Gi?i Nobel V?t ly
T? ch?c trao gi?i	Vi?n Han lam Khoa h?c Hoang gia Th?y đi?n ( Kungliga Vetenskapsakademien )
Trao gi?i l?n đ?u	1901
Gi?i th??ng n?m 2021	Syukuro Manabe Klaus Hasselmann Giorgio Parisi
Website	nobel prizes - physical

Gi?i Nobel V?t ly ( ti?ng Th?y đi?n : Nobelpriset i fysik ) la gi?i th??ng th??ng nien c?a Vi?n Han lam Khoa h?c Hoang gia Th?y đi?n . đay la m?t trong n?m gi?i th??ng Nobel đ??c thanh l?p b?i di chuc n?m 1895 c?a Alfred Nobel (m?t n?m 1896), danh cho nh?ng đong gop n?i b?t trong l?nh v?c v?t ly h?c. ^[1] Theo l?i c?a Nobel trong di chuc, Gi?i th??ng Nobel đ??c qu?n ly b?i Qu? Nobel va đ??c trao b?i ?y ban g?m n?m thanh vien đ??c l?a ch?n t? Vi?n Han lam Khoa h?c Hoang gia Th?y đi?n. ^[2] Gi?i Nobel V?t ly l?n đ?u tien đ??c trao cho Wilhelm Conrad Rontgen , ng??i đ?c. M?i ng??i đo?t gi?i Nobel đ?u nh?n đ??c huy ch??ng Nobel, b?ng ch?ng nh?n va m?t kho?n ti?n. M?c ti?n th??ng đa đ??c thay đ?i trong su?t nh?ng n?m qua. ^[3] N?m 1901, Wilhelm Conrad Rontgen nh?n đ??c kho?n ti?n 150.782 krona , t??ng đ??ng v?i m?c ti?n 7.731.004 krona vao thang 12 n?m 2007.

N?m 2017, Gi?i Nobel v?t ly đ??c trao cho 3 nha khoa h?c ng??i M?: Rainer Weiss , Barry Barish va Kip Thorne cho đong gop quy?t đ?nh đ?i v?i LIGO va quan sat song h?p d?n . ^[4] L? trao gi?i th??ng đ??c t? ch?c t?i Stockholm vao ngay 10 thang 10, nhan d?p k? ni?m ngay m?t c?a Nobel. ^[5]

John Bardeen la ng??i duy nh?t đo?t hai gi?i Nobel V?t ly vao n?m 1956 va 1972. Marie Curie la ng??i ph? n? duy nh?t đo?t hai gi?i Nobel trong hai l?nh v?c khac nhau: Gi?i Nobel V?t ly n?m 1903 va Gi?i Nobel Hoa h?c n?m 1911. William Lawrence Bragg la ng??i đo?t gi?i Nobel tr? nh?t t? tr??c t?i nay: ? tu?i 25. ^[6] Co b?n ng??i ph? n? đo?t gi?i th??ng nay la: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) va Andrea Ghez (2020). ^[7] T?i n?m 2020, Gi?i Nobel V?t ly đa đ??c trao 114 l?n cho 216 ca nhan. Co 6 l?n Gi?i Nobel khong đ??c t? ch?c la: 1916, 1931, 1934, 1940?1942.

Cac danh sach gi?i Nobel khac [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• Danh sach ng??i Chau A đo?t gi?i Nobel
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel V?t ly
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel Hoa h?c
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel Sinh ly h?c va Y khoa
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel V?n h?c
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel Hoa binh
• Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel Kinh t?
• Danh sach ng??i da đen đo?t gi?i Nobel
• Danh sach ng??i H?i Giao đo?t gi?i Nobel
• Danh sach ng??i Kito giao đo?t gi?i Nobel
• Danh sach ng??i Do Thai đo?t gi?i Nobel
• Danh sach ph? n? đo?t gi?i Nobel

