|
| Chua Thi?u Lam
|
 "Thi?u Lam T?" trong ch? Han
|
| Ti?ng Trung
| 少林寺
|
|---|
| Ngh?a đen
| "Temple of Shao[shi Mountain] Woods"
|
|---|
|
|
|
Chua Thi?u Lam
(
ch? Han
: 少林寺;
binh am Han ng?
:
Shaolinsi
;
phien am Han-Vi?t
:
Thi?u Lam t?
; d?ch ngh?a: "chua trong r?ng g?n đ?nh Thi?u Th?t") la m?t ngoi
chua
t?i
Tung S?n
,
thanh ph? c?p huy?n
đ?ng Phong
,
đ?a c?p th?
Tr?nh Chau
,
Ha Nam
,
Trung Qu?c
, n?i ti?ng t? lau nh? m?i lien h? v?i
Ph?t giao
Thi?n tong
va
vo thu?t
. La cai noi c?a Thi?n tong Trung Hoa, co l? no la m?t c? s? Ph?t giao n?i ti?ng nh?t đ?i v?i ph??ng Tay. Tuy nhien, vo thu?t c?a Thi?u Lam t? l?i đ??c bi?t đ?n nhi?u nh?t đ?i v?i ng??i A đong, chua Thi?u Lam v?i vo phai Thi?u Lam đ??c xem la ngu?n g?c cac phai vo Trung Qu?c hi?n nay, t?ng co cau thanh ng? noi v? đi?u đo: "Thien h? cong phu xu?t Thi?u Lam" (m?i cong phu vo thu?t trong thien h? đ?u kh?i phat t? Thi?u Lam).
Theo "T?c cao t?ng truy?n" (?高僧?, 645) c?a
đ?o Tuyen
, chua Thi?u Lam ban đ?u đ??c
Hi?u V?n đ?
c?a
nha B?c Ng?y
xay d?ng ? phia b?c
nui Thi?u Th?t
, đ?nh phia tay c?a
Tung S?n
, m?t trong cac ng?n nui linh thieng c?a Trung Qu?c cho nha s?
B?t đa
, ng??i đa thuy?t gi?ng
B? kinh
Ph?t giao ? Trung Qu?c trong vong ba th?p k?.
Thi?u Lam Y tong Vo cong bi kip
D??ng Huy?n Chi
, trong "L?c D??ng gia lam ky" (洛陽伽藍記; 547), va Ly Hi?n (李賢), trong "Minh nh?t th?ng chi (明一統志; 1461), c?ng cong nh?n v? tri va th?i đ?i c?a ngoi chua nh? đ?o Tuyen. Quy?n "Gia Khanh trung tu nh?t th?ng chi" (嘉慶重修一統志; 1843) vi?t r?ng ngoi chua ? t?nh
Ha Nam
, đ??c xay d?ng vao n?m Thai Hoa (太和) th? 20 nha B?c Ng?y (t?c n?m 497). Ngoi chua b? h?y di?t va trung tu vai l?n, tr? thanh m?t trong nh?ng ngoi chua x?a nh?t c?a Trung Qu?c.
C?ng chinh c?a chua
Thi?u Lam
Tung S?n
Ha Nam
Co l? ng??i n?i ti?ng nh?t co lien h? v?i chua Thi?u Lam la
B? đ? đ?t ma
. Ong la m?t nha s? đ??c cho la t?
Ba T?
ho?c Nam
?n đ?
sang Trung Qu?c vao th? k? th? 5 hay th? 6 đ? truy?n ba Ph?t giao. Tr??ng phai Ph?t giao do B?-đ?-đ?t-ma l?p ra ? Thi?u Lam tr? thanh n?n t?ng cho
Thi?n tong
sau nay (c? hai t?
Zen
hay 禪 "thi?n" đ?u b?t ngu?n t?
dhyana
trong
ti?ng Ph?n
, ngh?a la
thi?n
). Sau khi vao Thi?u Lam t?, truy?n thuy?t k? r?ng B?-đ?-đ?t-ma th?y cac nha s? khong co hinh th? m?nh kh?e cho thi?n đ?nh va h? th??ng ng? g?c trong khi thi?n. Chuy?n k? r?ng B?-đ?-đ?t-ma ng?i thi?n quay m?t vao t??ng trong m?t hang đa c?nh chua trong chin n?m, sau đo ong gi?i thi?u m?t h? th?ng cac bai t?p th? d?c đ??c cho la
th?p bat La-han ch??ng
hay la cac bai t?p co gian c? b?p kinh đi?n đ?t-ma. D?n d?n nh?ng đ?ng tac nay phat tri?n thanh vo thu?t. Theo truy?n th?ng, cac nha s? Thi?u Lam phat tri?n k? n?ng vo thu?t đ? phong th? s? t?n cong c?a k? đ?ch, nh? la m?t ph??ng ti?n gi? gin s?c kh?e, va nh? la m?t k? lu?t v? tinh th?n va th? ch?t.
