한국   대만   중국   일본 
K? (n??c) ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

K? (n??c)

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? K? (n??c) )
K? qu?c
Ten b?n ng?
  • 杞國/杞?
th? k? 16 TCN?445 TCN
V? th? H?u → Cong → H?u → Ba
Th? đo 1. K? [1]
2. Tan Thai [2]
3. Duyen L?ng [3]
4. Thu?n Vu [4]
Ton giao chinh
Tin ng??ng dan gian, th? cung t? tien
Chinh tr?
Chinh ph? Quan ch?
L?ch s?  
Thanh Thang phong cho h?u du? c?a vua V?
Chu V? V??ng phong.
th? k? 16 TCN
? B? S? di?t
445 TCN
Kinh t?
đ?n v? ti?n t? Ti?n Trung Qu?c
Ti?n than
K? t?c
Nha Th??ng
S? (n??c)

K? ( ti?ng Trung : ; binh am : Q? ) trong l?ch s? Trung Qu?c t? th?i nha Th??ng đ?n nh?ng n?m đ?u th?i k? Chi?n Qu?c la m?t n??c ch? h?u c?a cac tri?u đ?i n?i ti?p nhau nh? nha Th??ng , nha Chu v?i th?i gian t?n t?i tren 1.000 n?m.

Cac v? quan ch? c?a n??c K? la ng??i mang h? T? , h?u du? c?a vua V? nha H? . N??c K? thanh l?p vao kho?ng th?i nha Th??ng nh?ng khong th? ki?m ch?ng đ??c la co nh?ng s? ki?n c? th? nao t?ng x?y ra v?i nha n??c nay trong th?i k? nha Th??ng. đ?n đ?u th?i nha Chu , n??c K? m?i đ??c nh?c t?i, t? K? đong Lau cong tr? đi m?i co m?t s? s? li?u co th? kh?o ch?ng v?i s? truy?n ngoi c?a kho?ng 20 v? quan ch?. T?i n?m 445 TCN , n??c K? b? n??c S? tieu di?t.

Trong s? sach [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N??c K? la m?t ti?u qu?c nen s? sach it đ? c?p t?i, trong S? ky c?a T? Ma Thien tuy co quy?n Tr?n-K? th? gia chep l?i l?ch s? hai n??c Tr?n va K?, nh?ng ph?n vi?t v? n??c K? ch? co tren 270 t?, l?i con ghi them r?ng: "K? ti?u vi, ki s? b?t tuc x?ng thu?t" (K? qua nh?, nen ch?ng đ? quan tr?ng đ? noi t?i) [5] .

Kinh đo [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La m?t n??c nh?, xung quanh l?i co cac n??c l?n dom ngo nen n??c K? nhi?u l?n b? bu?c ph?i d?i đo. Th?i k? đ?u, n??c K? co kinh đo t?i khu v?c đ?t K?, ngay nay la huy?n K? c?a t?nh Ha Nam , sau đo di d?i t?i khu v?c ngay nay la huy?n Tan Thai trong t?nh S?n đong , r?i l?i d?i t?i Duyen L?ng, ngay nay la huy?n X??ng L?c , t?nh S?n đong va cu?i cung la t?i Thu?n Vu, ngay nay la huy?n An Khau .

Th?i ki nha Th??ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?i k? nha Th??ng , n??c K? đa t?n t?i. C?n c? Kinh L? , sau khi Thanh Thang đanh b?i H? Ki?t thi m?t s? con chau hoang t?c nha H? đa di d?i t?i đ?t K? (nay la huy?n K? t?nh Ha Nam). Sau đo co luc đ??c phong, co luc b? ph? b? ? đ?t nay. S? ky co chep: " K? t?i Th??ng thi, ho?c phong ho?c tuy?t " [5] .

Th?i k? nha Chu [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu V? V??ng sau khi di?t nha Th??ng , cho ng??i tim ki?m h?u du? c?a vua V? , k?t qu? tim th?y đong Lau cong , nhan đo phong cho ong ? đ?t K? đ? th? cung vua V?. đ?ng th?i Chu V? V??ng c?ng phong cho h?u du? c?a vua Thu?n t?i đ?t Tr?n đ? th? cung vua Thu?n.

