đ?o Ascension
(
Ascension Island
) la m?t đ?o nui l?a tach bi?t trong
đ?i Tay D??ng
, cach
xich đ?o
7°56' v? phia nam. No cach b? bi?n chau Phi kho?ng 1.600 kilomet (1.000 mi) va cach b? bi?n
Brasil
ch?ng 2.250 kilomet (1.400 mi), t?c đau đo trong kho?ng gi?a c?a vung bi?n gi?a Nam M? va chau Phi. đay la m?t ph?n c?a
lanh th? h?i ngo?i thu?c Anh
Saint Helena, Ascension va Tristan da Cunha
,
[2]
trong đo đ?o l?n
Saint Helena
n?m cach t?n 1.300 kilomet (800 mi) v? phia đong nam.
Ten đ?o đ??c đ?t theo ten ngay phat hi?n,
Ngay Th?ng thien
(Ascension Day). No t?ng đong vai tro la ch? d?ng chan vao nh?ng ngay nganh hang khong con d?a vao
tau bay
. Vao
Th? chi?n II
, đay la m?t tr?m th?y-khong quan quan tr?ng.
[3]
đ?o Ascension la n?i đong quan c?a
h?i quan Anh
t? 1815 đ?n 1922.
đ?o la n?i đ?t
RAF Ascension Island
(m?t san bay trong
nh?ng tr?m Khong l?c Hoang gia
), m?t tr?m theo doi ten l?a c?a
C? quan v? tr? Chau Au
, m?t đi?m
SIGINT
Anh-M? va m?t tr?m ti?p am
BBC World Service
. đay la n?i gian quan chinh trong cu?c
chi?n tranh Falklands
. đ?o Ascension co m?t trong b?n anten (ba anten con l?i ?
đ?o Kwajalein
,
Diego Garcia
, va
m?i Canaveral
) h? tr? s? v?n hanh c?a
H? th?ng đ?nh v? Toan c?u
(GPS).
Comfortless Cove
đ?o co di?n tich ch?ng 88 km², la m?t đ?nh nui l?a nho len m?t n??c, ch? cach
s?ng nui gi?a đ?i Tay D??ng
100 km (62 mi). đa ph?n đ?t đai la s?n ph?m c?a nui l?a.
[4]
V? đ?a ch?t, đ?o Ascension con tr?: no la đ?nh c?a m?t nui l?a m?i lo len m?t bi?n kho?ng m?t tri?u n?m tr??c. Du ho?t đ?ng nui l?a ch? y?u dinh dang đ?n
ki?n t?o m?ng
s?ng nui gi?a đ?i Tay D??ng
80 km v? phia tay, đ?o Ascension c?ng cho th?y nh?ng đ?c đi?m lien quan đ?n ho?t đ?ng nui l?a
đi?m nong
. đi?u nay co v? la k?t qu? c?a m?t
chum manti
nh? h?n ban đ?u hinh thanh d??i s?ng nui, tr??c khi
m?ng chau Phi
, cung v?i s?ng nui, d?t v? phia tay ? đ? l?i chum manti t?i v? tri hi?n nay.
[5]
L?n phun trao g?n nh?t co l? di?n ra vao th? k? XVI. Do ch? m?i tr?i len, đ?t ? đay ch? y?u la
clinker
(s?n ph?m c?a lo?i dung nham
?a??
).
[6]
đ?o Ascension co
khi h?u hoang m?c nong
(
BWh
, theo
phan lo?i khi h?u Koppen
). Nhi?t đ? ven bi?n trung binh t?, va t? 5 đ?n 6 °C (9 to 11 °F) mat h?n ? đi?m cao nh?t. Tr?i co th? đ? m?a b?t ki luc nao, song th??ng n?ng h?t h?n vao thang 6-9. Du n?m trong vung nhi?t đ?i, l??ng m?a h?ng n?m r?t th?p. Nguyen nhan c?a đi?u nay co l? la do nhi?t đ? th?p c?a vung n??c xung quanh, b?i
h?i l?u Benguela
va
h?i l?u Nam Xich đ?o
ch?y v? phia b?c t? vung bi?n tay Phi. Nh?ng dong bi?n nay mang đ?n hi?u ?ng lam l?nh cho Nam đ?i Tay D??ng. L?c xoay nhi?t đ?i it khi di?n ra.
[7]
[8]
[9]
D? li?u khi h?u c?a Georgetown, Ascension Island
|
Thang
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
N?m
|
Cao k? l?c °C (°F)
|
31.7
|
31.7
|
31.7
|
32.2
|
31.7
|
30.6
|
30.6
|
28.9
|
28.9
|
28.9
|
30.0
|
30.6
|
32,2
|
Trung binh cao °C (°F)
|
28.3
|
29.4
|
30.0
|
30.0
|
28.9
|
27.8
|
27.2
|
26.1
|
26.1
|
26.1
|
26.7
|
27.2
|
27,8
|
Trung binh th?p, °C (°F)
|
22.8
|
23.9
|
24.4
|
24.4
|
23.9
|
22.8
|
22.2
|
21.1
|
21.1
|
21.1
|
22.2
|
22.6
|
22,7
|
Th?p k? l?c, °C (°F)
|
18.9
|
20.0
|
21.1
|
20.6
|
19.4
|
19.4
|
19.4
|
18.3
|
17.2
|
18.3
|
17.8
|
17.8
|
17,2
|
Giang th?y
mm (inch)
|
8
(0.31)
|
10
(0.39)
|
38
(1.5)
|
30
(1.18)
|
10
(0.39)
|
15
(0.59)
|
13
(0.51)
|
10
(0.39)
|
10
(0.39)
|
13
(0.51)
|
8
(0.31)
|
8
(0.31)
|
173
(6,81)
|
%
đ? ?m
|
74
|
73
|
73
|
73
|
70
|
69
|
69
|
70
|
73
|
73
|
72
|
73
|
71,8
|
S? ngay giang th?y
TB
(≥ 0.3 mm)
|
7
|
5
|
7
|
8
|
6
|
8
|
7
|
8
|
10
|
12
|
8
|
8
|
94
|
S? gi? n?ng trung binh hang thang
|
229
|
224
|
276
|
267
|
264
|
260
|
239
|
217
|
165
|
161
|
159
|
198
|
2.659
|
Ngu?n #1:
Deutscher Wetterdienst
[10]
|
Ngu?n #2:
Danish Meteorological Institute
[11]
|