Mariner 10

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Mariner 10
Tau v? tr? Mariner 10
D?ng nhi?m v? Kham pha hanh tinh
Nha đ?u t? NASA / JPL
COSPAR ID 1973-085A [1]
SATCAT no. 06919 [1]
Th?i gian nhi?m v? 1 n?m, 4 thang, 21 ngay
Cac thu?c tinh thi?t b? v? tr?
Nha s?n xu?t Phong Thi nghi?m S?c đ?y Ph?n l?c
Kh?i l??ng phong 502,9 kilogam (1.109 lb) [2]
Cong su?t 820 watt (t?i l?n ti?p c?n Sao Kim )
B?t đ?u nhi?m v?
Ngay phong 3 thang 11 n?m 1973, 05:45:00 UTC [2]
Ten l?a Atlas SLV-3D Centaur-D1A
đ?a đi?m phong M?i Canaveral , LC-36B [2]
K?t thuc nhi?m v?
Cach lo?i b? Ng?ng ho?t đ?ng
D?ng ho?t đ?ng 24 thang 3 n?m 1975, 12:21 UTC
Bay qua Sao Kim
Ti?p c?n g?n nh?t 5 thang 2 n?m 1974
Kho?ng cach 5.768 kilomet (3.584 mi)
Bay qua Sao Th?y
Ti?p c?n g?n nh?t 29 thang 3 n?m 1974
Kho?ng cach 704 kilomet (437 mi)
Bay qua Sao Th?y
Ti?p c?n g?n nh?t 21 thang 9 n?m 1974
Kho?ng cach 48.069 kilomet (29.869 mi)
Bay qua Sao Th?y
Ti?p c?n g?n nh?t 16 thang 3 n?m 1975
Kho?ng cach 327 kilomet (203 mi)
 

Mariner 10 la m?t tau th?m do khong gian khong ng??i lai c?a M? do NASA phong vao ngay 3 thang 11 n?m 1973, bay ngang qua Sao Th?y va Sao Kim . [2]

đay la tau v? tr? đ?u tien đ??c g?i đ?n Sao Th?y, la s? m?nh đ?u tien nghien c?u hai hanh tinh, la tau v? tr? đ?u tien g?i d? li?u v? m?t sao ch?i trong th?i gian dai, va la tau v? tr? đ?u tien s? d?ng h? tr? h?p d?n đ? b? cong đ??ng bay c?a tau. [2] [3]

Mariner 10 đ??c phong sau Mariner 9 kho?ng hai n?m va la tau v? tr? cu?i cung trong ch??ng trinh Mariner ( Mariner 11 va Mariner 12 đ??c s? d?ng cho ch??ng trinh Voyager va đ??c đ?i ten thanh Voyager 1 va Voyager 2 ).

M?c tieu chinh c?a s? m?nh la đo đ?c moi tr??ng, khi quy?n , b? m?t va cac đ?c đi?m khac c?a Sao Th?y, va cac nghien c?u t??ng t? v?i Sao Kim. [3] M?c tieu ph? c?a s? m?nh la th?c hi?n thi nghi?m trong moi tr??ng lien hanh tinh va thu th?p d? li?u đ? co co them kinh nghi?m cho cac s? m?nh đ??c hai hanh tinh h? tr? h?p d?n . Nhom khoa h?c c?a Mariner 10 đ??c Bruce C. Murray t?i Phong Thi nghi?m S?c đ?y Ph?n l?c lanh đ?o. [4]

Thi?t k? va qu? đ?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tau th?m do Mariner 10 .
D? li?u Mariner 10 đ??c x? ly đ? t?o ra hinh ?nh Sao Th?y. Khu v?c tr?n la khu v?c khong co hinh ?nh nao đ??c ch?p.

