C?n Th?
T?nh
T?nh C?n Th?
B?n đ? h?t C?n Th? n?m 1890
Hanh chinh
Qu?c gia	Vi?t Nam
Vung	đ?ng b?ng song C?u Long
T?nh l?	Thanh ph? C?n Th?
Phan chia hanh chinh	1 thanh ph?, 1 th? xa, 7 huy?n
Thanh l?p	1/1/1900
Gi?i th?	1/1/2004
đ?a ly
Di?n tich	2.997,33 km²
Dan s? (26/11/2003)
T?ng c?ng	1.878.226 ng??i
M?t đ?	626 ng??i/km²
Khac
Bi?n s? xe	65
x t s

C?n Th? la m?t t?nh c? ? mi?n Tay Nam B? , vung đ?ng b?ng song C?u Long , Vi?t Nam .

đ?a ly [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?nh C?n Th? co v? tri đ?a ly (t?i th?i đi?m 1992?2003):

• Phia đong giap t?nh V?nh Long
• Phia tay giap t?nh Kien Giang
• Phia nam giap t?nh Minh H?i (tr??c 1997); B?c Lieu (sau 1997) va t?nh Soc Tr?ng
• Phia b?c giap t?nh An Giang va t?nh đ?ng Thap .

Hanh chinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m 1897 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?i L. Bocquillon lam ch? t?nh, t?nh C?n Th? đ??c chia thanh 9 t?ng:

1. T?ng An Tr??ng co 11 lang: An Hoa, đ?nh Hoa, đong L?i, đong Thanh, đong Thanh Trung, M? Chanh, M? Thu?n, Phu Ly, Tan L??c, Tan Phong, Tan Qu?i
2. T?ng Binh L? co 10 lang: An Ninh, Binh An, đong H?u, Hanh Thong, Loan Tan, M? An, Ngai T?, Tan Thi?t, Trung Gia, Thi?n M?
3. T?ng đ?nh An co 6 lang: đong Phu, H?u Th?nh, Long H?ng, Phu H?u, Phu M? đong, Phu Th?
4. T?ng đ?nh B?o co 11 lang: M? Khanh, Nh?n Ai, Nh?n Ngh?a, Phu L?i, Tan An, Tan Th?nh đong, Th?nh An, Th?nh M?, Th?i Binh, Th??ng Th?nh, Th??ng Th?nh đong
5. T?ng đ?nh Hoa co 10 lang: đ?ng S?n, Long S?n, M? Tr??ng, Nh? L?ng, Ph?ng S?n, Th?nh Xuan, Thanh H?ng, Th??ng Binh, Tr??ng Khanh, Ph?ng T??ng
6. T?ng đ?nh Th?i co 10 lang: Binh Ph??c, Binh Xuan, Long Tuy?n, Phu Luong, Tan Th?i, Th?i An, Th?i An đong, Th?i Giai, Th?i Hanh, Th?i H?ng
7. T?ng Thanh Tr? co 9 lang: Gia Ki?t, H?u Th?nh, Ngai L?, Thu?n Th?i, Tich Hoa, Tich Khanh, Tra Con, Tra S?n, V?nh Xuan
8. T?ng Th?i B?o Th? co 8 lang: đ?nh Mon, Tr??ng Long, O Mon, Th?i Lai, Th?i Th?nh, Th?i Th?nh H?, Tr??ng L?c, Tr??ng Thanh
9. T?ng Tuan Giao co 15 lang: An Ph?, An Th?, Chau H?ng, Gia Th?nh, H??ng Khe, L??ng đi?n, Phong Nh??ng, Phong Ph?, Phong Th?i, Tan Hoa, Tam Ngai, Tam Hoa, Th?nh Phu, Th? đoi, Thong Th?o.

N?m 1939 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?nh C?n Th? co 5 qu?n tr?c thu?c:

1. Qu?n Chau Thanh co 2 t?ng v?i 16 lang:

• T?ng đ?nh B?o co 12 lang: M? Khanh, Nh?n Ai, Nh?n Ngh?a, Phu L?i, Tan An, Tan Hoa Tay, Tan Th?nh đong, Th?nh An, Th?i Binh, Thanh M?, Th??ng Th?nh, Th??ng Th?nh đong
• T?ng đ?nh An co 4 lang: đong Phu, H?u Thanh H?ng, Phu M? đong, Phu Th?.

2. Qu?n C?u Ke co 2 t?ng v?i 13 lang:

• T?ng Th?nh Tr? co 5 lang: H?u Thanh, Thu?n Th?i, Tich Thi?n, Tra Con, V?nh Xuan
• T?ng Tuan Giao co 8 lang: An Phu Tan, Hoa An, Thong Hoa, Chau đi?n, Phong Th?nh, Phong Phu, Tam Ngai, Th?nh Phu.

3. Qu?n O Mon co 2 t?ng v?i 15 lang:

• T?ng đ?nh Th?i co 7 lang: Long Tuy?n, Tan Th?i, Tan An, Giai Xuan, Th?i An đong, Th?i Long, Phu Th?i
• T?ng Th?i B?o co 8 lang: đ?nh Mon, O Mon, Th?i đong, Th?i Lai, Th?i Th?nh, Tr??ng L?c, Tr??ng Long, Tr??ng Thanh.

4. Qu?n Ph?ng Hi?p co 2 t?ng v?i 14 lang:

• T?ng đ?nh Hoa co 8 lang: Hoa M?, M? Ph??c, Tan Binh, Tan H?ng, Tan L?p, Th?nh H?ng, Th?nh Xuan, Trung H?ng
• T?ng đ?nh Ph??c co 6 lang: đong S?n, Nh? Long, Ph?ng Hi?p, Song M?, Th??ng Ph??c, Tr??ng Th?nh S?n.

