Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Ludwig Feuerbach
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Ludwig_Andreas_Feuerbach.jpg/250px-Ludwig_Andreas_Feuerbach.jpg) |
Sinh
| (
1804-07-28
)
28 thang 7 n?m 1804
Landshut
,
Tuy?n h?u qu?c Bayern
|
---|
M?t
| 13 thang 9 n?m 1872
(1872-09-13)
(68 tu?i)
Rechenberg
g?n
Nuremberg
,
đ? qu?c đ?c
|
---|
H?c v?
| đ?i h?c Heidelberg
(khong co b?ng)
đ?i h?c Berlin
đ?i h?c Erlangen
(
Ph.D.
/
Dr. phil. habil.
, 1828)
|
---|
|
Th?i k?
| Tri?t h?c th? k? 19
|
---|
Vung
| Tri?t h?c ph??ng Tay
|
---|
Tr??ng phai
| Ch? ngh?a duy v?t nhan b?n
[1]
Ch? ngh?a nhan v?n th? t?c
[2]
Hegel Tr?
(th?p nien 1820)
|
---|
Lu?n v?n
|
- De infinitate, unitate, atque, communitate, rationis (V? s? vo t?n, nh?t th?, va ph? quat c?a ly tinh)
(thang 7 n?m 1828)
- De ratione una, universali, infinita (V? ly tinh duy nh?t, ph? quat, va vo t?n)
(thang 11 n?m 1828)
|
---|
đ?i t??ng chinh
| Tri?t h?c ton giao
|
---|
T? t??ng n?i b?t
| Ton giao la s? phong chi?u ra ben ngoai c?a b?n ch?t ben trong con ng??i
|
---|
|
|
|
Ch? ky
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Feuerbach_sig.svg/150px-Feuerbach_sig.svg.png) |
Ludwig Andreas Feuerbach
(
ti?ng đ?c:
[?luːtv?c ?f???bax]
;
[3]
[4]
;
phien am ti?ng Vi?t
:
Lutvich Phoi?b?c
;
28 thang 7
n?m
1804
?
13 thang 12
n?m
1872
) la
nha tri?t h?c
ng??i đ?c
. Ong la m?t trong nh?ng nha tri?t h?c l?n c?a
tri?t h?c c? đi?n đ?c
. Ong la h?c tro c?a Hegel va t?ng tham gia vao phai Hegel tr?, m?c du co ch?u ?nh h??ng c?a Hegel nh?ng nh?ng t? t??ng c?a ong khac hoan toan so v?i Hegel. Th? nh?t, v?
th? gi?i quan
, ong la nha tri?t h?c c?a
duy v?t
, con Hegel l?i theo thuy?t
duy tam
. Theo Feuerbach, b?n ch?t c?a
th? gi?i
la
v?t ch?t
, gi?i
t? nhien
khong h? ph? thu?c vao
con ng??i
, n?m ngoai t?m ki?m soat c?a con ng??i, khong do m?t ai sang t?o ra va khong ai co th? tieu di?t đ??c. Trong khi đo Hegel l?i cho r?ng kh?i ngu?n c?a th? gi?i la m?t "y ni?m tuy?t đ?i", th?n bi. Con v?
ph??ng phap lu?n
, Feuerbach l?i theo quan đi?m c?a
sieu hinh
, con Hegel l?i la nha
bi?n ch?ng
. Feuerbach cho r?ng s? thay đ?i c?a
l?ch s? loai ng??i
ch? la s? khac nhau v? ton giao. Ong đa tuy?t đ?i hoa m?i m?t
sinh h?c
c?a con ng??i, khong th?y m?t
xa h?i
c?a con ng??i. Con Hegel l?i bay t? s? phat tri?n c?a l?ch s? la s? v?n đ?ng khong ng?ng. V? th? gi?i quan, ro rang Feuerbach ti?n b? h?n ng??i th?y c?a minh nh?ng v? ph??ng phap lu?n, Feuerbach con co ch? c?n ph?i xem l?i. Chinh nh? hai nha tri?t h?c l?n nay, Marx đa sang tao ra
h?c thuy?t Marx
n?i ti?ng. Ong đa rut ra t? cac nha tri?t h?c c? đi?n đ?c tren nh?ng đi?m ti?n b? v? t? t??ng đ? sang t?o ra h?c thuy?t quan tr?ng, gop ph?n thuc đ?y phong trao
cong nhan
. đo la h?c thuy?t duy v?t bi?n ch?ng, m?t tinh hoa c?a tri?t h?c th? gi?i.
Ngoai quan đi?m duy v?t sieu hinh nh? noi ? tren, Feuerbach con la m?t trong nh?ng nha tri?t h?c ph?n đ?i
Thuy?t b?t kh? tri
. Ong cho r?ng con ng??i hoan toan co kh? n?ng nh?n th?c đ??c gi?i t? nhien. M?t ng??i thi khong th? nh?n th?c đ?y đ?, nh?ng c? loai ng??i qua cac th? h? co nh?n th?c đ?y đ? va đung đ?n. đay la m?t y ki?n r?t quan tr?ng b?i no thuc đ?y con ng??i tim toi th? gi?i xung quanh, t? đo t?ng l??ng
tri th?c
, đ?c bi?t la trong
nh?ng n?m 90
c?a
th? k? XX
.
Khi ban v? quan h? gi?a t?n t?i xa h?i va y th?c xa h?i:
"
Ng??i trong cung đi?n thi suy ngh? khac ng??i trong tup l?u
".
- ^
Axel Honneth
,
Hans Joas
,
Social Action and Human Nature
, Cambridge University Press, 1988, tr. 18.
- ^
Robert M. Price
,
Religious and Secular Humanism ? What's the difference?
- ^
Dudenredaktion; Kleiner, Stefan; Knobl, Ralf (2015) [First published 1962].
Das Ausspracheworterbuch
[
The Pronunciation Dictionary
] (b?ng ti?ng đ?c) (?n b?n 7). Berlin: Dudenverlag. tr. 367, 566.
ISBN
978-3-411-04067-4
.
- ^
Krech, Eva-Maria; Stock, Eberhard; Hirschfeld, Ursula; Anders, Lutz Christian (2009).
Deutsches Ausspracheworterbuch
[
German Pronunciation Dictionary
] (b?ng ti?ng đ?c). Berlin: Walter de Gruyter. tr. 507, 711.
ISBN
978-3-11-018202-6
.