Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Casus belli
la m?t thanh ng?
ti?ng Latin
co ngh?a la s? bi?n minh cho hanh đ?ng chi?n tranh.
[1]
Casus co ngh?a la "s? c?", "v?" ho?c th?c s? la "tr??ng h?p", trong khi
Belli
co ngh?a la "chi?n tranh". No th??ng đ??c phan bi?t v?i
casus foederis
, v?i
Belli casus
đang đ??c s? d?ng đ? ch? hanh vi t?n cong ho?c đe d?a tr?c ti?p đ?i v?i m?t qu?c gia, va
casus foederis
đ? ch? hanh vi t?n cong ho?c đe d?a m?t đ?t n??c đ?ng minh khac, ma qu?c gia bi?n minh la tham gia vao m?t hi?p ??c phong v? t??ng h?, ch?ng h?n nh?
NATO
.
[2]
[3]
Thu?t ng? nay đa đ??c đ?a vao s? d?ng r?ng rai trong cac th? k? XVII va XVIII v?i cac tac ph?m c?a
Hugo Grotius
(1653),
Cornelius van Bynkershoek
(1707), va
Jean-Jacques Burlamaqui
(1732), trong s? nh?ng ng??i khac, va s? n?i len c?a cac h?c thuy?t chinh tr? c?a
jus ad bellum
ho?c "ly thuy?t chi?n tranh chinh đang".
[4]
[5]
Hinh th?c s? d?ng khong chinh th?c thay đ?i ra ngoai đ?nh ngh?a k? thu?t c?a c?m t? đ? đ? c?p đ?n b?t k? "nguyen nhan chinh đang" ma m?t qu?c gia co th? tuyen b? đ? tham d? vao m?t cu?c xung đ?t. Nh? v?y, no đa đ??c s? d?ng c? m?t cach h?i t? đ? mo t? tinh hu?ng trong l?ch s? tr??c khi thu?t ng? đ??c đ?a vao s? d?ng r?ng rai va ngay nay khi mo t? tinh hu?ng khi chi?n tranh đa khong đ??c chinh th?c tuyen b?.
Nhi?u nha s? h?c đa cho r?ng
s? ki?n V?nh B?c B?
l?n th? hai la m?t cai c? đ??c t?o ra cho
chi?n tranh Vi?t Nam
. Cac s? quan H?i quan B?c Vi?t đa tuyen b? cong khai r?ng trong s? c? th? hai, tau
USS
Maddox
đa khong b? h?i quan B?c Vi?t khai h?a.
[6]
[7]
Trong b? phim tai li?u "
The Fog of War
", B? tr??ng qu?c phong M? luc đo
Robert McNamara
th?a nh?n cu?c t?n cong trong s? c? th? hai đa khong x?y ra, m?c du ong noi r?ng ong va T?ng th?ng Johnson đa tin r?ng tau chi?n c?a M? b? t?n cong vao th?i đi?m đo.
[8]
S? c? V?nh B?c B? đ?u tien (ngay 2 thang 8) khong nen nh?m l?n v?i s? ki?n V?nh B?c B? th? hai (ngay 4 thang 8). Phia B?c Vi?t cho r?ng vao ngay 2 thang 8, tau khu tr?c USS
Maddox
c?a Hoa K? đa b? trung m?t qu?
ng? loi
va m?t trong s? cac may bay M? đa b? b?n r?i trong lanh h?i B?c Vi?t Nam.
PAVN Museum in Hanoi displays
"M?t ph?n c?a
tau phong loi
... đa đanh đu?i thanh cong tau USS Maddox ngay 2 thang 8 n?m 1964 ".
V?
casus belli
cho chi?n tranh Vi?t Nam la s? ki?n th? hai. Ngay 4/8, USS
Maddox
đa đ??c đ?a đ?n b? bi?n B?c Vi?t Nam đ? "d??ng c?" sau s? ki?n đ?u tien. Nha ch?c trach M? cho r?ng hai tau c?a Vi?t Nam đa c? t?n cong tau USS Maddox va b? đanh chim. Chinh ph? B?c Vi?t ph? nh?n hoan toan s? vi?c th? hai. S? ph? nh?n nay co l?i cho cac n? l?c tuyen truy?n c?a B?c Vi?t Nam trong su?t cu?c chi?n va trong m?t s? n?m sau đo.