M? thu?t ?ng d?ng

M?t cai g?i dai

M? thu?t ?ng d?ng dung đ? ch? cac ho?t đ?ng sang t?o m? thu?t đ??c đ?a vao ?ng d?ng trong cu?c s?ng th??ng ngay. No khac v?i khai ni?m " m? thu?t " ch? y?u d?a vao th?m m? va t? duy sang t?o .

đ?nh ngh?a [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo cu?n L?ch s? design c?a h?a s? Le Huy V?n va Tr?n V?n Binh , "m? thu?t cong nghi?p", con đ??c g?i la design (phat am nh? "đi-zai"), la nganh thi?t k? t?o m?u, t?o dang cho s?n ph?m cong nghi?p, t?o m? thu?t s?n ph?m, thi?t k? moi tr??ng s?ng hay th? gi?i đ? v?t.

Danh t? design co xu?t x? t? ch? disegno ^{[
c?n d?n ngu?n
]} c?a ti?ng Latin Italia , co t? th?i Ph?c H?ng , co ngh?a la phac th?o , thu?t v?, thi?t k?, mo t?, s?p đ?t va la c? s? c?a m?i ngh? thu?t th? giac , cong vi?c c?a s? sang t?o. Th?i đo thu?t ng? nay th??ng am ch? cong vi?c sang t?o c?a cac h?a s? v? tranh, t?c t??ng v.v. va h?n n?a đo v?n ch?a ph?i la m?t ngh? chuyen nghi?p hoan toan ( full-time professional ) ma g?n k?t nh? m?t thu?c tinh c?a h?a s?, nha đieu kh?c hay cac ngh? nhan.

Theo sach Design đ?i c??ng (Artmedia Books) c?a Tr?n V?n Binh, thu?t ng? design (ti?ng Anh) l?n đ?u xu?t hi?n trong t? đi?n đ?i h?c Oxford n?m 1588 ti?n than t? ti?ng Y disegno đ??c Giorgio Vasari vi?t trong b? sach s? ngh? thu?t đ?u tien kha đ? s? g?n m?t nghin trang v? ngh? thu?t va ki?n truc co ten Cu?c đ?i c?a nh?ng H?a s?, đieu kh?c gia va Ki?n truc s? xu?t chung (Le Vite de' piu eccellenti pittori, scultori e architettori) n?m 1550 (tai b?n n?m 1568) co s?c ph? bi?n r?ng nh? phat minh may in c?a Gutenberg th?i Ph?c h?ng.

T? đi?n ti?ng Y d?ch disegno la thi?t k?. Trang T? đi?n https://www.dictionary.com/browse/disegno đ?nh ngh?a disegno bao ham hai ngh?a la di?n h?a/thi?t k? ( drawing/design ), la b?n v? di?n h?a ho?c thi?t k?: m?t thu?t ng? đ??c s? d?ng trong th? k? 16 va 17 đ? ch? đ?nh b? mon ngh? thu?t c?n thi?t đ? bi?u di?n hinh th?c t?i ?u c?a m?t đ?i t??ng trong ngh? thu?t th? giac, đ?c bi?t la th? hi?n trong c?u truc tuy?n tinh c?a tac ph?m ngh? thu?t. Noi m?t cach đ?n gi?n, ( theo http://www.visual-arts-cork.com/drawing/disegno.htm ) disegno nh?n m?nh y t??ng c?a ngh? s? nh? m?t ng??i sang t?o. S? d?ng thien tai sang t?o c?a minh, cac ngh? s? quan ni?m s? d?ng k? n?ng di?n h?a c?a minh, ngh? s? th? hi?n hinh ?nh t??ng t??ng c?a minh. Con colorito ch? đ?n thu?n la m?t k? n?ng to mau ( colouring ), ma m?t h?a s? s? d?ng đ? tai t?o l?i nh?ng gi anh ta th?y. Ngay c? khi sang tac trong m?t studio , cac ngh? s? s? d?ng mau s?c theo nhu c?u th? giac đ? hoan thi?n tac ph?m, nhi?u khi co th? hoan toan khac v?i nh?ng gi d? đ?nh ban đ?u. Vi v?y, trong khi disegno đoi h?i s? trung th?c v?i m?t khai ni?m va y t??ng ban đ?u, colorito ch? co ngh?a la th?c hi?n m?t hinh ?nh đ?p. Trong m?t th?m m? c?a cac ngh? s? Ph?c h?ng ( Renaissance ), co m?t kho?ng cach l?n gi?a hai cach ti?p c?n: disegno đ??c xem la ngh? thu?t đich th?c, trong khi colorito đ??c coi la m?t ngh? th? cong.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?i Anh , vao th? k? 16 , khai ni?m nay đa m? r?ng h?n nh? la "l?p trinh m?t cai gi đo đ? th?c hi?n", "th?c hi?n phac th?o m?t b?n v? đ?u tien cho m?t tac ph?m ngh? thu?t" ho?c "phac th?o c?a m?t s?n ph?m m? ngh?". Design la phac th?o, thi?t k?, ch? m?u va l?p k? ho?ch cho s?n ph?m cong nghi?p. V?i qua trinh cong nghi?p hoa c?ng la qua trinh hinh thanh l?ch s? design va b?t đ?u vao kho?ng gi?a th? k? 19 . Trong th?i gian nay thu?t ng? Design đ??c hi?u ? la “Ngh? thu?t cong nghi?p” hay “ngh? thu?t ?ng d?ng”.

C?m t? design ? Vi?t Nam co ngh?a la "m? thu?t cong nghi?p", "thi?t k? t?o dang cong nghi?p" hay "m? thu?t ?ng d?ng". Thu?t ng? nay m?i nh?p vao Vi?t Nam trong th?p nien 1960 , b?t ngu?n t? Industrielle Formgestaltung trong ti?ng đ?c khi cac giao s? tr??ng đ?i h?c M? thu?t Cong nghi?p Halle ( Die Hochschule fur Industrielle Formgestaltung ? Halle ) sang tr??ng Trung c?p M? ngh? Ha N?i trao đ?i h?c thu?t va đa đ??c d?ch thanh "M? thu?t cong nghi?p" (MTCN). T? đo MTCN tr? thanh thu?t ng? c?a nganh va tr? nen thong d?ng, quen thu?c.

Cac l?nh v?c thi?t k? chinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Thi?t k? đ? h?a ( Graphics design )
Thi?t k? th?i trang ( Fashion design )
T?o dang cong nghi?p ( Industrial design )
Thi?t k? n?i th?t ( Interior design )
Thi?t k? ki?n truc (Architectural Design)
Thi?t k? t??ng tac (Interative Design)

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]