? ( ghvee-no ), co ngh?a la "r??u vang", xu?t phat t? ngu?n g?c Ti?n-Indo Au win-o- (so sanh v?i ti?ng Armenia : ???? , gini ; Ti?ng Hy L?p c? đ?i : ο?νο? oinos ; Ti?ng Aeolic : ? ο?νο? woinos ; Ti?ng Hit : wiyana ; Ti?ng Lycia : oino ). [9] [10] [11] Nh?ng thu?t ng? s?m nh?t lien quan đ?n r??u vang đ??c ghi nh?n la t? ???????????? me-tu-wo ne-wo ( μ?θυ?ο? ν??? ), [12] [13] co ngh?a la "trong (thang)" ho?c "(l?) c?a r??u vang m?i", va ?????????? wo-no-wa-ti-si , [14] co ngh?a la "v??n nho", đ??c vi?t b?ng ch? vi?t B?ng ch? Linear B . [15] [16] [17] [18] B?ng ch? Linear B c?ng bao g?m m?t bi?u t??ng y ni?m cho r??u vang, ky hi?u ?? .

Ngu?n g?c Ti?ng Indo-Au cu?i cung c?a t? nay đang đ??c tranh cai. M?t s? h?c gi? đa nh?n th?y s? t??ng đ?ng gi?a cac t? ch? "r??u vang" trong cac ngon ng? Indo-Au (vi d?: ti?ng Armenia gini , ti?ng Latinh vinum , ti?ng Hy L?p c? đ?i ο?νο?, ti?ng Nga вино [v???no] ), Kartvel (vi d?: ti?ng Gruzia ????? [?vin?] ), va Semit ( *wayn ; ti?ng Do Thai ??? [jajin] ). đi?u nay nh?n m?nh kh? n?ng co m?t ngu?n g?c chung c?a t? ch? "r??u vang" trong cac h? ngon ng? nay. [19] T? ti?ng Gruzia co th? đ??c truy v?n l?i la * ?wino -, [20] co th? la m?t m??n t? Ti?n-Indo Au [20] [21] [22] [23] [24] [25] ho?c t? ch? đ? đa đ??c m??n c? th? t? Ti?n-Armenia * ??einyo -, t? đo ti?ng Armenia gini . [26] [27] [28] [29] [30] T?t c? cac gi? thuy?t nay đ?t ngu?n g?c c?a t? trong cung m?t v? tri đ?a ly, Nam Kavkaz, n?i đa đ??c xac đ?nh d?a tren nghien c?u kh?o c? va sinh h?c phan t? la ngu?n g?c c?a ngh? tr?ng nho.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: L?ch s? r??u vang
C?u be t?i x??ng s?n xu?t r??u vang.

B?ng ch?ng kh?o c? đa kh?ng đ?nh vi?c s?n xu?t s?m nh?t đ??c bi?t đ?n c?a r??u vang t? nho len men trong qua trinh h?u th?i k? đ? đa m?i ho?c đ?u th?i k? đ? đ?ng ? vung Kavkaz va ria phia b?c c?a Trung đong . M?t d? an l?p b?n đ? gen m? r?ng n?m 2006 đa phan tich noi gi?ng c?a h?n 110 gi?ng nho hi?n đ?i, va thu h?p ngu?n g?c c?a chung vao m?t khu v?c c?a Gruzia . [31] đi?u nay phu h?p v?i cac di tich kh?o c? đ??c phat hi?n s?m nh?t co ch?a nh?ng m?nh g?m mau r??u vang kho?ng 6000 n?m TCN ? Gruzia , [32] va kho?ng 5000 TCN ? Iran . [6] [32] Cac binh g?m t?i khu v?c tay b?c Iran đa cho th?y chung đ??c x? ly b?ng nh?a thong , cac h??ng li?u c?a retsina hi?n đ?i. [32]

