Chiang Mai
?????????
|
---|
—
Thanh ph?
—
|
|
---|
|
|
V? tri c?a Chiang mai trong Thai Lan
|
Qu?c gia
| Thai Lan
|
---|
T?nh
| T?nh Chiang Mai
|
---|
Amphoe
| Mueang Chiang Mai
|
---|
Chinh quy?n
|
---|
? Ki?u
| Thanh ph?
|
---|
? Th? tr??ng
| Tatsanai Puranupakorn
|
---|
Di?n tich
|
---|
?
Thanh ph?
| 40,216 km
2
(15,527 mi
2
)
|
---|
? Vung đo th?
| 2,303 km
2
(0,889 mi
2
)
|
---|
đ? cao
| 310 m (1,020 ft)
|
---|
Dan s?
(2017)
|
---|
?
Thanh ph?
| 131,091
[1]
|
---|
?
M?t đ?
| 3,687/km
2
(9,55/mi
2
)
|
---|
?
Vung đo th?
| 1,198,000
|
---|
? M?t đ? vung đo th?
| 520,19/km
2
(134,730/mi
2
)
|
---|
Mui gi?
| ICT
(
UTC+7
)
|
---|
50xxx
|
Ma đi?n tho?i
| 53, 52
|
---|
Thanh ph? k?t ngh?a
| Uozu
,
Saitama
,
Con Minh
,
Cap Nh? Tan
,
Thanh đo
,
Binh Nh??ng
,
Manama
|
---|
San bay
| IATA: CNX ? ICAO: VTCC
|
---|
Trang web
| www
.cmcity
.go
.th
/index
.php
/en
/
|
---|
Thanh ph? Chiang Mai
(
ti?ng Thai
: ?????????????????? ?????????,
Thesaban nakhon Chiang Mai
), phien am đung la
Chieng Mai
,
[2]
hay X??ng-m?i (theo s? Vi?t th?i
nha Nguy?n
), la thanh ph? l?n th? hai (xet theo quy mo dan s?) c?a
Thai Lan
, la th? ph? (t?nh l?) c?a
t?nh Chiang Mai
.
Chiang Mai t?ng la th? đo c?a qu?c gia
Lanna
. Co th? noi Chiang Mai la ch?ng nhan l?ch s? đa ch?ng ki?n nhi?u th?ng tr?m c?a Lanna t? ngay đ??c thanh l?p (kho?ng n?m 1254) cho t?i giai đo?n phat tri?n huy hoang c?ng nh? l?i tan do s?c ti?n th? m?nh m? c?a cac qu?c gia lang gi?ng (
Sukhothai
, nh?ng ch? y?u la
Ayutthaya
va đ?c bi?t la
Mi?n đi?n
). T? nh?ng n?m cu?i
th? k? 18
tr? đi, Chiang Mai c?ng nh? toan b? qu?c gia Lannathai đ??c sap nh?p vao b?n đ? Thai Lan, cho du v? m?t hanh chinh, s? sap nh?p nay ch? di?n ra vao nh?ng n?m cu?i
th? k? 19
, khi nha vua cu?i cung c?a
Lannathai
qua đ?i va chinh quy?n
Xiem
khong ch?u ng??i th?a k? c?a ong len ngai vang.
Tr?i qua nhi?u th?i đo?n l?ch s?, v? tri chi?n l??c ma Chiang Mai co đ??c khong ch? b?i no la th? đo c? c?a m?t v??ng qu?c, ma con b?i no an ng? tuy?n đ??ng trao đ?i hang hoa t? phia
Nam Trung Hoa
sang cac n??c
Mi?n đi?n
,
?n đ?
va cac n??c
Tay A
.