N?m 1994 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Toan t?nh C?n Th? co 1 thanh ph?, 6 huy?n v?i 15 ph??ng, 6 th? tr?n va 73 xa:

1. Thanh ph? C?n Th? (tr?c thu?c t?nh C?n Th?) g?m 15 ph??ng: An C?, An Hoa, An H?i, An L?c, An Nghi?p, An Phu, An Th?i, Binh Th?y, Cai Kh?, H?ng L?i, H?ng Phu, Tan An, Th?i Binh, Tra Noc, Xuan Khanh va 7 xa: An Binh, Giai Xuan, H?ng Th?nh, Long Hoa, Long Tuy?n, M? Khanh, Th?i An đong.
2. Huy?n Chau Thanh g?m th? tr?n Cai R?ng (huy?n l?) va 13 xa: đong Phu, đong Ph??c, đong Th?nh, Nh?n Ai, Nh?n Ngh?a, Phu An, Phu H?u, Tan Hoa, Tan Phu Th?nh, Tan Thu?n, Th?nh Xuan, Tr??ng Long, Tr??ng Long Tay.
3. Huy?n Ph?ng Hi?p g?m th? tr?n Ph?ng Hi?p (huy?n l?) va 11 xa: đ?i Thanh, Hi?p H?ng, Hoa An, Hoa M?, Long Th?nh, Ph?ng Hi?p, Ph??ng Binh, Ph??ng Phu, Tan Binh, Tan Ph??c H?ng, Th?nh Hoa.
4. Huy?n V? Thanh g?m th? tr?n V? Thanh (huy?n l?) va 9 xa: H?a L?u, H?a Ti?n, V? đong, V? Tan, V? Thanh, V? Th?y, V?nh Thu?n Tay, V?nh T??ng, V?nh Trung.
5. Huy?n Long M? g?m th? tr?n Long M? (huy?n l?) va 9 xa: Long Binh, Long Phu, Long Tr?, L??ng Tam, Thu?n H?ng, V? Th?ng, V?nh Thu?n đong, V?nh Vi?n, Xa Phien.
6. Huy?n O Mon g?m th? tr?n O Mon (huy?n l?) va 12 xa: đ?nh Mon, đong Thu?n, Ph??c Th?i, Tan Th?i, Th?i An, Th?i đong, Th?i Lai, Th?i Long, Th?i Th?nh, Tr??ng L?c, Tr??ng Thanh, Tr??ng Xuan.
7. Huy?n Th?t N?t g?m th? tr?n Th?t N?t (huy?n l?) va 12 xa: Tan L?c, Th?nh An, Th?nh L?c, Th?nh Qu?i, Th?nh Th?ng, Th?i Thu?n, Thu?n H?ng, Trung An, Trung H?ng, Trung Nh?t, Th?nh Phu, V?nh Trinh.

N?m 2003 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Toan t?nh C?n Th? co 1 thanh ph?, 1 th? xa, 7 huy?n v?i 20 ph??ng, 13 th? tr?n, 89 xa:

1. Thanh ph? C?n Th? (tr?c thu?c t?nh C?n Th?) g?m 15 ph??ng: An C?, An Hoa, An H?i, An L?c, An Nghi?p, An Phu, An Th?i, Binh Th?y, Cai Kh?, H?ng L?i, H?ng Phu, Tan An, Th?i Binh, Tra Noc, Xuan Khanh va 7 xa: An Binh, Giai Xuan, H?ng Th?nh, Long Hoa, Long Tuy?n, M? Khanh, Th?i An đong.
2. Th? xa V? Thanh g?m 5 ph??ng: 1, 3, 4, 5, 7 va 3 xa: H?a L?u, H?a Ti?n, V? Tan.
3. Huy?n Chau Thanh g?m 2 th? tr?n: Cai R?ng (huy?n l?), Nga Sau va 7 xa: đong Phu, đong Ph??c, đong Ph??c A, đong Th?nh, Phu An, Phu H?u, Phu H?u A.
4. Huy?n Chau Thanh A g?m th? tr?n M?t Ngan (huy?n l?) va 10 xa: Nh?n Ai, Nh?n Ngh?a, Nh?n Ngh?a A, Tan Hoa, Tan Phu Th?nh, Tan Thu?n, Th?nh Xuan, Tr??ng Long, Tr??ng Long A, Tr??ng Long Tay.
5. Huy?n Long M? g?m th? tr?n Long M? (huy?n l?) va 8 xa: Long Binh, Long Phu, Long Tr?, L??ng Tam, Thu?n H?ng, V?nh Thu?n đong, V?nh Vi?n, Xa Phien.
6. Huy?n O Mon g?m 3 th? tr?n: O Mon (huy?n l?), C? đ?, Th?i Lai va 16 xa: đ?nh Mon, đong Binh, đong Hi?p, đong Thu?n, Ph??c Th?i, Tan Th?i, Th?i An, Th?i đong, Th?i Lai, Th?i Long, Th?i Th?nh, Tr??ng L?c, Tr??ng Thanh, Tr??ng Xuan, Tr??ng Xuan A, Xuan Th?ng.
7. Huy?n Ph?ng Hi?p g?m 3 th? tr?n: Ph?ng Hi?p (huy?n l?), Cay D??ng, Kinh Cung va 14 xa: Binh Thanh, đ?i Thanh, Hi?p H?ng, Hoa An, Hoa M?, Long Th?nh, Ph?ng Hi?p, Ph??ng Binh, Ph??ng Phu, Tan Binh, Tan Long, Tan Ph??c H?ng, Tan Thanh, Th?nh Hoa.
8. Huy?n Th?t N?t g?m 2 th? tr?n: Th?t N?t (huy?n l?), Th?nh An va 15 xa: Tan L?c, Th?nh An, Th?nh L?c, Th?nh M?, Th?nh Phu, Th?nh Qu?i, Th?nh Th?ng, Th?i Thu?n, Thu?n H?ng, Trung An, Trung H?ng, Trung Kien, Trung Nh?t, Trung Th?nh, V?nh Trinh.
9. Huy?n V? Th?y g?m th? tr?n Nang Mau (huy?n l?) va 9 xa: V? Binh, V? đong, V? Th?ng, V? Thanh, V? Th?y, V? Trung, V?nh Thu?n Tay, V?nh Trung, V?nh T??ng.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?i Phap thu?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tr??c n?m 1900 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C?n Th? v?n la đ?t c? thu?c huy?n V?nh đ?nh va sau đo la huy?n Phong Phu c?a t?nh An Giang th?i Nam K? L?c t?nh d??i tri?u nha Nguy?n đ?c l?p. Luc b?y gi?, t?nh l? toan t?nh An Giang c? đ?t t?i thanh Chau đ?c (ngay nay la thanh ph? Chau đ?c c?a t?nh An Giang ), con C?n Th? ch? la n?i đ?t l? s? c?a huy?n Phong Phu.

