Lam V?n Phat
(1920-1998) nguyen la m?t c?u t??ng l?nh B? binh c?a
Quan l?c Vi?t Nam C?ng hoa
, c?p b?c
Trung t??ng
. Ong xu?t than t? khoa đ?u tien ? tr??ng Vo b? Lien quan Vi?n đong do Quan đ?i Thu?c đ?a Phap m? ra t?i đong D??ng. Ong la m?t s? quan cao c?p đong vai tro quan tr?ng trong giai đo?n
1963
?
1965
va la T? l?nh
Bi?t khu Th? đo
cu?i cung c?a
Vi?t Nam C?ng hoa
. Ong c?ng la quan nhan cu?i cung đ??c th?ng c?p Trung t??ng vao th?i đi?m sau cung c?a Chinh th?
Vi?t Nam C?ng hoa
.
Ong sinh n?m 1920 t?i C?n Th?. Co tai li?u ghi ong ten th?t la
Lam V?n Ph?t
.
[1]
Cha ong la m?t nha giao, do đo ong c?ng co m?t n?n giao d?c t? nh? va đ??c h?c h?t ch??ng trinh Trung h?c ph? thong, t?t nghi?p v?i v?n b?ng Tu tai toan ph?n (Part II) t?i C?n Th?. N?m 1945, ong tham gia L?c l??ng
Thanh nien Ti?n phong
va tham gia c??p Chinh quy?n t?i C?n Th?. Sau khi quan Phap n? sung tai chi?m Nam B?, ong b? bu?c ph?i tr? v? C?n Th?.
Quan đ?i Lien hi?p Phap
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Thang 5 n?m 1946 ong nh?p ng? vao Quan đ?i Phap, Theo h?c khoa 1 Nguy?n V?n Thinh t?i tr??ng Vo b? Lien quan Vi?n đong ?
đa L?t
, khai gi?ng ngay 15 thang 7 n?m 1946. Ngay 1 thang 7 n?m 1947 man khoa t?t nghi?p Th? khoa v?i c?p b?c
Thi?u uy
.
[2]
Cung t?t nghi?p khoa nay v?i ong co m?t s? s? quan tr? ng??i Vi?t khac nh?
Nguy?n Khanh
,
Tr?n Thi?n Khiem
,
D??ng V?n đ?c
..., nh?ng ng??i v? sau co vai tro quan tr?ng trong s? nghi?p c?a ong.
Tuy nhien, sau khi t?t nghi?p, ong đao ng? vao chi?n khu cung m?t s? b?n h?c, t?ng lam đ?n Trung đ?i tr??ng V? qu?c đoan ? Khu 8. M?t th?i gian sau, ong tr?n v? l?i C?n Th?, ng? t?i nha ch? ru?t la
Lam Th? Ph?n
. Do s? b?o lanh c?a ng??i tinh c?a ba Ph?n, ong đ??c bi m?t đ?a sang Phap h?c ngh? c? khi. Khong lau sau, ong b? phat giac than ph?n va qua kh? đao ng?, nh?ng nh? s? can thi?p t? cac m?i quan h? c?a ch? ru?t, ong khong b? đ?a ra xet x?, đ?i l?i ph?i ti?p t?c đi h?c va khi tr? v? Vi?t Nam ph?i ti?p t?c ph?c v? cho Quan đ?i Phap.
Quan đ?i Qu?c gia Vi?t Nam
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
N?m 1950, sau khi
Qu?c gia Vi?t Nam
chinh th?c đ??c thanh l?p, ong đ??c th?ng c?p
Trung uy
va đ??c c? đi du h?c l?p c?n b?n Thi?t giap t?i Tr??ng Thi?t giap K? binh Saumur Phap, nh?m đao t?o l?c l??ng s? quan
Thi?t giap
nong c?t cho
Quan đ?i Qu?c gia Vi?t Nam
. đ?u thang 10 n?m 1951, ong v? n??c va đ??c c? lam Ch? huy pho
Tr??ng S? quan Tr? b? Th? đ?c
, đ?n cu?i n?m, đ??c chuy?n sang lam đ?i đ?i tr??ng đ?i đ?i Tham thinh đ?n tru t?i
Gia Lam
,
Ha N?i
.