Danh sach [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?p nien 1900 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1901		Wilhelm Conrad Rontgen	đ?c	Kham pha ra tia X	[8]
1902		Hendrik Lorentz	Ha Lan	đong gop cho t? h?c Phat hi?n ra Hi?u ?ng Zeeman (tach v?ch ph? d??i tac d?ng c?a t? tr??ng)	[9]
		Pieter Zeeman
1903		Henri Becquerel	Phap	Phat hi?n va nghien c?u v? hi?n t??ng phong x? t? nhien	[10]
		Pierre Curie		Nghien c?u v? hi?n t??ng phong x?
		Maria Skłodowska-Curie	Phap   Ba Lan
1904		Nam t??c Rayleigh	V??ng qu?c Anh	Nghien c?u v? m?t đ? cac khi ly t??ng n?ng, tim ra khi Agon	[11]
1905		Philipp Eduard Anton von Lenard	đ?c (sinh ra ? Pressburg ,   V??ng qu?c Hungary )	Nghien c?u v? ?ng chum ca-t?t	[12]
1906		Joseph John Thomson	V??ng qu?c Anh	Nghien c?u ly thuy?t va th?c nghi?m v? qua trinh d?n đi?n trong ch?t khi	[13]
1907		Albert Abraham Michelson	Hoa K? (sinh ra ? Strzelno ,   V??ng qu?c Ph? )	Ch? t?o d?ng c? quang h?c chinh xac, th?c hi?n Thi nghi?m Michelson-Morley	[14]
1908		Gabriel Lippmann	Phap (sinh ra ? Hollerich ,   Luxembourg )	T?o hinh ?nh mau b?ng ph??ng phap giao thoa , ch? t?o cac t?m phim Lippmann	[15]
1909		Karl Ferdinand Braun	đ?c	Nghien c?u tien phong v? radio	[16]
		Guglielmo Marconi	Y

Th?p nien 1910 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1910		Johannes Diderik van der Waals	Ha Lan	Ph??ng trinh tr?ng thai c?a ch?t khi va ch?t l?ng	[17]
1911		Wilhelm Wien	đ?c	Tim ra đ?nh lu?t b?c x? nhi?t ( đ?nh lu?t d?ch chuy?n Wien )	[18]
1912		Nils Gustaf Dalen	Th?y đi?n	Phat minh van m?t tr?i dung trong vi?c th?p sang cac h?i đ?ng va phao tren bi?n	[19]
1913		Heike Kamerlingh Onnes	Ha Lan	Nghien c?u tinh ch?t c?a v?t ch?t t?i nhi?t đ? c?c th?p d?n đ?n vi?c t?o ra heli l?ng	[20]
1914		Max von Laue	đ?c	Phat hi?n ra hi?n t??ng nhi?u x? tia X b?i cac tinh th?	[21]
1915		William Henry Bragg	V??ng qu?c Anh	Ch? t?o d?ng c? phan tich c?u truc tinh th? b?ng tia X	[22]
		William Lawrence Bragg	V??ng qu?c Anh (sinh ra ? Adelaide ,   Uc )
1916	(Khong trao gi?i b?i vi Th? chi?n I )
1917		Charles Glover Barkla	V??ng qu?c Anh	Tim ra b?c x? tia X đ?c tr?ng c?a cac nguyen t?	[23]
1918		Max Planck	đ?c	đ? xu?t ly thuy?t l??ng t? n?ng l??ng	[24]
1919		Johannes Stark	đ?c	Tim ra Hi?u ?ng Doppler (tach v?ch ph? d??i tac d?ng c?a đi?n tr??ng)	[25]

Th?p nien 1920 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1920		Charles Edouard Guillaume	Th?y S?	Tim ra h?p kim thep va niken	[26]
1921		Albert Einstein	đ?c (sinh ra ? Ulm )   Th?y S?	Nghien c?u v? hi?u ?ng quang đi?n va đong gop khac cho V?t ly ly thuy?t	[27]
1922		Niels Bohr	đan M?ch	Nghien c?u v? c?u truc nguyen t? va cac m?c n?ng l??ng gian đo?n c?a nguyen t?	[28]
1923		Robert Andrews Millikan	Hoa K?	đo chinh xac đi?n tich đi?n t? va nghien c?u v? hi?u ?ng quang đi?n	[29]
1924		Manne Siegbahn	Th?y đi?n	Nghien c?u trong l?nh v?c ph? h?c tia X	[30]
1925		James Franck	đ?c	Nghien c?u ?nh h??ng c?a đi?n t? len nguyen t?	[31]
		Gustav Ludwig Hertz
1926		Jean Baptiste Perrin	Phap	Nghien c?u v? tinh gian đo?n c?a v?t ch?t va đ?c bi?t la tim ra can b?ng ng?ng t?	[32]
1927		Arthur Compton	Hoa K?	Tim ra hi?u ?ng Compton	[33]
		Charles Thomson Rees Wilson	V??ng qu?c Anh	Nghien c?u trong ch? t?o bu?ng may va quan sat h?t n?ng l??ng cao	[33]
1928		Owen Willans Richardson	V??ng qu?c Anh	Tim ra đ?nh lu?t Richardson v? phat x? đi?n t?	[34]
1929		Louis de Broglie	Phap	đ? ra Gi? thuy?t de Broglie v? l??ng tinh song-h?t c?a đi?n t?	[35]