Ngay 21 thang 6 n?m 1867 , quan Phap chi?m g?n t?nh An Giang . Luc nay, Phap thanh l?p ngay h?t thanh tra Tan Thanh tren đ?a ban ph? Tan Thanh c?a t?nh An Giang c?, v?i l? s? h?t đ?t t?i Sa đec . Vung đ?t C?n Th? luc nay v?n la huy?n Phong Phu thu?c v? h?t thanh tra Tan Thanh. Huy?n Phong Phu co đ?a gi?i hanh chinh B?c giap ph? Tan Th?nh va ph? L?c Hoa, Tay - B?c giap huy?n Tay Xuyen, đong - Nam giap huy?n V?nh đ?nh, phia Nam co nhi?u r?ng tram va h? bao. Huy?n Phong Phu đ??c phan c?p hanh chinh c? s? g?m 8 t?ng (3 t?ng c?, 5 t?ng m?i phia Nam song H?u). Vao th?i đi?m nay ? huy?n Phong Phu co 5 ch? chinh la: C?n Th?, O Mon, Binh Th?y, Tra Ni?ng va Cai R?ng.

Ngay 16 thang 8 n?m 1867 , th?c dan Phap chinh th?c đ?i ten g?i t?t c? cac đ?a danh c?p t?nh va h?t thanh tra theo ten g?i đ?a đi?m n?i đ?t l? s? t?nh ho?c h?t thanh tra. Khi đo, t?nh An Giang đ??c đ?i ten thanh t?nh Chau đ?c, va h?t thanh tra Sa đec thu?c t?nh Chau đ?c c?ng đ??c thanh l?p do đ?i ten t? h?t thanh tra Tan Thanh c?.

Ngay 4 thang 12 n?m 1867 , huy?n Phong Phu đ??c tach ra kh?i h?t thanh tra Sa đec đ? thanh l?p m?i h?t thanh tra C?n Th?, v?i l? s? đ?t t?i C?n Th?.

Ngay 5 thang 6 n?m 1871 , h?t thanh tra C?n Th? l?i b? gi?i th? va nh?p đ?a ban vao h?t thanh tra Sa đec.

Ngay 30 thang 4 n?m 1872 , Th?ng đ?c Nam K? ra Ngh? đ?nh sap nh?p huy?n Phong Phu thu?c h?t Sa đec v?i vung B?c Trang thu?c ph? L?c Hoa, t?nh V?nh Long tr??c đay đ? l?p thanh m?t h?t m?i, l?y ten la h?t Tra On do Toa B? h?t luc b?y gi? đ?t t?i Tra On va t?nh tr??ng luc đo la Deseravalle. M?t n?m sau, Toa B? t? Tra On l?i d?i v? Cai R?ng . H?t thanh tra Tra On khi đo g?m 11 t?ng, 119 thon ^[1] :

Cac t?ng Tuan L?, Tuan Giao, Binh L?, Thanh Tr? nguyen tr??c thu?c cac huy?n V?nh Tr? va Tuan Ngai c?a t?nh V?nh Long ; rieng t?ng An Tr??ng tr??c thu?c huy?n An Xuyen, ph? Tan Thanh, t?nh An Giang c?.

Ngay 23 thang 2 n?m 1876 , d??i th?i t?nh tr??ng Sa đec la Schneider, Th?ng đ?c Nam K? ra Ngh? đ?nh m?i l?y toan b? huy?n Phong Phu, h?p them m?t ph?n nh? thu?c phia nam t?nh V?nh Long c? va m?t ph?n huy?n An Xuyen thu?c ph? Tan Thanh , t?nh An Giang c? (t?c t?ng An Tr??ng) đ? l?p h?t C?n Th? v?i th? ph? la C?n Th?. H?t C?n Th? thu?c khu v?c Bassac (H?u Giang). Chanh tham bi?n h?t C?n Th? đ?u tien la Nicolai (1876 - 1886), Villard (1877, 3 thang), Lebrun Bocquillon (1887 - ?)... H?t C?n Th? chia lam 9 t?ng, 119 lang, dan s? 53.910 ng??i:

Ngay 28 thang 1 n?m 1892 , l?p m?i t?ng đ?nh Hoa ? vung đ?t phia nam c?a h?t tham bi?n C?n Th?.