Thang 5 n?m 1952, ong đ??c th?ng c?p
đ?i uy
, ba thang sau ban giao đ?i đ?i Tham thinh l?i cho Trung uy
V?nh L?c
, ong đ??c đi?u đ?ng v? cong tac t?i B? T?ng tham m?u Quan đ?i Qu?c gia Vi?t Nam v?a đ??c thanh l?p. Thang 8 n?m 1953, ong đ??c th?ng c?p
Thi?u ta
va đ??c c? lam Chanh v?n phong cho t??ng
Nguy?n V?n Hinh
T?ng tham m?u tr??ng Quan đ?i Qu?c gia. Thang 7 n?m 1954, ong đ??c th?ng c?p
Trung ta
t?i nhi?m.
Quan đ?i Vi?t Nam C?ng hoa
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau khi chinh th?
Vi?t Nam C?ng hoa
đ??c thanh l?p, ong ti?p t?c ph?c v? trong
Quan đ?i Vi?t Nam C?ng hoa
. đ?u n?m 1956, ong đ??c c? lam Ch? huy tr??ng Trung tam Hu?n luy?n Quan Tre.
[3]
đ?u n?m 1957, ong đ??c b? nhi?m lam T? l?nh S? đoan 13 Khinh chi?n, sau khi ban giao Trung tam Hu?n luy?n s? 1 Quan Tre l?i cho Trung ta
Nguy?n Ng?c L?
. Cu?i n?m, ong chuy?n qua gi? ch?c v? T?ng thanh tra T?ng Nha B?o an va Dan v? tr?c thu?c Ph? T?ng th?ng, sau khi ban giao S? đoan 13 l?i cho Trung ta
Hu?nh V?n Cao
.
[1]
Thang 8 n?m 1958, ong đ??c c? đi h?c l?p Ch? huy va Tham m?u (US Army Command and General Staff College) t?i h?c vi?n Fort Leavenworth, Kansas, (
Hoa K?
) v?i th?i gian 42 tu?n, man khoa vao cu?i thang 7 n?m 1959. đ?u n?m 1960, ong đ??c th?ng c?p
đ?i ta
va đ??c ch? đ?nh vao ch?c v? T?ng Giam đ?c B?o an va Dan v? thay th? đ?i ta
đ?ng V?n Quang
.
[4]
Ngay 8 thang 6 n?m 1961, ong đ??c b? nhi?m ch?c v? T? l?nh
S? đoan 2 B? binh
thay th? đ?i ta
D??ng Ng?c L?m
[5]
. Ngay 18 thang 6 n?m 1963, ban giao S? đoan 2 B? binh l?i cho đ?i ta
Tr??ng V?n X??ng
[6]
ong đ??c ch? đ?nh lam T? l?nh pho Quan đoan III va Vung 3 Chi?n thu?t d??i quy?n Thi?u t??ng
Ton Th?t đinh
.
B?n l?n tham gia đ?o chinh
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
La m?t trong nh?ng s? quan cao c?p c?a Quan đ?i Qu?c gia Vi?t Nam đ??c chuy?n sang Quan đ?i Vi?t Nam C?ng hoa, tuy nhien su?t th?i gian t? 1955-1963, ong ch? đ??c phan cong cong tac ? cac ch?c v? khong co th?c quy?n. đi?u nay co l? do thai đ? thi?u tin c?y v?i qua kh? đao ng? nhi?u l?n c?ng nh? quan h? gia đinh c?a ong. T? đo ong co tam ly b?t man va tr? thanh m?t trong nh?ng s? quan cao c?p đ?u tien tham gia am m?u đ?o chinh đ?ng đ?u b?i t??ng
D??ng V?n Minh
va
Tr?n V?n đon
. Khi
đ?o chinh thang 11 n?m 1963