Th?p nien 1930 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1930		Chandrasekhara Venkata Raman	?n đ? (Raj thu?c Anh)	Tim ra hi?u ?ng Raman	[36]
1931	(Khong trao gi?i)
1932		Werner Heisenberg	đ?c	đ?a ra Nguyen ly b?t đ?nh Heisenberg xay d?ng c? h?c l??ng t? va nh? đo tim ra cac d?ng thu hinh c?a hiđro	[37]
1933		Erwin Schrodinger	Ao	Tim ra m?t cach bi?u di?n m?i cho ly thuy?t nguyen t? , đong gop cho c? h?c l??ng t?	[38]
		Paul Dirac	V??ng qu?c Anh
1934	(Khong trao gi?i)
1935		James Chadwick	V??ng qu?c Anh	Tim ra neutron .	[39]
1936		Victor Francis Hess	Ao	Tim ra tia v? tr?	[40]
		Carl David Anderson	Hoa K?	Tim ra positron	[40]
1937		Clinton Davisson	Hoa K?	Tim ra tan x? đi?n t? tren tinh th? b?ng th?c nghi?m, ch?ng minh cho ly thuy?t v? l??ng tinh song-h?t	[41]
		George Paget Thomson	V??ng qu?c Anh
1938		Enrico Fermi	Y	Ch?ng minh s? t?n t?i c?a cac nguyen t? phong x? m?i nh? chi?u x? neutron va nghien c?u v? ph?n ?ng h?t nhan sinh ra do neutron ch?m	[42]
1939		Ernest Lawrence	Hoa K?	Phat minh va phat tri?n may gia t?c cyclotron d?n đ?n vi?c t?o ra nguyen t? phong x? nhan t?o	[43]

Th?p nien 1940 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1940	(Khong trao gi?i do Th? chi?n II )
1941
1942
1943		Otto Stern	Hoa K? (sinh ra ? Sohrau , đ?c )	Phat tri?n ph??ng phap chum phan t? va tim ra mo men t? c?a proton	[44]
1944		Isidor Isaac Rabi	Hoa K? (sinh ra ? Rymanow ,   Ao-Hung , hi?n nay la Ba Lan )	Nghien c?u tinh ch?t t? c?a h?t nhan nguyen t? b?ng ph??ng phap c?ng h??ng	[45]
1945		Wolfgang Pauli	Ao	đ? ra nguyen ly lo?i tr? Pauli	[46]
1946		Percy Williams Bridgman	Hoa K?	Phat minh ra d?ng c? đo ap su?t cao va cac phat hi?n trong l?nh v?c V?t ly ap su?t cao	[47]
1947		Edward Victor Appleton	V??ng qu?c Anh	Nghien c?u V?t ly c?a t?ng tren khi quy?n va đ?c bi?t la tim ra l?p Appleton	[48]
1948		Patrick Maynard Stuart Blackett	V??ng qu?c Anh	Phat tri?n ph??ng phap bu?ng may Wilson trong nghien c?u V?t ly h?t nhan va b?c x? v? tr?	[49]
1949		Yukawa Hideki	Nh?t B?n	Tien đoan v? s? t?n t?i c?a h?t meson tren c? s? ly thuy?t v? cac l?c h?t nhan	[50]

