한국   대만   중국   일본 
Chi?n d?ch đong ?n thu?c Ha Lan ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Chi?n d?ch đong ?n thu?c Ha Lan

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Chi?n d?ch đong ?n Ha Lan
M?t ph?n c?a Chi?n tr??ng Thai Binh D??ng trong Chi?n tranh th? gi?i th? hai

Linh Nh?t thu?c S? đoan 2 ?n m?ng sau khi đ? b? len Merak, Java ngay 1 thang 3 n?m 1942
Th?i gian 8 thang 12 n?m 1941 ? 9 thang 3 n?m 1942
đ?a đi?m
đong ?n Ha Lan
K?t qu? Nh?t B?n chi?n th?ng va chi?m đong đong ?n Ha Lan
Tham chi?n

ABDA :
  Ha Lan

  Anh Qu?c
  Hoa K?
  Uc

  New Zealand 		  Nh?t B?n
Ch? huy va lanh đ?o
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland Henry Royds Pownall
Hoa Kỳ Thomas C. Hart
Hà Lan Hein ter Poorten  ( POW )
Hà Lan Conrad Emil Lambert Helfrich 		Đế quốc Nhật Bản Terauchi Hisaichi
Đế quốc Nhật Bản Kawaguchi Kiyotake
Đế quốc Nhật Bản Takahashi Ib?
Đế quốc Nhật Bản Imamura Hitoshi
Đế quốc Nhật Bản Nishimura Sh?ji
L?c l??ng

148.000 quan (khong bao g?m linh h?i quan)

  • 40.000 linh Ha Lan [1]
  • 100.000 linh đ?a ph??ng [1]
  • 8.000 linh Anh-M?
33 chi?n h?m
234 may bay 		52 chi?n h?m
18 tau ng?m
50.000 linh
331 may bay
Th??ng vong va t?n th?t
2.384 ng??i ch?t
h?n 100.000 ng??i b? b?t lam tu binh 		671 ng??i ch?t

Chi?n d?ch đong ?n Ha Lan la m?t chu?i cac ho?t đ?ng quan s? c?a đ? qu?c Nh?t B?n t? thang 12 n?m 1941 đ?n thang 3 n?m 1942 nh?m đanh chi?m đong ?n Ha Lan (ngay nay la Indonesia ), thu?c đ?a c?a Ha Lan trong giai đo?n đ?u c?a cu?c Chi?n tranh Thai Binh D??ng .

B? t?ng t? l?nh Nh?t B?n đa đi?u đ?ng l?c l??ng ph?i h?p h?i, l?c, khong quan l?n nh?t so v?i t?t c? cac chi?n d?ch khac ? đong Nam A do đich than th?ng ch? t? l?nh đ?o quan Ph??ng Nam Hisaichi Terauchi ch? huy cho cu?c t?n cong đong ?n Ha Lan. đ?i đ?u v?i quan đ?i Nh?t la l?c l??ng phong th? c?a lien quan Hoa K? - Anh - Ha Lan va Uc ( ABDA ) d??i quy?n đ?i t??ng Archibald Wavell ng??i Anh.

Ngay 9 thang 3 n?m 1942, B? t? l?nh quan đ?i Ha Lan t?i đong ?n Ha Lan ra l?nh cho cac l?c l??ng c?a minh h? v? khi đ?u hang, kh?i đ?u cho giai đo?n Nh?t B?n chi?m đong keo dai ba n?m r??i cho đ?n khi Th? chi?n th? hai k?t thuc.

