Quan đ?i Nh?t B?n
hay
Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n
(
日本軍
(Nh?t B?n Quan)
,
Quan đ?i Nh?t B?n
hay
Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n
?
)
la danh x?ng l?c l??ng quan s? h?p thanh c?a
đ? qu?c Nh?t B?n
. Sau khi n?m đ??c quy?n l?c k? t? ngay 3 thang 1 n?m 1868,
[1]
Thien hoang Minh Tr?
đa th?c hi?n hang lo?t
nh?ng c?i cach
, trong đo co vi?c xay d?ng m?t l?c l??ng v? trang chinh quy c?a
đ? qu?c Nh?t B?n
, v?i hai nhanh quan s? đ?c l?p la
L?c quan
va
H?i quan
, đ?u đ?t d??i s? ch? huy t?i cao tren danh ngh?a c?a
Thien hoang
. V?i s?c m?nh quan s? hung m?nh, quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n b??c d?n len đ?a v? ba ch? ? khu v?c chau A - Thai Binh D??ng trong g?n 80 n?m cho đ?n khi s?p đ?, ph?i đ?u hang sau
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
vao n?m 1947 va b? gi?i tan b?i l?c l??ng
đ?ng Minh
. Trong 7 n?m sau đo, Nh?t B?n khong đ??c phep xay d?ng l?c l??ng quan đ?i rieng ma ph?i ch?u s? b?o h? qu?c phong t?
Quan đ?i Hoa K?
. Mai đ?n n?m 1954, Nh?t B?n m?i đ??c xay d?ng m?t l?c l??ng quan s? rieng v?i ten g?i m?i la
L?c l??ng Phong v? Nh?t B?n
v?i 3 nhanh quan ch?ng la
L?c l??ng Phong v? M?t đ?t
,
L?c l??ng Phong v? Bi?n
va
L?c l??ng Phong v? Tren khong
. T?t c? đ??c đ?t d??i quy?n T?ng t? l?nh c?a
T?ng ly đ?i th?n Nh?t B?n
. đay chinh la l?c l??ng v? trang chinh th?c c?a Nh?t B?n cho đ?n th?i đi?m hi?n t?i.
Tuy theo th?i ki, quan đ?i Nh?t B?n đ??c g?i v?i nh?ng danh x?ng khac nhau.
Thong th??ng, danh x?ng
Nh?t B?n Quan
(
日本軍
/
にほんぐん、にっぽんぐん
,
Nihon-gun、Nippon-gun
?
)
, hay
Nh?t Quan
(日軍) đ??c dung đ? ch? l?c l??ng quan đ?i th?i k? đ? qu?c Nh?t B?n. đ??ng th?i, Nh?t B?n Quan con đ??c g?i v?i cac danh x?ng khac nh?
L?c H?i Quan
(陸海軍, りくかいぐん),
đ? qu?c L?c H?i quan
(帝?陸海軍, ていこくりくかいぐん),
Qu?c Quan
(?軍, こくぐん),
Hoang Quan
(皇軍, こうぐん, すめらみくさ),
Quan Quan
(官軍, かんぐん).
[2]
Sau n?m 1945, quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n b? gi?i th?.
[1]
Trong 7 n?m sau đo, Nh?t B?n khong đ??c phep xay d?ng l?c l??ng quan đ?i rieng ma ph?i ch?u s? b?o h? qu?c phong t?
quan đ?i M?
. Mai đ?n n?m 1954, Nh?t B?n m?i đ??c xay d?ng m?t l?c l??ng quan s? rieng. đ? tranh g?i l?i nh?ng lien h? v?i quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n, l?c l??ng quan s? m?i nay đ??c g?i v?i danh x?ng chinh th?c la
T? v? đ?i
(
自衛隊
/
じえいたい
,
Jieitai
?
)
. Tuy v?y, v?n co nhi?u tai li?u qu?c n?i Nh?t B?n v?n quen dung thu?t ng? Nh?t B?n Quan đ? ch? T? v? đ?i. đ? tranh nh?m l?n, cac tai li?u nay khi đ? c?p đ?n quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n tr??c đay s? dung cac thu?t ng? nh?
c?u Nh?t B?n Quan
(?日本軍, きゅうにほんぐん, きゅうにっぽんぐん) hay
c?u Quan
(?軍, きゅうぐん).
Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nh?ng c?i cach c?a
Minh Tr? Duy tan
đa lam thay đ?i t?n g?c xa h?i, đ?a Nh?t B?n nhanh chong v??n len hung c??ng. Nh?ng c?ng t? đo, tham v?ng c?a ng??i Nh?t c?ng tr?i len m?nh m?, mu?n xay d?ng m?t quan đ?i hi?n đ?i đ? co th? h? tr? tranh gianh cac vung ?nh h??ng c?ng nh? th? tr??ng tieu th? t? tay c?a cac c??ng qu?c ph??ng Tay. Thong qua hang lo?t c?i t?, n?m 1871, l?c l??ng quan s? tren b?,
L?c quan đ? qu?c Nh?t B?n
(
大日本帝國陸軍
(đ?i Nh?t B?n đ? qu?c L?c quan)
,
L?c quan đ? qu?c Nh?t B?n
?