Th?p nien 1950 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1950		Cecil Frank Powell	V??ng qu?c Anh	Phat tri?n ph??ng phap ch?p ?nh h?t nhan đ? nghien c?u h?t nhan va cac nghien c?u v? h?t meson thu đ??c t? ph??ng phap nay	[51]
1951		John Cockcroft	V??ng qu?c Anh	Tien phong trong nghien c?u bi?n t? h?t nhan b?ng cac h?t nguyen t? đ??c gia t?c nhan t?o	[52]
		Ernest Walton	Ireland
1952		Felix Bloch	Hoa K? Th?y S?	Phat tri?n cac ph??ng phap m?i đo chinh xac t? h?t nhan va cac kham pha co lien quan	[53]
		Edward Mills Purcell	Hoa K?
1953		Frits Zernike	Ha Lan	Phat tri?n ph??ng phap t??ng ph?n pha, đ?c bi?t la phat minh ra kinh hi?n vi t??ng ph?n pha	[54]
1954		Max Born	Tay đ?c (sinh ra ? Breslau , đ?c )   V??ng qu?c Anh	Nghien c?u c? b?n v? c? h?c l??ng t? đ?c bi?t la đ? xu?t bi?u di?n th?ng ke c?a ham song	[55]
		Walther Bothe	Tay đ?c	Tim ra ph??ng phap trung phung va cac kham pha co lien quan	[56]
1955		Willis Eugene Lamb	Hoa K?	Phat hien c?u truc tinh t? c?a quang ph? hydrogen	[57]
		Polykarp Kusch	Hoa K? (sinh ra ? Blankenburg , đ?c )	Xac đ?nh chinh xac mo men t? c?a đi?n t?	[57]
1956		William Bradford Shockley	Hoa K? (sinh ra ? London , V??ng qu?c Anh )	Nghien c?u v? ch?t ban d?n va tim ra hi?u ?ng transistor	[58]
		John Bardeen	Hoa K?
		Walter Brattain
1957		D??ng Ch?n Ninh	Trung Hoa Dan qu?c	Nghien c?u v? tinh ch?n l? d?n đ?n cac kham pha quan tr?ng lien quan đ?n cac h?t c? b?n	[59]
		Ly Chinh đ?o
1958		Pavel Alekseyevich Cherenkov	Lien Xo	Tim ra va gi?i thich hi?u ?ng Cherenkov	[60]
		Ilya Mikhailovich Frank
		Igor Yevgenyevich Tamm
1959		Emilio Gino Segre	Hoa K? (sinh ra ? Tivoli ,   V??ng qu?c Y )	Tim ra ph?n proton	[61]
		Owen Chamberlain	Hoa K?

Th?p nien 1960 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1960		Donald Arthur Glaser	Hoa K?	Phat minh ra bu?ng b?t	[62]
1961		Robert Hofstadter	Hoa K?	Tien phong trong nghien c?u v? tan x? đi?n t? trong h?t nhan va cac kham pha lien quan đ?n c?u truc c?a cac nucleon	[63]
		Rudolf Ludwig Mossbauer	Tay đ?c	Nghien c?u v? h?p th? c?ng h??ng tia gamma va hi?u ?ng Mossbauer	[63]
1962		Lev Davidovich Landau	Lien Xo	Tien phong trong nghien c?u ly thuy?t ch?t r?n đ?c bi?t la heli l?ng	[64]
1963		Eugene Paul Wigner	Hoa K? (sinh ra ? Budapest ,   V??ng qu?c Hungary )	đong gop vao ly thuy?t h?t nhan nguyen t? va cac h?t c? b?n đ?c bi?t la tim ra va ?ng d?ng cac nguyen ly đ?i x?ng c? b?n	[65]
		Maria Goeppert-Mayer	Hoa K? (sinh ra ? Kattowitz , đ?c )	đ? ra ly thuy?t c?u truc h?t nhan d?ng l?p	[65]
		J. Hans D. Jensen	Tay đ?c
1964		Nicolay Gennadiyevich Basov	Lien Xo	Nghien c?u c? b?n trong l?nh v?c đi?n l??ng t? d?n đ?n vi?c ch? t?o cac may t?o dao đ?ng va may khu?ch đ?i d?a tren nguyen ly maser - laser	[66]
		Aleksandr Mikhailovich Prokhorov
		Charles Townes	Hoa K?
1965		Tomonaga Shinichir?	Nh?t B?n	Nghien c?u c? b?n v? đi?n đ?ng h?c l??ng t? va V?t ly h?t c? b?n	[67]
		Julian Schwinger	Hoa K?
		Richard Feynman
1966		Alfred Kastler	Phap	Tim ra va s? d?ng cac ph??ng phap quang h?c đ? nghien c?u c?ng h??ng Hertz trong nguyen t?	[68]
1967		Hans Bethe	Hoa K? (sinh ra ? Strasbourg , đ?c )	đong gop cho ly thuy?t ph?n ?ng h?t nhan đ?c bi?t la cac kham pha lien quan đ?n qua trinh t?o n?ng l??ng ? cac vi sao	[69]
1968		Luis Alvarez	Hoa K?	đong gop vao V?t ly h?t c? b?n, tim ra cac tr?ng thai c?ng h??ng gop ph?n phat tri?n k? thu?t s? d?ng bu?ng b?t hydrogen va phan tich d? li?u	[70]
1969		Murray Gell-Mann	Hoa K?	đong gop va kham pha lien quan đ?n phan lo?i cac h?t c? b?n va t??ng tac gi?a chung	[71]