Sau n?m 1900 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngay 20 thang 12 n?m 1899 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh đ?i ten g?i t?t c? cac h?t tham bi?n ( arrondissement ) thanh t?nh ( province ) va chinh th?c đi vao ho?t đ?ng k? t? ngay 1 thang 1 n?m 1900 tren toan coi Nam K? . Nh? v?y, t?nh C?n Th? ( province de Cantho ) la m?t trong 20 t?nh ? Nam K? luc b?y gi?. Ben d??i c?p t?nh ban đ?u chia thanh cac t?ng ( canton ) tr?c thu?c.

N?m 1904 , toan t?nh C?n Th? co 10 ch? nh? sau ^[2] :

N?m 1903 , T?nh tr??ng C?n Th? Delanoue chia đoi t?ng đ?nh Hoa đ? l?p them t?ng đ?nh Ph??c. N?m 1904 , t?nh C?n Th? g?m 10 t?ng tr?c thu?c: An Tr??ng, Binh L?, đ?nh An, đ?nh B?o, đ?nh Hoa, đ?nh Ph??c, đ?nh Th?i, Th?i B?o Th?, Thanh Tr?, Tuan Giao.

N?m 1913 , Toan quy?n đong D??ng cho thanh l?p 4 qu?n ( circonscription ) tr?c thu?c t?nh C?n Th?: Chau Thanh , C?u Ke , O Mon , R?ch Goi. Ten cac qu?n nay v?n đ??c l?y theo ten lang ho?c ten ch? n?i đ?t qu?n l?. Rieng qu?n Chau Thanh đ??c thanh l?p tren đ?a ban m?t s? t?ng thu?c khu v?c n?i đ?t t?nh l? C?n Th? va cac vung ph? c?n.

N?m 1915 , t?nh C?n Th? co 189.837 ng??i Kinh , 14.369 ng??i Mien , 5.762 ng??i Hoa , 3048 ng??i Minh H??ng , 127 ng??i Au va 313 ng??i cac dan t?c khac. T?nh tr??ng C?n Th? luc đo la Tholance (t? thang 3-1915 đ?n thang 11-1915).

N?m 1917 , do qu?n l? đ??c d?i t? R?ch Goi v? Ph?ng Hi?p , th?c dan Phap gi?i th? qu?n R?ch Goi đ? thanh l?p m?i qu?n Ph?ng Hi?p ^[3] . T?nh tr??ng luc nay la Caillard (t? 11-1915 đ?n 4-1917).

N?m 1917 , t?nh C?n Th? co di?n tich 2.191 km², g?m 4 qu?n, 10 t?ng, 94 lang ^[4] :

• Qu?n Chau Thanh co 2 t?ng, 23 lang:
  • T?ng đ?nh B?o: 12 lang
  • T?ng An Tr??ng: 11 lang
• Qu?n O Mon co 2 t?ng, 18 lang:
  • T?ng đ?nh Th?i: 10 lang
  • T?ng Th?i B?o: 8 lang
• Qu?n Ph?ng Hi?p co 3 t?ng, 21 lang:
  • T?ng đ?nh An: 6 lang
  • T?ng đ?nh Hoa: 8 lang
  • T?ng đ?nh Ph??c: 7 lang
• Qu?n C?u Ke co 3 t?ng, 32 lang:
  • T?ng Binh L?: 9 lang
  • T?ng Thanh Tr?: 8 lang
  • T?ng Tu?n Giao: 15 lang.

Ngay 10 thang 7 n?m 1921 , t?nh C?n Th? thanh l?p m?i them qu?n Tra On , bao g?m t?ng Binh L? c?a qu?n C?u Ke chuy?n sang va t?ng đ?nh An c?a qu?n Ph?ng Hi?p chuy?n sang.

T?nh l? C?n Th? đ?t t?i lang Tan An thu?c t?ng đ?nh B?o, qu?n Chau Thanh. Ngay 18 thang 12 n?m 1928 , Toan quy?n đong D??ng ra ngh? đ?nh thanh l?p thanh ph? C?n Th? co ?y ban thanh ph?, th? tr??ng do ch? t?nh b? nhi?m va co ngan sach rieng. Tuy nhien sau nay v?n th??ng g?i la th? xa C?n Th? . Th? xa C?n Th? đ??c thanh l?p do tach ph?n đ?t khu v?c t?nh l? va vung ph? c?n v?n thu?c đ?a ban lang Tan An tr??c đo.

Ngay 24 thang 12 n?m 1932 , đ?a ban t?nh C?n Th? đ??c chia l?i thanh 5 qu?n ^[3] :

• Qu?n Cai R?ng : bao g?m c? t?nh l? C?n Th?, co 2 t?ng la đ?nh B?o (tr??c thu?c qu?n Chau Thanh c?) va đ?nh An (tr??c thu?c qu?n Tra On c?)
• Qu?n O Mon : co 2 t?ng la đ?nh Th?i va Th?i B?o
• Qu?n Ph?ng Hi?p : co 2 t?ng la đ?nh Ph??c va đ?nh Hoa
• Qu?n Cai V?n : co 2 t?ng la An Tr??ng (tr??c thu?c qu?n Chau Thanh c?) va Binh L? (tr??c thu?c qu?n Tra On c?)
• Qu?n C?u Ke : co 2 t?ng la Thanh Tr? va Tuan Giao.

