한국   대만   중국   일본 
Virus (may tinh) ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Virus (may tinh)

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
?nh ch?p giao di?n ph?n m?m di?t virus co ten FireLion- FastHelper

Trong khoa h?c may tinh vi?n thong , virus may tinh hay virus tin h?c (th??ng đ??c ng??i s? d?ng g?i t?t la virus ) la nh?ng đo?n ma ch??ng trinh đ??c thi?t k? đ? th?c hi?n t?i thi?u la 2 vi?c:

  1. T? xen vao ho?t đ?ng hi?n hanh c?a may tinh m?t cach h?p l?, đ? th?c hi?n t? nhan b?n va nh?ng cong vi?c theo ch? y c?a l?p trinh vien . Sau khi k?t thuc th?c thi ma virus thi đi?u khi?n đ??c tr? cho trinh đang th?c thi ma may khong b? "treo", tr? tr??ng h?p virus c? y treo may.
  2. T? sao chep chinh no, t?c t? nhan b?n, m?t cach h?p l? lay nhi?m vao nh?ng t?p tin (file) hay cac vung xac đ?nh (boot, FAT sector) ? cac thi?t b? l?u tr? nh? đ?a c?ng , đ?a m?m , thi?t b? nh? flash (ph? bi?n la USB )... th?m chi c? EPROM chinh c?a may.

Tr??c đay, virus th??ng đ??c vi?t b?i m?t s? ng??i am hi?u v? l?p trinh mu?n ch?ng t? kh? n?ng c?a minh nen th??ng virus co cac hanh đ?ng nh?: cho 1 ch??ng trinh khong ho?t đ?ng đung, xoa d? li?u , lam h?ng ? c?ng ... ho?c gay ra nh?ng tro đua kho ch?u.

Nh?ng virus m?i đ??c vi?t trong th?i gian g?n đay khong con th?c hi?n cac tro đua hay s? pha ho?i đ?i v?i may tinh c?a n?n nhan b? lay nhi?m n?a, ma đa ph?n h??ng đ?n vi?c l?y c?p cac thong tin ca nhan nh?y c?m (cac ma s? th? tin d?ng ) m? c?a sau cho tin t?c đ?t nh?p chi?m quy?n đi?u khi?n ho?c cac hanh đ?ng khac nh?m co l?i cho ng??i phat tan virus.

Chi?m tren 90% s? virus đa đ??c phat hi?n la nh?m vao h? th?ng s? d?ng h? đi?u hanh h? Windows ch? đ?n gi?n b?i h? đi?u hanh nay đ??c s? d?ng nhi?u nh?t tren th? gi?i . Do tinh thong d?ng c?a Windows nen cac tin t?c th??ng t?p trung h??ng vao chung nhi?u h?n la cac h? đi?u hanh khac. C?ng co quan đi?m cho r?ng Windows co tinh b?o m?t khong t?t b?ng cac h? đi?u hanh khac (nh? Linux ) nen co nhi?u virus h?n, tuy nhien n?u cac h? đi?u hanh khac c?ng thong d?ng nh? Windows ho?c th? ph?n cac h? đi?u hanh ngang b?ng nhau thi c?ng l??ng virus xu?t hi?n co l? c?ng t??ng đ??ng nhau. Ngoai ra hi?n nay virus may tinh khong ch? xu?t hi?n tren cac may tinh h? đi?u hanh Windows noi rieng va toan b? cac may tinh thu?c t?t c? cac h? đi?u hanh noi chung ma no con xu?t hi?n tren c? cac đi?n tho?i di đ?ng thu?c cac h? đi?u hanh Android va IOS (v?i t? l? th?p h?n vi IOS co đ? b?o m?t cao h?n).

Cach th?c ho?t đ?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Vi?t virus va ch?ng virus t?ng c??ng b?o m?t la cu?c đ?u tranh ph?c t?p va t?n kem gi?a 2 gi?i l?p trinh . Tuy nhien cach th?c ho?t đ?ng c?a virus thi co th? đ??c di?n gi?i khai quat nh? sau [1] .

Cac may tinh ho?t đ?ng b?ng cac ch? th? (hay l?nh, instruction) ? d?ng ma may theo trinh t? h?p ly đ? th?c thi 1 cong vi?c (task) nao đo. Ma may la day s? nh? phan va vi?c l?p trinh (hay th?o ch??ng) tr?c ti?p ma may r?t nh?c đ?u, nen gi?i đi?n toan thi?t k? ra cac ngon ng? l?p trinh (nh? C , C++ , Java ...) đ? ng??i l?p trinh ?ng d?ng th?o ch??ng b?ng nh?ng ky hi?u va ten g?i d? nh?, sau đo d?ch sang ma may đ? may thi hanh. N?u l?p trinh khong h?p ly thi may b? treo, khong lam đ??c gi.

K? thu?t l?p trinh d?n đ?n nh?ng cong vi?c xac đ?nh đ??c l?p l?i nhi?u l?n th??ng đ??c t? ch?c thanh module rieng g?i la "trinh con", trong ngon ng? l?p trinh g?i la routine hay subroutine , va khi c?n th?c hi?n cong vi?c v?n ?n đ?nh cho routine đo thi trinh đang ch?y th?c hi?n l?nh g?i (call) đ?n routine đo đ? th?c thi. L?nh call co tham s? la đ?a ch? routine trong b? nh? , khi th?c thi l?nh call thi chuy?n đ?a ch? nay vao con tr? l?nh c?a CPU va trao quy?n ch?y cho routine đo. C?u truc routine co đi?m vao (entry) la n?i b?t đ?u, va đi?m ra (exit) tr? l?i đi?u khi?n cho trinh g?i (caller) sau khi hoan t?t cong vi?c.