T? K? đong Lau cong t?i K? M?u Thu cong , trong S? ky chep đung 4 đ?i nh?ng khong ch? ro th?i gian tr? vi c?a m?i ng??i. Do kho?ng th?i gian t? khi Chu V? V??ng phong cho đong Lau cong cho đ?n khi K? M?u Thu cong t?i v? (th?i k? Chu L? V??ng tr? vi) cach nhau kho?ng g?n 200 n?m va c?ng trong th?i gian nay co 10 v? vua nha Chu thay nhau tr? vi nen co ng??i cho r?ng co th? m?t vai đ?i cac v? quan ch? n??c K? đa b? b? sot.

Sau th?i K? M?u Thu cong, n??c K? d?i đo t? khu v?c huy?n K? t?nh Ha Nam t?i vung đ?t thu?c t?nh S?n đong ngay nay. Trong th?i gian nay, n??c K? tr??c sau m?y l??t b? quan T?ng , Hoai Di , T? t?n cong, khong th? tr? l?i ? Ha Nam nen bu?c ph?i t?m th?i chuy?n t?i khu v?c ngay nay la ph? c?n đ?ng Chau , S?n đong c?a n??c Chu (sau nay đ?i thanh Trau) đ? lanh n?n, sau đo chuy?n t?i khu v?c ngay nay la Tan Thai .

Sau đo, do b? cac n??c khac lien t?c xam l?n nen n??c K? b? bu?c ph?i ti?p t?c di d?i v? phia đong. Ban đ?u di d?i t?i khu v?c ngay nay la Duy Ph??ng , sau đo, vao kho?ng n?m 646 TCN , khi K? Thanh cong t?i v?, n??c K? di d?i t?i Duyen L?ng (ngay nay la ph? c?n huy?n X??ng L?c , t?nh S?n đong). đ?n kho?ng n?m th? 29 đ?i L? T??ng cong (544 TCN), K? V?n cong l?i d?i đo t?i Thu?n Vu (ngay nay la ph? c?n huy?n An Khau , t?nh S?n đong). Hi?n nay, Hoang Ki b?o tr?n t?i tay nam huy?n An Khau la di tich thanh c? n??c K?, co l? la c?a kinh đo n??c K?.

N??c K? v?n nh? be, l?i ti?p giap v?i T? , L? nen th??ng b? xam l??c. N??c L? th??ng l?y c? quan ch? n??c K? "b?t kinh" đ? nhi?u l?n "ph?t K?", "nh?p K?", xam chi?m "đ?t K?". N??c K? ph?i tim ki?m s? b?o v? cho chinh minh nen đa k?t lam đ?ng minh v?i n??c T?n .

N??c K? nh?ng n?m cu?i c?a s? t?n t?i th??ng x?y ra nh?ng b?t ?n n?i b?, lien t?c xu?t hi?n vi?c em trai c?a v? quan ch? đ??ng nhi?m gi?t anh đ? t? minh thay th?. N?m 506 TCN, con c?a K? đi?u cong la K? ?n cong k? v?, ch?ng đ??c m?y thang b? em trai gi?t đ? chi?m quy?n, t?c K? Ly cong . Sau khi K? Ly cong ch?t, con trai ong nay la K? M?n cong len ngoi, đ??c 16 n?m, t?c n?m 471 TCN l?i b? em trai gi?t ch?t đ? thay th?, t?c la K? Ai cong . S? ky khong chep nhi?u v? cac s? ki?n c?a n??c K?, c? b?n ch? thu?t l?i cac th? h? quan ch? n??c K?. Co đung 2 s? ki?n đ??c chep l?i đ?u la vi?c em gi?t anh đ? n?m quy?n.

N?m 445 TCN, d??i th?i S? Hu? v??ng , n??c K? b? quan đ?i n??c S? tieu di?t. Em trai c?a K? Gi?n Cong la Cong t? đa (公子?) tr?n v? n??c L?, đ??c L? đi?u Cong phong lam H? h?u (夏侯). T? đo h?u du? nha H? khong con n?m gi? vai tro quan ch? c?a m?t n??c ch? h?u.