Kho?ng 4500 TCN, vi?c s?n xu?t r??u vang đa đ??c chuy?n sang vung Macedonia thu?c Hy L?p c? đ?i , cac x??ng s?n xu?t r??u nho đ?u tien bao g?m cac qua trinh thu h?i va nghi?n nat, [33] [34] va toan b? qua trinh s?n xu?t r??u vang đa đ??c phat hi?n vao n?m 2011 ben trong hang đ?ng Areni-1 ? Armenia , v?i nien đ?i kho?ng 4100 TCN. [6] [35] [36] [37] [38]

L?ch s? r??u vang Phap [ s?a | s?a ma ngu?n ]

R??u vang Phap b?t ngu?n t? mi?n Nam n??c Phap vao th? k? th? 6 tr??c Cong Nguyen ? tr??c c? th?i La Ma chi?m đong. Ngh? tr?ng nho b?t đ?u phat tri?n ? thanh ph? Marseille ? thu?c đ?a c?a ng??i La Ma. đ? Ch? La Ma đa cho phep nh?ng vung ? phia Nam n??c Phap s?n xu?t r??u. Thanh Martin de Tours (316 ? 397) đa tham gia tich c?c truy?n ba đ?o C? đ?c Giao va ngh? tr?ng nho.

Trong su?t th?i Trung C? lo?n l?c, nh?ng th?y tu đa co cong gi? gin cac ru?ng nho va k? thu?t lam r??u. Cac tu vi?n co s? b?o h? cao, ngu?n l?c lao đ?ng d?i dao đ? s?n xu?t r??u vang cho nh?ng d?p l? va nh? no t?ng them thu nh?p đang k?. Trong th?i k? đo, nh?ng ru?ng nho l?n th??ng thu?c v? cac nha th? thien chua giao va r??u c?a h? luon đ??c coi la r??u cao c?p. Sau nay, gi?i quy t?c m? r?ng them di?n tich tr?ng nho. Tuy nhien, cu?c cach m?ng Phap đa lanh đ?o phong trao t?ch thu b?t ru?ng đ?t c?a nha th?, gi?i quy t?c chia cho nhan dan. Chinh vi ly do nay, s?n l??ng nho c?ng t?ng len.

M?c du th?i đo Bordeaux đa xu?t kh?u r??u nh?ng mai đ?n n?m 1850 h?u h?t r??u c?a Phap v?n ch? ph?c v? cho nhu c?u n?i đ?a. Do s? phat tri?n c?a nganh đ??ng s?t va đ??ng b?, chi phi v?n chuy?n gi?m nh? đo ma l??ng r??u xu?t kh?u c?ng t?ng len đang k?.

Cac lo?i nho [ s?a | s?a ma ngu?n ]

R??u vang th??ng đ??c lam t? m?t ho?c nhi?u lo?i nho thu?c loai Vitis vinifera chau Au, nh? Pinot noir, Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Gamay va Merlot. Khi m?t trong nh?ng lo?i nho nay đ??c s? d?ng lam ch? đ?o (th??ng đ??c quy đ?nh b?i phap lu?t la t?i thi?u t? 75% đ?n 85%), k?t qu? la m?t lo?i r??u vang đ?n gi?ng, ng??c l?i la r??u vang pha tr?n. R??u vang pha tr?n khong nh?t thi?t kem ch?t l??ng so v?i r??u vang đ?n gi?ng, ma đ?n gi?n la mang phong cach s?n xu?t khac nhau. [39]

R??u vang c?ng co th? đ??c lam t? cac lo?i nho khac ho?c t? s? lai t?o c?a hai loai nho. Vi d?, nho Concord la m?t ch?ng thu?c loai Vitis labrusca, con co Vitis aestivalis, Vitis rupestris, Vitis rotundifolia va Vitis riparia la cac lo?i nho b?n đ?a c?a B?c M? th??ng đ??c dung đ? ?n t??i ho?c lam n??c nho, m?t ho?c n??c m?t, va ch? đoi khi đ??c s? d?ng đ? lam r??u.