Virus đ??c vi?t ra la d?ng 1 routine , th?c hi?n s?a tham s? đ?a ch? c?a m?t s? l?nh call tr? đ?n đ?a ch? c?a no, va k?t thuc virus thi chuy?n đi?u khi?n đ?n routine v?n đ??c g?i c?a trinh. Nh?ng gi virus lam thi goi trong day ma l?nh virus, trong đo co k? n?ng t? sao lay nhi?m, va tuy thu?c trinh đ? ng??i vi?t virus.

S? t??ng t? c?a ma trinh v?i ma DNA sinh h?c , va ho?t đ?ng c?a virus tin h?c , d?n đ?n ten g?i " virus ". D?u v?y s? khac nhau c?n b?n, la virus sinh h?c phat tac ngay va đ?ng th?i trong t? bao , con virus tin h?c ch? phat tac khi đ??c g?i v?i t? cach ma l?nh. N?u n?p virus tin h?c v?i t? cach d? li?u (data) vao b? nh? đ? xem (dump) thi no khong lam đ??c gi c?. No cho th?y vai tro c?nh giac khi click vao file co virus (t?c la co th? view, edit, delete... nh?ng đ?ng double click ).

Trong thi?t k? cac may tinh đ?a ch? cac routine c? b?n đ??c b? tri nh? sau:

  1. đ?a ch? cac routine c?a may ch?a trong BIOS thi sau kh?i đ?ng đ??c đ?t trong b? nh? ? n?i g?i la "b?ng đ?a ch? Interrupt".
  2. Kh?i đ?ng c?a ? đ?a (m?m, c?ng, USB...) đ??c đ?t ? boot sector , con đ?a ch? file trong ? đ?a đ?t ? b?ng FAT c?a đ?a.

Virus l?c l?i cac b?ng nay đ? tim cach tham nh?p thich h?p. Tr??c đay cac virus th??ng ng?n, co th? g?n them vao t?p ma. Ngay nay virus co th? l?u tr? ph?n than ? d?ng file rieng va ?n d?u đau đo trong đ?a ho?c tren m?ng , va n?i dung file nay co th? la d?ng macro ho?c html. Cac h? đi?u hanh đa t?ng c??ng b?o m?t nh?ng đi?m d? b? t?n cong. Vi th? virus ph?i c? tim cac l? h?ng b?o m?t đ? xam nh?p, va vi?c tim ra l? h?ng đoi h?i kh? n?ng phan tich ma l?nh ph?c t?p h?n. M?t s? virus thi xu?t hi?n ? d?ng ch??ng trinh t? l?p, th?c ch?t la ph?n m?m pha ho?i , va th?c hi?n đanh l?a b?ng cach hi?n ra la 1 bi?u t??ng ( icon ) hay đ??ng link đ? ng??i thi?u c?nh giac click vao đo [1] .

L?ch s? c?a virus [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Co nhi?u quan ni?m khac nhau v? l?ch s? c?a virus đi?n toan. ? đay ch? neu r?t v?n t?t khai quat nh?ng đi?m chung nh?t, qua đo, chung ta co th? hi?u chi ti?t h?n v? cac lo?i virus:

Cac khai ni?m co lien quan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ph?n m?m ac tinh ( malware ) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

(ch? ghep c?a malicious va software ) ch? chung cac ph?n m?m co tinh n?ng gay h?i nh? virus, worm va Trojan horse...

Sau may tinh ( worm ) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La cac ch??ng trinh c?ng co kh? n?ng t? nhan b?n t? tim cach lan truy?n qua h? th?ng m?ng (th??ng la qua h? th?ng th? đi?n t? ). đi?m c?n l?u y ? đay, ngoai gay tac h?i cho may b? nhi?m, nhi?m v? chinh c?a worm la pha cac m?ng ( network ) thong tin chia s?, lam gi?m kh? n?ng ho?t đ?ng hay ngay c? h?y ho?i cac m?ng nay. Nhi?u nha phan tich cho r?ng worm khac v?i virus, h? nh?n m?nh vao đ?c tinh pha ho?i m?ng nh?ng ? đay worm đ??c cho la m?t lo?i virus đ?c bi?t.

Worm n?i ti?ng nh?t đ??c t?o b?i Robert Morris vao n?m 1988 . No co th? lam h?ng b?t ki h? đi?u hanh UNIX nao tren Internet . Tuy v?y, co l? worm t?n t?i lau nh?t la virus happy99 , hay cac th? h? sau đo c?a no co ten la Trojan . Cac worm nay s? thay đ?i n?i dung t?p wsok32.dll c?a Windows va t? g?i b?n sao c?a chinh chung đi đ?n cac đ?a ch? cho m?i l?n g?i đi?n th? hay message .