V?n hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N??c K? tuy nh?, nh?ng l?i co y ngh?a kha quan tr?ng, do ng??i n??c K? la h?u du? c?a v??ng th?t nha H? nen h? con duy tri l? ngh?a c?a nha H?. Kh?ng T? khi kh?o sat l? ngh?a nha H? t?ng t?i n??c K?. Do ph?n l?n v?n hi?n n??c K? đa m?t mat, th?t truy?n nen Kh?ng T? t?ng c?m khai ma noi r?ng: "H? l? ngo n?ng ngon chi, K? b?t tuc tr?ng da" (L? ngh?a c?a H? theo l?i c?a toi thi n??c K? ch?ng đ? đ? lam ch?ng) [6] .

Trong dan gian con l?u truy?n cau ng? ngon lien quan t?i n??c K? [7] g?i la "K? nhan ?u thien" (ng??i đ?t K? lo tr?i [s?p]), đ?i y ch? nh?o s? lo au vo v? va khong c?n thi?t c?a ng??i n??c K? v? kh? n?ng b?u tr?i s?p xu?ng đ?u c?a h?, nh?ng co nh?ng ng??i l?i cho r?ng do n??c K? ph?i tr?i qua nhi?u phen lo au ho?n n?n ma t?o thanh y th?c lo au bu?n phi?n c?a ng??i n??c nay.

Cac ch?ng c? kh?o c? v? n??c K? khong nhi?u nh?ng s? t?n t?i c?a n??c K? t? th?i Th??ng co th? đ??c ch?ng th?c b?ng cac giap c?t v?n th?i k? An-Th??ng. T?ng c?ng ch? co 6 m?nh giap c?t v?n An Kh? đ? c?p t?i K? h?u ho?c đ?t K?, co th? coi la ch?ng c? cho th?y n??c K? đa t?n t?i t? th?i nha Th??ng . T?i huy?n K? tr??c đay t?ng co mi?u đong Lau Cong do ng??i đ?i sau xay d?ng đ? cung t? v? khai qu?c n??c K? la đong Lau cong, nh?ng đa b? pha h?y vao n?m 1949. T?i Tan Thai, trong th?i đ?o Quang va Quang T? c?a nha Thanh , ng??i ta t?ng khai qu?t đ??c m?t nhom cac c? v?t b?ng đ?ng v?i dong ch? "k? ba m?i vong tac chu tao b?o đ?nh, ki v?n nien mi th?, t? t? ton ton v?nh b?o d?ng h??ng" đ??c lam ra t? th?i K? ba M?i Vong . N?m 2002, t?i Chu Gia Trang ? huy?n Tan Thai ng??i ta l?i phat hi?n ra m?t qu?n th? m? tang c?a quy t?c n??c K?, minh ch?ng r?ng Tan Thai t?ng la vung đ?t c?a n??c K?. Ngoai ra, n?m 1962, m?t c?a hi?u đ? c? t?i V? Han t?ng thu mua đ??c m?t chi?c qu? (bat đ?ng đ? ?n) th?i K? ba M?i Vong. N?m 1966, t?i đ?ng Chau , S?n đong, ng??i ta c?ng đa khai qu?t đ??c m?t chi?c đ?nh (v?c) c?ng thu?c th?i k? M?i Vong.

Quan ch? n??c K? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac v? quan ch? n??c K? trong th?i nha Th??ng khong th? kh?o ch?ng, đ?n th?i nha Chu thi ghi chep v? cac v? quan ch? n??c K? c?ng khong đ?y đ?, hi?n t?i ng??i ta cong nh?n 20 v? quan ch? co th? kh?o ch?ng. T? K? đong Lau cong cho t?i K? Gi?n cong , v? c? b?n la con k? nghi?p cha, ch? m?t vai ngo?i l? nh? đa đ? c?p tren đay la em thay anh. T? K? V? cong tr? v? tr??c thi th?i gian t?i v? c?a cac v? quan ch? n??c K? c?ng khong th? kh?o ch?ng do khong co b?t k? ghi chep nao khac co lien quan trong b?t k? s? li?u nao. T? K? V? cong tr? v? sau thi th?i gian tr? vi c?a cac v? quan ch? co ghi l?i, theo đo K? Hoan cong la ng??i t?i v? lau nh?t, t?i 70 n?m con K? ?n cong la ng??i t?i v? it nh?t, ch? vai thang.

