Skandijan palad uhten kubsantimetran kohtha
| 21
|
0
0
0
2
9
8
2
|
Sc
44,95591
|
| Skandii
|
Skandii
(
Sc
?
scandium
latinan kelel) om 21nz' himine element
himi?iden elementoiden periodi?es tabludes
. Sen sijaduz om koumandes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan modhe ? koumanden gruppan laptalagruppas, IIIB), tabluden nellandes periodas.
Skandii om harv londuses lujas, pala Man kores ? kumne grammad tonnas. Vl 1879 ro?ine Lars Nil'son-himik sai skandijad ezmai?en kerdan i nimiti
Skandinavii
-pol'saren modhe.
Puhtaz skandii ei uhtne biologi?ihe ?epii?ihe i ei ole toksine, no sen uhtnendad voidas olda morijoik?.
Skandii om kebn hobedakaz harv
mametall
pakui?enke li?amujunke. Element oleskeleb kahtes kristalli?es modifikacijas: α-Sc magnijanvui??enke geksagonali?enke seglusenke, da β-Sc kubi?enke mulucentri?enke seglusenke, α↔β-toi?etamine oleskeleb 1336 C° lamudel.
Atommass ? 44,95591. Ninevuz (normali?i? arvoimi?i?) ? 2,99 g/sm³. Suladandlamuz ? 1814 K (1541 C°). Kehundlamuz ? 3109 K (2836 C°).
Londuseline skandii kogoneb uks'jai?es stabili?es
45
Sc-izotopaspai. Tetas 25 ratud
radioaktivi?t
izotopad 37..44, 46..60 atommassanke, i 13 izomarad. Niiden kesken kaiki? hatkembad oma
46
Sc-izotop 83,8 paivest pol'?ihodami?en pordonke,
47
Sc (T
½
=3,35 paivest) i
48
Sc (T
½
=43,68 ?asud). Radioaktivi?ed izotopad hajetas β-?ihodami?en kal't, kandasoi?
kal'cijaks
vai
titanaks
.
Metallan himi?ed i?endad oma
aluminijan
pojavad. Muigotandmarad oma 0 i +3, harvoin +1 i +2.
Skandii kattase hapandusen kerthel il'mas. Reagiruib hloranke, bromanke i jodanke honuzli?el lamudel. Ku lambitada rusttan kalindan olendhasai, ka om reakcijoid nenidenke elementoidenke: ftor, hapanik, azot, hil'nik, fosfor. Reagiruib lujidenke vahakoncentriruidud muiktusidenke, passivirui?e koncentriruidud muiktusil-muigotajil i ftorvezinikal. Om reakcijoid mugliden koncentriruidud segoitesidenke.
Sadas metallan hapandust severt-se tonnoid vodes mail'mas. Ottas kavutami?he kovitamha
aluminijan
,
titanan
i
raudan
uhthesuladusid. Pasttas ulaveimid i lazerid skandijanke.
47
Sc-izotop andab
pozitronid
paremba ajid toi?id.
Skandii om tarbhaine kivihilen umbriradmi?es nozolaks poltuseks. Vll 2015?2019 metalli?en skandijan keskmaine arv oli US$107..134 grammas, Sc
2
O
3
-hapandusen US$4..5 grammas.