C? c?a Pattani Raya, m?t bi?u t??ng c?a ch? ngh?a ly khai Pattani
B?o lo?n mi?n Nam Thai Lan
la m?t chi?n d?ch ly khai t?p trung ?
vung Pattani
, 3 t?nh mi?n nam c?a
Thai Lan
v?i b?o lo?n lien t?c lan sang cac t?nh lan c?n va đe d?a lan đ?n th? đo
Bangkok
. M?t lo?t cac xung đ?t đa d?n đ?n cai ch?t c?a 1200 ng??i trong th?p k? qua, v?i h?n 1000 ng??i ch?t k? t? khi b?o lo?n n? ra thang 1 n?m 2004. Vung b?o lo?n la n?i đa s? c? dan l?i la thi?u s?
H?i giao
tren m?t đ?t n??c
Ph?t giao
, cac v? b?o đ?ng r? qua m?t b??c ngo?t m?i đang ng?i h?n vi lien can tr?c ti?p đ?n ton giao. Ng??i H?i Giao n?i đay v?n th??ng than phi?n la b? chinh ph? trung ??ng k? th?. Ch? trong thang 1 n?m 2004, lien ti?p 5
tu s?
Ph?t giao t?i n?i nay b? k? l? dung dao t?n cong m?t cach da man trong 4 v? khac nhau. Ba v? ? t?nh
Yala
va 1 v? ? t?nh
Narathiwat
, 3 tu s? thi?t m?ng, trong đo co m?t ng??i ch? m?i 13 tu?i. Nh?ng ng??i con l?i b? th??ng n?ng. H? đ?u b? t?n cong trong luc đang đi kh?t th?c theo truy?n th?ng c?a cac nha s? Thai Lan. Theo cac nha quan sat, cac v? t?n cong vao cac tu s? Ph?t giao r?t hi?m th?y t?i x? chua vang, m?t qu?c gia co h?n 90% dan chung theo đ?o Ph?t.
Tinh đ?n thang 8/2009, co h?n 3.700 ng??i thi?t m?ng t?i ba t?nh c?c Nam Thai Lan -
Narathiwat
,
Pattani
va
Yala
- k? t? khi cu?c chi?n tranh du kich đoi ly khai b?c phat tr? l?i vao thang 1/1960. S? hi?n di?n đong đ?o c?a l?c l??ng an ninh khong ng?n ch?n đ??c tinh tr?ng b?o đ?ng gay t?n th?t sinh m?ng cho c? phia ng??i theo Ph?t giao l?n H?i giao. Phi?n quan t?n cong thanh ph?n cong ch?c, nh?ng ng??i h?p tac v?i chinh quy?n, binh s?, c?nh sat va thanh ph?n m?t bao vien. H? c?ng t?n cong vao th??ng dan đ? c?ng đ?ng ng??i theo Ph?t giao ph?i ho?ng s? r?i kh?i khu v?c nay. Khu v?c ba t?nh c?c Nam Thai Lan t?ng la m?t ti?u v??ng qu?c H?i giao cho đ?n khi b? chinh ph? Thai sap nh?p vao đ?u
th? k? 20
.
T?i mi?n Nam n??c Thai, n?i đa s? dan chung theo đ?o H?i, đay la l?n đ?u tien t? nhi?u n?m m?i xu?t hi?n nh?ng hanh vi b?o đ?ng nh? v?y. Trong thang Gieng 2004, tinh hinh khu v?c mi?n Nam Thai Lan c?ng th?ng h?n len sau m?t lo?t nh?ng v? t?n cong vao cac c? s? la bi?u t??ng c?a chinh quy?n trung ??ng nh? tr??ng cong, đ?n bot c?nh sat, th?m chi c? doanh tr?i quan đ?i. Trong b?i c?nh đo, cac s? ki?n lien ti?p nh?m vao tu s? Ph?t giao t?i vung đong dan H?i Giao nay đa khi?n gi?i quan sat lo ng?i la tinh th?n h?n thu ton giao co th? b? kich đ?ng them khi?n cho tinh hinh t?i mi?n Nam Thai Lan them b?t ?n đ?nh. Tinh tr?ng ma ng??i theo đ?o H?i ? mi?n Nam Thai Lan cho la b? phan bi?t đ?i x? la m?t nhan t? thu?n l?i cho vi?c kich đ?ng thu h?n đo. T?i khu v?c nay, nh?ng ng??i theo đ?o Ph?t ch? la thi?u s?, nh?ng h? th??ng la nh?ng thanh ph?n giau co h?n la đa s? ng??i theo đ?o H?i.