T?ng la th? đo c?a m?t v??ng qu?c hung m?nh trong nhi?u th? k?, ngay nay, thanh ph? Chiang Mai v?n ti?p t?c đong vai tro la đ?u tau cho toan b? vung lanh th? ? phia B?c Thai Lan, m?t trong nh?ng vung con kem phat tri?n v? kinh t? nh?ng kha ?n đ?nh v? chinh tr? (ngo?i tr? s? b?t ?n ? m?t ph?n lanh th? Thai Lan thu?c
Tam giac vang
, nh?ng v?i s? quy?t tam c?a chinh ph? Thai, vi?c đ?u hang c?a th? l?nh Khun Sa, s? ho?t đ?ng c?m ch?ng, l? t? va ngay cang phan tan c?a cac t?p đoan thu?c phi?n, ng??i ta cho r?ng giai đo?n thi?u ?n đ?nh v? chinh tr? c?a khu v?c nay đa troi qua). V?i l?i đi?m v? du l?ch, đ?c bi?t la
du l?ch sinh thai
va
du l?ch l?ch s?
, Chiang Mai la m?t trong nh?ng đ?a đi?m h?p d?n nh?t va đ??c bi?t đ?n nhi?u nh?t c?a Thai Lan. Nhi?u s? ki?n v?n hoa chinh tr? đa di?n ra t?i đay, m?t trong s? đo la
SEA Games
17 vao n?m
1995
.
Hien nay, co kho?ng 60 đ?n 70 v?n dan, tren t?ng s? 1,6 tri?u c?a t?nh Chiang Mai, đang sinh s?ng va lam vi?c t?i thanh ph? Chiang Mai. V?i s?c voc m?i, thanh qu? c?a nh?ng n?m t?ng tr??ng m?nh m? g?n đay, dan Thai con hay g?i thanh ph? Chiang Mai la "Vung đo th? Chiang Mai" (?????????????????????????), d?u r?ng v? quy mo c?ng nh? v? m?i quan h? chi?n l??c v?i cac khu v?c ngo?i o va cac thanh ph? nh? ph? c?n, Chiang Mai ch?a h?n đa la m?t "đo th?" theo đung ngh?a c?a t?.
Thanh ph? Chiang Mai t?a l?c t?i 18°47'20"
v? đ?
B?c (g?n ngang v?i v? tri c?a thanh ph?
Vinh
,
Vi?t Nam
), 98°59'00"
kinh đ?
đong, cach
Bangkok
ch?ng 800 km v? phia B?c. Chiang Mai n?m tren vung đ?a hinh đ?i nui thu?c lo?i cao nh?t c?a Thai Lan. Thanh ph? ch?y d?c theo h?u ng?n
song Ping
, m?t trong nh?ng ph? l?u l?n nh?t va quan tr?ng nh?t c?a song
Chao Phraya
.
Vung đo th? Chiang Mai co dan s? 1,198,000 ng??i va tr?i dai t? Hang đ?ng ? phia nam, đ?n Mae Rim ? phia b?c va t? Suthep ? phia tay đ?n San Kamphaeng ? phia đong.
[3]
[4]
Chiang mai n?m trong vung
khi h?u nhi?t đ?i xavan
, ?nh h??ng b?i v? đ? th?p va đ? cao t??ng đ?i, v?i th?i ti?t dao đ?ng t? ?m ?p đ?n nong quanh n?m, m?c du v?y đi?u ki?n ban đem vao mua kho co th? mat m? va th?p h?n so v?i m?c nhi?t đ? cao vao ban ngay. Vao thang 5 n?m 2005, nhi?t đ? t?i thanh ph? đ??c ghi l?i ? m?c k? l?c 42,4 °C (108,3 °F).
