Bai vi?t nay c?n them chu thich ngu?n g?c đ? ki?m ch?ng thong tin . M?i b?n giup hoan thi?n bai vi?t nay b?ng cach b? sung chu thich t?i cac ngu?n đang tin c?y . Cac n?i dung khong co ngu?n co th? b? nghi ng? va xoa b?.

đ?c C?
Huy?n
Huy?n đ?c C?
Bi?u tr?ng
B?n đ?
Hanh chinh
Qu?c gia	Vi?t Nam
Vung	Tay Nguyen
T?nh	Gia Lai
Huy?n l?	th? tr?n Ch? Ty
Tr? s? UBND	Tr?n H?ng đ?o, th? tr?n Ch? Ty
Phan chia hanh chinh	1 th? tr?n, 9 xa
Thanh l?p	1991
đ?a ly
T?a đ? : 13°48′3″B 107°40′46″đ  /  13,80083°B 107,67944°đ  / 13.80083; 107.67944
B?n đ? huy?n đ?c C? đ?c C? V? tri huy?n đ?c C? tren b?n đ? Vi?t Nam
Di?n tich	724,28 km²
Dan s? (2023)
T?ng c?ng	81.673 ng??i
Thanh th?	14.240 ng??i
Khac
Ma hanh chinh	631 [1]
Bi?n s? xe	81-U1
Website	ducco .gialai .gov .vn
x t s

đ?c C? la m?t huy?n bien gi?i n?m ? phia tay t?nh Gia Lai , Vi?t Nam .

đ?a ly [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Huy?n đ?c C? ? phia tay c?a t?nh Gia Lai, co v? tri đ?a ly:

• Phia đong va phia nam giap huy?n Ch? Prong
• Phia tay giap V??ng qu?c Campuchia v?i đ??ng bien gi?i dai kho?ng 35 km
• Phia b?c giap huy?n Ia Grai .

Huy?n đ?c C? co t?ng di?n tich t? nhien la 724,28 km², dan s? n?m 2023 la 81.673 nhan kh?u.

đi?u ki?n t? nhien [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Huy?n đ?c C? co chi?u dai đ??ng bien gi?i 35 km, tr?i dai tren đ?a ban 3 xa: Ia Dom , Ia Nan va Ia Pnon .

đ?c C? m?t huy?n vung cao, vung sau vung xa, đi?u ki?n đ?a hinh nhi?u đ?i nui, d?n đ?n vi?c đi l?i, giao thong g?p nhi?u kho kh?n, co đ??ng bien gi?i dai kho?ng 50 km.

Huy?n n?m trong vung co đ?c đi?m khi h?u nhi?t đ?i gio mua cao nguyen, trong n?m co hai mua ro r?t: mua m?a(b?t đ?u t? thang 5 đ?n thang 11), mua kho b?t đ?u t? thang 12 đ?n thang 4 n?m sau). Nhi?t đ? binh quan 24°C, đ? ?m trung binh 81%, l??ng m?a trung binh 1500?1600 mm, c? b?n thu?n l?i cho vi?c phat tri?n s?n xu?t nong nghi?p va lam nghi?p.

H? th?ng song su?i tren đ?a ban huy?n co m?t đ? khong cao song phan b? đ?u tren toan vung t? đong sang Tay v?i cac su?i l?n nh? Su?i đoi, Su?i IaKrel va nhi?u su?i nh?,...

H? th?ng đ?t đ? bazan mau m? cung v?i nh?ng đi?u ki?n t? nhien thu?n l?i cho vi?c s?n xu?t nong nghi?p v?i cac lo?i cay cong nghi?p dai ngay nh? ca phe, tieu, đi?u...

Hanh chinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Huy?n đ?c C? co 10 đ?n v? hanh chinh c?p xa tr?c thu?c, bao g?m th? tr?n Ch? Ty (huy?n l?) va 9 xa: Ia Din , Ia Dom , Ia D?k , Ia Kla , Ia Krel , Ia Krieng , Ia Lang , Ia Nan , Ia Pnon .

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tr??c n?m 1945 , vung đ?t đ?c C? ngay nay la đ?a ban c? tru t? lau đ?i c?a ng??i Jrai thu?c nhom Tbo?n.

Ngay 30 thang 10 n?m 1893 , Hi?p ??c Xiem ? Phap đ??c ky k?t, Xiem th?a nh?n quy?n b?o h? c?a Phap tren t? ng?n song Me Kong , Tay Nguyen noi chung, Gia Lai trong đo co đ?c C? noi rieng đ??c Phap sap nh?p vao đ?t H? Lao .

