Ainu
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Ainu.svg/220px-Flag_of_Ainu.svg.png) |
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/AinuSan.jpg/220px-AinuSan.jpg) |
T?ng dan s?
|
---|
??c l??ng chinh th?c c?a chinh ph? Nh?t B?n la
25.000
, du cho s? l??ng nay đang b? tranh cai v?i ??c tinh khong chinh th?c len đ?n 200.000.
[1]
|
Khu v?c co s? dan đang k?
|
---|
Nh?t B?n
Nga
|
Ngon ng?
|
---|
Ainu
la ngon ng? truy?n th?ng đ??c noi b?i ng??i Ainu; ngay nay ngon ng? nay đa b? quen lang - ph?n l?n ng??i Ainu hi?n nay noi
ti?ng Nh?t
ho?c
ti?ng Nga
.
[2]
|
Ton giao
|
---|
Thuy?t v?t linh
,
Chinh Th?ng giao Nga
,
đ?o Ph?t
|
Ng??i Ainu
(アイヌ), con đ??c g?i la
ng??i Ezo
,
ng??i Ai N?
(
ti?ng Han
: 愛努人), la m?t t?c ng??i thi?u s? ? Nh?t B?n, ng??i b?n x? ? khu v?c
Hokkaid?
,
qu?n đ?o Kuril
va ph?n l?n
Sakhalin
.
Ph?n l?n nh?ng ng??i đ??c xac nh?n la ng??i Ainu đ?u v?n s?ng t?i cac khu v?c nay, m?c du v?y s? l??ng chinh xac c?a nh?ng ng??i Ainu con s?ng thi khong xac đ?nh ro. đi?u nay la do nh?ng v?n đ? phan bi?t ch?ng t?c ? Nh?t B?n đa d?n t?i vi?c nh?ng ng??i co ngu?n g?c Ainu che gi?u than ph?n c?a h? va b? nh?m l?n do hi?n co nhi?u ng??i Ainu lai v?i
ng??i Nh?t B?n
. Con s? ??c l??ng con kho?ng 25.000, trong khi đo con s? khong chinh th?c co th? len t?i 200.000 ng??i.
[1]
V?n hoa Ainu b?t đ?u vao kho?ng n?m 1.200 c?a Cong Nguyen,
[3]
nh?ng nghien c?u g?n đay cho r?ng no b?t ngu?n t? s? n?i len gi?a n?n v?n hoa Okhotsk va Satsumon.
[4]
Nh?ng lien h? đ?u tien gi?a ng??i Wajin (ng??i Nh?t B?n) va ng??i Ainu c?a Ezochi (gi? g?i la Hokkaido) b?t đ?u t? th? k? XIII
[5]
. Ainu la m?t xa h?i s?ng b?ng ngh? s?n b?n, nh?ng ng??i ch? s?ng ph?n l?n b?ng ngh? đanh b?t ca ho?c tr?ng cay va m?i ng??i theo m?t đ?o giao nao đo d?a tren nh?ng hi?n t??ng t? nhien
[6]
. V?n hoa Ainu đa t?n t?i nh? v?y cho t?i th? k? XIX, v?i s? lien h? h?n ch? v?i ng??i Wajin.
B??c ngo?t cho v?n hoa Ainu x?y ra vao đ?u th?i k? đ?u c?a cu?c
c?i cach Minh Tr?
n?m 1868. đo la khi chinh ph? Nh?t B?n th?c hi?n nh?ng c?i cach v? v?n hoa, chinh tr?, kinh t? v?i hy v?ng hi?n đ?i hoa đ?t n??c theo ki?u ph??ng Tay, đi?u nay d?n đ?n vi?c Hokkaido b? thu?c đ?a hoa. Sau nh?ng lien h? đ?u tien v?i nh?ng ng??i nh?p c?, m?t l??ng l?n ng??i Nh?t B?n đa d?n chuy?n t?i đ?nh c? t?i lanh th? c?a ng??i Ainu. Vi?c nay đa l?p t?c g?p ph?i s? ph?n khang - đi?n hinh nh?t la
cu?c n?i d?y Shakushain
va
tr?n Menashi-Kunashir
.