Trojan Horse [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la lo?i ch??ng trinh c?ng co tac h?i t??ng t? nh? virus ch? khac la no khong t? nhan b?n ra. Nh? th?, cach lan truy?n duy nh?t la thong qua cac th? day chuy?n. đ? tr? lo?i nay ng??i ch? may ch? vi?c tim ra t?p tin Trojan Horse r?i xoa no đi la xong. Tuy nhien, khong co ngh?a la khong th? co hai con Trojan horse tren cung 1 h? th?ng . Chinh nh?ng k? t?o ra cac ph?n m?m nay s? s? d?ng k? n?ng l?p trinh c?a minh đ? sao l?u th?t nhi?u con tr??c khi phat tan len m?ng. đay c?ng la lo?i virus c?c k? nguy hi?m. No co th? h?y ? c?ng , h?y d? li?u.

Ph?n m?m gian đi?p ( spyware ) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đay la lo?i virus co kh? n?ng tham nh?p tr?c ti?p vao h? đi?u hanh ma khong đ? l?i "di ch?ng". Th??ng m?t s? ch??ng trinh di?t virus co kem trinh di?t spyware nh?ng di?t kha kem đ?i v?i cac đ?t "d?ch".

Ph?n m?m qu?ng cao ( adware ) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lo?i ph?n m?m qu?ng cao , r?t hay co ? trong cac ch??ng trinh cai đ?t t?i t? tren m?ng. M?t s? ph?n m?m vo h?i, nh?ng m?t s? co kh? n?ng hi?n th? thong tin k?t man hinh, c??ng ch? ng??i s? d?ng.

Botnet [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La nh?ng may tinh b? b?t coc va đi?u khi?n b?i ng??i khac thong qua Trojan, virus...

đi?u đ?c bi?t nguy hi?m la cac botnet đ??c ph?i bay t? cac tin t?c khong c?n k? thu?t l?p trinh cao. No đ??c rao ban v?i gia t? 20 USD tr? len cho cac tin t?c. H?u qu? c?a no đ? l?i khong nh?: m?t tai kho?n . N?u lien k?t v?i 1 h? th?ng may tinh l?n, no co th? t?ng ti?n c? 1 doanh nghi?p .

Nhom c?a Sites ? Sun Belt cung v?i đ?i ph?n ?ng nhanh c?a cong ty b?o m?t iDefense Labs đa tim ra 1 botnet ch?y tren n?n web co ten la Metaphisher. Thay cho cach s? d?ng dong l?nh, tin t?c co th? s? d?ng giao di?n đ? h?a , cac bi?u t??ng co th? thay đ?i theo y thich, ch? vi?c d?ch con tr?, nh?n chu?t va t?n cong.

Theo iDefense Labs, cac bot do Metaphisher đi?u khi?n đa lay nhi?m h?n 1 tri?u PC tren toan c?u. Th?m chi trinh đi?u khi?n con ma hoa lien l?c gi?a no va bot "đan em" va chuy?n đi m?i thong tin v? cac PC b? nhi?m cho ng??i ch? bot nh? v? tri đ?a ly , cac b?n va b?o m?t c?a Windows va nh?ng trinh duy?t đang ch?y tren m?i PC.

Nh?ng cong c? t?o bot va đi?u khi?n d? dung tren gop ph?n lam t?ng v?t s? PC b? nhi?m bot đ??c phat hi?n trong th?i gian g?n đay. Thi d?, Jeanson James Ancheta, 21 tu?i, ng??i M? ? bang California, b? tuyen an 57 thang tu vi đa v?n hanh 1 doanh nghi?p "đen" thu l?i b?t chinh d?a vao cac botnet đi?u khi?n 400.000 "thanh vien" va 3 tay đi?u khi?n bot b? b?t mua thu n?m tr??c ? Ha Lan chinh la trung tam "đ?u nao" đi?u khi?n h?n 1,5 tri?u PC!

M?c du đa co lu?t đ? b?t nh?ng t?i ph?m ki?u nay, nh?ng do d? dang co đ??c nh?ng cong c? pha ho?i nen luon co them ng??i m?i gia nh?p hang ng? tin t?c vi ti?n hay vi to mo.

Keylogger [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La ph?n m?m ghi l?i chu?i phim go c?a ng??i dung. No co th? h?u ich cho vi?c tim ngu?n g?c l?i sai trong cac h? th?ng may tinh va đoi khi đ??c dung đ? đo n?ng su?t lam vi?c c?a nhan vien v?n phong . Cac ph?n m?m ki?u nay r?t h?u d?ng cho nganh lu?t phap va tinh bao - vi d?, cung c?p 1 ph??ng ti?n đ? l?y m?t kh?u ho?c cac khoa m?t ma va nh? đo qua m?t đ??c cac thi?t b? an ninh . Tuy nhien, cac ph?n m?m Keylogger đ??c ph? bi?n r?ng rai tren Internet va b?t c? ai c?ng co th? s? d?ng cho m?c đich l?y tr?m m?t kh?u va chia khoa ma hoa.

Phishing [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La 1 ho?t đ?ng ph?m t?i dung cac k? thu?t l?a đ?o. K? l?a đ?o c? g?ng l?a l?y cac thong tin nh?y c?m, ch?ng h?n nh? m?t kh?u va thong tin v? th? tin d?ng , b?ng cach gi? la 1 ng??i ho?c 1 doanh nghi?p đang tin c?y trong 1 giao d?ch đi?n t? . Phishing th??ng đ??c th?c hi?n b?ng cach s? d?ng th? đi?n t? ho?c tin nh?n , đoi khi con s? d?ng c? đi?n tho?i .