[5]
D? li?u khi h?u c?a Chiang Mai
|
Thang
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
N?m
|
Cao k? l?c °C (°F)
|
34.1
|
37.3
|
39.5
|
41.3
|
41.4
|
37.5
|
37.5
|
36.5
|
36.1
|
35.3
|
34.5
|
33.0
|
41,4
|
Trung binh cao °C (°F)
|
28.9
|
32.2
|
34.9
|
36.1
|
34.1
|
32.3
|
31.7
|
31.1
|
31.3
|
31.1
|
29.8
|
28.3
|
31,8
|
Trung binh ngay, °C (°F)
|
20.5
|
22.9
|
26.4
|
28.7
|
28.1
|
27.3
|
27.0
|
26.6
|
26.5
|
25.8
|
23.8
|
21.0
|
25,4
|
Trung binh th?p, °C (°F)
|
13.7
|
14.9
|
18.2
|
21.8
|
23.4
|
23.7
|
23.6
|
23.4
|
23.0
|
21.8
|
19.0
|
15.0
|
20,1
|
Th?p k? l?c, °C (°F)
|
3.7
|
7.3
|
10.0
|
15.8
|
19.6
|
20.0
|
20.5
|
20.7
|
16.8
|
13.3
|
6.0
|
5.0
|
3,7
|
Giang th?y
mm (inch)
|
7
(0.28)
|
5
(0.2)
|
13
(0.51)
|
50
(1.97)
|
158
(6.22)
|
132
(5.2)
|
161
(6.34)
|
236
(9.29)
|
228
(8.98)
|
122
(4.8)
|
53
(2.09)
|
20
(0.79)
|
1.185
(46,65)
|
S? ngay giang th?y
TB
(≥ 1.0 mm)
|
1
|
1
|
1
|
5
|
12
|
12
|
14
|
17
|
14
|
9
|
4
|
1
|
91
|
S? gi? n?ng trung binh hang thang
|
282.4
|
275.5
|
279.5
|
271.2
|
266.0
|
180.7
|
153.8
|
143.0
|
175.0
|
223.7
|
234.5
|
258.7
|
2.744,0
|
Ngu?n: NOAA
[6]
|
Ngoai nh?ng c?nh quan
thien nhien
, Chiang mai con n?i ti?ng v?i nhi?u hang hoa ph?c v? cho vi?c mua s?m c?a du khach v?i gia c? phong phu va t??ng đ?i r?.
Song song đo chinh quy?n b?t đ?u b?o v? r?ng, bi?n nui r?ng thanh nh?ng vung đ?t danh rieng đ? b?o t?n va nh?ng cong vien co tinh cach thien nhien. Do
kh?ng ho?ng kinh t?
v?a qua, nh?ng nganh
k? ngh?
va
th??ng m?i
it ch?u ?nh h??ng va đ??c phat tri?n, đem l?i s? th?nh v??ng cho c? dan; c?ng v?i s? nh?n th?c ti?n b? v?
di s?n
k? th?a rieng c?a thanh ph?, đang phat đ?ntg m?t chi?n d?ch b?o toan truy?n th?ng ngang
ngh? th? cong
.
M?c du thanh ph? Chiang Mai hi?n đ?i v?i di?n tich r?ng l?n v?i nhi?u nha hang, khach s?n nh?ng ben c?nh đo v?n t?n t?i nh?ng b?c t??ng thanh kien c? đ??c xay d?ng vao th? k? th? 19 ? m?t thanh ph? hi?n đ?i pha tr?n thanh ph? c? kinh.
Vung danh rieng cho du l?ch t?p trung quanh c?ng
Tha Phae
, co nhi?u
khach s?n
, c?a hang va
nha khach
. M?t hinh th?c tan k? c?a nganh du l?ch, b?ng cach loi cu?n cang nhi?u du khach cang t?t, tham gia vao cac l?p h?c
n?u ?n
, cac l?p hu?n luy?n xoa bop theo đung truy?n th?ng
Thai Lan
, tr??ng d?y vo ngh? chuyen nh?ng cu đa hoc hi?m ch?t ng??i, va cau l?c b? thi?n đ?nh. đ?i l?
Huai Kaeo
d?n đ?n
Doi Suthep
, c?ng thay da đ?i th?t thanh m?t trung tam co nhi?u khanh s?n, cac khu th? t? mua s?m hang hoa, n?i t? t?p mua ban va nh?ng quan r??u.
Cac đi?m tham quan du l?ch trong thanh ph?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
L?ch s? thanh ph? kh?i s? t?