Qua trinh lai t?o khac v?i ghep cay. H?u h?t cac v??n nho tren th? gi?i đ??c tr?ng b?ng cay nho Vitis vinifera chau Au đa đ??c ghep vao g?c c?a cac loai cay ch? ? B?c M?, m?t th?c hanh ph? bi?n đ? ch?ng l?i con trung phylloxera, m?t loai con trung gay h?i h? r? cay nho. Vao cu?i th? k? 19, h?u h?t cac v??n nho ? chau Au (ngo?i tr? m?t s? khu v?c kho c?n ? phia nam) đa b? tan pha b?i sau nay, d?n đ?n s? ch?t c?a cay nho va vi?c ph?i tr?ng l?i. Th? t?c ghep cay đ??c th?c hi?n ? t?t c? cac vung s?n xu?t r??u vang tren th? gi?i, ngo?i tr? Argentina va Qu?n đ?o Canary - hai n?i ch?a ph?i đ?i m?t v?i con trung nay. [40]

Trong nganh s?n xu?t r??u vang, khai ni?m terroir bao g?m cac lo?i nho đ??c s? d?ng, đ? cao va hinh d?ng c?a v??n nho, lo?i đ?t va hoa ch?t c?a đ?t, khi h?u va đi?u ki?n mua, va cac vi khu?n men đ?a ph??ng. [41] S? k?t h?p đa d?ng c?a cac y?u t? nay co th? t?o ra s? khac bi?t l?n gi?a cac lo?i r??u vang, ?nh h??ng đ?n qua trinh len men, hoan thi?n va lao hoa. Nhi?u nha s?n xu?t r??u vang s? d?ng cac ph??ng phap tr?ng tr?t va s?n xu?t nh?m b?o t?n ho?c t?ng c??ng ?nh h??ng v? mui va h??ng v? đ?c tr?ng c?a terroir c?a h?. [42] Tuy nhien, s? khac bi?t v? h??ng v? it đ??c ?a chu?ng đ?i v?i cac nha s?n xu?t r??u vang thong th??ng ho?c cac lo?i r??u vang gia r?, n?i tinh đ?ng đ?u la ?u tien. Cac nha s?n xu?t nay c? g?ng gi?m thi?u s? khac bi?t v? ngu?n g?c c?a nho thong qua cac k? thu?t s?n xu?t nh? vi?c ti?p xuc oxy nh?, l?c ch?t tannin, l?c qua mang, bay h?i m?ng va ?ng quay. [43]

Kho?ng 700 qu? nho đ??c s? d?ng đ? t?o ra m?t chai r??u vang, t??ng đ??ng kho?ng 2,6 pound. [44]

Phan lo?i r??u vang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

R??u vang đ? th??ng đ??c len men t? n??c ep va v? qu? nho, con r??u vang tr?ng đ??c len men ch? t? n??c nho.

N??c t? cac hoa qu? khac co th? đ??c len men t?o thanh r??u, nh?ng theo lu?t nhi?u n??c, t? "r??u vang" (? ngon ng? t??ng ?ng) cho m?c đich th??ng m?i ch? đ??c s? d?ng cho r??u len men t? nho [45] .

R??u vang chau Au th??ng đ??c phan lo?i theo xu?t x? (vi d? nh? Bordeaux , Chianti ). R??u vang t? n?i khac thi th??ng đ??c phan lo?i theo gi?ng nho (vi d? nh? Pinot Noir , Merlot ).

M?t đ?c đi?m c?a r??u vang la len men khong qua ch?ng c?t. N?ng đ? r??u dao đ?ng t? 8-18 đ?.

R??u vang đa ( ice wine ) đ??c ch? bi?n t? cac lo?i nho tr?ng thu ho?ch luc th?i ti?t ph?i d??i 8 đ? am C va đ? đ??ng ph?i co it nh?t la 39 Brix theo tr?ng l??ng ng??i tr?ng nho dung [s? cang cao, đ? ng?t cang nhi?u]. Nho khi b? đong l?nh thi ch?t n??c trong nho đ??c k?t tinh va nang cao đ? ng?t c?ng nh? h??ng th?m c?a lo?i nho lam r??u vang đa.