Rootkit [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La 1 b? cong c? ph?n m?m danh cho vi?c che gi?u cac ti?n trinh đang ch?y, cac file ho?c d? li?u h? th?ng . Rootkit co ngu?n g?c t? cac ?ng d?ng t??ng đ?i hi?n, nh?ng nh?ng n?m g?n đay, rootkit đa b? s? d?ng ngay cang nhi?u b?i cac ph?n m?m ac tinh , giup k? xam nh?p h? th?ng gi? đ??c đ??ng truy nh?p 1 h? th?ng trong khi tranh b? phat hi?n. Ng??i ta đa bi?t đ?n cac rootkit danh cho nhi?u h? đi?u hanh khac nhau ch?ng h?n Linux , Solaris va m?t s? phien b?n c?a Microsoft Windows . Cac rootkit th??ng s?a đ?i m?t s? ph?n c?a h? đi?u hanh ho?c t? cai đ?t chung thanh cac driver hay cac module trong nhan h? đi?u hanh ( kernel module ).

Khi hay tin CD nh?c c?a Sony cai đ?t rookit đ? gi?u file ch?ng sao chep xu?t hi?n vao thang 11 n?m ngoai, gi?i tin t?c han hoan va nhanh chong khai thac ?ng d?ng c?a Sony . Ph?n m?m c?a Sony gi?u b?t k? file hay ti?n trinh b?t đ?u v?i "$sys$", nh?ng k? vi?t ph?n m?m đ?c h?i đa đ?i ten file đ? l?i d?ng đ?c đi?m nay.

Vao thang 3 , nha s?n xu?t ph?n m?m ch?ng virus ? Tay Ban Nha la Panda Software cho bi?t h? đang tim bi?n th? c?a sau Bagle c?c k? đ?c h?i co trang b? kh? n?ng c?a rootkit. Tr?m tr?ng h?n, t??ng t? nh? cac "nha s?n xu?t" ch??ng trinh botnet, nh?ng k? t?o ph?n m?m rootkit con ban ho?c phat tan mi?n phi cac cong c? , giup nh?ng tay vi?t ph?n m?m đ?c h?i d? dang b? sung ch?c n?ng rootkit cho cac virus c? nh? Bagle hay t?o lo?i m?i.

1 d? an do Microsoft va cac nha nghien c?u c?a đ?i h?c Michigan th?c hi?n đa m? đ??ng cho nghien c?u rootkit, t?o ra 1 ph??ng th?c m?i g?n nh? "đ?t" h? đi?u hanh ch?y tren ph?n m?m co ten SubVirt (ten c?a d? an nghien c?u). H? đi?u hanh v?n lam vi?c binh th??ng, nh?ng "may ?o" đi?u khi?n m?i th? h? đi?u hanh nhin th?y va co th? d? dang gi?u chinh no.

May m?n la k? thu?t nay khong d? th?c hi?n va ng??i dung d? nh?n ra vi lam ch?m h? th?ng va lam thay đ?i nh?ng file nh?t đ?nh. Hi?n gi?, lo?i sieu rootkit nay ch? m?i ? d?ng y t??ng, c?n nhi?u th?i gian tr??c khi tin t?c co th? th?c hi?n ph??ng th?c t?n cong nay.

Ph?n m?m t?ng ti?n ( Ransomware ) [ s?a | s?a ma ngu?n ]

La lo?i ph?n m?m s? d?ng 1 h? th?ng m?t ma đ? ma hoa d? li?u thu?c v? 1 ca nhan va đoi ti?n chu?c thi m?i khoi ph?c l?i.

Backdoor [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Backdoor, ngh?a la "c?a h?u" hay l?i vao phia sau. Trong 1 h? th?ng may tinh , "c?a h?u" la 1 ph??ng phap v??t qua th? t?c ch?ng th?c ng??i dung thong th??ng ho?c đ? gi? đ??ng truy nh?p t? xa t?i 1 may tinh , trong khi c? g?ng khong b? phat hi?n b?i vi?c giam sat thong th??ng. C?a h?u co th? co hinh th?c 1 ch??ng trinh đ??c cai đ?t (vi d? Back Orifice ho?c c?a h?u rookit Sony/BMG rootkit đ??c cai đ?t khi 1 đ?a b?t k? trong s? hang tri?u đ?a CD nh?c c?a Sony đ??c ch?i tren 1 may tinh ch?y Windows ), ho?c co th? la 1 s?a đ?i đ?i v?i 1 ch??ng trinh h?p phap - đo la khi no đi kem v?i Trojan .

