Vitebsk
(
vaug
.:
Вiцебск
,
ven
.:
Витебск
) om lidn
Vaugedvenaman
pohjoi?paivnouzmas,
Vitebskan agjan
da
Vitebskan rajonan
adminisrativine keskuz. Se om Vaugedvenaman toine kaiki? amui?emb lidn
Polockan
jal'ghe i nellanz' ristituiden lugun modhe.
Elandpunktan aluz om pandud vl 974, mainitase ezmai?en kerdan vl 1021 kuti
Vidbesk
-lidn. Vozil 1101?1320 oli
uhtennimi?en ruhtinazkundan
keskuseks, vll 1508?1793 ? Vitebskan sodaveikundan keskuz
Sures Litvanman ruhtinazkundas
. Vspai 1772 oli mulunu
Venaman imperijha
.
Lidn oti i?eze nimen
Vit'b
-jogespai, kudamban suhu lidnan aluz om pandud. Sijadase agjan paivnouzmai?es palas
Paivlaskmaine Dvin
-jogen (
vaug
.:
Заходняя Дзв?на
) kukhikahil randoil, 125..204 m korktusil valdmeren pindan pal.
Klimat om
ven
kontinentaline.
Vitebskan administrativine jagand
Vl 2012 elajiden lugu oli 367,7 tuh. ristituid.
| Pord
|
1785
|
1808
|
1825
|
1860
|
1897
|
1920
|
1926
|
1939
|
1944
|
| Tuhad rist.
|
10
|
10,5
|
16,9
|
29,5
|
65,9
|
82,5
|
98,8
|
167,3
|
104,8
|
| Pord
|
1955
|
1959
|
1970
|
1979
|
1986
|
1989
|
1998
|
2008
|
2009
|
| Tuhad rist.
|
129,8
|
148,3
|
230,8
|
300,8
|
346,5
|
350
|
358,4
|
348,9
|
347,5
|
Administrativi?-territorialine jagand
[
vajehta
|
vajehtada tekst
]
Vitebsk jagase koumeks rajonaks:
Raudten
,
Oktabrin
i
Pervomaiskii
.
Raudten rajon
sijadase lidnan paivlaskmai?es palas Paivlaskmai?en Dvinan oiktal randal. Rajonan territorijal keskendab lidnan tegimi?ton znamasine pala: ratas 25 tegimi?tedheotandad, 34 kohendusen da sauvondan organizacijad, kommunali?en i?andusen kompanijad, 20 transport- i sidoorganizacijad, paraudtestancii da avtobusvagzal.
Oktabrin rajon
om lidnan istorijan, kul'turan da tegimi?ton keskuz. Territorii otab pindan enamba mi 3500 ha. Sijadase lidnan pohjoi?paivnouzmas. Rajonan elandmassivad uhti?toittas nell' prospektad i enamb 298 irdad da kujod, kudambiden piduz om enamb 300 km. Vn 1999 rahvahanlugemi?en modhe 129 137 ristitud eladas rajonas.
Pervomaiskii rajon
kogoneb kahtes sures palaspai, kudambad sijadasoi? Paivlaskmai?en Dvinan i
Lu?osan
randoidme lidnan suvipalas. Se om Vitebskan kaiki? tobjemb rajon. Ristiti?t om laz 180 tuhad ristituid. Om tehtud vl
1940
heinkun 19. paival
.
- Vl 1812
heinkun 28. paival
olnu anastadud Vitebskas
Napoleon
pati tacta kampanii, mi?e antta lebu i?eze armijale i jargeta azjad Pal'?anmas. No hanele tehtihe vajehtada planad i jatkta manend Moskvaha Venaman imperijan armijoiden uhti?toitusen Smolenskas elokun 3-nden paivan tagut.
- Vn 1820 semendkus i vn 1824 elokus
A.S. Pu?kin
ajeli Vitebskan kal't kuksushe Odessaha i tagaze. Vitebskas om Pu?kinan mustpacaz (skul'ptor ? I. Kazak, arhitektor ? V. Jagodnickii), kudamb sijadase hanen nimen irdal.
- Vl 1828
N. Gogol'
olehti Vitebskas.
- Vl 1866 oli avaitud ezmaine nai?iden gimnazii, i vl 1874 oli tehtud lekariden tedosebr.
- Vozil 1892?1900
Il'ja Repin
-pirdai eli laz Vitebskad.
- Vl 1887
Mark ?agal
-pirdai oli sundnu Vitebskaha. Lidnan mel'kuva putub hanen kuvil ani paksus. Mainitesed laps'aigan lidnan polhe oliba hengaiteseks pirdajan taht.
- Vn 1895 heinkus ezmaine naine-para?utist
O.M. Drevnickaja
tegi Vitebskas i?eze ezmai?en hupahtusen.
- Vl 1927
V.V. Majakovskii
еzini runoid lugemas lidnalai?es teatras.
- Vhesai 2010 ≪Vaugedvenaman kul'turpalidn≫-arvnimi oli Vitebskal.