đi?n Ki?n Trung
(
ch? Nho
: 建中) la m?t
cung đi?n
c?a
nha Nguy?n
trong
T? C?m thanh (Hu?)
đ??c vua
Kh?i đ?nh
cho xay vao n?m 1921-1923 cung th?i gian v?i vi?c xay
l?ng
đ? lam n?i sinh ho?t c?a vua trong hoang cung.
đi?n Ki?n trung n?m ? đi?m c?c b?c c?a tr?c
th?n đ?o
xuyen qua trung tam
T? C?m thanh
. Ki?u th?c đi?n la h?p th? phong cach Au chau g?m ki?n truc
Phap
,
ki?n truc Ph?c h?ng
c?a
Y
cung pha them
ki?n truc c? truy?n Vi?t Nam
. M?t ti?n đi?n co trang tri nh?ng m?nh
g?m
s? nhi?u mau.
Tr??c đi?n la
v??n c?nh
, co ba
c?u thang
đ?p
r?ng
d?n len th?m đi?n. T?ng chinh tr? 13 c?a hien: gian gi?a 5 c?a, hai gian ben m?i gian 3 c?a, hai goc đi?n m?i ben hai c?a n?a lam nho ra h?n. T?ng tren la gac, lam cung m?t th? th?c nh? t?ng chinh. Tren cung la mai ngoi co hang lan can trang tri theo phong cach Vi?t Nam.
đi?n Ki?n Trung n?m tren m?nh đ?t sau cu?i c?a T? C?m thanh, ngay phia sau cung Khon Thai. D??i th?i vua
Minh M?ng
, n?i đay co m?t cong trinh mang ten la
l?u Minh Vi?n
(
ch? Han
: 明遠樓; t?n t?i t?
1827
-
1876
). đ?n th?i vua
Duy Tan
, cong trinh đ??c ki?n t?o va mang ten
l?u Du C?u
(
1913
-
1916
). Ki?n Trung la ten đ??c vua
Kh?i đ?nh
đ?t t? n?m
1916
.
N?m
1921
, đi?n Ki?n Trung đ??c vua Kh?i đ?nh xay l?i m?i. đay c?ng la n?i vua
Kh?i đ?nh
b?ng ha vao ngay
6 thang 11
, 1925.
[1]
Sang tri?u vua k? v? la
B?o đ?i
thi tri?u đinh cho tu s?a l?i toa đi?n, tan trang cac ti?n nghi theo th? cach Tay ph??ng, trong đo co xay
bu?ng t?m
. Vua va hoang h?u
Nam Ph??ng
sau đo d?n v? s?ng trong đi?n Ki?n Trung. T?i đi?n nay, Hoang h?u Nam Ph??ng h? sanh
Thai t?
B?o Long
(4-1-1936). Ba ng??i con sau thi sanh ?
đa L?t
(Cong chua Ph??ng Mai 1-8-1937; Cong chua Ph??ng Lien 3-11-1938 va Hoang t? B?o Th?ng 9-12-1943). Rieng
Cong chua
Ph??ng Dung sanh ?
Cung An đ?nh
(5-2-1942)
Ngay
9 thang 3
,
Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n
đ?o chinh chinh quy?n thu?c đ?a
đong Phap
va th?a thu?n trao tr? đ?c l?p cho Vi?t Nam. Hai ngay sau, 11 Thang Ba vua
B?o đ?i
tri?u c? v?n t?i cao c?a Nh?t la
đ?i s?
Yokoyama Masayuki vao đi?n Ki?n Trung đ? tuyen b? n??c Vi?t Nam đ?c l?p, khai sinh
đ? qu?c Vi?t Nam
[2]
Cung đi v?i Yokoyama la
t?ng lanh s?
Konagaya Akira va lanh s? Watanabe Taizo.
[3]
Sang Thang Tam n?m 1945 khi Vi?t Minh đo?t chinh quy?n ?
Ha N?i
thi l?c l??ng Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n đ? ngh? phong th? đi?n Ki?n Trung ch?ng l?i Vi?t Minh nh?ng vua B?o đ?i bac đi vi khong mu?n đ? mau.
[4]
đi?n Ki?n Trung sau đo đa b? pha hu?
Thang Ch?p
n?m
1946
b?i
Vi?t Minh
trong chi?n l??c
tieu th?
khang chi?n,
[5]
ch? con n?n đi?n va hang lan can trong khu v?c T? C?m Thanh.
T? n?m 2013, Trung tam B?o t?n di tich c? đo Hu? đa kh?i đ?ng d? an ph?c h?i đi?n Ki?n Trung, v?i s? h?p tac c?a nhi?u nha nghien c?u v? l?ch s?, v?n hoa va m? thu?t Hu? va s? tham gia c?a Phan vi?n khoa h?c cong ngh? xay d?ng Mi?n Trung.
[6]
D? an ph?c d?ng đi?n Ki?n Trung d? ki?n b?t đ?u n?m 2018 va hoan thanh vao n?m 2020
[7]
tuy nhien đa co m?t s? ph?n bi?n v? vi?c ph?c d?ng sai l?ch v?i b?n g?c
[6]
. Cu?i cung d? an nay đa đ??c kh?i cong vao ngay 16 thang 2 n?m 2019 v?i t?ng kinh phi h?n 123 t? đ?ng d? ki?n hoan t?t vao thang 8 n?m 2023.
[6]
[8]
- ^
“Vua Kh?i đ?nh”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 27 thang 7 n?m 2009
. Truy c?p ngay 17 thang 5 n?m 2008
.
- ^
Nguy?n Ng?c Phach.
Ch? Nho va đ?i s?ng m?i
. Melbourne: H?i Ngo?i, 2004. Trang 525.
- ^
Dommen, Arthur.
The Indochinese Experience of the French and the Americans
. Bloomington, IN: đ?i h?c Indiana Press, 2001. Trang 83
- ^
Dommen, Arthur.
The Indochinese Experience of the French and the Americans
. Bloomington, IN: đ?i h?c Indiana Press, 2001. Trang 108
- ^
Ha Thuc Ky.
S?ng con v?i Dan t?c, h?i ky chinh tr?
. ?: Ph??ng Nghi, 2009. tr 131-2
- ^
a
b
c
ONLINE, TUOI TRE (2 thang 10 n?m 2020).
“đi?n Ki?n Trung b? ph?c h?i sai l?ch?”
.
Tu?i Tr? Online
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2023
.
- ^
“S? ph?c d?ng đi?n Ki?n Trung trong đ?i N?i Hu?”
.
Bao Dan Sinh
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2023
.
- ^
“đi?n Ki?n Trung sau 4 n?m trung tu”
.
vnexpress.net
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2023
.