Mariner 10 la tau v? tr? đ?u tien s? d?ng h? tr? h?p d?n (b?i Sao Kim) đ? b? cong đ??ng bay c?a tau va đ?a đi?m c?n nh?t c?a tau xu?ng ngang v?i qu? đ?o c?a Sao Th?y . [5] [6]

Vi?c bay ngang qua ( flyby ) Sao Th?y đa đ?t ra nh?ng thach th?c k? thu?t l?n đ?i v?i cac nha khoa h?c. Do Sao Th?y ? g?n M?t Tr?i , Mariner 10 s? ph?i ch?u b?c x? M?t Tr?i l?n g?p 4,5 l?n so v?i luc no r?i Trai đ?t ; so v?i cac nhi?m v? Mariner tr??c đay, cac b? ph?n c?a tau v? tr? c?n đ??c che ch?n them đ? ch?ng nong. Man ch?n nhi?t va t?m che n?ng đ??c l?p đ?t tren than chinh. [7] Tuy nhien, vi?c che ch?n s?c nong t? M?t Tr?i la khong kh? thi đ?i v?i m?t s? b? ph?n khac c?a Mariner 10 . Hai t?m pin M?t Tr?i c?a Mariner 10 c?n đ??c gi? ? nhi?t đ? d??i 115 °C (239 °F), tuy nhien, n?u che ch?n cho cac t?m pin thi s? gay tr? ng?i cho vi?c s?n xu?t đi?n cho tau. Gi?i phap đ??c đ?a ra la đi?u ch?nh đ? nghieng c?a cac t?m pin đ? thay đ?i goc ma chung đ?i di?n v?i M?t Tr?i. Cac k? s? đa can nh?c vi?c ch?nh đ? nghieng c?a cac t?m v? phia nhau, t?o thanh hinh ch? V, nh?ng cac th? nghi?m cho th?y ph??ng phap nay co kh? n?ng lam cac b? ph?n con l?i c?a tau tr? nen qua nong. Ph??ng an thay th? đ??c ch?n la l?p cac t?m pin M?t Tr?i thanh m?t hang va nghieng chung d?c theo tr?c đo, đi?u nay giup lam t?ng hi?u qu? c?a đ?ng c? đ?y ph?n l?c nit? c?a Mariner 10 . Cac t?m co th? xoay t?i đa 76°. [8] [9]

Cac thanh ph?n tren Mariner 10 co th? đ??c phan lo?i thanh b?n nhom d?a tren ch?c n?ng chung c?a chung. Cac t?m pin M?t Tr?i , h? th?ng ph? n?ng l??ng, h? th?ng ph? đi?u khi?n đ?nh h??ng va may tinh đ? gi? cho tau v? tr? ho?t đ?ng binh th??ng trong su?t chuy?n bay. H? th?ng đ?nh v?, bao g?m c? ten l?a hydrazin , s? giup Mariner 10 đi đung h??ng t?i Sao Kim va Sao Th?y. M?t s? cong c? khoa h?c s? thu th?p d? li?u t?i hai hanh tinh. Cu?i cung, cac ?ngten s? truy?n d? li?u nay đ?n M?ng l??i giam sat Khong gian Sau tren Trai đ?t , c?ng nh? nh?n l?nh t? Trung tam đi?u khi?n s? m?nh. Cac thanh ph?n va d?ng c? khoa h?c khac nhau c?a Mariner 10 đ??c g?n vao m?t tr?c trung tam, co hinh d?ng g?n gi?ng m?t l?ng kinh bat giac. [1] [8] [10]

Tau v? tr? Mariner 10 đ??c Boeing s?n xu?t. [11] NASA đ?t ra gi?i h?n cho t?ng chi phi c?a Mariner 10 la 98 tri?u đo la M?, đi?u nay đanh d?u l?n đ?u tien c? quan nay rang bu?c ngan sach đ?i v?i m?t nhi?m v?. Vi v?y, cac nha ho?ch đ?nh s? m?nh đa can nh?c c?n th?n chi phi khi thi?t k? cac thi?t b? c?a tau v? tr?, [12] va k?t thuc d? ngan sach kho?ng 1 tri?u đo la M?. [13]

Thi?t b? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hinh minh h?a cac thi?t b? c?a Mariner 10 .