B?i c?nh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đong ?n Ha Lan la m?c tieu chinh trong Chi?n tranh Thai Binh D??ng c?a Nh?t B?n, vi đay la vung đ?t co r?t nhi?u nguyen li?u chi?n l??c t? thi?c , boxit , niken cho đ?n cao su , lua g?o va đ?c bi?t la d?u m? (s?n l??ng d?u m? c?a đong ?n Ha Lan đ?ng hang th? t? th? gi?i sau Hoa K?, Iran va Romania vao th?i đi?m đo v?i 65 tri?u thung d?u m?i n?m [2] ). Nhu c?u d?u m? c?a Nh?t cang tr? nen thi?t y?u khi ngay 26 thang 7 n?m 1941, Hoa K? tuyen b? phong t?a tai s?n c?a Nh?t t?i n??c nay, c?m xu?t kh?u d?u m? sang Nh?t. Ti?p theo đo, Anh h?y b? hi?p đ?nh thong th??ng gi?a Nh?t v?i ?n đ? va Mi?n đi?n , va Ha Lan c?ng c?m xu?t kh?u d?u h?a va bauxite sang Nh?t. Quy?t đ?nh đinh ch? xu?t kh?u d?u h?a sang Nh?t c?a Hoa K? đa co ?nh h??ng quy?t đ?nh đ?i v?i b? may chi?n tranh Nh?t B?n. Theo tinh toan c?a B? t? l?nh H?i quan, l??ng d?u m? d? tr? c?a Nh?t ch? dung đ? trong hai n?m va n?u khong co cach gi?i quy?t v?n đ? nay thi h?i quan Nh?t ch?ng s?m hay mu?n s? b? te li?t.

Cu?i thang 11 n?m 1941, chinh quy?n thu?c đ?a t?i đong ?n Ha Lan b?t đ?u chu?n b? cho chi?n tranh khi H?i quan Hoang gia Ha Lan va Khong l?c đong ?n Ha Lan đ??c huy đ?ng. [3] Trong khi đo, ba ngay sau khi quy?t đ?nh chinh sach chi?n tranh v?i Hoa K?, Anh va Ha Lan, chinh ph? Nh?t B?n v?n quy?t đ?nh ch? xem Ha Lan la k? thu th?c s? khi chi?n tranh chinh th?c n? ra, v?i mong mu?n Ha Lan s? khong pha h?y cac c? s? x?ng d?u tr??c khi Nh?t B?n đ? đi?u ki?n t?n cong. [4] [5] 7 gi? sang ngay 8 thang 12, chinh quy?n đong ?n Ha Lan l?nh cho cac tau buon c?p h?i c?ng g?n nh?t va đ?a ra thong cao tren song vo tuy?n r?ng Ha Lan ch?p nh?n thach th?c va s?n sang v? trang ch?ng l?i đ? qu?c Nh?t B?n. [3] Ha Lan đ?a ra l?i tuyen chi?n chinh th?c vao ngay 8 thang 12 n?m 1941 [6] va hai ngay sau đo l?i tuyen chi?n nay đ??c đ?i s? Ha Lan J. C. Pabst trao cho Ngo?i tr??ng Nh?t B?n T?g? Shigenori . [3]

đong ?n Ha Lan tr?i dai h?n 3.000 d?m t? đong sang tay va h?n 1.200 d?m t? b?c xu?ng nam, co t?ng c?ng 60 tri?u dan, bao g?m n?m hon đ?o chinh: Sumatra , Java va Celebes (ngay nay la Sulawesi) hoan toan la thu?c đ?a c?a Ha Lan; đ?o Borneo, ch? y?u la ng??i Ha Lan sinh s?ng, co b?n vung do Anh b?o h? la Sarawak , Brunei , Labuan va B?c Borneo thu?c Anh ; va đ?o New Guinea đ??c chia n?a gi?a Anh va Uc. [7]

L?c l??ng va k? ho?ch [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?t B?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?n th?c đ??c t?m quan tr?ng c?a chi?n d?ch đanh chi?m đong ?n Ha Lan B? t?ng t? l?nh Nh?t B?n đa đi?u đ?ng l?c l??ng ph?i h?p h?i, l?c, khong quan l?n nh?t so v?i t?t c? cac chi?n d?ch khac ? đong Nam A. [8] N?u nh? cac chi?n d?ch đanh chi?m Ma Lai , Singapore , Mi?n đi?n va Philippines đ?u giao cho t? l?nh t?p đoan quan c?p trung t??ng ho?c đ?i t??ng thi chi?n d?ch đong ?n Ha Lan do đich than th?ng ch? t? l?nh đ?o quan Ph??ng Nam Hisaichi Terauchi tr?c ti?p n?m quy?n ch? huy v?i b? t?ng t? l?nh đ?t t?i Sai Gon, đong D??ng. [9] Trong cac m?c tieu c?a đ?o quan Ph??ng Nam, đay c?ng la chi?n d?ch ma v?n đ? h?u c?n c?ng nh? chi?n l??c ph?c t?p nh?t. [7]