Sau nh??ng b? c?a tri?u đinh nha Nguy?n theo yeu sach c?a Kham s? Trung K? la Bulos? (Boulloche), ngay 16 thang 10 n?m 1898 , Tay Nguyen la vung đ?t thu?c quy?n b?o h? tr?c ti?p c?a th?c dan Phap . C?ng trong n?m nay, toa đ?i ly hanh chinh Kon Tum , bao g?m c? đ?a ph?n Gia Lai đ??c thanh l?p va giao cho linh m?c th?a sai Viallenton (cha Truy?n) cai qu?n. S? ki?n nay đanh d?u vi?c chinh ph?c vung đ?t b?c Tay Nguyen c?a th?c dan Phap coi nh? hoan t?t, c? Tay Nguyen va đ?c C? r?i vao ach đo h? c?a ch? đ? th?c dan.

Ngay 4 thang 7 n?m 1905 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh thanh l?p t?nh t? tr? Plei-Kou-Der , thi đ?a ban huy?n đ?c C? ngay nay thu?c t?nh nay.

Ngay 25 thang 4 n?m 1907 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh xoa t?nh Plei-Kou-Der. đ?t đai c?a đ?c C? thu?c đ?i ly hanh chinh Kon Tum nh?p vao t?nh Binh đ?nh .

Ngay 9 thang 2 n?m 1913 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh s? 214 va 215, th?c dan Phap l?p t?nh Cong Tum (t? đay vi?t la Kon Tum ) thi đ?a ban huy?n đ?c C? ngay nay c?ng thu?c t?nh nay.

Ngay 24 thang 5 n?m 1925 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh thanh l?p đ?i ly hanh chinh Pleiku thu?c t?nh Kon Tum , vung đ?t đ?c C? thu?c đ?i ly hanh chinh Pleiku .

Ngay 24 thang 5 n?m 1932 , Toan quy?n đong D??ng ban hanh Ngh? đ?nh tach m?t ph?n đ?t phia nam t?nh Kon Tum (g?m đ?i ly Pleiku va đ?i ly Cheo Reo ) đ? thanh l?p t?nh Pleiku thi ph?n đ?t c?a đ?c C? ngay nay c?ng thu?c v? t?nh Pleiku .

đ?n tr??c Cach m?ng Thang Tam n?m 1945 , đ?a ban đ?c C? thu?c huy?n Ch? Ty, t?nh Gia Lai .

Ngay 4 thang 6 n?m 1947 , th?c dan Phap đ?i Toa U? Ph? Lien bang s?n c??c thanh Toa ph? trach cac dan t?c s?n c??c mi?n Nam đong D??ng.

Ngay 25 thang 7 n?m 1950 , chinh quy?n bu nhin B?o đ?i ky s?c l?nh s? 3, đ?t cac t?nh đ?k L?k , đ?ng Nai Th??ng , Lam Vien , Pleiku va Kon Tum thanh m?t đ?a ph?n hanh chinh rieng bi?t g?i la Cao nguyen mi?n Nam thu?c Hoang tri?u c??ng th?.

Ngay 21 thang 5 n?m 1951 , B?o đ?i v?i t? cach la Qu?c tr??ng đa ban hanh đ?o d? s? 10, ?n đ?nh quy ch? rieng bi?t cho đ?ng bao cac dan t?c it ng??i Tay Nguyen.

Giai đo?n 1954 ? 1975 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V? phia chinh quy?n Sai Gon, t? n?m 1954 ? 1958 , ph?n l?n vung đ?t nay la đ?c C? thu?c qu?n Pleiku , t?nh Pleiku .

Ngay 25 thang 6 n?m 1958 , B? tr??ng N?i v? Vi?t Nam c?ng hoa ban hanh Ngh? đ?nh s? 340-BNV/HC/Nđ, chia qu?n Pleiku thanh 2 qu?n m?i la L? Trung va Thu?n đ?c thi h?u h?t ph?n đ?t đai c?a huy?n đ?c C? ngay nay thu?c t?ng Plei Brel Dor, qu?n L? Trung.

Ngay 3 thang 2 n?m 1959 , T?ng th?ng Vi?t Nam C?ng hoa ban hanh S?c l?nh s? 33-NV thanh l?p qu?n L? Thanh, tr? s? đ?t t?i xa đ?c H?ng (nay la Ia Krel ) thi vung đ?t nay la đ?c C? thu?c qu?n L? Thanh.