Wat Chiang Man
(Chiang mai m? c?a h?ng ngay đon du khach tham quan; vao c?a co ve), đ??c ng??i Chieng Mai xem la "n?n t?ng c?a Thanh ph?". đay la ngoi chua đ??c Hoang đ?
Mangrai
xay d?ng, khi đ?c vua tru ng? t?i đay su?t th?i k? ki?n thi?t thanh ph? vao n?m 1296. T?a l?c tren m?t ph?n đ?t phia
đong B?c
c?a thanh ph? c? x?a, đo la đ?n th? x?a nh?t c?a Chiang Mai trong s? h?n 300 đ?n th?. Co hai pho t??ng c?a
đ?c Ph?t
xa x?a đ??c ton kinh l?u gi? n?i
Tu Vi?n
c?a v? s? Tr??ng tu vi?n, du khach co th? chiem ng??ng, sung bai khi co yeu c?u. M?t pho t??ng c?a đ?c Ph?t lam b?ng pha le cao 10 cm do Hoang đ? Mangrai l?y t? Chieng Mai th?i
Lamphun
, m?nh danh la
Phra Sae Tang Taman
. Ng??i ta noi, ngoi đ?n th? nay đa hi?n di?n n?i đay ngot 600 n?m.
B?c t??ng th? hai, b?ng đa ch?m n?i ? chan t??ng c?a đ?c Ph?t, co ten g?i
Phra Sila
, đ??c tin đ? tin t??ng xu?t x? t?
?n đ?
vao th? k? th? tam sau
Cong Nguyen
. C? dan noi, hai b?c t??ng nay co n?ng l?c đem m?a đ?n b?o v? thanh ph? khi co h?a ho?n.
Con co c?u truc quan tr?ng khac trong đ?n th? Chiang Mai la
Wat Chang Lom
. Chi?m c? m?t trong b?n đ??ng ph? ch? y?u la Wat Phra Singh, đ??c xay d?ng vao th? k? th? 15, mai hinh vuong đ??c tr? tren nh?ng hang
voi
xay b?ng v?a h? (m? c?a h?ng ngay) đay la chua đ? s? nh?t c?a Chiang Mai, ki?n thi?t vao n?m 1345, nh?ng b?c t??ng day c?a đ?n th?, co nh?ng canh c?a đong ra ngoai.
Wat Chedi Luang
(m? c?a h?ng ngay), xay d?ng vao n?m 1401 t? phia đong c?a
Wat Phra Singh
. Sau 150 n?m co tr?n đ?ng đ?t d? d?i, lam rung đ?ng ngoi chua co
chi?u cao
90 met, ngoi chua ch? con cao 42 met. T? đo, ngoi chua khong bao gi? đ??c tai thi?t, m?c du co nhi?u s? c? g?ng tu s?a. Nh?ng ngay trong nh?ng tan tich đ? nat, đ?n k? ni?m đ? s? v?n gay ?n t??ng đ?p cho du khachtham quan. Vien
Ng?c L?c B?o
c?a
đ?c Ph?t
đa đ??c c?t gi? n?i nay trong su?t 84 n?m rong ra, tr??c khi chuy?n đ?n th? đo c?a n??c
Lao
. K? sat l?i đi vao đ?n th?, co
cay b?ch đan
đ?ng cao chot vot, ng??i nao co tu?i th? cao đ??c b?c vao cay, tieu bi?u net cao th??ng c?a thanh ph?. T?a l?c v? phia B?c c?a b?c t??ng thanh bao quanh thanh ph?, đo la
Wat Chet Yok
(m? c?a h?ng ngay đon du khach), đ??c Hoang đ?