T? thang 11 n?m 1941, b? t? l?nh đ?o quan Ph??ng Nam đa so?n th?o xong k? ho?ch đanh chi?m đong ?n Ha Lan. Theo đo, ba l?c l??ng s? đ?m nhi?m m?t tr?n tuy?n keo dai 2.000 d?m t? đong sang tay va 1.000 d?m t? bac xu?ng nam: l?c l??ng phia đong t? thanh ph? Davao , Philippines s? chi?m đ?o Celebes, đ?o Ambon , qu?n đ?o Moluccas va Timor ; đ?o quan phia tay đanh chi?m Palembang con đ?o quan trung tam m?c tieu la cac c? s? d?u m? t?i Tarakan va Balikpapan . [10]

V? l?c quan, l?c l??ng t?n cong ban đ?u la T?p đoan quan s? 16 g?m S? đoan B? binh s? 2 va hai L? đoan B? binh s? 35 va 46 (l?y t? S? đoan s? 56) do t??ng Imamura Hitoshi ch? huy. [11] Giai đo?n sau c?a chi?n d?ch co them S? đoan s? 38 va 48 . đ? nh? H?m đ?i nh?n nhi?m v? y?m tr? h?i quan cho chi?n d?ch. [12]

đ?ng Minh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong t?t c? cac m?c tieu c?a Nh?t B?n t?i đong Nam A, đong ?n Ha Lan đ??c đanh gia la y?u nh?t, xet v? tinh hinh chinh tr? va quan đ?i. Quan đ?i đong ?n Ha Lan co quan s? đong nh?ng khong đ? hu?n luy?n va trang b? c?ng nh? kh? n?ng lanh đ?o đ? đ?i đ?u v?i quan đ?i Nh?t B?n. đong ?n Ha Lan c?ng khong con nh?n đ??c s? h? tr? c?a chinh qu?c t? thang 5 n?m 1940 va khong s?n sang cho vi?c khang c? lau dai, m?t khi khong quan va h?i quan đ?ng minh th?t b?i trong vi?c ng?n quan Nh?t đ? b? len Java. [13]

Tr??c khi Chi?n tranh Thai Binh D??ng bung n?, l?c l??ng b?o v? Indonesia hoan toan do ng??i Ha Lan đ?m nhi?m. Tuy nhien, sau khi Nh?t B?n đanh chi?m Ma Lai va Philippines, nhi?u đ?n v? quan đ?i Anh, M? b? Nh?t B?n đanh đu?i đa keo v? đong ?n Ha Lan cung v?i quan Uc đ?n t?ng vi?n. [8] Ngay 3 thang 1 n?m 1942, ABDACOM (hay ABDA), b? ch? huy l?c l??ng lien h?p c?a b?n n??c Hoa K? - Anh - Ha Lan - Uc đa đ??c thanh l?p đ?t d??i quy?n c?a Th?ng ch? Anh Archibald Wavell [14] cho nhi?m v? phong th? t? Mi?n đi?n va Ma Lai qua Singapore đ?n Borneo va đong ?n Ha Lan. [15] Trung t??ng Khong quan Hoa K? George Brett lam Pho t? l?nh va tham m?u tr??ng la Trung t??ng ng??i Anh Henry Royds Pownall . T? l?nh l?c quan la Trung t??ng ng??i Ha Lan Hein ter Poorten va pho t? l?nh la thi?u t??ng ng??i Anh Ian Stanley Ord Playfair [16] ; T? l?nh h?i quan la đo đ?c ng??i M? Thomas C. Hart va t? l?nh khong quan ng??i Anh Richard Peirse . [17] B? t?ng hanh dinh c?a ABDA đ??c đ?t t?i Java. [18]