Ten qu?n m?i đ??c l?y theo ten g?i n?i đ?t qu?n l? m?i. Trong đo, qu?n Cai R?ng co qu?n l? m?i đ?t t?i Cai R?ng , con tr??c đo qu?n l? qu?n Chau Thanh c? đ?t t?i ngay t?nh l? C?n Th?. đ?ng th?i, qu?n Cai V?n co qu?n l? m?i đ?t t?i Cai V?n , con tr??c đo qu?n l? qu?n Tra On c? đ?t t?i Tra On ^[3] .

Ngay 27 thang 6 n?m 1934 , do co m?t s? qu?n co n?i đ?t qu?n l? l?i l?n n?a d?i v? đ?a đi?m c?, chinh quy?n th?c dan Phap l?i m?t l?n n?a l?y l?i ten g?i c? cho m?t s? qu?n ? t?nh C?n Th?. Trong đo, đ?i ten qu?n Cai R?ng thanh qu?n Chau Thanh nh? c?, đ?i ten qu?n Cai V?n thanh qu?n Tra On nh? c?. Qu?n Chau Thanh v?n g?m 2 t?ng la đ?nh B?o va đ?nh An; qu?n Tra On v?n g?m 2 t?ng la An Tr??ng va Binh L?. Nh? v?y cho đ?n n?m 1945 , t?nh C?n Th? bao g?m 5 qu?n: Chau Thanh , O Mon , Ph?ng Hi?p , C?u Ke , Tra On .

Ngay 30 thang 11 n?m 1934 , chinh quy?n th?c dan Phap l?i s?p x?p đ?t đai th? xa C?n Th? tr?c thu?c t?nh C?n Th? thanh 5 khu ph? va 1 khu ph? ngo?i o đ? thu thu? th? tr?ch.

Giai đo?n 1945-1954 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? n?m 1876 đ?n n?m 1954 , đ?a gi?i hanh chinh t?nh C?n Th? th?i Phap thu?c v?n khong thay đ?i. Tuy nhien, trong th?i gian chi?n tranh đong D??ng , chinh quy?n khang chi?n c?a Vi?t Minh co đi?u ch?nh m?t ph?n đ?a gi?i hanh chinh c?a t?nh C?n Th?. Sau Cach m?ng thang Tam 1945, ?y ban Khang chi?n Hanh chanh Nam b? ch? tr??ng b? c?p t?ng, b? đ?n v? lang, th?ng nh?t g?i la xa, đ?ng th?i b? danh x?ng qu?n, g?i thay th? b?ng huy?n. Chinh quy?n Vi?t Nam C?ng hoa đ?n n?m 1956 c?ng th?ng nh?t dung danh x?ng la xa, tuy nhien v?n g?i la qu?n cho đ?n n?m 1975 . Luc b?y gi?, t?nh C?n Th? la m?t trong 21 t?nh ? Nam B? .

Trong 2 n?m 1948 va 1949 , t?nh C?n Th? nh?n them huy?n Th?t N?t t? t?nh Long Xuyen ; nh?n cac huy?n Long M? , Go Quao , Gi?ng Ri?ng , Chau Thanh va th? xa R?ch Gia t? t?nh R?ch Gia v?a b? gi?i th? va nh?n huy?n K? Sach t? t?nh Soc Tr?ng . đ?ng th?i, t?nh C?n Th? giao hai huy?n Tra On va C?u Ke v? cho t?nh V?nh Long . T? n?m 1951 , hai huy?n Tra On va C?u Ke l?i thu?c t?nh V?nh Tra , v?n la m?t t?nh đ??c phia chinh quy?n Vi?t Minh thanh l?p do h?p nh?t hai t?nh V?nh Long va Tra Vinh tr??c đo. đ?n n?m 1954 , t?nh V?nh Tra b? gi?i th?, chia l?i thanh hai t?nh V?nh Long va Tra Vinh nh? c?.

Ngay 29 thang 12 n?m 1952 , chinh quy?n Qu?c gia Vi?t Nam than Phap quy?t đ?nh cong nh?n đo th? t?nh l? C?n Th? tr? thanh th? xa h?n h?p ( commune mixte ) C?n Th? tr?c thu?c t?nh C?n Th?.

Tuy nhien, vi?c thay đ?i phan chia s?p x?p hanh chinh trong t?nh C?n Th? c?a chinh quy?n Vi?t Minh trong giai đo?n nay l?i khong đ??c phia chinh quy?n Qu?c gia Vi?t Nam than Phap c?a B?o đ?i va sau nay la chinh quy?n Vi?t Nam C?ng hoa cong nh?n. đ?n n?m 1954 , chinh quy?n Vi?t Minh l?i quy?t đ?nh tai l?p t?nh R?ch Gia . Thang 10 n?m 1954 , cac huy?n Long M? , Go Quao , Gi?ng Ri?ng , Chau Thanh va th? xa R?ch Gia c?ng tr? l?i thu?c t?nh R?ch Gia . đ?ng th?i, huy?n Th?t N?t c?ng tr? l?i thu?c t?nh Long Xuyen , huy?n K? Sach tr? l?i thu?c t?nh Soc Tr?ng . Ben c?nh đo, t?nh C?n Th? c?ng nh?n l?i cac huy?n Tra On va C?u Ke nh? c?.

Giai đo?n 1954-1976 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Sau hi?p đ?nh Geneve n?m 1954 , ban đ?u chinh quy?n Qu?c gia Vi?t Nam va sau đo la Vi?t Nam C?ng hoa ban đ?u v?n duy tri ten g?i t?nh C?n Th? nh? th?i Phap thu?c.