R??u vang đ?
Ice wine

Phan lo?i r??u Phap [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N??c Phap s? d?ng h? th?ng appellation đ? ch? đ?nh n?i xu?t x?, phan ra b?n c?p đ? ch?t l??ng nh? sau:

  • Vin de Table (r??u vang thong th??ng): khong ch? đ?nh xu?t x?.
  • Vin de Pays (r??u vang đ?a ph??ng): đ??c phep ch? đ?nh xu?t x?.
  • Vin Delimite de Qualite Superieure (r??u vang đ??c xac đ?nh ch?t l??ng cao), th??ng vi?t t?t la VDQS .
  • Appellation d’Origine Controlee (nhan hi?u xu?t x? đ??c ki?m soat), th??ng vi?t t?t la AOC : r??u vang đ??c s?n xu?t va ki?m đ?nh theo nh?ng tieu chu?n kh?t khe nh?t.
Phan lo?i r??u vang ? Phap
.

S?n l??ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: S?n xu?t r??u vang
Xem them: Danh sach cac qu?c gia s?n xu?t r??u vang va Danh sach cac vung s?n xu?t r??u vang
Qua trinh len men nho đ? s?n xu?t r??u vang ? Tay Australia
??c tinh s?n xu?t r??u vang n?m 2014 [46]
H?ng Qu?c gia
(v?i lien k?t đ?n bai vi?t v? r??u vang) 		S?n xu?t
( t?n )
1 Ý Y 4.796.600
2 Tây Ban Nha Tay Ban Nha 4.607.850
3 Pháp Phap 4.293.466
4 Hoa Kỳ Hoa K? 3.300.000
5 Trung Quốc Trung Qu?c 1.700.000
6 Argentina Argentina 1.498.380
7 Chile Chile 1.214.000
8 Úc Uc 1.186.343
9 Cộng hòa Nam Phi Nam Phi 1.146.006
10 Đức đ?c 920.200
Th? gi?i* 30.806.000

* Co th? bao g?m d? li?u chinh th?c, ban chinh th?c ho?c ??c tinh.

Nho r??u m?c g?n nh? đ?c quy?n ? vung đ?a ly n?m gi?a 30 va 50 đ? v? đ? b?c va nam c?a xich đ?o. V??n nho ? c?c nam c?a th? gi?i n?m trong vung Central Otago c?a đ?o Nam c?a New Zealand g?n v? đ? 45 đ? nam, [47] va v??n nho c?c b?c nh?t n?m ? Flen, Th?y đi?n, g?n v? đ? 59 đ? b?c. [48]

Cac n??c xu?t kh?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Vao n?m 2007, V??ng qu?c Anh la qu?c gia nh?p kh?u r??u vang l?n nh?t th? gi?i. [50]

M?c tieu th? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

D? li?u tieu th? r??u vang t? nh?ng qu?c gia đ??c li?t ke b?i m?c tieu th? đ? u?ng co c?n theo đ?n v? Lit binh quan tren đ?u ng??i m?i n?m. Theo s? li?u g?n đay c?a T? ch?c Y t? Th? gi?i (d? li?u bao g?m nh?ng ng??i t? 15 tu?i tr? len) [51]

M?c tieu th? r??u vang
Qu?c gia M?c tieu th?

(lit/ng??i)

Phap 8.14
B? đao Nha 6.65
Y 6.38
Croatia 5.80
Andorra 5.69
Th?y S? 5.10
Slovenia 5.10
Hungary 4.94
Moldova 4.67
Argentina 4.62

Gi? m?o va s?a đ?i thong tin [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: L?a đ?o trong nganh r??u vang
Xem them: Danh sach cac v? o nhi?m th?c ph?m

Trong nganh r??u vang, đa x?y ra cac tr??ng h?p l?a đ?o va s?a đ?i thong tin, trong đo ngu?n g?c ho?c ch?t l??ng c?a r??u b? thay đ?i. Nh?ng "v? scandal r??u vang" đa thu hut s? chu y c?a truy?n thong, bao g?m:

V? scandal r??u glycol n?m 1985 , khi m?t s? r??u Ao s? d?ng dietylen glycol lam ch?t lam ng?t. N?m 1986, s? d?ng methanol (lo?i c?n đ?c) đ? thay đ?i m?t s? lo?i r??u đ??c s?n xu?t t?i Y. N?m 2008, phat hi?n r?ng m?t s? r??u Y ch?a axit sulfuric va axit hydrochloric . [52] N?m 2010, phat hi?n r?ng m?t s? r??u đ? Trung Qu?c đa b? lam gi?, d?n đ?n đong c?a g?n 30 nha may s?n xu?t r??u ? t?nh Ha B?c, Trung Qu?c. [53] [54] N?m 2018, hang tri?u chai r??u Phap đa b? ban sai thong tin la r??u Cotes-du-Rhone ch?t l??ng cao. [55] [56]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Johnson, H. (1989). Vintage: The Story of Wine . Simon & Schuster. tr.  11 ?6. ISBN   0-671-79182-6 .
  2. ^ “Drugs info ? alcohol” .
  3. ^ “BAC per Drink tables” .
  4. ^ “Effects At Specific B.A.C. Levels” . B?n g?c l?u tr? ngay 7 thang 6 n?m 2017 . Truy c?p ngay 17 thang 9 n?m 2014 .
  5. ^ Keys, David (ngay 28 thang 12 n?m 2003). “Now that's what you call a real vintage: professor unearths 8,000-year-old wine” . The Independent . B?n g?c l?u tr? ngay 19 thang 8 n?m 2008 . Truy c?p ngay 20 thang 3 n?m 2011 . đa đ?nh ro h?n m?t tham s? trong |archiveurl= va |archive-url= ( tr? giup )
  6. ^ a b c Berkowitz, Mark (1996). “World's Earliest Wine” . Archaeology . Archaeological Institute of America. 49 (5) . Truy c?p ngay 25 thang 6 n?m 2008 .
  7. ^ Spilling, Michael; Wong, Winnie (2008). Cultures of The World Georgia . tr. 128. ISBN   978-0-7614-3033-9 .
  8. ^ “Isis & Osiris” . University of Chicago.
  9. ^ Harper, Douglas. “wine” . Online Etymology Dictionary .
  10. ^ Whiter, Walter (1800). “Wine” . Etymologicon Magnum, Or Universal Etymological Dictionary, on a New Plan . Francis Hodson. tr. 145 . Truy c?p 25 thang 6 n?m 2008 .
  11. ^ ο?νο? . Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek?English Lexicon at the Perseus Project.
  12. ^ đ??c tim th?y tren b?ng PY Fr 1202.
  13. ^ So sanh v?i μ?θυ  in Liddell and Scott.
  14. ^ đ??c tim th?y tren cac b?ng PY Vn 48 va PY Xa 1419.
  15. ^ “Mycenaean and Late Cycladic Religion and Religious Architecture” . Dartmouth College. B?n g?c l?u tr? 27 thang 6 n?m 2015 . Truy c?p 28 thang 3 n?m 2014 .
  16. ^ Palaima, T.G. “The Last days of Pylos Polity” (PDF) . Universite de Liege. B?n g?c (PDF) l?u tr? 16 thang 5 n?m 2011.
  17. ^ Wright, James C. bien t?p (2004). The Mycenaean feast . American School of Classical Studies. ISBN   9780876619513 – qua Google books.
  18. ^ Palaeolexicon L?u tr? 2011-05-15 t?i Wayback Machine , Cong c? nghien c?u t? ngon ng? c?
  19. ^ Fortson IV, Benjamin W. (2010). Indo-European Language and Culture, an introduction . Blackwell Publishing. tr. 42. ISBN   9781405188968 – qua Google books.
  20. ^ a b Klimov, Georgij (1998). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages . Berlin: Walter de Gruyter. tr. 227. ISBN   978-3-11-015658-4 . Truy c?p 26 thang 4 n?m 2015 .
  21. ^ Gamkrelidze, Ivanov (1994?1995). Indo-European and the Indo-Europeans: A reconstruction and historical analysis of a proto-language and a proto-culture . I?II . Berlin / New York.