Ngay 22 thang 2 n?m 1942, T?ng t? l?nh Wavell bao cao cho Th? t??ng Anh Churchill: “Toi e r?ng tuy?n phong ng? c?a chung ta ? Java khong con v?ng đ??c bao lau n?a. Nh? th?, nh?ng ngu?n nhan l?c, tai l?c đ?a vao đay them n?a ch? phi đi ma thoi. Vi no khong đ? s?c keo dai them cu?c chi?n ? đay”. [19] Ba ngay sau đo, ong đ?n ?n đ? , giao l?i quy?n ch? huy ABDA cho cac ch? huy tr??ng đ?a ph??ng. [20]

Phe đ?ng Minh c?ng b?t đ?ng v? sach l??c phong th?. đo đ?c Hart cho r?ng nen phong th? b? bi?n, đ?i quan Nh?t đ? b? r?i đanh. Trong luc đo đo đ?c Conrad Emil Lambert Helfrich ng??i Ha Lan thi cho r?ng nen tieu di?t quan Nh?t, m?c tieu la cac tau ch? quan tren đ??ng di chuy?n, đ? ng??i Nh?t ph?i hoan cu?c hanh quan l?i, ch?p nh?n h?i chi?n v?i m?t l?c l??ng tr?i h?n h?n so v?i phe đ?ng minh. [19]

Di?n bi?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chi?n d?ch b?t đ?u b?ng vi?c t?n cong đ?o Borneo: vao ngay 17 thang 12, quan Nh?t đ? b? thanh cong len Miri , m?t trung tam s?n xu?t d?u m? n?m t?i phia b?c Sarawak, b?ng s? y?m tr? c?a m?t thi?t giap h?m, m?t hang khong m?u h?m, ba tu?n d??ng h?m va b?n khu tr?c h?m. [21] Ben c?nh cu?c đ? b? t?i Miri, quan Nh?t đ? b? len Seria , Kuching , Jesselton va Sandakan trong giai đo?n t? 15 thang 12 n?m 1941 đ?n 19 thang 1 n?m 1942.

Ngay 11 thang 1, L?c l??ng Sakaguchi, do thi?u t??ng Sakaguchi Shizuo ch? huy v?i nong c?t la L? đoan 56 B? binh, chi?m đ??c đ?o Tarakan n?m v? phia b? bi?n phia đong Borneo. [22] M?t ngay sau đo, 1.300 linh Ha Lan t?i đay đ?u hang va Nh?t B?n c?ng chinh th?c tuyen chi?n v?i đong ?n Ha Lan trong ngay nay. Sau Takaran, L?c l??ng Sakaguchi chuy?n sang t?n cong Balikapan va m? d?u t?i đay. Ngay 24 thang 1, quan Nh?t đ? b? thanh cong b?t ch?p vi?c b? m?t sau chuy?n v?n h?m do b? h?i quan M?-Ha Lan t?n cong [23] va chi?m đ??c th? tr?n nay hai ngay sau đo. [22] Ngay 31 thang 1, quan Nh?t đ? b? len đ?o Ambon va chi?m đ??c đ?o sau ba ngay. [24]

Ngay 14 thang 2, 260 linh du Nh?t xu?t phat t? Ma Lai đ? b? xu?ng va Palembang th?t th? ch? m?t ngay sau đo. [25] đ? h? tr? cho cu?c đ? b? len Bali vao ngay 18-19 thang 2 va Timor ngay 20 thang 2 c?ng nh? d?n đ??ng cho cu?c t?n cong Java, h?i quan Nh?t c?ng ti?n hanh oanh kich c?n c? đ?ng Minh t?i Darwin vao ngay 19 thang 2 va vo hi?u hoa thanh cong c?n c? nay. [26]

đanh chi?m Java - Ha Lan đ?u hang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hon đ?o đong dan Nh?t c?a đong ?n Ha Lan la Java v?i 43 tri?u dan co Batavia (nay la Jakarta ) n?m ? c?c b?c la th? đo c?a đong ?n Ha Lan v?i 450.000 dan. [27] T?ng c?ng co 9.000 linh Ha Lan chinh quy, 14.000 linh Ha Lan tinh nguy?n va 126.000 linh b?n đ?a, c?ng 3.5000 linh Anh, 3.000 linh Uc va m?t ti?u đoan phao binh Hoa K? phong th? t?i đay. [25]