N?m 1899, chinh ph? Nh?t B?n thong qua đ?o lu?t g?i ng??i Ainu la ng??i th? dan c?, v?i y t??ng s? đ?ng hoa ng??i Ainu - đi?u nay d?n đ?n vi?c đ?t đai c?a ng??i Ainu đang s?ng b? chinh ph? Nh?t B?n chi?m gi? va t? đo n?m quy?n ki?m soat
[7]
. C?ng vao th?i đi?m nay, ng??i Ainu đ??c trao quy?n cong dan Nh?t B?n, qua đo ph? nh?n h? la ng??i b?n đ?a.
Ng??i Ainu ngay cang g?p ph?i s? phan bi?t đ?i x? ngay tren m?nh đ?t c?a minh - trong kho?ng 36 n?m, ng??i Ainu đi t? ch? la m?t nhom ng??i s?ng tach bi?t cho t?i vi?c b? đ?ng hoa v? lanh th?, ngon ng?, ton giao, phong t?c v?i ng??i Nh?t B?n
[8]
. Them vao đo, đ?t đai c?a ng??i Ainu sinh s?ng đ??c phan b? cho ng??i Wajin, nh?ng ng??i đa quy?t đ?nh t?i s?ng t?i Hokkaido va đ??c khuy?n khich b?i chinh ph? Nh?t B?n th?i Minh Tr? trong vi?c t?n d?ng s? mau m? tai nguyen thien nhien c?a qu?n đ?o nh?m t?o nh?ng trang tr?i theo khuon m?u nen nong nghi?p cong nghi?p hoa ki?u ph??ng Tay. S? phat tri?n nay đ??c g?i la
Kaitakushi
[9]
. C?ng nh? v?y, s? xu?t hi?n cac nha may lua mi, nha may bia va khai thac khoang s?n đa xay d?ng nen m?t c? s? h? t?ng g?m đ??ng sa va đ??ng ray xe l?a trong su?t m?t th?i k? cho t?i t?n n?m 1904
[10]
.
đ?o lu?t n?m 1899 đ??c thay th? n?m 1997 - t? đo chinh ph? tuyen b? khong co m?t nhom dan t?c thi?u s? nao
[4]
. Cho t?i t?n thang 6 n?m 2008 Nh?t B?n m?i chinh th?c cong nh?n ng??i Ainu la m?t nhom ng??i b?n đ?a.
[4]
Ng??i Ainu hi?n co xu h??ng k?t hon v?i ng??i Nh?t B?n nh?m gi?m b?t s? phan bi?t đ?i x? cho con chau c?a h?. K?t qu? la hi?n nay co r?t nhi?u ng??i Ainu khong con co th? phan bi?t v?i ng??i Nh?t B?n. Co nh?ng th? tr?n nh? ? vung phia đong nam hay vung Hidaka hi?n v?n co ng??i Ainu thu?n ch?ng sinh s?ng.
Vao ngay 6 thang 6 n?m 2008, m?t ngh? quy?t đ??c
ngh? vi?n Nh?t B?n
thong qua keu g?i chinh ph? cong nh?n ng??i Ainu la ng??i b?n x? Nh?t B?n va keu g?i ch?m d?t vi?c phan bi?t đ?i x? v?i t?c ng??i Ainu. Ngh? quy?t cong nh?n ng??i Ainu la "ng??i b?n đ?a v?i ngon ng?, ton giao va v?n hoa rieng bi?t" va h?y b? đ?o lu?t thong qua n?m 1899.
[8]
[11]
- ^
a
b
Poisson, B. 2002,
The Ainu of Japan
, Lerner Publications, Minneapolis, p.5.
- ^
Gordon, Raymond G., Jr. (ed.) (2005).
Ethnologue: Languages of the World
(?n b?n 15). Dallas: SIL International.
ISBN
1-55671-159-X
.
OCLC
224749653
.
Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? (
lien k?t
) Qu?n ly CS1: v?n b?n d?: danh sach tac gi? (
lien k?t
)
. OCLC
60338097
.
- ^
“The Boone Collection - Image Gallery: Ainu Artifacts”
.
archive.fieldmuseum.org
. Truy c?p ngay 18 thang 11 n?m 2021
.
- ^
a
b
c
Takehiro Sato; Tetsuya Amano; Hiroko Ono; va đ?ng nghi?p (14 thang 6 n?m 2007).
“Origins and genetic features of the Okhotsk people, revealed by ancient mitochondrial DNA analysis”
.
Journal of Human Genetics
.
52
: 618?627.
doi
:
10.1007/s10038-007-0164-z
.
- ^
Weiner, M (eds) 1997, Japan’s Minorities: The Illusion of Homogeneity, Routledge, London.
- ^
"NOVA Online ? Island of the Spirits ? Origins of the Ainu".
http://www.pbs.org/wgbh/nova/hokkaido/ainu.html
. Truy c?p 2008-05-08.
- ^
Loos, N & Osani, T 1993, Indigenous Minorities and Education, Sanyusha Publishing Co., Ltd., Tokyo.
- ^
a
b
Fogarty, Philippa (ngay 6 thang 6 n?m 2008).
“Recognition at last for Japan's Ainu”
.
BBC News
.
BBC
. Truy c?p ngay 7 thang 6 n?m 2008
.
- ^
Hohmann, S 2008, ‘The Ainu’s modern struggle’ in World Watch, Vol 21, No. 6, pp. 20-24.
- ^
Sjoberg, K 1993, The Return of the Ainu, Harwood Academic Publishers, Switzerland, p. 117.
- ^
Ito, M 2008, ‘Diet officially declares Ainu indigenous’, Japan Times, 7 June, viewed ngay 29 thang 4 n?m 2009, <
https://archive.today/20120713133730/search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20080607a1.html
>
- Batchelor, John (1901). “On the Ainu Term `Kamui”.
The Ainu and Their Folklore
. London: Religious Tract Society.
- Etter, Carl (2004) [1949].
Ainu Folklore: Traditions and Culture of the Vanishing Aborigines of Japan
. Whitfish, MT: Kessinger Publishing.
ISBN
9781417976973
.
- Fitzhugh, William W. (1999). Dubreuil, Chisato O. (bien t?p).
Ainu: Spirit of a Northern People
. Seattle: University of Washington Press.
ISBN
0295979127
.
OCLC
42801973
.
- Honda Katsuichi (1993).
Ainu Minzoku
(b?ng ti?ng Nh?t). Tokyo: Asahi Shimbun Publishing.
ISBN
4022565772
.
OCLC
29601145
.
- Ichiro Hori (1968).
Folk Religion in Japan: Continuity and Change
. Haskell lectures on History of religions.
1
. Chicago: University of Chicago Press.
- Junko Habu (2004).
Ancient Jomon of Japan
. Cambridge: Cambridge University Press.
ISBN
0521776708
.
OCLC
53131386
.
- Kayano, Shigeru (1994).
Our Land Was A Forest: An Ainu Memoir
. Westview Press.
ISBN 0-8133-1880-7
.
ISBN 978-0-8133-1880-6
.
- Landor, A. Henry Savage
(1893).
Alone with the Hairy Ainu. Or, 3,800 miles on a Pack Saddle in Yezo and a Cruise to the Kurile Islands
. London: John Murray.
- Siddle, Richard (1996).
Race, Resistance and the Ainu of Japan
. London: Routledge.
ISBN
9780415132282
.
OCLC
243850790
.
- Starr, Frederick (1905). “The Hairy Ainu of Japan”.
Proceedings of the Second Yearly Meeting of the Iowa Anthopological Association
. Iowa City: State Historical Society of Iowa.
- Walker, Brett (2001).
The Conquest of Ainu Lands: Ecology and Culture in Japanese Expansion, 1590?1800
. Berkeley: University of California Press.
ISBN
9780520227361
.
OCLC
45958211
.
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png) |
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Ng??i Ainu
.
|