  22. ^ The Sound of Indo-European: Phonetics, Phonemics, and Morphophonemics L?u tr? 2022-11-01 t?i Wayback Machine , trang 505+
  23. ^ Pereltsvaig, Asya ; Lewis, Martin W. (2015). The Indo-European Controversy . Cambridge University Press. tr.  193 ?195.
  24. ^ Arbeitman, Yoel (2000). The Asia Minor Connexion: Studies on the Pre-Greek Languages in Memory of Charles Carter . Peeters Publishers.
  25. ^ Siewierska, Anna (1998). Constituent Order in the Languages of Europe . Berlin: Walter de Gruyter.
  26. ^ Martirosyan, Hrach (2010). Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon . Leiden, Boston: Brill Academic Publishers. tr.  214 . ISBN   9789004173378 .
  27. ^ Adjarian, Hrachia. Hayer?n armatakan ba?aran [Dictionary of Armenian Root Words] (b?ng ti?ng Armenia). I . Yerevan: Yerevan State University. tr. 559. L?u tr? b?n g?c 26 thang 2 n?m 2020 . Truy c?p 6 thang 4 n?m 2014 .
  28. ^ Starostin, Sergei. “Kartvelian Etymology database” . L?u tr? b?n g?c 7 thang 4 n?m 2014 . Truy c?p 6 thang 4 n?m 2014 .
  29. ^ Beekes, Robert S. P. (2010). Etymological Dictionary of Greek . Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series, volume 10. II . with the assistance of Lucien van Beek. Leiden, Boston: Brill. tr. 1059.
  30. ^ Fahnrich, Heinz (2007). Kartwelisches Etymologisches Worterbuch (b?ng ti?ng đ?c). Leiden, Boston: Brill. tr.  486 . ISBN   9789004161092 .
  31. ^ Keys, David (ngay 28 thang 12 n?m 2003). “Now that's what you call a real vintage: professor unearths 8,000-year-old wine” . The Independent . London. B?n g?c l?u tr? ngay 19 thang 8 n?m 2008 . Truy c?p ngay 17 thang 9 n?m 2014 .
  32. ^ a b c Ellsworth, Amy (ngay 18 thang 7 n?m 2012). “7,000 Year-old Wine Jar” . The Penn Musium .
  33. ^ Viegas, Jennifer (ngay 16 thang 3 n?m 2007). “Ancient Mashed Grapes Found in Greece” . Discovery News . Discovery Communications . Truy c?p ngay 25 thang 6 n?m 2008 .
  34. ^ Bureau Report. “Mashed grapes find could re-write history of wine” . Zee News . Truy c?p ngay 25 thang 6 n?m 2008 .
  35. ^ “??????? ???????? ????????????? ???????????? ? ????????? ????????????? ?????? | ?????? ??????????” . NEWS.am. ngay 13 thang 6 n?m 2009 . Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2014 .
  36. ^ “World's oldest winery discovered in Armenian cave | Armenia News” . NEWS.am. ngay 13 thang 6 n?m 2009 . Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2014 .
  37. ^ “Journal of Archaeological Science | 0305-4403” . Elsevier. ngay 21 thang 11 n?m 2013 . Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2014 .
  38. ^ Owen, James (ngay 20 thang 1 n?m 2011). “Earliest Known Winery Found in Armenian Cave” . National Geographic . Truy c?p ngay 28 thang 3 n?m 2011 .
  39. ^ “đ?ng đanh gia m?t chai r??u qua gi?ng nho tren nhan” . The New York Times (b?ng ti?ng Anh). 1 thang 2 n?m 2018. ISSN   0362-4331 . L?u tr? b?n g?c ngay 9 thang 4 n?m 2018 . Truy c?p ngay 9 thang 4 n?m 2018 .