Ngay 18 thang 2, m?t đoan tau g?m 56 tau v?n t?i, m?t ph?n l?n l?c l??ng T?p đoan quan 16 r?i quan c?ng Cam Ranh , đong D??ng ti?n v? phia Nam. T?i ngoai kh?i bi?n đong, đoan tau nay đa g?p đoan chi?n h?m h? t?ng kh?i hanh t? c?ng Cao Hung ( đai Loan ), g?m ch? l?c la m?t tau san bay, b?n tu?n d??ng h?m n?ng, ba tu?n d??ng h?m nh? va h?n m?t ch?c khu tr?c h?m. Hai đoan tau sap nh?p thanh m?t h?i đoan đ?c nhi?m đ? quan len b? bi?n phia Tay đ?o Java. C?ng trong th?i gian tren, m?t h?i đoan đ?c nhi?m n?a đa xu?t phat t? c?ng Davao (phia nam Philippines) v?i 40 tau v?n t?i thu?c quy?n ch? huy c?a chu?n đo đ?c Tanaka Raiz? ch? theo m?t s? đoan b? binh va nhi?u đ?n v? ph?i thu?c, đ??c s? y?m tr? c?a đoan chi?n h?m h? t?ng do pho đo đ?c Takagi Takeo lam t? l?nh, bao g?m hai tu?n d??ng h?m n?ng, hai tu?n d??ng h?m nh? va 14 khu tr?c h?m. [28] H?i đoan nay co nhi?m v? đ?a quan đ? b? len b? bi?n phia đong Java. Hai h?i đoan đ?c nhi?m đa chuyen ch? h?n 100.000 quan, t?o thanh hai g?ng kim ti?n đanh Java. [28]

Ngay 27 thang 2, đa x?y ra tr?n h?i chi?n gi?a h?i quan Nh?t B?n va h?m đ?i lien h?p 4 n??c đ?ng Minh Ha Lan, Hoa K?, Anh va Uc t?i vung bi?n Java . Phe đ?ng Minh co n?m tu?n d??ng h?m va chin khu tr?c h?m do Chu?n đo đ?c Karel Doorman ch? huy ch?n đoan tau đ? b? Nh?t. K?t qu? la đ?ng Minh b? m?t hai tu?n d??ng h?m va ba khu tr?c h?m cung t? l?nh h?m đ?i va đo đ?c Doorman c?ng t? tr?n. [24] đem 28 thang 2, đ?ng Minh m?t them hai tu?n d??ng h?m n?a trong Tr?n chi?n Eo bi?n Sunda . [24] Cac chi?n h?m con l?i c?a đ?ng minh đa đ??c l?nh r?i b? đong ?n Ha Lan ch?y v? Uc nh?ng b? h?i quan Nh?t ch?n đanh va ch? co b?n khu tr?c h?m M? ch?y thoat. [29]

đem 28 thang 2, quan đ?i Nh?t B?n b?t đ?u đ? b? len Java h?u nh? khong g?p s? khang c? nao đang k?. ABDA chinh th?c gi?i tan vao kho?ng 1 gi? sang ngay 1 thang 3 n?m 1942 b?i đo đ?c Conrad Helfrich, ch?a đ?y hai thang sau khi đ??c thanh l?p. [30]

Ngay 8 thang 3 n?m 1942, B? t? l?nh quan đ?i Ha Lan t?i đong ?n Ha Lan ra l?nh cho cac l?c l??ng c?a minh h? v? khi đ?u hang vi s? an toan c?a nh?ng ng??i Ha Lan va khong tin t??ng vao long trung thanh c?a cac đ?n v? ng??i b?n x?. [31] đ? chi?m đ??c Java, quan Nh?t t? tr?n 671 ng??i trong khi con s? nay c?a phe đ?ng Minh la 2.383. Chi?n d?ch đong ?n Ha Lan đa ch?m d?t s?m h?n ba thang so v?i d? tinh ban đ?u. [32]

