- đay la
ten ng??i Campuchia
, h? vi?t tr??c, ten vi?t sau: h? la
In
. Tuy v?y, ten ng??i Campuchia hi?n đ?i theo ki t? Latin th??ng đ??c vi?t theo th? t? Tay ph??ng (ten tr??c h? sau). Ngoai ra, ten con co th? kem cac danh hi?u ton x?ng phia tr??c.
In Tam
(
1916
?
2006
) la
chinh tr? gia
va c?u
Th? t??ng Campuchia
t? ngay
6 thang 5
đ?n ngay
9 thang 12
n?m
1973
.
In Tam sinh ngay
22 thang 9
n?m
1916
t?i
lang
Prek Kak
huy?n
Stung Treng
,
t?nh
Kampong Cham
phia đong
Campuchia
. Luc nh? ong theo h?c
ti?ng Pali
t?i chua Stung Treng vao n?m
1928
?
1929
tr??c khi vao h?c t?i
Tr??ng Trung h?c Sisowath
. N?m
1942
, ong chinh th?c nh?p h?c Tr??ng Cong chinh Campuchia. Sau khi t?t nghi?p thi k?t hon v?i
Neang In Tat
vao n?m
1943
, thang 7 cung n?m ra lam m?t vien ch?c nh? t?i
Prey Veng
,
Siem Reap
,
Kompong Cham
va vung
Tay Nguyen
. T? n?m
1953
đ?n
1954
, ong lam thanh tra vien trong l?c l??ng
dan quan
t?nh
Kompong Cham
. Kho?ng th?i gian n?m
1956
?
1958
, ong đ??c m?i lam giam đ?c Tr??ng đao t?o Can b? Quan qu?n t?nh Kampong Chhnang. cu?i cung ong đ??c th?ng len c?p
ham
đ?i t??ng
va gi? ch?c
th?ng đ?c
t?nh Takeo
n?m
1958
-
1964
. Giai đo?n n?m
1959
?
1962
, Tam chuy?n sang lam giam đ?c H?c vi?n C?nh sat Hoang gia Campuchia.
Su?t
th?p nien 1960
, Tam b?t đ?u tham gia vao s? nghi?p chinh tr? thong qua nhi?u ch?c v? tr?ng y?u trong chinh ph?
Sangkum
c?a Hoang than
Norodom Sihanouk
, đang chu y nh?t la B? tr??ng B? N?i v? va Ton giao t? ngay
26 thang 12
n?m
1964
đ?n ngay
24 thang 10
n?m
1966
. Vao n?m
1967
, Hoang than Norodom Sihanouk b? nhi?m ong lam th?ng đ?c t?nh Battambang v?i nhi?m v? duy tri tr?t t? tr? an sau khi bung phat cu?c n?i d?y c?a nong dan Samlaut. Sau g?n m?t n?m đ??ng nhi?m, ong đ??c đ? b?t lam B? tr??ng Nong nghi?p trong v?n phong n?i cac
Penn Nouth
vao n?m
1968
. N?m
1969
, Tam đ?ng ra t? ch?c cu?c b?u c? nh?m thay th?
Hu Nim
, thanh vien t? ch?c du kich canh t? Khmer đ? đ??c b?u vao Chrey Vien, thu?c t?nh
Kompong Cham
.
In Tam co lien quan đ?n v? b?t gi? chau trai minh la
Preap In
, ng??i b? cao bu?c tham gia vao
Khmer Serei
, m?t t? ch?c du kich canh h?u ch?ng l?i Sihanouk, Preap In b? đ?a ra x? t?. B?t ch?p long trung thanh c?a ong v?i Sihanouk, In Tam la m?t trong nh?ng nhan v?t chinh đ?ng sau ch? đ?o cu?c
đ?o chinh Campuchia
vao ngay
18 thang 3
n?m
1970
, v?i cu?c b? phi?u lu?n t?i nh?m t??c đo?t quy?n l?c c?a Sihanouk. Trong vai tro la Ch? t?ch Qu?c h?i thay th?
