Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Lars Onsager
(
27 thang 11
n?m
1903
?
5 thang 10
n?m
1976
) la
nha hoa h?c
ng??i M? g?c Na Uy
. Ong gianh Gi?i Nobel Hoa h?c n?m 1968 nh? vi?c thi?t l?p quan h? t??ng h? trong qua trinh khong thu?n ngh?ch
[1]
.
Lars sinh ra t?i Olso, cha ong la Erling, m?t
Lu?t s?
c?a
toa an t?i cao Na Uy
va m? ong ten Ingrid Kirkeby Onsager. Ong đ??c giao d?c b?i cac
Gia s?
rieng, chinh m? minh va t?i m?t tr??ng t? th?c ? nong thon.
[2]
Sau đo, ong h?c t?i tr??ng trung h?c ? Olso va ngay con nh?, Lars đa đ??c lam quen v?i v?n h?c Na Uy, đ?c bi?t la cac cau
S? thi
yeu thich, k? c? b?n g?c va b?n ti?ng Anh, đ? k? l?i cho b?n be va gia đinh.
[3]
Ong đa h?c t?t đ?n m?c đ??c b? qua m?t l?p va t?t nghi?p s?m m?t n?m.
[2]
Khi m??i b?y tu?i, ong h?c t?i H?c vi?n Cong ngh? Na Uy. M?t trong nh?ng ng??i b?n c?a ong t?i h?c vi?n đo gi?i thi?u vao lam vi?c cung v?i nha v?t ly h?c
Carl Wilhelm Oseen
, va ong đa đ?c cac ghi chu bai gi?ng c?a Oseen v?
đ?ng l?c h?c ch?t l?u
v?i s? thich thu. Lars ren luy?n k? n?ng toan h?c c?a minh b?ng cach đ?c va gi?i cac bai toan trong sach nh?
Modern Analysis
c?a Whittaker va Watson.
[4]
N?m 1926, ong đa ch? ra r?ng ph??ng trinh mo t? ho?t đ?ng c?a cac
Ion
trong dung d?ch đi?n phan c?a
Peter Debye
đa khong tinh đ?n
Chuy?n đ?ng Brown
. Phat hi?n nay khi?n Debye ?n t??ng đ?n n?i ong đa thue Lars lam tr? ly nghien c?u khi ong m?i 23 tu?i.
[5]
N?m 1928, ong đ?n M? va d?y m?t l?p nh?p mon hoa h?c t?i
đ?i h?c Johns Hopkins
, nh?ng ong c?m th?y kho gi?i thich khoa h?c c? b?n cho cac tan sinh vien. Sau đo, ong d?y them mon hoa h?c nang cao t?i
đ?i h?c Brown
trong vai n?m, nh?ng cac bai gi?ng c?a ong r?t kho hi?u đ?i v?i m?i ng??i.
[5]
Lars nh?n b?ng ti?n s? t?
đ?i h?c Yale
vao n?m 1935 va tr? thanh giao s? tr??ng đo t? n?m 1945.
[6]
N?m 1933, Lars k?t hon v?i Margarethe Arledter (ng??i Ao) va co b?n ng??i con g?m Erling Fredrick, Inger Marie, Hans Tanberg va Christian Carl.
[7]
- Huan ch??ng Rumford t? Vi?n Han lam Khoa h?c va Ngh? thu?t Hoa K? (1953)
- Huan ch??ng Lorentz t? Vi?n Han lam Khoa h?c Hoang gia Ha Lan (1958)
- Huan ch??ng Lewis t? Khu California, Huy ch??ng Kirkwood t? Khu New Haven va Huy ch??ng Gibbs t? Khu Chicago (1962)
- Huan ch??ng Richards t? Khu đong B?c (1964)
- Gi?i th??ng Peter Debye v? Hoa h?c V?t ly t? Hi?p h?i Hoa h?c Hoa K? (1965)
- Gi?i th??ng Belfer v? Khoa h?c t? đ?i h?c Yeshiva (1966)
- Gi?i Nobel Hoa h?c (1968)
[1]
- Huan ch??ng Khoa h?c Qu?c gia (1969)