Mariner 10 đa ti?n hanh b?y thi nghi?m t?i Sao Kim va Sao Th?y. Sau trong s? cac thi nghi?m nay co m?t thi?t b? khoa h?c chuyen d?ng đ? thu th?p d? li?u. [14] Cac thi nghi?m va thi?t b? đ??c cac phong thi nghi?m nghien c?u va t? ch?c giao d?c tren kh?p Hoa K? thi?t k?. [15] Trong s? 46 đ? xu?t, JPL đa ch?n ra b?y thi nghi?m tren c? s? t?i đa hoa l?i nhu?n khoa h?c ma khong v??t qua quy đ?nh v? chi phi: b?y thi nghi?m khoa h?c tieu t?n 12,6 tri?u đo la M?, kho?ng m?t ph?n tam t?ng ngan sach nhi?m v?. [16]

Radiometer h?ng ngo?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Radiometer h?ng ngo?i phat hi?n b?c x? h?ng ngo?i phat ra t? b? m?t Sao Th?y va b?u khi quy?n c?a Sao Kim , t? đo co th? tinh đ??c nhi?t đ?. [17] [18] Stillman C. Chase, Jr. c?a Trung tam Nghien c?u Santa Barbara đ?ng đ?u thi nghi?m lien quan đ?n radiometer h?ng ngo?i. [19]

May quang ph? t? ngo?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hai may quang ph? t? ngo?i đa tham gia vao thi nghi?m nay, m?t cai la đ? đo s? h?p th? tia t? ngo?i, cai con l?i la đ? c?m nh?n s? phat x? tia t? ngo?i. May quang ph? occultation quet ria c?a Sao Th?y khi no đi qua phia tr??c M?t Tr?i va phat hi?n xem b?c x? t? ngo?i c?a M?t Tr?i co b? h?p th? ? cac b??c song nh?t đ?nh hay khong, đi?u nay s? cho th?y s? hi?n di?n c?a cac h?t khi, t? đo k?t lu?n v? b?u khi quy?n. [20] May quang ph? khi huy đa phat hi?n ra b?c x? c?c tim c?c m?nh phat ra t? cac nguyen t? khi hydro , heli , carbon , oxy , neon va argon . [19] [21]

May do plasma [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?c tieu c?a thi nghi?m plasma la nghien c?u cac plasma c?a gio M?t Tr?i , nhi?t đ? va m?t đ? electron c?a plasma, va cach cac hanh tinh ?nh h??ng đ?n v?n t?c c?a dong plasma. [22]

T? k? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hai t? k? đ??c dung đ? xac đ?nh xem li?u Sao Th?y co t? tr??ng hay khong, [23] va nghien c?u t? tr??ng lien hanh tinh gi?a cac l?n bay ngang qua. [24] D? li?u t? hai t? k? s? đ??c tham chi?u cheo đ? t?o ra d? li?u cu?i cung. [25]

R?i kh?i Trai đ?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hinh ?nh Trai đ?t va M?t Tr?ng . No đ??c ch?p ngay sau khi Mariner 10 đ??c phong.

Boeing hoan thanh vi?c ch? t?o tau v? tr? vao cu?i thang 6 n?m 1973 va Mariner 10 đ??c chuy?n t? Seattle đ?n tr? s? chinh c?a JPL ? California , n?i JPL ki?m tra toan di?n tinh toan v?n c?a tau v? tr? va cac thi?t b? c?a tau. Sau khi cac cu?c th? nghi?m k?t thuc, tau th?m do đ??c chuy?n đ?n Bai th? nghi?m phia đong ( Eastern Test Range ) ? Florida , đ?a đi?m phong. Cac k? thu?t vien đa đ? đ?y nhien li?u hydrazin 29 kilogam (64 lb) vao m?t thung ch?a tren tau đ? tau co th? đi?u ch?nh h??ng đi va g?n squib . Khi squib n? thi Mariner 10 s? r?i kh?i ten l?a đ?y, sau đo s? tri?n khai cac thi?t b? c?a tau. [26] [27] Vi?c theo k? ho?ch la s? d?ng h? tr? h?p d?n b?i Sao Kim khi?n vi?c s? d?ng Atlas-Centaur tr? nen kh? thi h?n vi?c s? d?ng ten l?a Titan IIIC m?nh h?n nh?ng đ?t ti?n h?n. [28] [29]

Hanh trinh đ?n Sao Kim [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Qu? đ?o c?a tau v? tr? Mariner 10 : phong vao ngay 3 thang 11 n?m 1973, va l?n đ?u tien bay qua Sao Th?y vao ngay 29 thang 3 n?m 1974.