Cheng Heng
, đich than In Tam tuyen b? thanh l?p n??c
C?ng hoa Khmer
vao thang 10 n?m 1970.
[1]
Sau n?m 1970, Tam b?t đ?u xung đ?t v?i nha lanh đ?o c?a cu?c đ?o chinh la
Lon Nol
. Hanh đ?ng sau cung vao thang 10 n?m
1971
c?a Lon Nol nh?m t??c đi quy?n l?p phap c?a
Qu?c h?i
, vi?n d?n tinh tr?ng kh?n c?p qu?c gia đang t?ng d?n trong cu?c
n?i chi?n Campuchia
, đa gay ra lan song ph?n đ?i va khang ngh? c?a Tam va 400 nha s?.
[2]
Ngay
4 thang 6
n?m
1972
, Tam chu?n b? ch?y đua trong cu?c
b?u c? T?ng th?ng
nh?m ch?ng l?i phe canh Lon Nol va
Keo An
.
H?i đ?ng An ninh Qu?c gia M?
đ?a ra b?n bao cao cho r?ng Tam la m?t trong s? chinh tr? gia Campuchia đ?y kinh nghi?m va am hi?u chinh tr? nh?t vao th?i đi?m đo, v?i danh ti?ng x?ng đang cho tinh liem khi?t cung l?i s?ng khiem t?n c?a ong.
[3]
In Tam x?p v? tri th? hai sau Lon Nol va ch? nh?n đ??c 24% s? phi?u b?u: nhi?u ng??i tin r?ng n?u cu?c b?u c? đ??c ti?n hanh ngay th?ng thi tren th?c t? Tam đa gianh chi?n th?ng hoan toan, du cu?c v?n đ?ng tranh c? v?n đ??c ki?m soat đ? gianh chi?n th?ng t?i
th? đo
Phnom Penh
.
[4]
Cung v?i
đ?ng C?ng hoa
c?a hoang than
Sisowath Sirik Matak
,
đ?ng Dan ch?
c?a Tam đa t? ch?i ra tranh c? vao cu?c b?u c? Qu?c h?i m?t n?m sau đo đ? ph?n đ?i cac đi?u l? ma h? đa th?y s? thien v? danh cho đ?ng Xa h?i - C?ng hoa c?a Lon Nol va ng??i em trai la
Lon Non
.
T? n?m
1971
đ?n
1972
, Tam gi? ch?c
Pho Th? t??ng
đ?u tien c?a n??c C?ng hoa Khmer. N?m
1973
, ong đ??c b?u lam Th? t??ng chinh ph? Lon Nol trong vong 7 thang ng?n ng?i, su?t th?i gian đ??ng nhi?m, ong đa đ?a ra m?t lo?t ch??ng trinh đ??c thi?t k? đ? khuy?n khich
can b?
c?ng s?n
ly khai đ?ng theo v? phe chinh ph?. It lau sau, ong t? ch?c lui v? s?ng cung v?i gia đinh va nh?ng ng??i ?ng h? t?i
đ?n đi?n
c?a minh ?
Poipet
,
Banteay Mean Chey
.
Long Boret
len k? nhi?m ch?c Th? t??ng thay Tam.
Ngay
5 thang 2
n?m
1975
, Norodom Sihanouk va l?c l??ng du kich
Khmer đ?
cho cong b? danh sach "b?y k? ph?n b?i" s? b? x? t? g?m: Lon Nol, Sirik Matak, In Tam,
Cheng Heng
,
Sosthenes Fernandez
, Lon Non va
Long Boret
. Khi Khmer đ? n?m quy?n ki?m soat Campuchia vao ngay
17 thang 4
n?m 1975, Tam k?p th?i tr?n sang
Thai Lan
va c? g?ng t? ch?c m?t cu?c n?i d?y ch?ng l?i Khmer đ? ? khu v?c bien gi?i. Tuy nhien, cu?c n?i d?y khong keo dai đ??c lau khi nha ch?c trach Thai Lan ra l?nh tr?c xu?t ong vao ngay
22 thang 12
cung n?m. In Tam v?i bay sang
Phap
vao n?m
1976
, ? đay ong đ?ng ra thanh l?p Son Sann, Hi?p h?i c?a ng??i Khmer ? n??c ngoai v?i m?c đich ?ng h? va tai tr? cho cac nhom đ?u tranh quan s? c? c?a đ?ng C?ng hoa ch?ng l?i ch? đ? Pol Pot. đ?n ngay 4 thang 10 cung n?m, ong d?n c? gia đinh cung nhau di c? qua M? t? n?n chinh tr?.