n? ra, ong đ??c phan cong ch? huy m?t b? ph?n Thi?t giap bao vay
Dinh đ?c L?p
va ngay 2 thang 11 ong đ??c
H?i đ?ng Quan nhan Cach m?ng
th?ng c?p
Thi?u t??ng
. M?t thang sau, ong đ??c b? nhi?m ch?c v? T? l?nh
S? đoan 7 B? binh
thay th? đ?i ta
Ph?m V?n đ?ng
. Khong hai long v?i vai tro nay, ong bi m?t tham gia ?ng h? cac t??ng
Nguy?n Khanh
,
Tr?n Thi?n Khiem
th?c hi?n
Cu?c Ch?nh ly ngay 30 thang 1 n?m 1964
, ph? tru?t cac t??ng l?nh
D??ng V?n Minh
,
Tr?n V?n đon
,
Ton Th?t đinh
,
Mai H?u Xuan
,
Le V?n Kim
v?i ly do trung l?p. Sau ch?nh ly, ngay 2 thang 2, ong đ??c t??ng Nguy?n Khanh b? nhi?m ch?c v? T? l?nh
Quan đoan III
thay th? Trung t??ng
Tr?n Thi?n Khiem
[7]
sau khi ban giao S? đoan 7 B? binh l?i cho ng??i b?n cung khoa Vo b? Vi?n đong la đ?i ta
Bui H?u Nh?n
. đ?n ngay 7 thang 4 cung n?m, ong ban giao Quan đoan III l?i cho Trung t??ng
Tr?n Ng?c Tam
[8]
. Sau đo, ong đ??c tham chinh trong N?i cac Chinh ph? v?i ch?c v? T?ng tr??ng N?i v? thay th?
k? s?
Ha Thuc Ky
xin t? nhi?m.
M?c du v?y, v?i tham v?ng đ?c tai c?a t??ng
Nguy?n Khanh
, ong nhanh chong co mau thu?n xung kh?c v?i ng??i b?n h?c c?. Ngay 9 thang 9, ong t? nhi?m ch?c v? T?ng tr??ng. Ch? 4 ngay sau, ngay 13 thang 9 n?m 1964, ong cung v?i Trung t??ng
D??ng V?n đ?c
d?n l?c l??ng
Quan đoan IV
keo v?
Sai Gon
th? uy, d? đ?nh l?t đ? Chinh ph? Nguy?n Khanh đ? n?m quy?n nh?ng b?t thanh do thi?u kien quy?t va thi?u s? ?ng h? c?a nhi?u th? l?c khac nhau. Ngay 15 thang 9, t??ng Nguy?n Khanh tr? v? Sai Gon, tuyen b? cach ch?c ong va bu?c gi?i ng? t??ng D??ng V?n đ?c va m?t s? s? quan cao c?p ch? huy đ?o chinh. Tuy v?y, khong ai trong s? h? b? b?t gi? va v?n đ??c t? do.
Ngay 1 thang 11 n?m 1964, t??ng
Nguy?n Khanh
thanh l?p chinh ph? dan s? do ong
Tr?n V?n H??ng
lam
Th? t??ng
, ong
Phan Kh?c S?u
lam
Qu?c tr??ng
. Ngay 19 thang 2 n?m 1965, m?t l?n n?a ong l?i đ?ng ra c?m đ?u cu?c đ?o chinh do đ?i ta
Ph?m Ng?c Th?o
t? ch?c. L?n nay, cu?c đ?o chinh đ??c t? ch?c ch?t ch? h?n va ph?n nao đ?t đ??c m?c đich t??c quy?n l?c t??ng Nguy?n Khanh. Tuy v?y, nhom cac t??ng tr? do
Nguy?n Chanh Thi
,
Nguy?n V?n Thi?u
,
Nguy?n Cao K?
c?m đ?u ch?ng l?i đ?o chinh. Ngay 20 thang 2, H?i đ?ng cac t??ng lanh h?p ?
Bien Hoa
, đa c? Trung t??ng
Nguy?n V?n Thi?u
n?m ch?c Ch? t?ch
H?i đ?ng Quan l?c
va đ?a Bac s?