Danh sach cac đuoi t?p co kh? n?ng di truy?n va b? lay nhi?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac t?p tin tren h? đi?u hanh Windows mang đuoi m? r?ng sau co nhi?u kh? n?ng b? virus t?n cong (x?p theo th? t? b?ng ch? cai ti?ng Anh ):

  • .bat: Microsoft Batch File (T?p x? ly theo lo nhi?u cau l?nh)
  • .chm: Compressed HTML Help File (T?p tai li?u d??i d?ng nen HTML )
  • .cmd: Command file for Windows NT (T?p th?c thi c?a Windows NT )
  • .com: Command file (program) (T?p th?c thi)
  • .cpl: Control Panel extension (T?p c?a Control Panel )
  • .doc: Microsoft Word (T?p c?a ch??ng trinh Microsoft Word )
  • .exe: Executable File (T?p th?c thi)
  • .hlp: Help file (T?p n?i dung tr? giup ng??i dung)
  • .hta: HTML Application (?ng d?ng HTML )
  • .js: JavaScript File (T?p JavaScript )
  • .jse: JavaScript Encoded Script File (T?p ma hoa JavaScript )
  • .lnk: Shortcut File (T?p đ??ng d?n)
  • .msi: Microsoft Installer File (T?p cai đ?t)
  • .pif: Program Information File (T?p thong tin ch??ng trinh)
  • .reg: Registry File (T?p can thi?p va ch?nh s?a Registry )
  • .scr: Screen Saver (Portable Executable File)
  • .sct: Windows Script Component
  • .shb: Document Shortcut File
  • .shs: Shell Scrap Object
  • .vb: Visual Basic File
  • .vbe: Visual Basic Encoded Script File
  • .vbs: Visual Basic File (T?p đ??c l?p trinh b?i Visual Basic )
  • .wsc: Windows Script Component
  • .wsf: Windows Script File
  • .wsh: Windows Script Host File
  • .{*}: Class ID (CLSID) File Extensions

Cac hinh th?c lay nhi?m c?a virus may tinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Virus lay nhi?m theo cach c? đi?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cach c? đi?n nh?t c?a s? lay nhi?m, banh tr??ng c?a cac loai virus may tinh la thong qua cac thi?t b? l?u tr? di đ?ng : Tr??c đay đ?a m?m va đ?a CD ch?a ch??ng trinh th??ng la ph??ng ti?n b? l?i d?ng nhi?u nh?t đ? phat tan. Ngay nay khi đ?a m?m r?t it đ??c s? d?ng thi ph??ng th?c lay nhi?m nay chuy?n qua cac ? USB , cac đ?a c?ng di đ?ng ho?c cac thi?t b? gi?i tri k? thu?t s?

Virus lay nhi?m qua th? đi?n t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Khi ma th? đi?n t? (email) đ??c s? d?ng r?ng rai tren th? gi?i thi virus chuy?n h??ng sang lay nhi?m thong qua th? đi?n t? thay cho cac cach lay nhi?m truy?n th?ng.

Khi đa lay nhi?m vao may n?n nhan, virus co th? t? tim ra danh sach cac đ?a ch? th? đi?n t? s?n co trong may va no t? đ?ng g?i đi hang lo?t ( mass mail ) cho nh?ng đ?a ch? tim th?y. N?u cac ch? nhan c?a cac may nh?n đ??c th? b? nhi?m virus ma khong b? phat hi?n, ti?p t?c đ? lay nhi?m vao may, virus l?i ti?p t?c tim đ?n cac đ?a ch? va g?i ti?p theo. Chinh vi v?y s? l??ng phat tan co th? t?ng theo c?p s? nha n khi?n cho trong 1 th?i gian ng?n hang hang tri?u may tinh b? lay nhi?m, co th? lam te li?t nhi?u c? quan tren toan th? gi?i trong 1 th?i gian r?t ng?n.

Khi ma cac ph?n m?m qu?n ly th? đi?n t? k?t h?p v?i cac ph?n m?m di?t virus co th? kh?c ph?c hanh đ?ng t? g?i nhan b?n hang lo?t đ? phat tan đ?n cac đ?a ch? khac trong danh b? c?a may n?n nhan thi ch? nhan phat tan virus chuy?n qua hinh th?c t? g?i th? phat tan virus b?ng ngu?n đ?a ch? s?u t?p đ??c tr??c đo.

Ph??ng th?c lay nhi?m qua th? đi?n t? bao g?m:

  • Lay nhi?m vao cac file đinh kem theo th? đi?n t? ( attached mail ). Khi đo ng??i dung s? khong b? nhi?m virus cho t?i khi file đinh kem b? nhi?m virus đ??c kich ho?t (do đ?c đi?m nay cac virus th??ng đ??c "tra hinh" b?i cac tieu đ? h?p d?n nh? sex , th? thao hay qu?ng cao ban ph?n m?m v?i gia vo cung r?).
  • Lay nhi?m do m? 1 lien k?t trong th? đi?n t?. Cac lien k?t trong th? đi?n t? co th? d?n đ?n 1 trang web đ??c cai s?n virus, cach nay th??ng khai thac cac l? h?ng c?a trinh duy?t va h? đi?u hanh . m?t cach khac, lien k?t d?n t?i vi?c th?c thi 1 đo?n ma, va may tinh b? co th? b? lay nhi?m virus.
  • Lay nhi?m ngay khi m? đ? xem th? đi?n t?: Cach nay vo cung nguy hi?m b?i ch?a c?n kich ho?t cac file ho?c m? cac lien k?t, may tinh đa co th? b? lay nhi?m virus. Cach nay th??ng khai thac cac l?i c?a h? đi?u hanh.