K?t qu? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

H?n 100.000 dan th??ng Chau Au va Nh?t B?n b? quan Nh?t chi?m đong b?t gi?, c?ng v?i 80.000 tu binh chi?n tranh đ?ng Minh b? đ?a vao cac tr?i tu binh, n?i t? l? t? vong t? 13% đ?n 30%. [33] Quan Nh?t đ??c ng??i Indonesia chao đon nh? nh?ng ng??i đ?n gi?i phong. [34] Ban đ?u Nh?t B?n t? ra khong quan tam đ?n cac phong trao đoi đ?c l?p c?a Indonesia, nh?ng đ? ph?c v? cho vi?c khai thac cac tai nguyen, đ?c bi?t la d?u m?, c?ng nh? thay th? b? may hanh chinh c? c?a ng??i Ha Lan, ng??i Nh?t đa ?ng h? cac nha lanh đ?o theo ch? ngh?a dan t?c c?a Indonesia nh? Sukarno va Mohammad Hatta . [35] Ngay 17 thang 8 n?m 1945, Sukarno tuyen b? Indonesia đ?c l?p. [36]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b “Chapter 10: Loss of the Netherlands East Indies” . The Army Air Forces in World War II: Vol. 1 ? Plans & Early Operations . HyperWar. tr. 371 . Truy c?p ngay 3 thang 2 n?m 2016 .
  2. ^ Pike 2016 , tr. 293.
  3. ^ a b c Hubertus Johannes van Mook 1944 , tr. 106-107.
  4. ^ Goto 2003 , tr. 52.
  5. ^ Gabrielle Kirk McDonald and Olivia Swaak-Goldman 2000 , tr. 764-765.
  6. ^ “The Kingdom of the Netherlands Declares War with Japan” , Inter-Allied Review , Inter-Allied Review via Pearl Harbour History Associates Inc. hosted at ibiblio, ngay 15 thang 12 n?m 1941 , truy c?p ngay 9 thang 3 n?m 2017
  7. ^ a b Yenne 2014 , tr. 90.
  8. ^ a b Le Vinh Qu?c-Hu?nh V?n Tong 1991 , tr. 135.
  9. ^ Rottman 2005 , tr. 58.
  10. ^ Pike 2016 , tr. 294-295.
  11. ^ Rottman 2005 , tr. 16.
  12. ^ Rottman 2005 , tr. 73.
  13. ^ Marston 2005 , tr. 59.
  14. ^ Morison 1948 , tr. 277.
  15. ^ Alford 2017 , tr. 10.
  16. ^ Alford 2017 , tr. 13.
  17. ^ Morison 1948 , tr. 278.
  18. ^ Marston 2005 , tr. 60.
  19. ^ a b Le Vinh Qu?c-Hu?nh V?n Tong 1991 , tr. 136.
  20. ^ Alford 2017 , tr. 33.
  21. ^ Morison 1948 , tr. 191.
  22. ^ a b Rottman 2005 , tr. 76.
  23. ^ Alford 2017 , tr. 21.
  24. ^ a b c Horner 2002 , tr. 32.
  25. ^ a b Rottman 2005 , tr. 80.
  26. ^ Alford 2017 , tr. 30, 31 va 86.
  27. ^ Yenne 2014 , tr. 197.
  28. ^ a b Le Vinh Qu?c-Hu?nh V?n Tong 1991 , tr. 138.
  29. ^ Le Vinh Qu?c-Hu?nh V?n Tong 1991 , tr. 144.
  30. ^ Morison 1948 , tr. 377.
  31. ^ Marston 2005 , tr. 73.
  32. ^ Pike 2016 , tr. 309.
  33. ^ Vickers 2005 , tr. 87.
  34. ^ Horner 2002 , tr. 72.
  35. ^ Horner 2002 , tr. 72-73.
  36. ^ Horner 2002 , tr. 11.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi?n_d?ch_đong_?n_thu?c_Ha_Lan&oldid=67806122 ”