Ng??i Ti?u la cach g?i ng??i ng??i Tri?u Chau , la b? ph?n ng??i Hoa xu?t x? t? Tri?u Chau , Trung Qu?c , đ?n đ?nh c? sinh s?ng ? Vi?t Nam. Ng??i Ti?u chi?m s? đong trong c?ng đ?ng di dan Trung Hoa. Ng??i Hoa Tri?u Chau t?p trung sinh s?ng đong đuc ? Ch? L?n , ngoai ra con t?p trung sinh s?ng ? Soc Tr?ng , Tra Vinh , H?u Giang , B?c Lieu , Ha Tien ( Kien Giang ).

Tren toan th? gi?i, ng??i Ti?u hi?n nay co dan s? kho?ng 25 tri?u va co m?t t?i h?n 40 qu?c gia. ^[1]

Gi?i thi?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo t? li?u, ng??i Hoa di c? đ?n đang Trong t? th? k? 17. Khi nha Nguy?n ban hanh quy ch? thanh l?p cac Bang Hoa Ki?u, ng??i Hoa sinh s?ng ? Vi?t Nam co t?t c? la 7 bang, đa co 1 bang c?a ng??i Ti?u, (ben c?nh 6 bang khac la: Qu?ng Tri?u (con g?i la Bang Qu?ng đong ), Khach Gia , Ph??c Ki?n , Ph??c Chau , H?i Nam va Qu?nh Chau ).

Dan Ti?u th??ng mang h? Tr?n, Tr??ng, Ly, Lam, Ma, Quach, T?, Tr?m, Nhieu, Hu?nh ... ^[2] Ng??i Ti?u ? Nam B? s?ng chan hoa v?i c?ng đ?ng ng??i Vi?t va Khmer. H? hoa nh?p cung cac l? t?c c?a c?ng đ?ng nh?ng v?n gi? net v?n hoa c? truy?n c?a dan t?c minh. ^[3]

Doanh nhan Ti?u r?t gi?i lam giau nen thanh đ?t va đong gop tai l?c d?i dao cho xa h?i. Co th?i, nh?ng ngai "vua" trong cac nganh ngh? kinh doanh ? Ch? L?n đ?u do ng??i Ti?u n?m gi?.

Ng??i Ti?u co ngon ng? m? đ? la ti?ng Ti?u . Ng??i Ti?u noi rieng cung v?i c?ng đ?ng ng??i Hoa ki?u noi chung co n?n v?n hoa ngh? thu?t phat tri?n r?t phong phu, đ?c s?c, mang đ?m net Trung Hoa truy?n th?ng. Trong đo, hat ti?u la th? lo?i ca k?ch đ?c đao v?n đ??c b?o t?n, phat tri?n. ^[4]

T?i Vi?t Nam, ?m th?c c?a ng??i Ti?u phong phu va đ?c s?c v?i nhi?u mon ?n đa thanh danh va đ??c ng??i dan yeu chu?ng nh? xa b?u (chai por), pha l?u (lou mei), chao Ti?u , b?t chien (chai tau kueh), bo pia , h? ti?u H? (kway chap), h? ti?u (kway teow), che h?t ga n?u đ??ng , banh la li?u...

Ng??i Ti?u c?ng nh? cac c?ng đ?ng ng??i Hoa khac co cac h?i quan, khong ch? la n?i co y ngh?a v? tin ng??ng ma con la n?i sinh ho?t g?p g? c?a c?ng đ?ng nh? H?i quan Tri?u Chau (chua Ong B?n) t?i H?i An đ??c ng??i Ti?u xay d?ng vao n?m 1845, lam n?i sinh ho?t c?ng đ?ng va tin ng??ng khi đ?n H?i An sinh s?ng; H?i quan Ngh?a An t?i qu?n 5 , Thanh ph? H? Chi Minh khong ch? la n?i chiem bai c?a ng??i Ti?u ? vung Ch? L?n , ma con la m?t cong trinh co gia tr? v? ki?n truc va ngh? thu?t ? n?a cu?i th? k? 19 - đ?u th? k? 20 . ^{[5] [6]}

Ng??i Ti?u n?i ti?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• Quach đam (1863-1927) ten th?t la Quach Di?m , la th??ng gia giau co, va la ng??i co cong xay d?ng nen ch? Binh Tay .
• B?y Vi?n (1904-1972) ten th?t la Le V?n Vi?n , la th? l?nh c?a L?c l??ng Binh Xuyen kiem T?ng tr?n Sai Gon - Ch? L?n .
• N?m C? (1919-1980) ten th?t la D??ng V?n C? , la danh c?m c? nh?c mi?n Nam Vi?t Nam n?i ti?ng tr??c 1975. Ong đa co cong đong gop r?t l?n vao s? phat tri?n ti?n b? c?a n?n am nh?c c? truy?n mi?n Nam Vi?t Nam.
• Tr?n Thanh (doanh nhan) (1920s-?) la doanh nhan giau co, đ??c bi?t đ?n la ng??i sang l?p nen cong ty Thien H??ng, doanh nghi?p s?n xu?t th??ng hi?u b?t ng?t V? H??ng T? va mi ?n li?n V? H??ng .
• Tr??ng V? (Sinh ngay 25 thang 2 n?m 1963) ten th?t la Hu?nh V?n Ngo?nh , la nam ca s? h?i ngo?i Vi?t ki?u M? g?c Hoa n?i ti?ng v? dong nh?c vang Vi?t Nam.
• Lam Tr??ng (Sinh ngay 14 thang 10 n?m 1974) ten đ?y đ? la Tieu Lam Tr??ng , la ca s? va di?n vien n?i ti?ng ng??i Vi?t g?c Hoa .
• Tr?n Thanh (Sinh ngay 05 thang 02 n?m 1987) ten đ?y đ? la Hu?nh Tr?n Thanh , la nam di?n vien , ngh? s? hai , ng??i d?n ch??ng trinh truy?n hinh , doanh nhan kiem nha lam phim ng??i Vi?t g?c Hoa .
• Mai Tai Ph?n (Sinh ngay 25 thang 5 n?m 1991) ten th?t la Mai đ?i Binh , la nam di?n vien ng??i Vi?t g?c Hoa .

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]