한국   대만   중국   일본 
M?nh T? ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

M?nh T?

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
M?c t? nay v? nhan v?t M?nh T?. V? tac ph?m kinh đi?n M?nh T?, xem M?nh T? (sach) .
M?nh T?
孟子
Hinh v? minh h?a M?nh T? trong album "Half Portrait of the Great Sage and Virtuous Men of Old", đ?t ? B?o tang C? cung Qu?c gia
Sinh 372 TCN
N??c Trau
M?t 289 TCN
Th?i k? Tri?t h?c c? đ?i
Vung Tri?t h?c Trung Qu?c
Tr??ng phai Nho giao
đ?i t??ng chinh
Luan ly h?c , Tri?t h?c xa h?i , Tri?t h?c chinh tr?
T? t??ng n?i b?t
Tri?t ly Nho giao
?nh h??ng b?i
?nh h??ng t?i
  • Cac tri?t gia ph??ng đong sau nay
H? (姓): C? ( ch? Han : 姬; binh am : J?)
Th? (氏): M?nh (Ht: 孟; Ba: Meng) [1]
Danh (名): Kha (Ht: 軻; Ba: K?)
T? (字): khong ro [2]
Th?y (謚): M?nh T? a thanh [3] (Ht: 亞聖孟子; Ba: Yasheng Mengz?)
Th??ng g?i: M?nh T? [4] (Ht: 孟 子 ; Ba: Mengz?)
M?nh T?, t? cu?n ''Myths and Legends of China'', 1922 c?a E. T. C. Werner

M?nh T? ( ch? Han : 孟子; binh am: Meng Z?) (372 TCN ? 289 TCN) la tri?t gia Nho giao Trung Qu?c va la ng??i ti?p n?i Kh?ng T? . Ong đ??c xem la ong t? th? hai c?a Nho giao va đ??c h?u th? ton lam "A thanh M?nh T?" (ch? đ?ng sau Kh?ng T?).

M?nh T?, ten la M?nh Kha , t? la T? D? , sinh vao đ?i vua Li?t V??ng, nha Chu , que g?c ? đ?t Trau , nay la thanh ph? Trau Thanh , t?nh S?n đong , Trung Qu?c. Ong m? coi cha, ch?u s? nuoi d?y nghiem tuc c?a m? la Ch??ng th? (ng??i đan ba h? Ch??ng). Ch??ng th? sau nay đ??c bi?t t?i v?i cai ten M?nh m?u (m? c?a M?nh T?). M?nh m?u đa ba l?n chuy?n nha đ? M?nh T? đ??c ? trong moi tr??ng xa h?i t?t nh?t cho vi?c h?c t?p, tu d??ng. Th?i nien thi?u, M?nh T? lam mon sinh c?a T? T?, t?c la Kh?ng C?p , chau n?i c?a Kh?ng T?. Vi v?y, ong ch?u ?nh h??ng sau s?c t? cac t? t??ng Kh?ng giao .

M?nh T? la đ?i bi?u xu?t s?c c?a Nho giao th?i Chi?n Qu?c , th?i k? n? r? hang tr?m tr??ng phai t? t??ng l?n nh? Phap gia , Nho gia , M?c gia . Trong hoan c?nh l?ch s? đo, M?nh T? phat tri?n them t? t??ng c?a Kh?ng T? v?i ch? tr??ng dan vi quy, xa t?c th? chi, quan vi khinh , ong c?ng la ng??i đ?a ra thuy?t tinh thi?n c?a con ng??i r?ng con ng??i sinh ra đa la thi?n r?i nhan chi s? tinh b?n thi?n , đ?i l?p v?i t? t??ng c?a Tuan T? r?ng nhan chi s? tinh b?n ac . Ong cho r?ng " k? lao tam tr? ng??i con ng??i lao l?c thi b? ng??i tr? ". Ong đem h?c thuy?t c?a minh đi truy?n ba đ?n vua chua cac n??c ch? h?u nh? T? Tuyen V??ng (n??c T?), đ?ng V?n Cong (n??c đ?ng), L??ng Hu? v??ng (n??c Ngu?) nh?ng khong đ??c tr?ng d?ng. V? cu?i đ?i, ong d?y h?c va vi?t sach. Sach M?nh T? c?a ong la m?t trong nh?ng cu?n sach đ?c bi?t quan tr?ng c?a Nho giao.

T? t??ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?nh T? đ? xu?t t? t??ng ng??i quan t? ph?i co "H?o nhien chinh khi", c?n "L?y đ?c thu ph?c ng??i khac", "Ng??i nhan t? kh?p thien h? khong co k? thu nao".