Sau n?m 1956 , cac lang g?i la xa. Ngay 17 thang 2 n?m 1956 - d??i th?i T?nh tr??ng  đ?ng V?n Quang (t? thang 1-1956 đ?n thang 4-1957), theo S?c l?nh s? 16-NV, chinh quy?n Vi?t Nam C?ng hoa quy?t đ?nh thanh l?p t?nh Tam C?n bao g?m ph?n đ?t đ??c tach ra t? cac t?nh V?nh Long , Tra Vinh va C?n Th?. Hai qu?n Tra On va C?u Ke khi đo thu?c v? t?nh Tam C?n . Tuy nhien, đ?n cu?i n?m 1956 , t?nh Tam C?n l?i b? gi?i th?, sap nh?p vao t?nh Tra Vinh va sau đo đ?i ten la t?nh V?nh Binh . T? n?m 1957 , cac qu?n Tra On va C?u Ke cung thu?c v? t?nh V?nh Binh .

Ngay 22 thang 10 n?m 1956 , T?ng th?ng Vi?t Nam C?ng hoa Ngo đinh Di?m ky S?c l?nh 143-NV đ? " thay đ?i đ?a gi?i va ten đo thanh Sai Gon ? Ch? L?n cung cac t?nh va t?nh l? t?i Vi?t Nam". đ?a gi?i va đ?a danh cac t?nh ? mi?n Nam thay đ?i nhi?u, m?t s? t?nh m?i đ??c thanh l?p. Theo S?c l?nh nay, đ?a ph?n Nam Ph?n c?a Vi?t Nam C?ng Hoa g?m đo thanh Sai Gon va 22 t?nh. Luc nay, t?nh Phong Dinh đ??c thanh l?p do đ?i ten t? t?nh C?n Th?. T?nh l? t?nh Phong Dinh đ?t t?i C?n Th? va v?n gi? nguyen ten la "C?n Th?", v? m?t hanh chanh thu?c xa Tan An, qu?n Chau Thanh.

Ngay 23 thang 2 n?m 1957 , d??i th?i vien t?nh tr??ng Phong Dinh la đ? V?n Ch??c, t?nh nay đ??c nh?n l?i qu?n Long M? (g?m c? vung đ?t V? Thanh ) nh? c?. Ngay 24 thang 12 n?m 1961 , tach vung đ?t ? Long M? , V? Thanh sap nh?p vao đ?a ban t?nh Ch??ng Thi?n v?a m?i thanh l?p. Sau đo, cac qu?n, cac t?ng, xa trong t?nh Phong Dinh va t?nh Ch??ng Thi?n đ?u phan chia l?i. Sau n?m 1965 , cac t?ng đ?u b? gi?i th?, cac xa tr?c thu?c qu?n.

Tuy nhien phia chinh quy?n M?t tr?n Dan t?c Gi?i phong Mi?n Nam Vi?t Nam va sau nay la Chinh ph? Cach m?ng lam th?i C?ng hoa Mi?n Nam Vi?t Nam cung v?i Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa khong cong nh?n ten g?i t?nh Phong Dinh ma v?n g?i theo ten c? la t?nh C?n Th?.

Thang 7 n?m 1956 , chinh quy?n Cach m?ng c?ng cho thanh l?p t?nh Tam C?n va đ?n cu?i n?m 1956 c?ng gi?i th? t?nh nay. Luc nay, hai huy?n Tra On va C?u Ke c?ng đ??c đ?a v? t?nh Tam C?n , sang n?m 1957 l?i đ??c phia chinh quy?n Cach m?ng giao v? cho t?nh Tra Vinh . N?m 1957 , huy?n Long M? tr? l?i thu?c t?nh C?n Th?. N?m 1958 - d??i th?i T?nh tr??ng la đ? V?n Ch??c (t? thang 4-1957 đ?n thang 12-1959) , huy?n K? Sach l?i chuy?n v? thu?c t?nh C?n Th?.

N?m 1963 , huy?n Th?t N?t thu?c t?nh An Giang (tr??c n?m 1956 la t?nh Long Xuyen ) l?i đ??c đ?a v? t?nh C?n Th?. Thang 6 n?m 1966 , thanh l?p th? xa V? Thanh tr?c thu?c t?nh C?n Th?. Thang 10 n?m 1966 , huy?n Chau Thanh thu?c t?nh C?n Th? đ??c chia ra thanh hai huy?n la Chau Thanh A va Chau Thanh B. Cu?i 1967 nh?p l?i la Chau Thanh. Sau nhi?u l?n chia tach r?i sap nh?p Chau Thanh Vong Cung vao Chau Thanh A, Chau Thanh B nh?p l?i la huy?n Chau Thanh.

N?m 1969 , tach th? xa C?n Th? kh?i t?nh C?n Th? tr?c thu?c khu Tay Nam B? . N?m 1971 , th? xa C?n Th? tr? l?i thu?c t?nh C?n Th?.

Thang 8 n?m 1972 , Th??ng v? Khu ?y Khu 9 c?a phia chinh quy?n C?ng hoa Mi?n Nam Vi?t Nam va Vi?t Nam Dan ch? C?ng hoa quy?t đ?nh tach th? xa C?n Th? ra kh?i t?nh C?n Th?, hinh thanh thanh ph? C?n Th? tr?c thu?c Khu 9, bao g?m th? xa C?n Th? va 6 xa vung ven thu?c cac huy?n O Mon , Chau Thanh tr??c đo.