Phan Huy Quat
len lam
Th? t??ng
thay ong
Tr?n V?n H??ng
. H?i đ?ng c?ng c? t??ng Nguy?n Chanh Thi lam ch? huy ch?ng đ?o chinh va ra l?nh cho ong, đ?i ta
Ph?m Ng?c Th?o
va 13 s? quan khac ph?i ra trinh di?n trong 24 gi?. Cu?c đ?o chinh tan ra
[9]
Ngay 26 thang 4 n?m 1965, Toa an Quan s? tuyen b? t? hinh v?ng m?t 4 s? quan ch? ch?t c?a cu?c đ?o chinh. Tuy v?y, trong khi đ?i ta Ph?m Ng?c Th?o b? b?t va ch?t bi ?n, rieng ong b? H?i đ?ng K? lu?t Quan đ?i tuyen b? t??c c?p b?c, va bu?c ra kh?i Quan đ?i vao thang 10 cung n?m. Tuy nhien đ?n trung tu?n thang 8 n?m 1968, Toa an Quan s? m?t tr?n xoa b? b?n an ngay 26 thang 4 n?m 1965 va tuyen b? tha b?ng đ?i v?i 14 s? quan lien can đ?n v? đ?o chinh ngay 19 thang 2 n?m n?m 1965. Su?t th?i gian t? 1965 đ?n 1975, ong s?ng th?m l?ng.
T? l?nh cu?i cung Bi?t khu Th? đo
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Vao nh?ng ngay cu?i cung c?a ch? đ? Sai Gon, ong l?i xu?t hi?n trong vai tro c?u t??ng l?nh trong
L?c l??ng th? 3
do t??ng D??ng V?n Minh c?m đ?u. Ngay 28 thang 4 n?m 1975, ong tham d? l? ra m?t c?a Chinh quy?n T?ng th?ng D??ng V?n Minh va ngay hom sau 29 thang 4 n?m 1975, ong đ??c T?ng th?ng D??ng V?n Minh th?ng c?p
Trung t??ng
va c? lam T? l?nh Bi?t khu Th? đo thay t??ng
Nguy?n V?n Minh
v?a đao nhi?m.
[10]
Trong nh?ng gi? cu?i cung, ong ch? huy cac l?c l??ng con l?i đ? phong th? Sai Gon v?i hy v?ng co th? đ?t đ??c ph?n nao l?i th? đ? đam phan. Tuy nhien, đ?n tr?a 30 thang 4 n?m 1975, ong đ??c l?nh buong sung t? T?ng th?ng D??ng V?n Minh va gi? nguyen v? tri ch? ban giao.
[11]
Sau ngay 30 thang 4, Chinh quy?n m?i đ?a đi h?c t?p c?i t?o t? Nam ra B?c cho đ?n thang 8 n?m 1986 m?i đ??c tr? t? do. Sau khi ra c?i t?o, ong v??t bien đ?n tr?i t? n?n Singapore va đ??c sang đ?nh c? t?i Ti?u bang Virginia, Hoa K? r?i di chuy?n v? Santa Ana, mi?n Nam California. Ong s?ng đ?c than trong m?t chung c? danh rieng cho ng??i cao nien.
Ngay 30 thang 10 n?m 1998, ong t? tr?n t?i n?i đ?nh c?. Th? 78 tu?i.
Ong chinh la nguyen m?u đ??c nha v?n
Nguy?n Tr??ng Thien Ly
xay d?ng thanh nhan v?t "T??ng Lam" trong ti?u thuy?t
Van bai l?t ng?a
.
Than ph? ong la c? Lam V?n Ph?n, nguyen la m?t nha giao t?i C?n Th?. Sau n?m 1945, tham gia Vi?t Minh va gia nh?p
đ?ng Lao đ?ng Vi?t Nam
va t?ng co th?i gian gi? ch?c Ch? t?ch ?y ban Lien Vi?t t?nh C?n Th?. Sau n?m 1954, t?p k?t ra B?c va m?t ? đo.
[1]
Ong la ng??i con th? 2 trong gia đinh. Ch? l?n c?a ong la
Lam Th? Ph?n
, sinh n?m 1918, co tai li?u ghi đ??c g? cho
Cong t? B?c Lieu
Tr?n Trinh Huy
, la m?t tinh bao vien n?i ti?ng c?a Vi?t Minh, Thi?u ta tinh bao
Quan đ?i Nhan dan Vi?t Nam
,
Anh hung L?c l??ng V? trang
. Ba c?ng la ng??i đ??c Ban binh v?n giao nhi?m v? v?n đ?ng t??ng Phat đ?u hang s?m vao thang 4 n?m 1975 nh?ng khong thanh cong. Cu?c đ?i ba c?ng đ??c d?ng thanh phim v?i nhan v?t B?ch Cuc trong phim "Ng??i đ?p Tay đo" c?a đ?o di?n
Le Cung B?c
, do di?n vien
Vi?t Trinh
th? vai B?ch Cuc.