Trailokaraja
thi?t d?ng, hoan thanh vao n?m 1455. Nh? ten g?i g?i y "b?y chop nh?n", đo la mo hinh chua
Mahabodhi
t?i
Bodhgaya
c?a
?n đo
. T?i đay, đ?c Ph?t đa đ?t đ??c đi?u mong mu?n, trong luc
Ngai
ph?i dung th?i gian b?y tu?n l?, l?u l?i trong cac khu v??n nay. Cac thien th?n lam b?ng v?a h? co net đ?p tuy?t v?i, đem trang tri tren nh?ng b?c t??ng c?a đ?n th? x?ng h?p nh?ng khuon m?t hao hoa c?a gia đinh
Trailokraija
. Quan
Mi?n đi?n
đa tan pha m?t cach nghiem tr?ng đ?n th? nay su?t th?i k? xam l?ng c?a h? vao n?m 1566.
M?t trong nh?ng đ?n th? c?a thanh ph? ph?c t?p gay ?nh h??ng nh?t la
Wat Suan Dok
(m? c?a h?ng ngay) xay d?ng vao th? k? 14 ? phia Tay.
Ngay g?c phia Tay B?c ngoi đ?n, c?n nha mai l?p b?ng ngoi mau tr?ng c?t gi? c?t tro gia đinh Hoang t?c c?a Chiang Mai. Ng??i ta noi, ngoi nha đ? s? ? gi?a c?t gi? it nh?t la tam xac thanh cao quy v?
Cao T?ng
Ph?t giao
.
Wat Chetawan
(m? c?a h?ng ngay), g?n c?ng l?n ra vao phia
đong
, co ngoi nha mai l?p ba t?ng, l?u gi? t??ng cac con v?t co tinh cach th?n tho?i.
Cac đi?m tham quan ngoai thanh ph?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Men theo qu?c l? r?i kh?i thanh ph? c? x?a, ngay t?i goc phia tay B?c, du khach ph?i đi ngang qua
Vi?n Giao d?c
n?i ti?ng nh?t c?a mi?n B?c, đo la
đ?i h?c Chiang Mai
, m? c?a chinh th?c đon sinh vien vao n?m 1965, khu đ?t chung quanh tr??ng đ?i h?c r?ng 200 hec ta. G?n Tr??ng đ?i h?c, trong
cong vien Ratchamankla
, la
trung tam nghien c?u
v? cac
b? l?c thi?u s?
(m? c?a t? th? hai đ?n th? sau; t? 9 gi? sang đ?n 4 gi? chi?u, đi?n tho?i: 053. 210872, vao c?a co ve), ? đay con co
Vi?n B?o Tang
nh? v?
dan t?c h?c
. T?i đay, ng??i ta co th? so sanh
trang ph?c
va nh?ng d?ng c? thu?c nhi?u b? l?c thi?u s? c?a
Thai Lan
. G?n ben khu v??n nay la s? thu Chiang Mai (m? c?a t? 9 gi? sang đ?n 5 gi? chi?u; vao c?a co ve), kh?i s? t? n?m 1978, do m?t phai b?
Hoa K?
co tinh cach t? nhan s?u t?p thu hoang da. Vi?c s?n tr?m chim, thu trong nhi?u th?p nien v?a qua, đ??c đem t?ng cho v??n bach thu, s? ki?n nay co th? ki?m soat đ??c, thu v?t
hoang da
? trong
S? thu
nhi?u h?n tren r?ng nui.
T? chan nui
Doi Suthep
, leo nui 12 km la đ?n Wat Doi Suthep. đay la đ?n th? n?i ti?ng nh?t c?a Chiang Mai, co ten g?i la
Wat Doi Suthep
(m? c?a h?ng ngay). đ?a th? ngoi đ?n đ??c ch?n l?a vao gi?a th?p nien 1300, theo truy?n thuy?t k? l?i thi co m?t voi b? th? l?ng khong b? xi?ng xich, v?i m?t xac thanh c?a v? cao t?ng
Ph?t giao
bu?c ch?t tren l?ng, chua đ??c d?ng len ngay đi?m voi ng?ng b??c va khong th? đi xa h?n n?a. T? b?n đ?u xe c?a Wat Doi Suthep, co con đ??ng đi len cung đi?n
Phuping
? khi gia đinh
Hoang t?c
d?i đi, khu v??n thu?c cung đi?n đ??c ch?m soc chu đao, m? c?a đon khach tham quan t? th? sau đ?n ch? nh?t h?ng tu?n va cac ngay ngh? l? chinh th?c.