Nh? v?y cho đ?n n?m 1976 , t?nh C?n Th? va thanh ph? C?n Th? la hai đ?n v? hanh chinh ngang b?ng nhau. T?nh C?n Th? khi đo bao g?m cac đ?n v? hanh chinh tr?c thu?c: th? xa V? Thanh , huy?n Chau Thanh , huy?n Ph?ng Hi?p , huy?n O Mon , huy?n Long M? , huy?n Th?t N?t va huy?n K? Sach .

Sau ngay 30 thang 4 n?m 1975 , chinh quy?n quan qu?n C?ng hoa mi?n Nam Vi?t Nam luc b?y gi? v?n duy tri hai đ?n v? hanh chinh c?p t?nh ngang b?ng nhau la t?nh C?n Th? va thanh ph? C?n Th? cho đ?n đ?u n?m 1976 . Luc nay, chinh quy?n Cach m?ng c?ng b? danh x?ng "qu?n" co t? th?i Phap thu?c va l?y danh x?ng "huy?n" (qu?n va ph??ng danh cho cac đ?n v? hanh chanh t??ng đ??ng khi đa đo th? hoa).

Ngay 20 thang 9 n?m 1975 , B? Chinh tr? ra Ngh? quy?t s? 245-NQ/TW v? vi?c b? khu, h?p t?nh trong toan qu?c "nh?m xay d?ng cac t?nh thanh nh?ng đ?n v? kinh t?, k? ho?ch va đ?n v? hanh chinh co kh? n?ng gi?i quy?t đ?n m?c cao nh?t nh?ng yeu c?u v? đ?y m?nh s?n xu?t, t? ch?c đ?i s?ng v?t ch?t, v?n hoa c?a nhan dan, v? c?ng c? qu?c phong, b?o v? tr? an, va co kh? n?ng đong gop t?t nh?t vao s? nghi?p chung c?a c? n??c". Theo Ngh? quy?t nay, t?nh V?nh Long , t?nh Tra Vinh , t?nh C?n Th? (ngo?i tr? huy?n Th?t N?t ), t?nh Soc Tr?ng va thanh ph? C?n Th? s? h?p nh?t l?i thanh m?t t?nh, ten g?i t?nh m?i cung v?i n?i đ?t t?nh l? s? do đ?a ph??ng đ? ngh? len.

Nh?ng đ?n ngay 20 thang 12 n?m 1975 , B? Chinh tr? l?i ra Ngh? quy?t s? 19/NQ đi?u ch?nh l?i vi?c h?p nh?t t?nh ? mi?n Nam Vi?t Nam cho sat v?i tinh hinh th?c t?, theo đo t?nh C?n Th? (co c? huy?n Th?t N?t ), t?nh Soc Tr?ng va thanh ph? C?n Th? đ??c ti?n hanh h?p nh?t l?i thanh m?t t?nh.

Giai đo?n 1976-1992 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo Ngh? đ?nh s? 03/Nđ-76 ngay 24 thang 2 n?m 1976 va Quy?t đ?nh s? 17/Qđ-76 ngay 24 thang 3 n?m 1976 , Chinh ph? Vi?t Nam quy?t đ?nh h?p nh?t ba đ?n v? hanh chinh c?p t?nh ngang b?ng nhau la t?nh C?n Th?, t?nh Soc Tr?ng va thanh ph? C?n Th? đ? thanh l?p t?nh m?i co ten la t?nh H?u Giang . T?nh l? t?nh H?u Giang luc đo la thanh ph? C?n Th? , đ?n v? hanh chinh c?p huy?n tr?c thu?c t?nh H?u Giang .

Khi m?i thanh l?p, t?nh H?u Giang g?m co thanh ph? C?n Th? , th? xa Soc Tr?ng , th? xa V? Thanh va 11 huy?n: Th?t N?t , O Mon , Chau Thanh , Ph?ng Hi?p , Long M? , K? Sach , M? Tu , M? Xuyen , Long Phu , Th?nh Tr? , V?nh Chau .

Ngay 15 thang 12 n?m 1977 , H?i đ?ng Chinh ph? ban hanh Quy?t đ?nh s? 330-CP ^[5] v? vi?c h?p nh?t huy?n Long M? va th? xa V? Thanh thu?c t?nh H?u Giang thanh m?t đ?n v? hanh chinh l?y ten la huy?n Long M? thu?c t?nh H?u Giang. Th? xa V? Thanh chuy?n xu?ng thanh th? tr?n V? Thanh thu?c huy?n Long M?, t?nh H?u Giang.

Ngay 26 thang 10 n?m 1981 , H?i đ?ng B? tr??ng c?a ban hanh Quy?t đ?nh s? 119-HđBT ^[6] v? vi?c tach huy?n Long M? thanh hai huy?n Long M? va huy?n M? Thanh thu?c t?nh H?u Giang.

Ngay 6 thang 4 n?m 1982 , H?i đ?ng B? tr??ng c?a ban hanh Quy?t đ?nh s? 64-HđBT ^[7] v? vi?c đ?i ten huy?n M? Thanh thanh huy?n V? Thanh thu?c t?nh H?u Giang.

T? đo cho đ?n cu?i thang 3 n?m 1992 , t?nh H?u Giang c? g?m co thanh ph? C?n Th? , th? xa Soc Tr?ng va 12 huy?n: Th?t N?t , O Mon , Chau Thanh , Ph?ng Hi?p , V? Thanh , Long M? , K? Sach , M? Tu , M? Xuyen , Long Phu , Th?nh Tr? , V?nh Chau .

Ngay 5 thang 5 n?m 1990 , thanh ph? C?n Th? đ??c Trung ??ng cong nh?n la đo th? lo?i 2 tr?c thu?c t?nh.