Th?p nien 1970 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1970		Hannes Alfven	Th?y đi?n	đong gop trong vi?c nghien c?u t? th?y đ?ng l?c h?c d?n đ?n cac ?ng d?ng quan tr?ng trong V?t ly plasma	[72]
		Louis Eugene Felix Neel	Phap	Nghien c?u c? b?n va kham pha nh?ng tinh ch?t s?t t? va ph?n s?t t? d?n đ?n cac ?ng d?ng quan tr?ng trong V?t ly ch?t r?n	[72]
1971		Gabor Denes	V??ng qu?c Anh (sinh ra ? Budapest ,   V??ng qu?c Hungary )	Tim ra va phat tri?n ph??ng phap ch?p ?nh ba chi?u	[73]
1972		John Bardeen	Hoa K?	Nghien c?u ly thuy?t sieu d?n , th??ng đ??c g?i la ly thuy?t BCS	[74]
		Leon Neil Cooper
		John Robert Schrieffer
1973		Esaki Leo	Nh?t B?n	Ch?ng minh b?ng th?c nghi?m hi?u ?ng đ??ng ng?m trong ban d?n va sieu d?n	[75]
		Ivar Giaever	Hoa K?   Na Uy
		Brian David Josephson	V??ng qu?c Anh	Tien đoan ly thuy?t v? tinh ch?t c?a cac dong sieu d?n, đ?c bi?t la hi?u ?ng Josephson	[75]
1974		Martin Ryle	V??ng qu?c Anh	Nghien c?u tien phong trong l?nh v?c V?t ly thien v?n vo tuy?n , Ryle cho nh?ng quan sat va phat minh, Hewish cho vai tro quy?t đ?nh trong vi?c tim ra cac pulsar	[76]
		Antony Hewish
1975		Aage Niels Bohr	đan M?ch	Tim ra m?i lien h? gi?a chuy?n đ?ng t?p th? va chuy?n đ?ng cac đ?n h?t trong h?t nhan nguyen t?, d?n đ?n vi?c phat tri?n ly thuy?t v? c?u truc h?t nhan nguyen t?	[77]
		Ben Roy Mottelson	đan M?ch (sinh ra ? Chicago , Ilinois ,   Hoa K? )
		Leo James Rainwater	Hoa K?
1976		Burton Richter	Hoa K?	Tim ra h?t J/Psi	[78]
		đinh Tri?u Trung
1977		Philip Warren Anderson	Hoa K?	Nghien c?u ly thuy?t v? c?u truc đi?n t? c?a cac h? t? h?n lo?n	[79]
		Neville Francis Mott	V??ng qu?c Anh
		John Hasbrouck van Vleck	Hoa K?
1978		Pyotr Leonidovich Kapitsa	Lien Xo	Nghien c?u va phat minh trong l?nh v?c V?t ly nhi?t đ? th?p	[80]
		Arno Allan Penzias	Hoa K? (sinh ra ? Munich , đ?c )	Tim ra b?c x? phong vi song v? tr? ( CMB )	[80]
	T?p tin:Wilson penzias200.jpg	Robert Woodrow Wilson	Hoa K?
1979		Sheldon Lee Glashow	Hoa K?	Nghien c?u ly thuy?t th?ng nh?t t??ng tac y?u va t??ng tac đi?n t? gi?a cac h?t c? b?n, tien đoan s? t?n t?i c?a dong trung hoa y?u	[81]
		Abdus Salam	Pakistan (sinh ra ? Jhang ,   ?n đ? thu?c Anh )
		Steven Weinberg	Hoa K?