Virus lay nhi?m qua m?ng Internet [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo s? phat tri?n r?ng rai c?a Internet tren th? gi?i ma hi?n nay cac hinh th?c lay nhi?m virus qua Internet tr? thanh cac ph??ng th?c chinh c?a virus ngay nay. Co cac hinh th?c lay nhi?m virus va ph?n m?m đ?c h?i thong qua Internet nh? sau:

  • Lay nhi?m thong qua cac file tai li?u, ph?n m?m: La cach lay nhi?m c? đi?n, nh?ng thay th? cac hinh th?c truy?n file theo cach c? đi?n ( đ?a m?m , đ?a USB ...) b?ng cach t?i t? Internet , trao đ?i, thong qua cac ph?n m?m...
  • Lay nhi?m khi đang truy c?p cac trang web đ??c cai đ?t virus (theo cach vo tinh ho?c c? y): Cac trang web co th? co ch?a cac ma hi?m đ?c gay lay nhi?m virus va ph?n m?m đ?c h?i vao may tinh c?a ng??i s? d?ng khi truy c?p vao cac trang web đo.
  • Lay nhi?m virus ho?c chi?m quy?n đi?u khi?n may tinh thong qua cac l?i b?o m?t h? đi?u hanh , ?ng d?ng s?n co tren h? đi?u hanh ho?c ph?n m?m c?a hang th? ba : đi?u nay co th? kho tin đ?i v?i m?t s? ng??i s? d?ng, tuy nhien tin t?c co th? l?i d?ng cac l?i b?o m?t c?a h? đi?u hanh, ph?n m?m s?n co tren h? đi?u hanh (vi d? Windows Media Player ) ho?c l?i b?o m?t c?a cac ph?n m?m c?a hang th? ba (vi d? Acrobat Reader) đ? lay nhi?m virus ho?c chi?m quy?n ki?m soat may tinh n?n nhan khi m? cac file lien k?t v?i cac ph?n m?m nay.

Bi?n th? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

1 hinh th?c trong c? ch? ho?t đ?ng c?a virus la t?o ra cac bi?n th? c?a chung.

Bi?n th? c?a virus la s? thay đ?i ma ngu?n nh?m cac m?c đich tranh s? phat hi?n c?a ph?n m?m di?t virus ho?c lam thay đ?i hanh đ?ng c?a no. M?t s? lo?i virus co th? t? t?o ra cac bi?n th? khac nhau gay kho kh?n cho qua trinh phat hi?n va tieu di?t chung. M?t s? bi?n th? khac xu?t hi?n do sau khi virus b? nh?n d?ng c?a cac ph?n m?m di?t virus , chinh tac gi? ho?c cac tin t?c khac (bi?t đ??c ma c?a chung) đa vi?t l?i, nang c?p ho?c c?i ti?n chung đ? ti?p t?c phat tan.

Virus co kh? n?ng vo hi?u hoa ph?n m?m di?t virus [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t s? virus co kh? n?ng vo hi?u hoa ho?c can thi?p vao h? đi?u hanh lam te li?t cac ph?n m?m di?t virus . Sau hanh đ?ng nay chung m?i ti?n hanh lay nhi?m va ti?p t?c phat tan. M?t s? khac lay nhi?m chinh vao ph?n m?m di?t virus (tuy kho kh?n h?n) ho?c ng?n c?n s? c?p nh?t c?a cac ph?n m?m di?t virus . K? c? cai l?i h? đi?u hanh may tinh va cai di?t sau đo nh?ng đa qua tr?.

Cac cach th?c nay khong qua kho n?u nh? chung n?m ro đ??c c? ch? ho?t đ?ng c?a cac ph?n m?m di?t virus va đ??c lay nhi?m ho?c phat tac tr??c khi h? th?ng kh?i đ?ng cac ph?n m?m nay. Chung c?ng co th? s?a đ?i file host c?a h? đi?u hanh Windows đ? ng??i s? d?ng khong th? truy c?p vao cac website va ph?n m?m di?t virus khong th? lien l?c v?i server c?a minh đ? c?p nh?t.

Cach phong ch?ng virus va ng?n ch?n tac h?i c?a no [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ? khong b? lay nhi?m virus thi gi?i phap tri?t đ? nh?t la ng?n ch?n m?i k?t n?i thong tin vao thi?t b? may tinh bao g?m ng?t k?t n?i m?ng chia s?, khong s? d?ng ? m?m , ? USB ho?c copy b?t k? file nao vao may tinh , đ?c bi?t cac d?ng file co nguy c? cao. đi?u nay th?c s? hi?u qu? khi ma hi?n nay s? t?ng tr??ng s? l??ng virus m?i hang n?m tren th? gi?i r?t l?n.

Tuy nhien, trong th?i đ?i "bung n? thong tin", đa s? m?i ng??i đ?u co nhu c?u truy c?p vao "khong gian s?", khong th? kh?ng đ?nh ch?c ch?n b?o v? an toan 100% cho may tinh tr??c hi?m ho? virus va cac ph?n m?m khong mong mu?n, nh?ng chung ta co th? h?n ch? đ?n t?i đa v?i cac bi?n phap b?o v? d? li?u c?a minh:

S? d?ng ph?n m?m di?t virus [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B?o v? b?ng cach trang b? them m?t ph?n m?m di?t virus co kh? n?ng nh?n bi?t nhi?u lo?i virus may tinh va lien t?c c?p nh?t d? li?u đ? ph?n m?m đo luon nh?n bi?t đ??c cac virus m?i.

