Am ng?c c?ng hay am vom la ph? am đ??c phat tri?n khi than l??i nang len va đ??c đ?t tren ng?c c?ng . Nh?ng ph? am đ??c phat am b?ng cach u?n b?t đ?u l??i va đ?t tren ng?c c?ng đ??c g?i la am qu?t l??i .

đ?c tr?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ph? am vom ph? bi?n nh?t la am ti?p c?n [j] . Am m?i [?] c?ng ph? bi?n, va 35% c?a cac th? ti?ng tren th? gi?i s? d?ng no. ^[1] Trong đa s? nh?ng ngon ng? đo thi am t?c t??ng đ??ng khong ph?i la am t?c vom [c] ma la am t?c sat [t??] . Ch? co m?t s? nh? ngon ng? ? b?c A-Au, t?i chau M? va ? Trung Phi co t??ng ph?n gi?a am t?c vom va am t?c xat sau chan r?ng — nh? ti?ng Hunggari , Sec , Latvia , Macedonia , Slovak , Th? Nh? K? , Albania .

Ph? am co v? tri phat am chinh khac v? tri vom co th? b? vom hoa ? co ngh?a la l??i đ??c nang len h??ng đ?n vom c?ng khi phat am ph? am đo. Vi d?, am [?] trong ti?ng Anh (binh th??ng vi?t sh ) co thanh ph?n vom, nh?ng cach phat am chinh la b?ng l??i tren l?i tren. (Cach phat am nay đ??c g?i la v? tri sau chan r?ng .)

Trong ng? am h?c , nh?ng ph? am chan r?ng-vom (nh? [? ?] ) va sau chan r?ng (nh? [? ?] ) nhi?u khi đ??c t?p h?p cung v?i nh?ng ph? am vom, vi co it th? ti?ng lam t??ng ph?n gi?a nh?ng ph? am nay v?i ph? am vom. Nhi?u khi nh?ng ph? am chan r?ng ho?c r?ng vom hoa c?ng đ??c phan tich nh? v?y.

S? khac bi?t v?i ph? am vom hoa va ph? am kep [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Co th? phan bi?t gi?a ph? am vom, ph? am vom hoa, va ph? am kep g?m ph? am nao đo cung v?i am ti?p c?n vom [j] . Nh?ng ph? am vom co v? tri phat am chinh la vom mi?ng c?ng, con nh?ng ph? am vom hoa co v? tri phat am chinh ? ch? khac cung v?i v? tri phat am ph? h??ng đ?n vom mi?ng c?ng. C? hai lo?i nay la am v? đ?n, con ph? am kep g?m am [j] la thanh ph?n th? hai la am v? đoi.

Ti?ng Ireland co t??ng qu?n am m?i vom /?/ v?i am m?i chan r?ng vom hoa /n?/ . Ti?ng Tay Ban Nha phan bi?t ph? am vom va s? lien ti?p c?a ph? am chan r?ng v?i am ti?p c?n vom:

• unon /u??on/ "mong tay l?n"

union /u?njon/ "lien minh, đoan k?t"

Tuy nhien, nh?ng ngon ng? co s? lien ti?p c?a ph? am c?ng /j/ ma khong co ph? am vom hay ph? am vom hoa (nh? ti?ng Anh ) nhi?u khi s? phat am s? lien ti?p đo thanh m?t am vom hay vom hoa.

Trong B?ng m?u t? ng? am qu?c t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong b?ng d??i đay co nh?ng m?u t? ph? am vom c?a B?ng m?u t? ng? am qu?c t? :

IPA	Ten	Vi d?
		Ngon ng?	Chinh t?	IPA	Ngh?a
	am m?i vom	Vi?t	nh a	[ ? aː]	nha
	am t?c vom vo thanh	Vi?t (mi?n Nam)	ch ?	[ c i????]	ch?
	am t?c vom h?u thanh	Latvia	? imene	[ ? imene]	gia đinh
	am xat vom vo thanh	đ?c	ni ch t	[n? c t]	khong
	am xat vom h?u thanh	Tay Ban Nha	ra y o	[?ra ? o]	tia
	am ti?p c?n vom	Vi?t (mi?n nam)	d a	[ j aː?]	da
	am ti?p c?n c?nh vom	Y	gl i	[ ? i]	( m?o t? gi?ng đ?c s? nhi?u)
	am hut vao vom h?u thanh	Swahili	hu j ambo	[hu ? ambo]	xin chao
	am mut vom	N?ng	? oo	[ ? oo]	đan ong , nam

Xem ti?p [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• Ph? am

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]