đ?u n?m
1979
, sau s? s?p đ? c?a Khmer đ?, ong tr? thanh
T?ng th? ky
t?m th?i c?a
Lien đoan Khmer Qu?c dan
va Norodom Sihanouk la ch? t?ch. N?m
1981
, ong tr? thanh pho ch? t?ch th? hai c?a M?t tr?n dan t?c th?ng nh?t vi m?t Campuchia đ?c l?p, binh th??ng, hoa binh va h?p tac (FUNCINPEC) do Sihanouk thanh l?p đ?i l?p v?i chinh ph? n??c
C?ng hoa Nhan dan Campuchia
do
Vi?t Nam
h?u thu?n. M?t m?i vi nh?ng cu?c đ?u đa n?i b? trong FUNCINPEC, ong xin t? ch?c vao ngay
31 thang 12
n?m
1983
. Vao nh?ng n?m đ?u
th?p nien 1980
, Tam con nh?m ch?c T?ng t? l?nh canh quan s? FUNCINPEC la
MOULINAKA
ma v? sau g?i la
L?c l??ng V? trang Qu?c gia Sihanouk
(Armee Nationale Sihanoukiste) cho đ?n khi b? hoang than
Norodom Ranariddh
thay th? vao n?m
1985
. Ngoai ra, ong con la m?t trong ba B? tr??ng Qu?c phong Qu?c gia c?a
Chinh ph? Lien minh Dan ch? Kampuchea
.
[5]
Kho?ng th?i gian c? tru t?i M?, ong ra s?c thanh l?p va phat tri?n "
Khmer Atmatak
", m?t t? ch?c nhan đ?o đ?t tr? s? t?i M?, nh? v?y ma đ??c chinh ph? Campuchia m?i v? n??c tham gia chinh tr??ng vao n?m
1989
. Nh? kheo leo thi?t l?p quan h? v?i cac nha lanh đ?o ? Phnom Penh, Tam tr? thanh c? v?n cho chinh ph? vao n?m 1990 v?i cong vi?c chinh la chu?n b? s?a đ?i
hi?n phap
. V? sau ong l?p l?i đ?ng Dan ch? Campuchia va th?t b?i trong vi?c gianh gh? vao Qu?c h?i trong cu?c b?u c? n?m
1993
. Vao n?m
1997
, Tam ti?n hanh lien minh v?i
đ?ng Nhan dan Campuchia
t?o s? thu?n l?i trong cu?c b?u c? k? ti?p nh?ng khong m?y kh? quan. Qua s?c chan n?n, ong lui v? an d??ng t?i M? cung con chau. Ngay
1 thang 4
n?m 2006, In Tam qua đ?i t?i
Chandler
,
bang
Arizona
thu?c mi?n Tay Nam n??c M?, h??ng th? 89 tu?i.
- ^
Corfield J. J., "A History of the Cambodian Non-Communist Resistance, 1975-1983." Clayton, Vic., Australia: Centre of Southeast Asian Studies, Monash University, 1991, p. 6.
- ^
Sorpong Peou,
Intervention and Change in Cambodia
, 2000, p.52
- ^
Shawcross, W.
Sideshow: Kissinger, Nixon, and the Destruction of Cambodia
, New York: Washington Square Books, 1981, p.232
- ^
Clymer, K. J.
The United States and Cambodia, 1969-2000
, Routledge, 2004, p.55
- ^
“Chronology of Cambodian History, 1900-1919”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 26 thang 10 n?m 2009
. Truy c?p ngay 26 thang 10 n?m 2009
.