Chuy?n hanh trinh keo dai ba thang t?i Sao Kim c?a Mariner 10 đ?y r?y nh?ng tr?c tr?c k? thu?t khi?n vi?c ki?m soat s? m?nh luon ? tinh tr?ng kho kh?n. [30] M?t s? đi?u ch?nh qu? đ?o đa đ??c th?c hi?n vao ngay 13 thang 11 n?m 1973. Ngay sau đo, thi?t b? theo doi sao Canopus b? tr?c tr?c. M?t giao th?c an toan t? đ?ng đa ph?c h?i thi?t b? theo doi sao Canopus, nh?ng v?n đ? s?n bong troc v?n tai di?n trong su?t nhi?m v?. May tinh tren bo m?ch c?ng th?nh tho?ng b? tr?c tr?c đ?t xu?t, đi?u nay đoi h?i ph?i c?u hinh l?i trinh t? đ?ng h? va cac h? th?ng ph?. Cac s? c? đ?nh k? v?i ?ngten đ? l?i cao c?ng x?y ra trong su?t hanh trinh. Vao ngay 8 thang 1 n?m 1974, m?t s? c? đ??c cho la do m?t diode b? ng?n m?ch đa x?y ra trong h? th?ng ph? n?ng l??ng. [31] K?t qu? la b? đi?u ch?nh t?ng ap chinh va bi?n t?n b? l?i, khi?n tau v? tr? ph?i ph? thu?c vao b? đi?u ch?nh d? phong. Cac nha ho?ch đ?nh s? m?nh lo s? r?ng v?n đ? t??ng t? co th? tai di?n trong h? th?ng d? phong va lam te li?t tau v? tr?. [32]

Vao thang 1 n?m 1974, Mariner 10 đa th?c hi?n cac quan sat t? ngo?i v? sao ch?i Kohoutek .

Bay ngang qua Sao Kim [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Sao Kim ch?p b?i tau Mariner 10 , 1974.
?nh ch?p Sao Kim c?a Mariner 10 d??i anh sang t? ngo?i (?nh đ??c t?ng c??ng mau s?c).

Tau v? tr? bay qua Sao Kim vao ngay 5 thang 2 n?m 1974, kho?ng cach ? l?n ti?p c?n g?n nh?t la 5.768 kilomet (3.584 mi), luc 17:01 UTC. đay la tau v? tr? th? 12 đ?n Sao Kim va la tau v? tr? th? 8 g?i l?i d? li?u t? hanh tinh nay. [33] [34] D? li?u c?a Mariner 10 đ??c xay d?ng d?a tren nh?ng quan sat c?a Mariner 5 sau n?m tr??c đo; quan tr?ng la Mariner 10 co m?t may ?nh trong khi nhi?m v? tr??c đo l?i thi?u m?t chi?c. [35] Ban đ?u, cac k? s? lo s? r?ng thi?t b? theo doi sao Canopus c?a tau co th? nh?m l?n Sao Kim v?i Canopus . Tuy nhien, thi?t b? theo doi sao đa khong g?p tr?c tr?c. Hi?n t??ng che khu?t Trai đ?t ( Earth occultation ) x?y ra trong kho?ng th?i gian t? 17:07 đ?n 17:11 UTC, trong khi đo tau v? tr? đang truy?n song vo tuy?n b?ng t?n X qua b?u khi quy?n c?a Sao Kim , thu th?p d? li?u v? c?u truc va nhi?t đ? c?a cac đam may. [36] [37] M?c du t?ng may bao ph? Sao Kim g?n nh? khong co gi đ?c bi?t trong ph? nhin th?y đ??c , nh?ng ng??i ta phat hi?n ra r?ng co th? nhin th?y chi ti?t cac đam may qua cac filter may ?nh tia t? ngo?i c?a Mariner . Cac quan sat t? ngo?i tren Trai đ?t đa cho th?y m?t s? v?t m? khong ro rang, nh?ng chi ti?t ma Mariner nhin th?y la m?t đi?u đang ng?c nhien đ?i v?i h?u h?t cac nha nghien c?u. Tau th?m do ti?p t?c ch?p ?nh Sao Kim cho đ?n ngay 13 thang 2 n?m 1974. [38]