Ngay 26 thang 12 n?m 1991 , k? h?p th? 10 Qu?c h?i khoa VIII ra ngh? quy?t chia t?nh H?u Giang đ? tai l?p t?nh C?n Th? va t?nh Soc Tr?ng . T?nh C?n Th? g?m thanh ph? C?n Th? va 6 huy?n: Th?t N?t , O Mon , Chau Thanh , Ph?ng Hi?p , V? Thanh , Long M? . T?nh l? đ?t t?i thanh ph? C?n Th?.

Giai đo?n 1992-2003 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?nh C?n Th? chinh th?c đ??c tai l?p va đi vao ho?t đ?ng tr? l?i t? thang 4 n?m 1992 . T?nh C?n Th? luc đo co di?n tich 2.965,36 km², dan s? la 1.832.045 ng??i, bao g?m thanh ph? C?n Th? va 6 huy?n: Chau Thanh , Long M? , O Mon , Ph?ng Hi?p , Th?t N?t , V? Thanh . T?nh l? la thanh ph? C?n Th?.

Ngay 1 thang 7 n?m 1999 , Chinh ph? Vi?t Nam ban hanh Ngh? đ?nh s? 45/1999/Nđ-CP ^[8] v? vi?c thanh l?p th? xa V? Thanh , đ?i ten huy?n V? Thanh thanh huy?n V? Th?y va thanh l?p cac ph??ng, xa, th? tr?n thu?c th? xa V? Thanh va huy?n V? Th?y , t?nh C?n Th?.

Ngay 6 thang 11 n?m 2000 , Chinh ph? Vi?t Nam ban hanh Ngh? đ?nh s? 64/2000/Nđ-CP ^[9] v? vi?c đi?u ch?nh đ?a gi?i hanh chinh huy?n Chau Thanh đ? thanh l?p huy?n Chau Thanh A , t?nh C?n Th?. Theo đo, tai l?p huy?n Chau Thanh A tren c? s? 22.139 ha di?n tich t? nhien va 163.357 nhan kh?u c?a huy?n Chau Thanh.

T? đo cho đ?n cu?i n?m 2003 , t?nh C?n Th? g?m 9 đ?n v? hanh chinh tr?c thu?c: thanh ph? C?n Th? , th? xa V? Thanh , huy?n Chau Thanh , huy?n Chau Thanh A , huy?n Ph?ng Hi?p , huy?n V? Th?y , huy?n Long M? , huy?n O Mon , huy?n Th?t N?t .

Ngay 26 thang 11 n?m 2003 , Qu?c h?i Vi?t Nam thong qua Ngh? quy?t s? 22/2003/QH11 ^[10] v? vi?c chia va đi?u ch?nh đ?a gi?i hanh chinh m?t s? t?nh. Theo đo, chia t?nh C?n Th? thanh thanh ph? C?n Th? tr?c thu?c trung ??ng va t?nh H?u Giang nh? sau:

• Thanh ph? C?n Th? tr?c thu?c trung ??ng co di?n tich t? nhien la 138.959,99 ha va dan s? hi?n t?i la 1.112.121 ng???i, bao g?m: di?n tich va s? dan c?a thanh ph? C?n Th? c?; huy?n O Mon; huy?n Th?t N?t; m?t ph?n c?a huy?n Chau Thanh, bao g?m: th? tr?n Cai R?ng; cac ?p Th?nh M?, Th?nh Hu?, Th?nh Th?ng, Yen H? va 176 ha di?n tich cung v?i 2.216 ng???i c?a ?p Phu Qu?i thu?c xa đong Th?nh; cac ?p Th?nh Hoa, Th?nh H??ng, Th?nh Thu?n, An H?ng, Th?nh Phu, Phu Khanh, Khanh Binh va 254,19 ha di?n tich cung v?i 1.806 ng??i c?a ?p Phu H?ng thu?c xa Phu An; cac ?p Phu Thanh, Phu Th?nh, Phu Thu?n, Phu Thu?n A va 304,61 ha di?n tich cung v?i 1.262 ng??i c?a ?p Phu L?i thu?c xa đong Phu; m?t ph?n c?a huy?n Chau Thanh A, bao g?m: xa Tr???ng Long; xa Nh?n ai; xa Nh?n Ngh?a; ?p Tan Th?nh đong va 84,7 ha di?n tich cung v?i 640 ng??i c?a ?p Tan Th?nh Tay thu?c xa Tan Phu Th?nh.

• T?nh H?u Giang co di?n tich t? nhien la 160.772,49 ha va dan s? hi?n t?i la 766.105 ng??i, bao g?m: di?n tich va s? dan c?a th? xa V? Thanh; huy?n Ph?ng Hi?p; huy?n Long M?; huy?n V? Th?y; ph?n con l?i c?a huy?n Chau Thanh va huy?n Chau Thanh A, tr? ph?n di?n tich va s? dan c?a hai huy?n nay đa đ??c đi?u ch?nh v? thanh ph? C?n Th? tr?c thu?c trung ??ng quy đ?nh nh? tren. T?nh l? t?nh H?u Giang đ?t t?i th? xa V? Thanh.

Nh? v?y, t?nh C?n Th? chinh th?c b? gi?i th? k? t? ngay 1 thang 1 n?m 2004 .

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• L?ch s? hinh thanh thanh ph? C?n Th? L?u tr? 2013-07-25 t?i Wayback Machine . Ngu?n: S? Giao d?c va đao t?o TP. C?n Th? (d?n l?i t? C?ng thong tin đi?n t? thanh Ph? C?n Th?).