[1]
Ong con ng??i em gai k? ten la Lam Th? Ph?t va ng??i em trai ut ten la
Lam V?n Phien
, nguyen la Thi?u ta trong Quan ch?ng Khong quan c?a Vi?t Nam C?ng hoa.
- ^
a
b
c
d
T??ng Sai Gon Lam V?n Phat - Chuyen gia đ?o chinh
- ^
Trong t?ng s? 16 khoa sinh t?t nghi?p ch? co ba ng??i đ??c g?n c?p b?c Thi?u uy, s? con l?i ra tr??ng v?i c?p b?c Chu?n uy. Tuy nhien, v? sau đ?u la s? quan cao c?p trong Quan đ?i Vi?t Nam C?ng hoa:
C?p đ?i t??ng:
Nguy?n Khanh
(T?t nghi?p Thi?u uy) va
Tr?n Thi?n Khiem
-C?p Trung t??ng:
Lam V?n Phat (Thi?u uy),
Tr?n Ng?c Tam
(Thi?u uy),
D??ng V?n đ?c
va
Cao H?o H?n
-C?p Thi?u t??ng:
Nguy?n V?n Ki?m
,
đ?ng Thanh Liem
va
Bui H?u Nh?n
-C?p đ?i ta:
Nguy?n Th? Nh?
va
Quach X?n
- ^
TTHL Quan Tre con g?i la Trung tam Hu?n luy?n s? 1, ti?n than c?a Trung tam Hu?n luy?n Qu?c gia Quang Trung.
- ^
đ?i ta Quang đ??c chuy?n đi gi? ch?c v? Tham m?u tr??ng Quan đoan I va Vung 1 Chi?n thu?t.
- ^
Th?c t? la hoan chuy?n nhi?m v? v?i đ?i ta
D??ng Ng?c L?m
, đ?i ta L?m v? B? Qu?c phong thay đ?i ta Phat lam T?ng Giam đ?c B?o an va Dan v?.
- ^
đ?i ta Tr??ng V?n X??ng sinh n?m 1919 t?i Ki?n Hoa, nguyen la s? quan c?p ta c?a quan đ?i Cao đai, n?m 1954 chuy?n sang ph?c v? Quan đ?i Qu?c gia, đ??c đ?ng hoa c?p b?c Thi?u ta.
- ^
T??ng Khiem v? Trung ??ng gi? ch?c v? T?ng T? l?nh Quan đ?i (T?ng tr??ng Qu?c phong)
- ^
T??ng Tam nguyen Ch? huy tr??ng tr??ng S? quan Tr? b? Th? đ?c
- ^
Co tai li?u cho r?ng b? ch? huy đ?o chinh đa d? đ?nh t? ch?c đ?o chinh l?n th? 2 vao ngay 20 thang 6 n?m 1965, tuy nhien d? đ?nh nay nhanh chong b? phat hi?n va b? vo hi?u hoa. Cac thanh vien ch? ch?t b? truy na va ph?i l?n tr?n.
- ^
C?u đ?i ta
Ph?m Ba Hoa
(Sinh n?m 1930 t?i Ba Xuyen, t?t nghi?p khoa 2 Vo b? Hu?. Sau cung la Tham m?u tr??ng T?ng c?c Ti?p v?n)
v?i h?i ky:
Ngay cu?i t? T?ng tham m?u đ?n Bi?t khu th? đo.
- ^
“Trung t??ng Nguy?n V?n Chia (
nguyen T? l?nh Quan khu 7
): C?m hoa k? thu b?ng long nhan đ?o”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 3 thang 5 n?m 2009
. Truy c?p ngay 1 thang 5 n?m 2009
.
- Tr?n Ng?c Th?ng, H? đ?c Huan, Le đinh Th?y (2011).
L??c s? Quan l?c Vi?t Nam C?ng hoa.