Kopenhagen
(
dan
.:
København
[k?øb??n?ha???n], vanhan danijan
Køpmannæhafn
-nimitusespai ≪torgovanoiden merivaldmad≫) om
Danijan
palidn da kaiki? suremb kommun. Mulub
Danijan palidnan agjaha
(
dan
.:
Region Hovedstaden
), no ei ole sen keskuseks.
Kaik 13 municipalitetad muludas lidnha tauzin i vol koume paloin, kaks' lidnad oma Palidnan regionan paloik? muga?o. Laz kaht millionad ristituid eladas lidnas ezilidnoidenke (2015), nece om valdkundan ristiti?ton enamba koumandest.
Elandpunktan aluz om pandud vl 1167 lidnuseks kalanpudajiden kulan sijas. Vl 1254 se sai lidnan oiktusid. Vl 1416 Norvegijan, Danijan i Ro?inman
Erik Pomeranijalaine
-kunigaz oti lidnad vagel i kandi sida i?eze rezidencijaks vl 1433. Vn 1728 lamoipalo pani mantazole lidnan perti?ton nellandest. 20. voz'sadan augoti?ele Kopenhagen kandihe lidnaks anikoi?ijanke tegimi?tonke da ohjastusenke, kai?i neitralitetad Ezmai?en mail'man sodan aigan.
Kopenhagen sijadase valdkundan paivnouzmas,
Baltijan meren
Eresunn (Zund)-sal'men randal. Lidn otab kahten saren paloid:
Zelandii
i Amager. Pen' Slotshol'men-sar' om Kopenhagenan istorine keskuz.
Klimat om
ven
valdmeren. Keza om viluhk, tal'v om pehmed. Voden keskmaine lamuz om +9 C°, kezakun-elokun +16..+18 C°, tal'vkun-kevaz'kun +1,2..+3,3 C°. Ekstremumad oma ?24,2 C° i +33,8 C°. Kezaaigan minimum om +0,6 C°. Paneb sadegid 618 mm vodes, enamba kezakus-suguz'kus (61..70 mm kus), vahemba uhokus (30 mm) i sulakus (34 mm).
Kopenhagen-kommun jagase kumneks rajonaks (
dan
.:
bydele
).
Edeli?ed lidnankundan pamehed (ober-burgomistrad, merad) oma Lars Vaiss (reduku 2020 ? tal'vku 2021,
Lars Weiss
), Frank Jensen (viluku 2010 ? reduku 2020), Ritt Bjerregor (2006?2009,
Ritt Bjerregaard
).
Vl 2018 lidnan elajiden lugu oli 1 308 893 ristitud. Laz 2,1 mln elajid om ksikes lidnaglomeracijas 3371,8 km² pindal (2022).
Augoti?libundan modhe (2022):
danijalai?ed
? 73,7 %, toi?ed evropalai?ed ? 12,9 %, azijalai?ed ? 8,2 %, afrikalai?ed ? 3 %, toi?en augoti?libundan ? 2,2 %.
Avtobusad, ezilidnelektrojonused da velosipedad oma kundali?eks transportaks lidnas da sen umbri?tos. Metro radab lidnas vspai 2002 (kaks' jonod, 22 stancijad, 23 km raudted vspai 2007).
Eresunnan sild-tonnel' 16 km pitte uhtenzoitab lidnad ro?in
Mal'mo
-lidnanke. Jogapaivaline ehtatim uhtenzoitab
Oslonke
(Norvegii).
Kaik kaks' rahvahidenkeske?t lendimportad sijadasoi? lidnan umbri?tos. Kaiki? suremb
Skandinavijan
mai?
Kastrup
-lendimport (
CPH
) radab kahesas kilometras suvhe lidnan keskusespai. Pen'
Roskil'de
-lendimport (
RKE
) om 15 km paivlaskmha.