Cac l?n bay ngang qua Sao Th?y [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n bay ngang qua Sao Th?y đ?u tien [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tau v? tr? đa bay qua Sao Th?y ba l?n. L?n ti?p c?n đ?u tien v?i Sao Th?y di?n ra luc 20:47 UTC ngay 29 thang 3 n?m 1974, ? c? ly 703 kilomet (437 mi), đi qua phia m?t t?i. [5]

  • Sáu giờ trước khi tiếp cận gần nhất.
    Sau gi? tr??c khi ti?p c?n g?n nh?t.
  • Sáu giờ sau khi tiếp cận gần nhất.
    Sau gi? sau khi ti?p c?n g?n nh?t.
  • Discovery Rupes, được chụp trong lần bay ngang qua đầu tiên.
    Discovery Rupes , đ??c ch?p trong l?n bay ngang qua đ?u tien.

L?n bay ngang qua Sao Th?y th? hai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Sau khi quay m?t vong quanh M?t Tr?i, con Sao Th?y quay đ??c hai vong, Mariner 10 l?i bay qua Sao Th?y vao ngay 21 thang 9 n?m 1974, ? ph?m vi xa h?n la 48.069 kilomet (29.869 mi) ben d??i ban c?u nam. [5]

  • Một bức mosaic từ lần tiếp cận thứ hai, từ đường xích đạo đến cực nam.
    M?t b?c mosaic t? l?n ti?p c?n th? hai, t? đ??ng xich đ?o đ?n c?c nam.

L?n bay ngang qua Sao Th?y th? ba [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n ti?p c?n Sao Th?y th? ba nay c?ng la l?n ti?p c?n cu?i cung va g?n Sao Th?y nh?t, di?n ra vao ngay 16 thang 3 n?m 1975, ? c? ly 327 kilomet (203 mi). [5]

K?t thuc nhi?m v? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V?i l??ng khi c? đ?ng ( maneuvering gas ) s?p c?n ki?t, Mariner 10 b?t đ?u m?t qu? đ?o khac quanh M?t Tr?i. Cac th? nghi?m k? thu?t đ??c ti?p t?c cho đ?n ngay 24 thang 3 n?m 1975, [5] khi ngu?n cung c?p nit? c?n ki?t hoan toan (đi?u nay đ??c bi?u th? b?ng vi?c tau th?m do th?c hi?n m?t tac v? chuy?n h??ng khong đ??c l?p trinh tr??c). Tr?m đi?u khi?n ngay l?p t?c g?i l?nh t?i tau v? tr? đ? t?t may phat c?a tau va tin hi?u vo tuy?n đa ng?ng g?i đ?n Trai đ?t.

Mariner 10 co l? v?n đang quay quanh M?t Tr?i , m?c du cac thi?t b? đi?n t? c?a tau co th? đa b? b?c x? M?t Tr?i lam h?ng. [39] Mariner 10 đa khong đ??c phat hi?n ho?c theo doi t? Trai đ?t k? t? khi no ng?ng truy?n tin hi?u. Cach duy nh?t đ? Mariner 10 khong con quay quanh qu? đ?o la n?u no b? m?t ti?u hanh tinh va ph?i ho?c b? nhi?u lo?n h?p d?n do ti?p c?n g?n m?t v?t th? l?n.

