Bach khoa toan th? m? Wikipedia
S? đ? minh ho? exon trong
ti?n RNA thong tin
. đo la cac đo?n ma hoa amino acid (mau đ?), con cac
intron
(mau xanh) s? b? lo?i b?, t? đo cac exon n?i v?i nhau t?o thanh
mRNA
co ch?c n?ng. đ?u 5 ′ va 3 c?a mRNA đ??c đanh d?u va co hai vung ? ngay hai đ?u la cac đo?n khong đ??c d?ch ma (ki hi?u
UTR
- mau xam).
Exon
la đo?n
RNA
co mang thong tin ma hoa amino acid c?a
gen c?u truc
.
[1]
[2]
[3]
đo?n con l?i c?a
gen
nay khong mang thong tin ma hoa amino acid g?i la
intron
. đay la thu?t ng? trong
sinh h?c phan t?
va
sinh hoa h?c
, ngu?n g?c t?
ti?ng Anh
la
exon
(
IPA
: /??k?s?n/) đa đ??c d?ch ra ti?ng Vi?t theo ki?u phien am la "exon".
[4]
[5]
Cac exon s? đ??c bi?u hi?n, con cac
intron
khong co
bi?u hi?n gen
.
- Thu?t ng? "exon" xu?t hi?n vao n?m 1978, theo đ? xu?t c?a
Walter Gilbert
: "Khai ni?m v?
cistron
c?n đ??c thay b?ng m?t đ?n v? phien ma khac co ch?a cac vung s? b? m?t t? d?ng ti?n tr??ng thanh - ma toi đ? ngh? chung ta g?i la intron (vung intragenic) - xen k? v?i cac vung s? đ??c bi?u th? g?i la exon".
[6]
- N?i dung tren ban đ?u dung đ? ch? nh?ng vung s? đ??c lam khuon cho
d?ch ma
, ngh?a la ch? co ?
gen
va
mRNA
; nh?ng sau đo c?ng dung đ? ch? cac chu?i con l?i sau qua trinh ch? bi?n RNA c?a c?
rRNA
va
tRNA
.
[7]
[8]
[9]
S? g? b? cac
intron
, ch? gi? l?i cac exon lam cho gen ban đ?u ng?n h?n l?i, thu?n l?i cho d?ch ma.
- M?c du exon r?t quan tr?ng vi mang cac thong tin ma hoa protein, nh?ng chung l?i ch? chi?m t? l? nh? trong b? gen c?a m?i c? th?.
[10]
Ch?ng h?n nh? ? ng??i, t?ng s? cac exon ch? chi?m kho?ng 1,5% con 24% la cac intron va ngot 75% la vung lien quan (intergenic region) tren DNA. Vi th? đa co tac gi? cho bi?t b? gen ng??i co s? l??ng g?p g?n 10 l?n b? gen vi khu?n, nh?ng s? gen ma hoa ch? h?n vai ba l?n, ngh?a la ph?n DNA nhi?u h?n ch? y?u la đi?u hoa.
[2]
- Theo m?t th?ng ke, trong m?i b? gen c?a
sinh v?t nhan th?c
, thi trung binh ch? co 5,48 exon tren m?i gen.
[11]
[12]
[13]
- ^
“Exon”
.
- ^
a
b
Ph?m Thanh H?: "Di truy?n h?c" -
Nha xu?t b?n Giao d?c
, 1998.
- ^
đ? Le Th?ng: "Di truy?n h?c" -
Nha xu?t b?n Giao d?c
, 2005.
- ^
Campbell va c?ng s?: "Sinh h?c" -
Nha xu?t b?n Giao d?c
, 2010.
- ^
"Sinh h?c 12" -
Nha xu?t b?n Giao d?c
, 2019.
- ^
Gilbert W (thang 2 n?m 1978). “Why genes in pieces?”.
Nature
.
271
(5645): 501.
doi
:
10.1038/271501a0
.
PMID
622185
.
- ^
Kister KP, Eckert WA (thang 3 n?m 1987).
“Characterization of an authentic intermediate in the self-splicing process of ribosomal precursor RNA in macronuclei of Tetrahymena thermophila”
.
Nucleic Acids Research
.
15
(5): 1905?20.
doi
:
10.1093/nar/15.5.1905
.
PMC
340607
.
PMID
3645543
.
- ^
Valenzuela P, Venegas A, Weinberg F, Bishop R, Rutter WJ (thang 1 n?m 1978).
“Structure of yeast phenylalanine-tRNA genes: an intervening DNA segment within the region coding for the tRNA”
.
Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America
.
75
(1): 190?4.
doi
:
10.1073/pnas.75.1.190
.
PMC
411211
.
PMID
343104
.
- ^
Liu AY, Van der Ploeg LH, Rijsewijk FA, Borst P (thang 6 n?m 1983). “The transposition unit of variant surface glycoprotein gene 118 of Trypanosoma brucei. Presence of repeated elements at its border and absence of promoter-associated sequences”.
Journal of Molecular Biology
.
167
(1): 57?75.
doi
:
10.1016/S0022-2836(83)80034-5
.
PMID
6306255
.
- ^
Venter J.C.; va đ?ng nghi?p (2000).
“The Sequence of the Human Genome”
.
Science
.
291
(5507): 1304?51.
doi
:
10.1126/science.1058040
.
PMID
11181995
.
- ^
Sakharkar M, Passetti F, de Souza JE, Long M, de Souza SJ (2002).
“ExInt: an Exon Intron Database”
.
Nucleic Acids Res
.
30
(1): 191?4.
doi
:
10.1093/nar/30.1.191
.
PMC
99089
.
PMID
11752290
.
- ^
Sakharkar M.K.; Chow VT; Kangueane P. (2004). “Distributions of exons and introns in the human genome”.
In Silico Biol
.
4
(4): 387?93.
PMID
15217358
.
- ^
Guo Lei, Liu Chun-Ming (2015).
“
A single-nucleotide exon found in
Arabidopsis”
.
Scientific Reports
.
5
: 18087.
doi
:
10.1038/srep18087
.
PMC
4674806
.
PMID
26657562
.