Th?p nien 1980 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1980		James Cronin	Hoa K?	Tim ra s? vi ph?m cac nguyen ly đ?i x?ng c? b?n trong phan ra K-meson	[82]
		Val Logsdon Fitch
1981		Nicolaas Bloembergen	Ha Lan Hoa K?	Phat tri?n ph??ng phap ph? k? laser	[81]
		Arthur Leonard Schawlow	Hoa K?
		Kai Siegbahn	Th?y đi?n	Phat tri?n ph? đi?n t? đ? phan gi?i cao	[81]
1982		Kenneth G. Wilson	Hoa K?	Xay d?ng ly thuy?t v? cac hi?n t??ng t?i h?n lien quan đ?n chuy?n pha	[83]
1983		Subrahmanyan Chandrasekhar	Hoa K? (sinh ra ? Lahore ,   ?n đ? thu?c Anh )	Nghien c?u ly thuy?t v? ti?n hoa c?a cac vi sao, đ? ra gi?i h?n Chandrasekhar	[84]
		William Alfred Fowler	Hoa K?	Nghien c?u ly thuy?t va th?c nghi?m cac ph?n ?ng h?t nhan va s? hinh thanh cac nguyen t? hoa h?c trong v? tr?	[84]
1984		Carlo Rubbia	Y	đong gop quy?t đ?nh trong thi nghi?m tim ra cac h?t W, Z truy?n t??ng tac y?u	[85]
		Simon van der Meer	Ha Lan
1985		Klaus von Klitzing	Tay đ?c	Phat hi?n ra hi?u ?ng Hall l??ng t?	[86]
1986		Ernst Ruska	Tay đ?c	Nghien c?u c? b?n v? quang đi?n t?, thi?t k? kinh hi?n vi đi?n t? đ?u tien	[87]
		Gerd Binnig	Tay đ?c	Thi?t k? hi?n vi quyet s? d?ng hi?u ?ng đ??ng ng?m	[87]
		Heinrich Rohrer	Th?y S?
1987		Johannes Georg Bednorz	Tay đ?c	Tim ra hi?n t??ng sieu d?n trong v?t li?u g?m	[88]
		Karl Alexander Muller	Th?y S?
1988		Leon M. Lederman	Hoa K?	Ph??ng phap chum neutrino va c?u truc kep c?a lepton thong qua vi?c tim ra muon neutrino	[89]
		Melvin Schwartz
		Jack Steinberger	Hoa K? (sinh ra ? Bad Kissingen , đ?c )
1989		Norman Foster Ramsey	Hoa K?	Phat minh ra ph??ng phap tr??ng dao đ?ng s? d?ng trong maser hydrogen va đ?ng h? nguyen t?	[81]
		Hans Georg Dehmelt	Tay đ?c	Phat tri?n k? thu?t b?y ion b?ng t? tr??ng	[81]
		Wolfgang Paul	Hoa K? (sinh ra ? Gorlitz , đ?c )

Th?p nien 1990 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
1990		Jerome Isaac Friedman	Hoa K?	Nghien c?u tan x? khong đan h?i c?a đi?n t? len proton va neutron giup phat tri?n mo hinh quark	[90]
		Henry Way Kendall
		Richard E. Taylor	Canada
1991		Pierre-Gilles de Gennes	Phap	Ph??ng phap nghien c?u cac hi?n t??ng tr?t t? trong cac h? đ?n gi?n đ??c khai quat hoa cho cac h? ph?c t?p, đ?c bi?t trong tinh th? l?ng va polyme	[91]
1992		Georges Charpak	Phap (sinh ra t?i D?browica , Ba Lan )	Phat tri?n cac may do h?t, đ?c bi?t la bu?ng đa day t? l?	[92]
1993		Russell Alan Hulse	Hoa K?	Phat hi?n ra m?t lo?i pulsar m?i giup nghien c?u v? tr??ng h?p d?n	[93]
		Joseph Hooton Taylor, Jr.
1994		Bertram Brockhouse	Canada	Phat tri?n ph??ng phap ph? ky neutron	[94]
		Clifford Glenwood Shull	Hoa K?	Phat tri?n k? thu?t nhi?u x? neutron	[94]
1995		Martin Lewis Perl	Hoa K?	Tim ra tau lepton	[81]
		Frederick Reines	Hoa K?	Thu đ??c neutrino	[81]
1996		David Morris Lee	Hoa K?	Tim ra tinh sieu ch?y c?a helium-3	[95]
		Douglas Dean Osheroff
		Robert Coleman Richardson
1997		Chau L? V?n	Hoa K?	Phat tri?n ph??ng phap lam l?nh va b?y nguyen t? b?ng laser	[96]
		Claude Cohen-Tannoudji	Phap (sinh ra ? Constantine , Algerie thu?c Phap )
		William Daniel Phillips	Hoa K?
1998		Robert B. Laughlin	Hoa K?	Tim ra hi?u ?ng Hall l??ng t? phan s? nh? la m?t kh?i đ?u cho m?t lo?i ch?t l?ng l??ng t? m?i v?i cac y?u t? đi?n tich khong nguyen (1/3, 1/5,...)	[97]
		Horst Ludwig Stormer	đ?c
		Thoi Ki	Hoa K? (sinh ra ? Ha Nam , Trung Hoa Dan Qu?c )
1999		Gerard 't Hooft	Ha Lan	Lam sang t? c?u truc l??ng t? c?a t??ng tac đi?n y?u trong V?t ly	[98]
		Martinus J.G. Veltman