Cac đi?m tham quan khac
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ngoai cac di tich k? tren, Chieng Mai con co cac đi?m tham quan n?i ti?ng khac nh?:
Th?i gian thich h?p nh?t đ? du l?ch t?i Chiang Mai la t? cu?i thang 11 đ?n đ?u thang hai, khi vung nay n? nhi?u lo?i hoa đ?p. Co nhi?u n?i ngh? mat thu?c thung l?ng
Mae Sa
, nh?ng s??n đ?i va nh?ng khu v??n đ?y
hoa
; rieng thang hai h?ng n?m co
L? h?i hoa t?i Chiang Mai
, b?ng nh?ng cu?c di?u hanh hoa tren đ??ng ph?. Thang t? co l? h?i
Songkran
(hay l? h?i te n??c
[7]
)bao hi?u mua m?a s?p b?t đ?u.
T?i Chieng Mai co l? h?i
Loy Krathong
, su?t đem
tr?ng
tron thang 11 hang tr?m
l?ng đen
va phao bong th?p sang len tren hang ngan chi?c phao troi b?p b?nh theo dong song Ping. L? h?i đen l?ng th??ng di?n ra hai đ?t, m?t đ?t danh cho dan đ?a ph??ng va m?t đ?t danh rieng cho du khach n??c ngoai co tinh phi.
-
Song Ping v? đem
-
Tren đ??ng ph? Chiang Mai
-
S?n ph?m th? cong truy?n th?ng
-
C?u Narawat ? Chiang Mai
-
Ch? đem Chiang Mai
-
Th? l?ng đen vao ngay h?i Loy Krathong
-
M?t goc Chiang Mai ngay nay
-
M?t goc thanh Thaphae
- Meher Mc Arthur, Phan Quang đ?nh, tim hi?u M? thu?t Ph?t giao, Nha xu?t b?n M? thu?t.
- G.S Nguy?n T?n đ?c, V?n hoa đong Nam A, nha Xu?n B?n Khoa H?c Xa h?i.
- Tr?nh Huy Hoa (bien d?ch), đ?i tho?i v?i cac n?n v?n hoa ? Thai Lan, Nha xu?t b?n Tr?.
- Van Khanh ? H??ng Giang, đ?n vang Wat Prathat, C?m nang ?m th?c va khach s?n.
- Hoang V?n Quang (s?u t?m va bien so?n), H??ng d?n tham quan th? đo Bangkok ? nha xu?t b?n Ph??ng đong.
- đ?i đ?c Thich Chan Tinh, L??c truy?n đ?c Ph?t Thich Ca, nha xu?t b?n Ton Giao.
- Thu Thanh ? Pattaya ? đi?m h?n ly t??ng, Ti?p th? va gia đinh.
- Nguy?n Chi Thong ? T? đi?n Thai Lan -Vi?t, nha xu?t b?n v?n hoa thong tin.
- Ts. đ? Qu?c Thong ? Giao trinh đ?a ly du l?ch th? gi?i.
- Ts.Tr?n V?n Thong, Quy ho?ch du l?ch, Nha xu?t b?n giao d?c.
- Le Qu?c Vinh (ch? bien) ? Ha Bich Lien, Cac nhan v?t l?ch s? trung đ?i, Nha xu?t b?n giao d?c.
- Elvis,English ? Thai ? English, Top. Bk.th
- Khumudriemsop,Hi-ed publishing,Spicy Co.ltd.
- Nangsudonthang, Panrawat Sumkhuthong,Bangkok Book.
- Puangsonbat Yubin Puangsombat, English ? Thai,Spicy Co.ltd.
- Mrs Juthamas Siriwan,Thailand Mice,Planding Guide.
- Rajdammri, Thailand Traditation Isan and the Northeast, Duty Free Shop
- Rajdammri, Bangkok and the central Plains, Duty Free Shop.