)
đa chinh th?c thanh l?p. M?t n?m sau, n?m 1872, l?c l??ng quan s? tren bi?n, H?i quan đ? qu?c Nh?t B?n
(
大日本帝國海軍
(đ?i Nh?t B?n đ? qu?c H?i quan)
,
H?i quan đ? qu?c Nh?t B?n
?
)
, c?ng đ??c thanh l?p.
Khong l?c thi đ??c chia thanh
Khong l?c L?c quan
(
大日本帝國陸軍航空部隊
(đ?i Nh?t B?n đ? qu?c L?c quan Hang khong b? đ?i)
,
Khong l?c L?c quan
?
)
va
Khong l?c H?i quan
(
日本帝國海軍航空隊
(Nh?t B?n đ? qu?c H?i quan hang khong đ?i)
,
Khong l?c H?i quan
?
)
Trong th?i đ?i tr??c chi?n tranh, l?c quan va h?i quan co cac phan hi?u tr??ng h?c rieng bi?t.
[3]
K? t? th?i Minh Tr?, phien Choshu
(
長州藩
,
phien Choshu
?
)
t?
huy?n Yamaguchi
(
山口?
,
huy?n Yamaguchi
?
)
th?ng tr? L?c quan. Con H?i quan thi th?ng tr? b?i phien Satsuma
(
薩摩藩
,
phien Satsuma
?
)
t? huy?n Kagoshima
(
鹿?島?
,
huy?n Kagoshima
?
)
.
[3]
S? phan b? th?ng tr? nay đa d?n đ?n vi?c hai quan ch?ng ho?t đ?ng r?t rieng l?, thay vi co chi?n l??c chi?n tranh chung duy nh?t.
[3]
Trong su?t
th?i đ?i Chieu Hoa
, L?c quan va H?i quan co nh?ng quan đi?m khac nhau v? đ?ng minh va k? thu. L?c quan coi
đ?c Qu?c Xa
la đ? ch? đ?i tac t? nhien, con
Lien Xo
la m?i đe d?a. Trong khi H?i quan thi nh?n m?nh r?ng vi?c b?t tay v?i
đ?c Qu?c Xa
s? lam t?n h?i m?i quan h? c?a Nh?t B?n v?i
Anh Qu?c
va
Hoa K?
.
[3]
M?t s? trang thi?t b? quan s? c?ng đ??c hai l?c l??ng mua s?m rieng. Vi d?, L?c quan th?c hi?n t?ng c??ng s? tau chi?n va tau ng?m t? thi?t k? c?a l?c l??ng nay trong su?t
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
. C?u T?ng ly đ?i th?n
Yoshida Shigeru
đa t?ng ch? trich ch? ngh?a phan quy?n nay c?a quan đ?i Nh?t B?n.
[3]
Quan đ?i đ? qu?c Nh?t B?n t?n t?i trong su?t th?i đ?i c?a đ? qu?c t? cu?c
Minh Tr? Duy tan
n?m 1868 đ?n
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
, khi
Hi?n phap Nh?t B?n
đ??c ki k?t vao n?m 1947.
[4]
- N?m 1870 Tuyen b? h? th?ng quan đ?i th?ng nh?t (L?c quan theo phong cach Phap, H?i quan theo phong cach Anh).
- 1871 Goshinpei, đ?i quan tr?c ti?p đ?u tien d??i th?i Minh Tr?, đ??c t? ch?c b?i n? l?c quyen gop t? cac phien Satsuma, Choshu va Tosa.
- Cong b? l?nh nh?p ng? n?m 1873.
- 1874 Lo?n Saga, đi?u đ?ng quan đ?n đ?o đai Loan.
- S? ki?n đ?o Ganghwa (
Giang Hoa
) n?m 1875, quan Nh?t đ?ng đ? nha Tri?u Tien.
- 1876 Lo?n Kumamoto Shinfuren, lo?n Akizuki, lo?n Hagi ch?ng l?i chinh ph? Minh Tr?.
- Minh Tr? n?m th? 10 (1877) n?i d?y ? phien Satsuma, cac c?u samurai ch?ng l?i chinh ph? Minh Tr?.
- N?m 1882 Ban hanh Quan nhan s?c d?, quy t?c đ?o đ?c chinh th?c danh cho m?i binh linh Nh?t B?n Quan.
- N?m 1888 Ban hanh S?c d? B? Tham m?u L?c quan, S?c d? B? T?ng Tham m?u H?i quan, va S?c d? B? Ch? huy S? đoan.
- N?m 1889 (Minh Tr? n?m th? 22) Ban hanh
Hi?n phap đ? qu?c Nh?t B?n
.
- N?m 1893 (Minh Tr? n?m th? 26) Ban hanh S?c d? Tr? s? đ? ch? th?i chi?n.
- Minh Tr? n?m th? 27 (1894)
Chi?n tranh Nh?t?Thanh
bung n?.