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b c “Mariner 10” . National Space Science Data Center . National Aeronautics and Space Administration . Truy c?p ngay 7 thang 9 n?m 2013 .
  2. ^ a b c d e “Mariner 10” . NASA's Solar System Exploration website . Truy c?p ngay 30 thang 11 n?m 2022 .
  3. ^ a b Siddiqi, Asif A. (2018). Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration, 1958?2016 (PDF) . The NASA history series . Washington, D.C.: NASA History Program Office. tr. 1. ISBN   9781626830424 . LCCN   2017059404 . SP2018-4041.
  4. ^ Schudel, Matt (30 thang 8 n?m 2013). “Bruce C. Murray, NASA space scientist, dies at 81” . The Washington Post . Truy c?p ngay 31 thang 8 n?m 2013 .
  5. ^ a b c d e “Mariner 10” . B?n g?c l?u tr? ngay 19 thang 2 n?m 2014 . Truy c?p ngay 2 thang 2 n?m 2014 .
  6. ^ Siddiqi, Asif A. (2018). Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration, 1958?2016 (PDF) . The NASA history series . Washington, D.C.: NASA History Program Office. tr. 1. ISBN   9781626830424 . LCCN   2017059404 . SP2018-4041.
  7. ^ Dunne and Burgess 1978, pp. 32?33
  8. ^ a b Strom and Sprague 2003, p. 16
  9. ^ Murray and Burgess 1977, p. 21
  10. ^ Clark 2007, pp. 22-23
  11. ^ “Mariner 10 Quicklook” . Truy c?p ngay 31 thang 7 n?m 2014 .
  12. ^ Reeves 1994, p. 222
  13. ^ Murray and Burgess 1977, p. 142
  14. ^ Dunne and Burgess 1978, p.19
  15. ^ Giberson and Cunningham 1975, p. 719
  16. ^ Biggs, John R.; Downhower, Walter J. (thang 6 n?m 1974), “Mariner Venus/Mercury '73: A Strategy of Cost Control”, Astronautics & Aeronautics , New York: The American Institute of Aeronautics and Astronautics, 12 (5): 48?53
  17. ^ Dunne and Burgess 1978, pp. 21-22
  18. ^ Strom and Sprague 2003, pp. 18-19
  19. ^ a b Science Instrument Survey . Moffett Field: Ames Research Center, NASA. thang 5 n?m 1973. tr.  148 ?167.
  20. ^ Dunne and Burgess 1978, pp. 25-26
  21. ^ Rothery 2015, p. 26
  22. ^ “Scanning Electrostatic Analyzer and Electron Spectrometer” . National Space Science Data Center . National Aeronautics and Space Administration . Truy c?p ngay 27 thang 7 n?m 2015 .
  23. ^ Rothery 2015, p. 27
  24. ^ Dunne and Burgess 1978, p. 24
  25. ^ Murray and Burgess 1977, p. 95
  26. ^ Dunne and Burgess 1978, p. 42
  27. ^ Murray and Burgess 1977, pp. 36-37
  28. ^ Paul, Floyd A. (15 thang 1 n?m 1976). Technical Memorandum 33-759: A Study of Mariner 10 Flight Experiences and Some Flight Piece Part Failure Rate Computations (PDF) (B?n bao cao). Jet Propulsion Laboratory. L?u tr? (PDF) b?n g?c ngay 9 thang 10 n?m 2022 . Truy c?p ngay 23 thang 6 n?m 2015 .
  29. ^ Strom and Sprague 2003, pp. 14-16
  30. ^ Murray and Burgess 1977, p. 55
  31. ^ Paul, Floyd A. (15 thang 1 n?m 1976). Technical Memorandum 33-759: A Study of Mariner 10 Flight Experiences and Some Flight Piece Part Failure Rate Computations (PDF) (B?n bao cao). Jet Propulsion Laboratory. L?u tr? (PDF) b?n g?c ngay 9 thang 10 n?m 2022 . Truy c?p ngay 23 thang 6 n?m 2015 .
  32. ^ Dunne and Burgess 1978, p. 55
  33. ^ Williams, David R. (29 thang 5 n?m 2014). “Chronology of Venus Exploration” . National Space Science Data Center . National Aeronautics and Space Administration. B?n g?c l?u tr? ngay 30 thang 7 n?m 2015 . Truy c?p ngay 8 thang 9 n?m 2015 .
  34. ^ Ulivi and Harland 2007, p. 181
  35. ^ Reeves 1994, p. 244
  36. ^ Murray and Burgess 1977, pp. 61-64
  37. ^ Dunne and Burgess 1978, pp. 61-63
  38. ^ Murray and Burgess 1977, p. 79
  39. ^ Elizabeth Howell, SPACE.com Contributor Article on mariner-10 at space.com

Th? m?c va đ?c them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mariner_10&oldid=71234087 ”