Ngay 22 thang 2 n?m 1966 , Ch? t?ch ?y ban hanh phap Trung ??ng Vi?t Nam c?ng hoa ban hanh Ngh? đ?nh s? 273-Nđ/NV, qu?n L? Thanh đ??c đ?i ten thanh qu?n Thanh An, vung đ?t nay la đ?c C? thu?c qu?n Thanh An cho đ?n n?m 1975 .

V? phia ta, trong khang chi?n ch?ng th?c dan Phap ( 1946 ? 1954 ), cac xa nay thu?c huy?n đ?c C?, n?m phia tay đ??ng 14 đ??c g?i la vung Tay đ??ng 14. đay la m?t khu v?c r?ng l?n bao g?m nhi?u huy?n hi?n nay, la đ?a ban ho?t đ?ng xay d?ng c? s? chinh tr?, phat đ?ng phong trao du kich chi?n tranh, ch?a l?p đ?n v? hanh chinh c?p huy?n. T? n?m 1954 ? 1975 , đ?a ban t?nh đ??c chia lam 9 khu (t??ng đ??ng huy?n), đ?c C? thu?c khu 4, khu 5.

Thang 7 n?m 1960 , t?nh t?nh Pleiku sap nh?p khu 4 va 5 thanh khu 45. Gi?a n?m 1961 , khu 45 l?i tach ra thanh khu 4 va khu 5 nh? c?. Gi?a n?m 1962 , do yeu c?u th?ng nh?t ch? đ?o cong tac dinh đi?n ? khu v?c phia tay, t?nh t?nh Pleiku quy?t đ?nh thanh l?p khu 10 nh?ng đ?n đ?u n?m 1964 thi gi?i th?. Khu 10 đ??c thanh l?p giai đo?n nay co nhi?m v? ch? đ?o cong tac dinh đi?n c?a c? khu 4 va khu 5, khong co đ?a ban rieng.

Sau ngay mi?n Nam hoan toan gi?i phong (1975), ta t? ch?c l?i cac huy?n, khu 4 đ??c đ?i ten thanh huy?n Ch? P?h va la m?t trong m??i huy?n, th? c?a t?nh Gia Lai - Kon Tum ^[2] .

Huy?n đ?c C? đ??c thanh l?p theo Quy?t đ?nh 315-HđBT ngay 15 thang 10 n?m 1991 c?a H?i đ?ng B? tr??ng ^[3] , tren c? s? tach 4 xa: Ia Krel, Ia D?k, Ia Kla, Ia Dom thu?c huy?n Ch? P?h va 4 xa: Ia Pnon, Ia Nan, Ia Lang, Ia Krieng thu?c huy?n Ch? Prong .

Khi m?i thanh l?p, thi huy?n đ?c C? co 8 đ?n v? hanh chinh c?p xa, bao g?m 8 xa: Ia Krel, Ia D?k, Ia Kla, Ia Dom, Ia Pnon, Ia Nan, Ia Lang va Ia Krieng.

Ngay 26 thang 12 n?m 1991 , Ban T? ch?c Chinh ph? ban hanh Quy?t đ?nh s? 691-TCCP ^{[4] [2]} . Theo đo:

• Thanh l?p th? tr?n Ch? Ty tren c? s? đi?u ch?nh m?t ph?n di?n tich va dan s? c?a xa Ia Kla;
• Thanh l?p xa Ia Din tren c? s? đi?u ch?nh m?t ph?n di?n tich va dan s? c?a 2 xa: Ia Krel va Ia Lang.

Huy?n đ?c C? co 10 đ?n v? hanh chinh c?p xa, bao g?m 1 th? tr?n va 9 xa nh? hi?n nay.

Kinh t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ?c C? la m?t huy?n mi?n nui, đa s? dan c? la lao đ?ng ph? thong, lam n??ng r?y ho?c lao đ?ng trong cac nganh ngh? nong, lam nghi?p. Cac hinh th?c tr?ng r?ng,tr?ng cay cong nghi?p kha phat tri?n,cac cay tr?ng ph? bi?n nh? Ca phe, Cao su, H? tieu, Khoai mi, … Ch?n nuoi kem phat tri?n.

T?c đ? t?ng tr??ng kinh t? binh quan hang n?m đ?t 12%; thu nh?p binh quan đ?u ng??i 10,7 tri?u đ?ng/n?m; thu ngan sach binh quan t?ng 27,2%/n?m; t? l? h? ngheo hang n?m gi?m binh quan 5,44%.

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v? đ?c C? .

• Website chinh th?c