Tren th? tr??ng Vi?t Nam hi?n co r?t nhi?u cac ten tu?i ph?n m?m di?t virus nh?:

S? d?ng t??ng l?a ca nhan [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T??ng l?a ca nhan ( Personal Firewall ) khong ph?i m?t cai gi đo qua xa v?i ho?c ch? danh cho cac nha cung c?p d?ch v? Internet (ISP) ma m?i may tinh ca nhan c?ng c?n ph?i s? d?ng t??ng l?a đ? b?o v? tr??c virus va cac ph?n m?m đ?c h?i . Khi s? d?ng t??ng l?a, cac thong tin vao va ra đ?i v?i may tinh đ??c ki?m soat m?t cach vo th?c ho?c co ch? y. N?u 1 ph?n m?m đ?c h?i đa đ??c cai vao may tinh co hanh đ?ng k?t n?i ra Internet thi t??ng l?a co th? c?nh bao giup ng??i s? d?ng lo?i b? ho?c vo hi?u hoa chung. T??ng l?a giup ng?n ch?n cac k?t n?i đ?n khong mong mu?n đ? gi?m nguy c? b? ki?m soat may tinh ngoai y mu?n ho?c cai đ?t vao cac ch??ng trinh đ?c h?i hay virus may tinh.

T??ng l?a đ??c chia hai lo?i:

  • S? d?ng t??ng l?a b?ng ph?n c?ng: N?u ng??i s? d?ng k?t n?i v?i m?ng Internet thong qua 1 modem ho?c 1 card chuyen d?ng co ch?c n?ng nay. Thong th??ng ? ch? đ? m?c đ?nh c?a nha s?n xu?t thi ch?c n?ng "t??ng l?a" b? t?t, ng??i s? d?ng co th? truy c?p vao modem đ? cho phep hi?u l?c (b?t). S? d?ng t??ng l?a b?ng ph?n c?ng khong ph?i tuy?t đ?i an toan b?i chung th??ng ch? ng?n ch?n k?t n?i đ?n trai phep, do đo k?t h?p s? d?ng t??ng l?a b?ng cac ph?n m?m .
  • S? d?ng t??ng l?a b?ng ph?n m?m: Ngay cac h? đi?u hanh h? Windows ngay nay đa đ??c tich h?p s?n tinh n?ng t??ng l?a b?ng ph?n m?m, tuy nhien thong th??ng cac ph?n m?m c?a hang th? ba co th? lam vi?c t?t h?n va tich h?p nhi?u cong c? h?n so v?i t??ng l?a ph?n m?m s?n co c?a Windows. Vi d? b? ph?n m?m ZoneAlarm Security Suite c?a hang ZoneLab la 1 b? cong c? b?o v? h?u hi?u tr??c virus, cac ph?n m?m đ?c h?i , ch?ng spam , va t??ng l?a.

C?p nh?t cac b?n va l?i c?a h? đi?u hanh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

H? đi?u hanh Windows (chi?m đa s?) luon luon b? phat hi?n cac l?i b?o m?t chinh b?i s? thong d?ng c?a no, tin t?c co th? l?i d?ng cac l?i b?o m?t đ? chi?m quy?n đi?u khi?n ho?c phat tan virus va cac ph?n m?m đ?c h?i. Ng??i s? d?ng luon c?n c?p nh?t cac b?n va l?i c?a Windows thong qua trang web Microsoft Update (cho vi?c nang c?p t?t c? cac ph?n m?m c?a hang Microsoft ) ho?c Windows Update (ch? c?p nh?t rieng cho Windows ). Cach t?t nh?t hay đ?t ch? đ? nang c?p (s?a ch?a) t? đ?ng (Automatic Updates) c?a Windows. Tinh n?ng nay ch? h? tr? đ?i v?i cac b?n Windows ma Microsoft nh?n th?y r?ng chung h?p phap.

V?n d?ng kinh nghi?m s? d?ng may tinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cho du s? d?ng t?t c? cac ph?n m?m va ph??ng th?c tren nh?ng may tinh v?n co kh? n?ng b? lay nhi?m virus va cac ph?n m?m đ?c h?i b?i m?u virus m?i ch?a đ??c c?p nh?t k?p th?i đ?i v?i ph?n m?m di?t virus . Ng??i s? d?ng may tinh c?n s? d?ng tri?t đ? cac ch?c n?ng, ?ng d?ng s?n co trong h? đi?u hanh va cac kinh nghi?m khac đ? b?o v? cho h? đi?u hanh va d? li?u c?a minh. M?t s? kinh nghi?m tham kh?o nh? sau:

  • Phat hi?n s? ho?t đ?ng khac th??ng c?a may tinh : đa ph?n ng??i s? d?ng may tinh khong co thoi quen cai đ?t, g? b? ph?n m?m ho?c th??ng xuyen lam h? đi?u hanh thay đ?i - co ngh?a la 1 s? s? d?ng ?n đ?nh - s? nh?n bi?t đ??c s? thay đ?i khac th??ng c?a may tinh. Vi d? đ?n gi?n: Nh?n th?y s? ho?t đ?ng ch?m ch?p c?a may tinh, nh?n th?y cac k?t n?i ra ngoai khac th??ng thong qua t??ng l?a c?a h? đi?u hanh ho?c c?a hang th? ba (thong qua cac thong bao h?i s? cho phep truy c?p ra ngoai ho?c s? ho?t đ?ng khac c?a t??ng l?a). M?i s? ho?t đ?ng khac th??ng nay n?u khong ph?i do ph?n c?ng gay ra thi c?n nghi ng? s? xu?t hi?n c?a virus. Ngay khi co nghi ng?, c?n ki?m tra b?ng cach c?p nh?t d? li?u m?i nh?t cho ph?n m?m di?t virus ho?c th? s? d?ng 1 ph?n m?m di?t virus khac đ? quet toan h? th?ng .
  • Ki?m soat cac ?ng d?ng đang ho?t đ?ng : Ki?m soat s? ho?t đ?ng c?a cac ph?n m?m trong h? th?ng thong qua Task Manager ho?c cac ph?n m?m c?a hang th? ba (ch?ng h?n: ProcessViewer) đ? bi?t 1 phien lam vi?c binh th??ng h? th?ng th??ng n?p cac ?ng d?ng nao, chung chi?m l??ng b? nh? bao nhieu, chi?m CPU bao nhieu, ten file ho?t đ?ng la gi... ngay khi co đi?u b?t th??ng c?a h? th?ng (du ch?a co bi?u hi?n c?a s? nhi?m virus) c?ng co th? co s? nghi ng? va co hanh đ?ng phong ng?a h?p ly. Tuy nhien cach nay đoi h?i 1 s? am hi?u nh?t đ?nh c?a ng??i s? d?ng.
  • Lo?i b? m?t s? tinh n?ng t? đ?ng c?a h? đi?u hanh co th? t?o đi?u ki?n cho s? lay nhi?m virus: Theo m?c đ?nh Windows th??ng cho phep cac tinh n?ng t? ch?y ( autorun ) giup ng??i s? d?ng thu?n ti?n cho vi?c t? đ?ng cai đ?t ph?n m?m khi đ?a đ?a CD ho?c đ?a USB vao h? th?ng. Chinh cac tinh n?ng nay đ??c m?t s? lo?i virus l?i d?ng đ? lay nhi?m ngay khi v?a c?m ? USB ho?c đ?a đ?a CD ph?n m?m vao h? th?ng (m?t vai lo?i virus lan truy?n r?t nhanh trong th?i gian g?n đay thong qua cac ? USB b?ng cach t?o cac file autorun.inf tren ? USB đ? t? ch?y cac virus ngay khi c?m ? USB vao may tinh). C?n lo?i b? tinh n?ng nay b?ng cac ph?n m?m c?a hang th? ba nh? TWEAKUI ho?c s?a đ?i trong Registry.
  • Quet virus tr?c tuy?n : S? d?ng cac trang web cho phep phat hi?n virus tr?c tuy?n.

( Xem them ph?n "Ph?n m?m di?t virus tr?c tuy?n" t?i bai ph?n m?m di?t virus )

B?o v? d? li?u may tinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?u nh? khong ch?c ch?n 100% r?ng co th? khong b? lay nhi?m virus may tinh va cac ph?n m?m hi?m đ?c khac thi b?n nen t? b?o v? s? toan v?n c?a d? li?u c?a minh tr??c khi d? li?u b? h? h?ng do virus (ho?c ngay c? cac nguy c? ti?m tang khac nh? s? h? h?ng c?a cac thi?t b? l?u tr? d? li?u c?a may tinh). Trong ph?m vi v? bai vi?t v? virus may tinh, b?n co th? tham kh?o cac y t??ng chinh nh? sau:

  • Sao l?u d? li?u theo chu k? la bi?n phap đung đ?n nh?t hi?n nay đ? b?o v? d? li?u. B?n co th? th??ng xuyen sao l?u d? li?u theo chu k? đ?n m?t n?i an toan nh?: cac thi?t b? nh? m? r?ng (? USB , ? c?ng di đ?ng , ghi ra đ?a quang ...), hinh th?c nay co th? th?c hi?n theo chu k? hang tu?n ho?c khac h?n tu? theo m?c đ? c?p nh?t, thay đ?i c?a d? li?u c?a b?n.
  • T?o cac d? li?u ph?c h?i cho toan h? th?ng khong d?ng l?i cac ti?n ich s?n co c?a h? đi?u hanh (vi d? System Restore c?a Windows Me , Windows XP ...) ma co th? c?n đ?n cac ph?n m?m c?a hang th? ba , vi d? b?n co th? t?o cac b?n sao l?u h? th?ng b?ng cac ph?n m?m ghost, cac ph?n m?m t?o ?nh ? đ?a ho?c phan vung khac.

Th?c ch?t cac hanh đ?ng tren khong ch?c ch?n la cac d? li?u đ??c sao l?u khong b? lay nhi?m virus, nh?ng n?u co virus thi cac phien b?n c?p nh?t m?i h?n c?a ph?n m?m di?t virus trong t??ng lai co th? lo?i b? đ??c chung.

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b Szor Peter (2005). The art of computer virus research and defense. Upper Saddle River, NJ: Addison-Wesley. p. 43. ISBN 0-321-30454-3 .
  2. ^ Trung tam đi?n toan Peter Norton, sau nay đ??c t?p đoan Symantec mua l?i
  3. ^ VBA la m?t ph?n m?m cong c?, h? tr? t?o cac ?ng d?ng s? d?ng ngon ng? l?p trinh Visual Basic

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Virus_(may_tinh)&oldid=71103294 ”