S? h? th?ng hoa vo thu?t b?i cac nha s? co l? b?t đ?u v?i nh?ng vien quan vo trong quan đ?i v? h?u va đi tu t?i đo. Tu vi?n la m?t n?i ? ?n, khong gi?ng nh? la trong chi?n tr??ng, do v?y nh?ng ng??i đo co th? trao đ?i vo thu?t va hoan thi?n cac mi?ng vo đo.
Ti?ng t?m v? quan s? c?a chua b?t đ?u vao đ?u đ?i
nha đ??ng
(
618
?
907
). T?m bia c?a Thi?u Lam t? n?m 728 mieu t? chuy?n cac nha s? chi?n đ?u giup cho v? hoang đ? t??ng lai la
Ly Th? Dan
ch?ng l?i đ?i th? c?a ong la
V??ng Th? Sung
.
Khi len ngoi, v? vua bi?t ?n va cho m? r?ng khuon vien chua va cho phep m?t s? nha s? ti?p t?c vi?c hu?n luy?n quan s?. Vo cong c?a Thi?u Lam t? đ?t đ?n đ?nh cao vao đ?i
nha Minh
(
1368
?
1644
), khi vai tr?m nha s? Thi?u Lam đ??c phong ham nh? trong quan đ?i va đich than h? ch? huy cac chi?n d?ch ch?ng l?i quan n?i lo?n va
quan c??p t? Nh?t B?n
. Vao th?i đi?m nay, cac nha s? Thi?u Lam đa phat tri?n mon
vo Thi?u Lam
v?i phong cach rieng bi?t.
Ngoi chua nguyen th?y v?n t?n t?i sau nhi?u l?n b? c??p pha va đ??c xay d?ng l?i. Vao 1928, t??ng
Th?ch H?u Tam
thu?c h? c?a
T??ng Gi?i Th?ch
phong h?a đ?t chua, thieu h?y đi nhi?u v?n th? vo gia trong th? vi?n chua, m?t s? s?nh đ??ng, va lam h? h?i n?ng t?m bia đa noi đ?n ? tren.
Cach m?ng V?n hoa Trung Qu?c
thanh tr?ng t?t c? cac nha s? va cac tai li?u
Ph?t giao
t?n t?i trong khuon vien chua, đ? chua hoang tan trong nhi?u n?m. Sau thanh cong vang d?i c?a b? phim
Thi?u Lam T?
do
Ly Lien Ki?t
đong vai chinh vao n?m 1982, chua đ??c Nha n??c Trung Qu?c cho xay d?ng l?i va tr? thanh đ?a đi?m du l?ch chinh th?c. Cac nhom vo thu?t tren kh?p th? gi?i đa quyen gop đ? b?o tri chua va cac khuon vien quanh đo, va sau đo đ??c ghi danh tren nh?ng vien đa co kh?c ch? g?n l?i vao chua.
Ng??i ta cho r?ng chua Thi?u Lam b? pha h?y nhi?u nh?t la b?i quan đ?i
Man Chau
nha Thanh
. Tuy nhien, co l? đi?u đo la khong chinh xac va ch? la ng?y t?o. Th?c t?,
Khang Hi
, hoang đ? th? hai c?a nha Thanh, la m?t ng??i ham m? chua Thi?u Lam ? Ha Nam đ?n m?c ong đa kh?c ch? tren đa ? phia tren c?ng chinh c?a chua ma cho đ?n ngay nay v?n con.
Cau chuy?n v? nha Thanh pha h?y chua Thi?u Lam co th? la noi v? chua Nam Thi?u Lam, ma T? Kha (
Xu Ke
徐珂), trong tac ph?m Thanh B?i L?i Sao (Q
ing bai lei chao
?碑類?) (1917), cho la ? t?nh
Phuc Ki?n
.
M?t s? s? sach khac con noi r?ng co 3 ngoi chua Nam Thi?u Lam trong khu v?c nay: Nam Thi?u Lam T?
B? đi?n
Phuc Ki?n
, Nam Thi?u Lam T?
Phuc Thanh
Phuc Chau
Phuc Ki?n
, Nam Thi?u Lam T?
Toan Chau
(
Tuy?n Chau
)
Phuc Ki?n
.
M?t đ?i h?i đ?t-ma đ??c t? ch?c trong hai ngay 19 va 20 thang 8 n?m 1999, t?i chua Thi?u Lam, Tung S?n, Trung Qu?c, đa phong hoa th??ng Thich V?nh Tin (
Shi Yong Shin
奭永信) lam ph??ng tr??ng. Ong la ng??i k? nhi?m th? m??i ba c?a hoa th??ng ph??ng tr??ng Thi?n s?
Tuy?t đinh Phuc D?
(
Xue-ting Fu-yu
雪庭福裕). Vao
thang 3
n?m
2006
, t?ng th?ng
Nga
Putin
đa tr? thanh nha lanh đ?o n??c ngoai đ?u tien đ?n th?m chua Thi?u Lam.
Hinh v? tren t??ng trong chua
 |
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Thi?u Lam
.
|