Th?p nien 2000 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
2000		Zhores Ivanovich Alferov	Nga	Phat tri?n c?u truc khong đ?ng nh?t ban d?n đ??c dung trong quang đi?n t? t?c đ? cao	[99]
		Herbert Kroemer	đ?c
		Jack St. Clair Kilby	Hoa K?	Phat minh ra m?ch tich h?p	[99]
2001		Eric Allin Cornell	Hoa K?	Th?c hi?n đ??c ng?ng t? Bose-Einstein	[100]
		Carl Wieman
		Wolfgang Ketterle	đ?c
2002		Raymond Davis Jr.	Hoa K?	đong gop trong V?t ly thien v?n, đ?c bi?t la vi?c do cac neutrino v? tr?	[99]
		Koshiba Masatoshi	Nh?t B?n
		Riccardo Giacconi	Hoa K? (sinh ra ? Genoa ,   V??ng qu?c Y )	đong gop trong V?t ly thien v?n va tim ra ngu?n tia X v? tr?	[99]
2003		Alexei Alexeevich Abrikosov	Nga   Hoa K?	Phat tri?n ly thuy?t sieu d?n va sieu l?ng	[101]
		Vitalij Ginzburg	Nga
		Anthony James Leggett	V??ng qu?c Anh   Hoa K?
2004		David Gross	Hoa K?	Tim ra b?c t? do ti?m c?n trong t??ng tac m?nh	[99]
		Hugh David Politzer
		Frank Wilczek
2005		Roy Jay Glauber	Hoa K?	đong gop cho ly thuy?t l??ng t? quang h?c	[102]
		John Lewis Hall	Hoa K?	Phat tri?n ph??ng phap ph? k? b?ng laser, đ?c bi?t la k? thu?t xung r?ng l??c	[102]
		Theodor W. Hansch	đ?c
2006		John C. Mather	Hoa K?	Phat hi?n v? tinh b?t đ?ng h??ng c?a b?c x? phong n?n v? tr?	[103]
		George F. Smoot
2007		Albert Fert	Phap	Kham pha ra hi?u ?ng T? đi?n tr? kh?ng l? , đ??c dung trong cong ngh? đ?c đ?a c?ng	[104]
		Peter Grunberg	đ?c
2008		Nambu Y?ichir?	Hoa K? (sinh ra ? Tokyo , Nh?t B?n )	Phat hi?n c? ch? "pha v? đ?i x?ng t? phat" trong V?t ly a nguyen t?	[105]
		Kobayashi Makoto	Nh?t B?n	Phat hi?n ngu?n g?c pha v? tinh đ?i x?ng lien quan đ?n vi?c d? đoan s? t?n t?i c?a it nh?t ba nhom h?t quark trong t? nhien	[105]
		Masukawa Toshihide
2009		Cao Con	Hoa K?   V??ng qu?c Anh (sinh ra ? Th??ng H?i , Trung Hoa Dan Qu?c )	"Vi nh?ng thanh t?u đ?t pha trong vi?c truy?n anh sang trong s?i quang cho nganh thong tin quang "	[106]
		Willard S. Boyle	Hoa K?	Phat minh ra m?ch ban d?n ?nh - b? c?m bi?n CCD	[106]
		George E. Smith