V? v?n đ? t??c hi?u c?a cac v? quan ch? n??c K?, m?c du S? ky ghi la t??c cong nh?ng tren th?c t? thi t??c hi?u nay c?ng co s? thay đ?i. Khi Chu V? V??ng phong cho đong Lau cong vao đ?t K? lam ch? h?u c?a nha Chu thi ong nay co t??c cong v?i l? nghi c?c k? long tr?ng. Sau khi Chu Binh V??ng ph?i di d?i sang phia đong thi v??ng tri?u nha Chu đa suy y?u, t??c phong cho quan ch? n??c K? co l? c?ng b? giang theo. Trong s? sach ghi chep v? th?i Xuan Thu , quan ch? n??c K? nhi?u khi con đ??c g?i la "K? h?u", "K? ba", hay th?m chi la "K? t?". Cac c? v?t b?ng đ?ng đ??c khai qu?t t?i Tan Thai v?i cac ch? kh?c ( kim v?n ) đ? c?p t?i K? ba M?i Vong la minh ch?ng cho th?y t??c hi?u c?a quan ch? n??c K? t?ng b? giang xu?ng t?i t??c ba.

Danh sach cac v? quan ch? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Danh sach cac v? quan ch? d??i đay l?y theo S? ky [5] c?a T? Ma Thien, co ch?nh ly l?i theo H? Th??ng Chu đo?n đ?i cong trinh cung cac sach c?a cac tac gi? li?t ke trong ph?n tham kh?o d??i đay.


Th?y hi?u H? ten Th?i gian tr? vi S? n?m
K? đong Lau cong
K? Tay Lau cong
K? đ? cong
K? M?u Thu cong
K? ba M?i Vong Ten t? la M?i Vong
K? V? cong Ten t? la B?ch 750 TCN-704 TCN 47
K? T?nh cong 703 TCN-681 TCN 23
K? Cung cong 680 TCN-673 TCN 8
K? đ?c cong 672 TCN-655 TCN 18
K? Thanh cong 654 TCN-637 TCN 18
K? Hoan cong Ten t? la Co Dung 636 TCN-567 TCN 70
K? Hi?u cong Ten t? la Cai 566 TCN-550 TCN 17
K? V?n cong Ten t? la Ich Co 549 TCN-536 TCN 14
K? Binh cong Ten t? la Uc 535 TCN-518 TCN 18
K? đi?u cong Ten t? la Thanh 517 TCN-506 TCN 12
K? ?n cong Ten t? la Kh?t 506 TCN 7 thang
K? Ly cong Ten t? la To?i 505 TCN-487 TCN 19
K? M?n cong Ten t? la Duy 486 TCN-471 TCN 16
K? Ai cong Ten t? la At L? 470 TCN-461 TCN 10
K? Xu?t cong Ten t? la S?c 460 TCN-449 TCN 12
K? Gi?n cong Ten t? la Xuan 448 TCN-445 TCN 4

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Nay la huy?n K? , đ?a c?p th? Khai Phong , t?nh Ha Nam
  2. ^ Nay la huy?n Tan Thai , đ?a c?p th? Tru Ma đi?m , t?nh S?n đong
  3. ^ Nay la huy?n X??ng L?c , đ?a c?p th? Duy Ph??ng , t?nh S?n đong
  4. ^ Nay la đong b?c huy?n An Khau , đ?a c?p th? Duy Ph??ng , t?nh S?n đong
  5. ^ a b c S? ky- quy?n 36 - Th? gia: Tr?n-K? th? gia
  6. ^ Lu?n ng??bat d?t
  7. ^ Li?t t??thien th?y

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]