M?nh T? cho r?ng b?n tinh c?a con ng??i luc ban đ?u la Thi?n, đ?c c?a m?t ng??i la qua t?ng c?a thien th??ng (Tr?i), va đ??c lien thong v?i thien th??ng. Ong tin r?ng b?n ch?t c?a con ng??i la t?t, va n?u m?t ng??i th? đ?c va n? l?c tu than, anh ta co th? tr? thanh ng??i gi?ng nh? cac v? vua Nghieu, vua Thu?n. M?nh T? ch? ra r?ng đ? tr? thanh m?t con ng??i co ly ni?m, ng??i đo c?n ph?i gi? đ??c 4 tieu chu?n, "long tr?c ?n, thu?c v? long nhan t?; s? h? th?n, thu?c v? ngh?a khi; tam khiem nh??ng, thu?c v? l? nghi; tam th? phi, thu?c v? tri tu?" (trich t? "Cu?n đ?u tay c?a Cong Ton S?u" trong ‘cac tac ph?m c?a M?nh T?’). B?n đ?c tinh c?a con ng??i nay cung cac hanh vi t??ng ?ng c?a h? tr? thanh n?n t?ng t?o thanh b?n đ?c tinh c?a long nhan t?, ngh?a khi, l? nghi, va tri tu?. [5]

M?nh T? c? đ?i v?ng tin vao chan ly, co tri tu? d?i dao, gi?i trinh bay va phan tich ly lu?n tri?t h?c. Ong kien đ?nh khich l? ng??i ta lam đi?u thi?n, l?i noi nao c?ng co tinh th?n c? v? va d?n d?t ng??i ta.

Khai ni?m ch? y?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. "Nhan tam nh?t tan" (Long c?a ng??i, m?t m?i) - M?nh T? vi?t: Nhan, nhan tam da; ngh?a, nhan l? da ( 仁人心也 、義人路也), ngh?a la 'Nhan' (yeu ng??i), ?y la long c?a ng??i; 'ngh?a' (l? ph?i ch?ng) ?y la đ??ng đ? lam ng??i.
  2. "V??ng đ?o l?c th?" (đ??ng vua, đ?t vui) - M?nh T? vi?t: D??ng sinh tang t? vo ham, v??ng đ?o chi th?y da (養生喪死無憾、 王道之始 也), ngh?a la "Nuoi s? s?ng, m?t s? ch?t, đ?ng ti?c, ?y la b?t đ?u c?a V??ng đ?o".
  3. "Quan t? tam l?c" (Quan t?, ba vui) - M?nh T? vi?t trong sach "T?n Tam - Th??ng ( 盡心上 )": Ph? m?u cau t?n, huynh đ? vo c?, nh?t l?c da. Ng??ng b?t quy ? thien, ph? b?t t?c ? nhan, nh? l?c da. đ?c thien h? anh tai nhi giao d?c chi, tam l?c da (父母俱存、兄弟無故、一樂也。 仰不愧於天、俯不?於人、二樂也。 得天下英才而?育之、 三樂也 ), ngh?a la "Cha m? đ?u con, anh em khong b? gi, ?y la vui th? nh?t. Ng?a m?t len tr?i ma khong h?, cui đ?u đ?i v?i ng??i ma khong th?n, ?y la vui th? nhi. đ??c va d?y anh tai trong thien h?, ?y la vui th? ba".
  4. "Nh?t thien v?n th?ng" (M?t tr?i, muon xe) - Th?y M?nh khuyen: Th? thich v?n th?ng chi quan, nh??c thich h?t phu (視刺 萬乘之君 、若刺褐夫) ngh?a la "Gi?t m?t ong vua co v?n c? xe thi c?ng khong khac vi?c gi?t m?t k? th??ng dan (lam nh?c minh)".

M?nh t? tien t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Ten th? t?c ban đ?u la M?nh Ton (孟孫), g?i t?t thanh M?nh (孟). Khong ro vi?c nay x?y ra tr??c hay sau khi M?nh T? qua đ?i.
  2. ^ Theo truy?n th?ng, ten t? c?a ong la T? Xa (子車), đoi luc vi?t sai thanh T? D? (子輿) hay T? C? (子居), tuy nhien theo cac cong trinh nghien c?u g?n đay thi cac ten t? nay đa xu?t hi?n vao th? k? th? III va ch? m?t nhan v?t l?ch s? khac ten la M?nh Kha c?ng song vao th?i c? đ?i Trung Qu?c va b? nh?m v?i M?nh T?.
  3. ^ Ngh?a la, v? thanh sau Kh?ng T? . Hi?u do Minh Th? Tong đ?t vao n?m 1530. Hai th? k? tr??c n?m 1530, thi th?y hi?u c?a M?nh T? la "Trau qu?c a thanh cong" (鄒國亞聖公), hi?u nay v?n con th?y tren đ?n th?i t? tien M?nh T? t?i Trau Thanh.
  4. ^ Latinh hoa thanh Mencius .
  5. ^ “Nh?ng quan ni?m c?a m?t con ng??i chinh tr?c” . www.minhhue.net . Truy c?p ngay 21 thang 4 n?m 2014 .

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=M?nh_T?&oldid=69306698 ”