M?t khac, c?ng đ?ng H?i Giao ? mi?n Nam Thai Lan l?i la ng??i g?c
Ma Lai
, trong luc ng??i theo Ph?t giao th??ng la ng??i g?c Thai. Do đo, nh?ng ng??i Thai đ?o Ph?t b? nh?ng ng??i H?i Giao t?i ch? coi la ng??i t? n?i khac t?i. Sau cung, đa s? nh?ng ch?c v? quan tr?ng trong gu?ng may hanh chanh va c?nh sat t?i mi?n Nam Thai Lan l?i đ??c giao cho ng??i theo đ?o Ph?t. Hi?n t??ng nay l?i cang t?o them tam ly b?t man trong đa s? c? dan la ng??i H?i Giao.
Chinh quy?n Bangkok vao ngay 24/1, 2004 quy trach nhi?m cac v? b?o đ?ng nh?m vao cac tu s? Ph?t giao cho cac thanh ph?n H?i Giao đoi ly khai. Theo
Th? t??ng Thai Lan
Thaksin Shinawatra
, d?ng tam c?a nh?ng k? sat nhan la mu?n t?o ra xung đ?t ton giao. Cu?c đi?u tra tim ki?m th? ph?m đ??c rao ri?t xuc ti?n.
Tuy nhien, đ?i v?i nhi?u nha phan tich, v?i cac v? b?o đ?ng luc đo đang gia t?ng tr? l?i va b?t đ?u nhi?m mau s?c ton giao, chinh quy?n Bangkok s? ph?i xem xet l?i chinh sach c?a h? đ?i v?i thi?u s? H?i Giao t?i Thai Lan nh?m gi?i t?a tam ly b?t binh trong c?ng đ?ng nay v?n la moi tr??ng d?n đ?n b?o đ?ng.
Thang 7/2005, Th? t??ng Thaksin Shinawatra nh?n them nhi?u quy?n l?c m?i đ? x? ly v?i cu?c b?o lo?n. Thang 9/2006, T? l?nh quan đ?i
Sonthi Boonyaratkalin
đ??c t?ng c??ng quy?n l?c thi hanh đ? ch?ng l?i cac cu?c b?o lo?n.
[4]
Ngay 19/9, Sonthi va quan đ?i Thai Lan
đa l?t đ? Thaksin
. B?t ch?p cac thai đ? hoa gi?i t? h?i đ?ng t? v?n, b?o lo?n v?n ti?p t?c leo thang.
Ngay 26 thang 10 n?m 2009, hai
Ph?t t?
trong m?t ngoi lang, tu?i 19 va 46, b? gi?t trong m?t cu?c b?n len ? t?nh
Pattani
vao bu?i tr?a. Cac hung th? la b?n ng??i tinh nghi phi?n quan đi tren hai xe g?n may. C?ng t?i Pattani, m?t phi?n quan 29 tu?i va m?t c?nh sat bien phong thi?t m?ng trong cu?c ch?m sung vao bu?i t?i, co m?t c?nh sat vien khac c?ng b? th??ng. Trong m?t v? n? sung khac trong t?nh, m?t dan lang g?c H?i giao, 23 tu?i, b? k? l? m?t, tinh nghi la phi?n quan, b?n ch?t khi đang ch?y xe g?n may.
Ngay 10 thang 1 n?m 2013, T?ng th? ky H?i đ?ng An Ninh Qu?c gia Thai Lan, Trung t??ng
Paradorn Pattathabutr
noi r?ng
Malaysia
?ng h? n? l?c c?a
chinh ph? Thai Lan
nh?m ch?m d?t tinh tr?ng b?o đ?ng, đ?ng th?i s?n sang tr? giup trong vai tro trung gian n?u đ??c yeu c?u, khi thap tung Pho Th? t??ng
Chalerm Yoobamrung
trong chuy?n vi?ng th?m Malaysia.
[5]
Phia Malaysia t?ng h? tr? Philippines trong cu?c th??ng th?o v?i thanh ph?n H?i Giao ly khai va cho bi?t s? ?ng d?ng mo hinh nay vao tr??ng h?p Thai Lan.
Ngay 28 thang 3 n?m 2013, Chinh ph? Thai Lan m? phien h?p chinh th?c đ?u tien v?i đ?i di?n c?a nhom n?i d?y
M?t Tr?n Cach m?ng Dan D?c
(Barisan Revolusi Nasional, BRN) nh?m th??ng thuy?t hoa binh, trong khi co v? n? bom ? khu v?c phia Nam lam thi?t m?ng ba linh đ?a ph??ng quan. Cu?c th?o lu?n chu tr?ng vao cach lam sao đ? gi?m b?t đ? mau.
[6]
Chinh ph? Thai Lan c?ng loan bao m?t v? n? bom vao sang ngay 28 thang Ba, lam thi?t m?ng ba linh đ?a ph??ng quan va cho r?ng đay la hanh đ?ng nh?m pha ho?i cu?c hoa đam. Co n?m linh đ?a ph??ng quan khac c?ng b? th??ng trong v? n? bom nh?m vao m?t toan tu?n ti?u trong t?nh Narathiwat.
[6]