- Chi?n tranh Nh?t?Thanh
k?t thuc n?m 1895. Quan đ?i Nh?t tr?ng d?ng đai Loan d?a tren
Hi?p ??c Shimonoseki
(
Ma Quan hi?p ??c
)
- N?m 1899 (Minh Tr? n?m th? 32)
Phong trao Ngh?a Hoa đoan
bung n?, ch?ng l?i ngo?i bang, th?c dan va Kito giao t?i Trung Hoa.
- N?m 1900 (Minh Tr? n?m th? 33) Thanh l?p m?t h? th?ng s? quan quan đ?i ho?t đ?ng tr?c thu?c b? tr??ng chi?n tranh, S? ki?n Kitasei.
- Minh Tr? n?m th? 37 (1904)
Chi?n tranh Nga?Nh?t
bung n?.
- N?m 1905 (Minh Tr? n?m th? 38) Chi?n d?ch Sakhalin, Chi?n tranh Nga-Nh?t k?t thuc.
- N?m 1913, b? tr??ng chi?n tranh co th? đ??c b? nhi?m lam t??ng l?nh d? b? ho?c xu?t ng? ngh? h?u.
- N?m 1914 S? ki?n Siemens, be b?i chinh tr? c?a quan ch?c H?i quan đ? qu?c.
Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t
(Tr?n Tsingtao gi?a Nh?t va đ?c).
- N?m 1918 Can thi?p Siberia gi?a
Kh?i đ?ng minh
va n??c
C?ng hoa XHCN Xo vi?t Lien bang Nga
, k?t thuc
Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t
.
- N?m 1919 (đ?i Chinh n?m th? 8) Ban hanh S?c d? B? Ch? huy Quan đong quan.
- S? ki?n Nikolayevsk n?m 1920, xung đ?t gi?a quan đ?i Nh?t va n??c C?ng hoa Vi?n đong trong th?i gian Nh?t B?n con can thi?p ? vung nay.
- N?m 1921
Hi?p ??c H?i quan Washington
.
- S? ki?n Amakasu n?m 1923.
- Can thi?p Siberia k?t thuc n?m 1925, quan đ?i Ugaki co l?i.
- Chieu Hoa n?m th? 2 (1927)
- Chieu Hoa n?m th? 3 (1928)
- Chieu Hoa n?m th? 5 (1930)
- Chieu Hoa n?m th? 6 (1931)
- Tam nguy?t s? ki?n (
S? ki?n thang ba
), am m?u đ?o chinh t?i chinh qu?c Nh?t B?n c?a h?i Sakurakai.
- S? ki?n Ph?ng Thien
.
- Th?p nguy?t s? ki?n (
S? ki?n thang m??i
), am m?u đ?o chinh t?i chinh qu?c Nh?t B?n c?a h?i Sakurakai.
- Chieu Hoa n?m th? 7 (1932)
- Ng? nh?t ng? s? ki?n (
S? ki?n 15 thang 5
), am m?u đ?o chinh t?i chinh qu?c Nh?t B?n c?a m?t s? ph?n t? trong H?i quan.
- Thanh l?p
Man Chau
.
- Chieu Hoa n?m th? 9 (1934)
- Chieu Hoa n?m th? 11 (1936)
- Nh? nh? l?c s? ki?n (
S? ki?n 26 thang 2
), am m?u đ?o chinh t?i chinh qu?c Nh?t B?n c?a s? quan L?c quan.
- Ph?c h?i h? th?ng ngh?a v? quan s? t?i ng? c?a b? tr??ng chi?n tranh.
- Hi?p ??c ch?ng Qu?c t? C?ng s?n
- Chieu Hoa n?m th? 12 (1937)
- Chieu Hoa n?m th? 13 (1938)
- Chieu Hoa n?m th? 14 (1939)
- Chieu Hoa n?m th? 15 (1940)
- Chieu Hoa n?m th? 16 (1941)
- Chieu Hoa n?m th? 17 (1942)
- Chieu Hoa n?m th? 18 (1943)
- Chieu Hoa n?m th? 19 (1944)
- Chieu Hoa n?m th? 20 (1945)
- Chieu Hoa n?m th? 21 (1946)
- Chieu Hoa n?m th? 22 (1947)
- 3 thang 5: Hi?n phap Nh?t B?n th?c thi
- Chieu Hoa n?m th? 25 (1950)
- 10 thang 8: Thanh l?p C?nh sat D? b? đ?i
(
警察予備隊
,
Keisatsu Yobitai
?
)
- Chieu Hoa n?m th? 27 (1952)
- 10 thang 8: Tai c? c?u C?nh sat D? b? đ?i
- Chieu Hoa n?m th? 29 (1954)
- 1 thang 7: Thanh l?p "L?c l??ng Phong v? (m?t đ?t, hang h?i, tren khong)", thanh l?p C? quan Qu?c phong
(
防衛?
(Phong v? s?nh)
,
B?ei-ch?
?
)
(chuy?n thanh "B? Qu?c phongB? Qu?c phong
(
防衛省
(Phong v? t?nh)
,
B?ei-sh?
?
)
" ngay 9 thang 1 n?m 2007)