Kolb puhthanke gelijanke
| 2
|
0
0
0
0
0
0
2
|
He
4,002602
|
| Gelii
|
Gelijan spektrali?ed pirdad
I?etehtud gelii-neoni?en lazeran ezmaine avaiduz, minutan hatkte video
Gelii
(
He
?
helium
latinan kelel) om kahtenz' himine element
himi?iden elementoiden periodi?es tabludes
. Sen sijaduz om kahesandesto?tkumnendes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan modhe ? kahesanden gruppan paalagruppas, VIIIA), tabluden ezmai?es periodas.
Gelii om levitadud londuses lujas (23 % massan modhe, kahtenz' sija
vezinikan
jal'ghe), sik? mi?e se om stabiline substancii lujas i om kai?enus tahasai
Suren Poukahtusen
aigaspai. Nugud' se sundub
tahthi?
levitadud
vezinikaspai
. Element om harv
Mas
, sundub radioaktivi?iden metalloiden ?ihodami?es da putub
londuseli?he gazha
, kudambaspai sida sadas-ki madallamuzdistillacijal.
Francijalaine Pjer ?ansen- i britanine (anglijalaine) Norman Lokjer-astronomad avai?iba uden elementan
Paivai?en
spektras laz uhtenaiga?ti vl 1868. Kahtes vodes Lokjer tari?i nimitada sida gelijaks (
amui?grek
.:
?λιο?
helios
≪paivaine≫)
[1]
.
Gelii om inertine mujutoi uks'atomine
gaz
maguta da hajuta.
Atommass ? 4,002602. Ninevuz (normali?i? arvoimi?i?) ? 0,00017846 (+20 C°) g/sm³. Suladandlamuz ? 0,95 K (?272,2 C°). Kehundlamuz ? 4,22 K (?268,93 C°), se om kaiki? madalamb tetabiden substancijoiden keskes.
Londuseline gelii kogoneb kahtes izotopaspai (
4
He ? 99,99986 %,
3
He ? 0,00014 %). Sen li?aks tetas sei?emed ratud izotopad 2 (diproton) i 5..10 atommassanke, kaikiden niiden pol'?ihodami?en pord om sekundan luhudamb. Radioaktivi?ed izotopad hajetas β- i protoni?en (nomer 2), β- i neitroni?en (nomer 8) vai muite β-?ihodami?en kal't (nomer 6), kandasoi?
vezinikaks
(nomer 2),
litijaks
i vezinikaks (izotopad 6 i 8). Izotopad nomer 5, 7, 9 i 10 kandasoi? gelijan toi?ik? izotopoik? neitoni?en ?ihodami?en kal't.
Element om kaiki? inerti?emb Mendelejevan tabludes. Ei ole loutud himi?t reakcijad vol, kudambas gelii uhtni?i. Sadab vai?e erasid stabilitomid uhtnendoid ? eksimeroid.
- ↑
Finkel'?tein D. N.
Открытие инертных газов и периодический закон Менделеева (Inerti?iden gazoiden avaiduz i Mendelejevan periodine kaskuz) // Инертные газы (Inerti?ed gazad). 2. pastand. ? M.: Nauka, 1979. ? Lpp. 40?46. ? (Tedo i tehnine progress). ? 19 000 egz.
(ven.)