Nguy?n Th? Xuyen ( ch? Han : 阮氏川; 24 thang 7 n?m 1808 ? 30 thang 9 n?m 1885 ), con co huy la Quyen ^[1] , phong hi?u Nh? giai Th?c phi (二階淑妃), la m?t cung phi c?a vua Thi?u Tr? nha Nguy?n trong l?ch s? Vi?t Nam .

Ti?u s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gia th? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?c phi Nguy?n Th? Xuyen nguyen quan ? ph??ng Thu?n Tr?ch (huy?n L? Th?y , t?nh Qu?ng Binh ). Ba sinh ngay 2 thang 6 (am l?ch) n?m Gia Long th? 6 ( 1808 ), la con gai c?a Ch??ng c? Nguy?n V?n Ph?ng ^[1] . Ong Ph?ng đ??c giao nhi?m v? trong coi vi?c binh linh t?i H?i D??ng .

Ba Xuyen con m?t ng??i ch?, c?ng đ??c đ?a vao ph? c?a Tr??ng Khanh cong Mien Tong (vua Thi?u Tr? sau nay), la ba Nguy?n Th? Yen (con co huy khac la Quy?n ho?c đ? ). Ch??ng c? Ph?ng con co m?t ng??i con trai ten la Tu?n, đ??c ban hon v?i Gia L?c Cong chua Nhan Th?c , hoang n? th? 29 c?a vua Minh M?ng , đ??c phong Pho ma đo uy .

Nh?p cung [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m Minh M?ng th? 6 ( 1825 ), hai ch? em ba Xuyen cung nh?p ph? Tr??ng Khanh lam thi?p cho hoang t? tr??ng Mien Tong ^[1] .

N?m 1826 , ba Xuyen h? sinh An M? Cong chua Huy Nhu . Cong chua con nh? ma tinh tinh hi?u thu?n, đoan nha, co n? t?c, đ??c cha yeu m?n. N?m 1833 , ba sinh ti?p Th?y Thai v??ng H?ng Y .

N?m 1841 , vua Thi?u Tr? đ?ng c?, ba Xuyen cung cac ba Ph? thi?p khac c?a ong đ?u đ??c g?i chung lam Cung t?n (宮嬪), ch? man tang vua Minh M?ng m?i phan đ?nh th? b?c ^[1] .

Thang gieng n?m Thi?u Tr? th? 3 ( 1843 ), ba h? sinh H?ng K?, nh?ng hoang t? b?c m?nh ch? s?ng đ??c 4 thang sau thi qua đ?i. Thang 5 (am l?ch) cung n?m, Thi?u Tr? đ?i phong h?u cung, ba Xuyen đ??c sach phong lam Tam giai đ?c t?n (三階德嬪) ^[1] . Cac phong hi?u t? cao đ?n th?p trong hang Tam giai bao g?m Quy t?n (貴嬪) (truy phong cho Di?m nhan đinh Th? H?nh ), L??ng t?n (良嬪) ( Vo Th? Vien t?i v?) va đ?c t?n (德嬪) (ba Xuyen t?i v?). Nguy?n Th? Yen , ch? c?a ba Xuyen, đ??c phong lam Nhu t?n ? hang T? giai, th?p h?n em gai m?t b?c.

N?m Thi?u Tr? th? 6 ( 1846 ), đ?c t?n Nguy?n th? đ??c t?n phong lam Nh? giai Th?c phi (二階淑妃) ^[1] , c?ng la v? Phi duy nh?t ? hang Nh? giai. Ch?c đ?c t?n sau đo đ??c phong cho T? giai Y t?n Nguy?n Th? Huyen .

Ngay 22 thang 8 (am l?ch) n?m ?t D?u , Ham Nghi n?m th? nh?t, ba Th?c phi qua đ?i, th? 78 tu?i, đ??c ban th?y la Y Thu?n (懿順) ^[1] . Ba đ??c an tang t?i lang D??ng Xuan Th??ng (nay la m?t ph?n c?a ph??ng Th?y Xuan , thanh ph? Hu? ).

H?u du? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?c du hoang t? H?ng Y khong lam vua, nh?ng h?u du? c?a hoang t?, t?c chau ch?t c?a ba Th?c phi Nguy?n Th? Xuyen, l?i đ??c ch?n k? v? ngai vang vao th?i đi?m Phap xam l??c Vi?t Nam. Tho?i Thai v??ng H?ng Y la than ph? c?a vua D?c đ?c , t? đo co th? suy ra ba Th?c phi la T? m?u c?a D?c đ?c , la T?ng t? m?u c?a Thanh Thai va la Cao t? m?u c?a Duy Tan . Nh?ng tren danh ngh?a, ba T? D? m?i la đich t? m?u c?a cac v? vua tren.

Trong v?n hoa đ?i chung [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• H?i đ?ng tr? s? Nguy?n Phuc T?c (1995), Nguy?n Phuc T?c th? ph? L?u tr? 2020-09-27 t?i Wayback Machine , Nha xu?t b?n Thu?n Hoa
• Qu?c s? quan tri?u Nguy?n (2006), đ?i Nam li?t truy?n Chinh bien , T? Phien d?ch Vi?n S? h?c d?ch, Nha xu?t b?n Giao d?c

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]