  40. ^ Robinson, Jancis (28 thang 4 n?m 2006). Khoa h?c r??u vang c?a Jancis Robinson: H??ng d?n v? th? gi?i r??u vang . Abbeville Press. tr.  97 . ISBN   978-0-7892-0883-5 .
  41. ^ Fraga, Helder; Malheiro, Aureliano C.; Moutinho-Pereira, Jose; Cardoso, Rita M.; Soares, Pedro M. M.; Cancela, Javier J.; Pinto, Joaquim G.; Santos, Joao A.; va đ?ng nghi?p (24 thang 9 n?m 2014). “Phan tich k?t h?p c?a khi h?u, đ?t, đ?a hinh va s? phat tri?n cay tr?ng trong cac vung s?n xu?t nho t?i Iberia” . PLOS ONE . 9 (9): e108078. Bibcode : 2014PLoSO...9j8078F . doi : 10.1371/journal.pone.0108078 . PMC   4176712 . PMID   25251495 .
  42. ^ Johnson, Hugh; Jancis Robinson (13 thang 9 n?m 2001). Atlas th? gi?i c?a r??u vang . Mitchell Beazley. tr. 22?23. ISBN   978-1-84000-332-1 .
  43. ^ Citriglia, Matthew (14 thang 5 n?m 2006). “Alcohol cao la m?t l?i c?a r??u vang... khong ph?i la m?t vinh d?” . GeekSpeak, LLC. L?u tr? b?n g?c 5 thang 5 n?m 2008 . Truy c?p 25 thang 6 n?m 2008 .
  44. ^ “T?n h??ng Ngay Tri tu? Qu?c gia v?i 35 S? thu v?” . 27 thang 12 n?m 2019. L?u tr? b?n g?c 3 thang 8 n?m 2021 . Truy c?p 30 thang 12 n?m 2020 .
  45. ^ George, Rosemary (1991). The Simon & Schuster Pocket Wine Label Decoder . Fireside. ISBN   978-0671728977 .
  46. ^ Crops processed L?u tr? 2011-05-20 t?i Wayback Machine tren trang web c?a T? ch?c Nong nghi?p va L??ng th?c c?a Lien Hi?p Qu?c (FAO)
  47. ^ Courtney, Sue (16 thang 4 n?m 2005). “New Zealand Wine Regions ? Central Otago” . B?n g?c l?u tr? ngay 9 thang 5 n?m 2008 . Truy c?p ngay 26 thang 6 n?m 2008 .
  48. ^ “Wine History” . L?u tr? b?n g?c ngay 10 thang 6 n?m 2008 . Truy c?p ngay 26 thang 6 n?m 2008 .
  49. ^ a b S?n ph?m cay tr?ng va đ?ng v?t L?u tr? 2007-07-14 t?i Wayback Machine tren trang web c?a T? ch?c Nong nghi?p va L??ng th?c c?a Lien H?p Qu?c (FAO)
  50. ^ “UK tops world wine imports table” . BBC. 14 thang 1 n?m 2009. L?u tr? b?n g?c ngay 22 thang 4 n?m 2009 . Truy c?p ngay 28 thang 3 n?m 2009 .
  51. ^ http://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/msbgsruprofiles.pdf
  52. ^ timesofmalta.com ? đi?u tra v? s? lam gi? r??u vang Y L?u tr? 2022-11-01 t?i Wayback Machine , ngay 4 thang 4 n?m 2008
  53. ^ (GMT+8) (24 thang 12 n?m 2010). “Chinh ph? Trung Qu?c đong c?a cac nha s?n xu?t r??u gi?” . Wantchinatimes.com. B?n g?c l?u tr? 2 thang 1 n?m 2014 . Truy c?p 17 thang 5 n?m 2014 .
  54. ^ “Phat hi?n r??u Trung Qu?c b? lam gi?” . Drinkingny.wordpress.com. 27 thang 12 n?m 2010. L?u tr? b?n g?c 4 thang 1 n?m 2014 . Truy c?p 17 thang 5 n?m 2014 .
  55. ^ “- Pha v? v? l?a đ?o r??u Cote du Rhone l?n b?i c?nh sat Phap” . The Local France . 16 thang 3 n?m 2018. L?u tr? b?n g?c 26 thang 4 n?m 2021 . Truy c?p 26 thang 4 n?m 2021 .
  56. ^ Paris, Charles Bremner. “K? ho?ch l?a đ?o: 66 tri?u chai r??u Phap đ??c cho la gi?” . L?u tr? b?n g?c 26 thang 4 n?m 2021 . Truy c?p 26 thang 4 n?m 2021 .
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=R??u_vang&oldid=70410309 ”