Th?p nien 2010 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
2010		Andre Geim	Ha Lan V??ng qu?c Anh (sinh ra ? Sochi ,   Lien Xo )	Tach l?p Graphene t? than chi đ? m? ra h??ng nghien c?u mang tinh đ?t pha v? ?ng d?ng c?a Graphene vao đi?n t?	[107]
		Konstantin Novoselov	Nga   V??ng qu?c Anh
2011		Saul Perlmutter	Hoa K?	Nghien c?u v? sieu tan tinh lo?i Ia đ? kham pha v? tr? đang m? r?ng v?i t?c đ? gia t?ng khong ng?ng	[108]
		Brian P. Schmidt	Uc (sinh ra ? Missoula , Montana ,   Hoa K? )
		Adam Riess	Hoa K?
2012		Serge Haroche	Phap	Nghien c?u v? quang h?c l??ng t?	[109]
		David J. Wineland	Hoa K?
2013		Francois Englert	B?	Kham pha ly thuy?t v? c? ch? tim hi?u ngu?n g?c kh?i l??ng c?a cac h?t h? nguyen t?.	[110]
		Peter Higgs	V??ng qu?c Anh
2014		Akasaki Isamu	Nh?t B?n	Cho phat minh ra LED lam h?u hi?u giup t?o ra nh?ng ngu?n anh sang tr?ng ti?t ki?m n?ng l??ng va đ? sang.	[111]
		Amano Hiroshi
	T?p tin:Shuji Nakamura.jpg	Nakamura Shuji	Hoa K? (sinh ra ? Ikata , Ehime ,   Nh?t B?n )
2015		Kajita Takaaki	Nh?t B?n	Kham pha neutrino dao đ?ng va ch?ng t? chung co kh?i l??ng	[112]
		Arthur B. McDonald	Canada
2016		David J. Thouless	V??ng qu?c Anh	Kham pha v? m?t ly thuy?t c?a h? c?a hi?n t??ng chuy?n pha to po va pha to po ? v?t ch?t	[113]
		F. Duncan M. Haldane	V??ng qu?c Anh   Slovenia
		John M. Kosterlitz	Hoa K? [114] (sinh ra ? Aberdeen ,   V??ng qu?c Anh )
2017		Rainer Weiss	Hoa K? (sinh ra ? Berlin , đ?c )	Cho nh?ng đong gop quy?t đ?nh c?a h? đ?i v?i LIGO va quan sat song h?p d?n	[4]
		Barry Barish	Hoa K?
		Kip Thorne
2018		Arthur Ashkin	Hoa K?	Cho nh?ng sang ch? đ?t pha trong l?nh v?c v?t ly laser	[115]
		Gerard Mourou	Phap
		Donna Strickland	Canada
2019		James Peebles	Canada Hoa K?	"Nh?ng phat hi?n mang tinh ly thuy?t v? v? tr? h?c v?t ly"	[116]
		Michel Mayor	Th?y S?	Phat hi?n hanh tinh 51 Pegasi b ngoai H? M?t Tr?i co qu? đ?o quay quanh m?t ngoi sao cung lo?i v?i M?t Tr?i	[116]
		Didier Queloz

Th?p nien 2020 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m	Hinh	Ten	Qu?c gia	Cong trinh nh?n gi?i	Chu thich
2020		Roger Penrose	V??ng qu?c Anh	"cho ch?ng minh s? hinh thanh c?a l? đen la m?t h? qu? t?t y?u c?a thuy?t t??ng đ?i t?ng quat "	[117]
		Reinhard Genzel	đ?c	"cho kham pha m?t v?t th? nen đ?c sieu kh?i l??ng ? trung tam c?a thien ha chung ta "	[117]
		Andrea Ghez	Hoa K?
2021		Manabe Syukuro	Nh?t B?n   Hoa K?	"cho thi?t l?p mo hinh v?t ly c?a h? th?ng khi h?u Trai đ?t , đ?nh l??ng s? thay đ?i va d? đoan s? ?m len toan c?u m?t cach tin c?y"	[118]
		Klaus Hasselmann	đ?c
		Giorgio Parisi	Y	"cho kham pha m?i lien h? tac đ?ng l?n nhau gi?a cac th?ng giang va m?t tr?t t? trong cac h? v?t ly t? c?p nguyen t? đ?n hanh tinh ."	[118]
2022		Anton Zeilinger	Uc	"Hoan thanh th?c nghi?m ch?ng minh tinh ch?t ng?u nhien c?a l??ng t?, Ch?ng minh thanh cong v? tr? la khong co tinh th?c t?i va khong co tinh đ?a ph??ng "	[119]
		John Clauser	Hoa K?
		Alain Aspect	Phap
2023		Anne L'Huillier	Phap	"Nghien c?u lien quan đ?n h?t electron ben trong nguyen t? va phan t?"	[120]
		Ferenc Krausz	Hungary   Ao
		Pierre Agostini	Phap

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v? Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel V?t ly .

Bai vi?t

• Gi?i Nobel V?t ly

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• Winners of the Nobel Prize in Physics

" Danh sach ng??i đo?t gi?i Nobel V?t ly " la m?t danh sach ch?n l?c c?a Wikipedia ti?ng Vi?t. M?i b?n xem phien b?n đa đ??c binh ch?n vao ngay thang 2 n?m 2013 va so sanh s? khac bi?t v?i phien b?n hi?n t?i.