Da Wikipedia, l'enciclopedia libara.
 |
Sta voxe o sesion ła xe ritegnesta
da controłar
Partesipa a ła
discusion
e/o
corexi
ła voxe.
Spesifegare ła data:
{{C|modivo|argomento|mexe ano}}
|
L'
universita
(dal łatino
universitas, - atis
) ła xe un'istitusion o l'insieme de łe unita che ghe xe dae a l'
educasion superiore
e a ła
riserca
(studi detajai) in ogni modo. L'universita ła da
gradi academeghi
e
titołi profesionałi
.
Łe universita łe ga sorte inte i
Medioevo
europeo. Ła prima istitusion de sto tipo ła xe l'
Universita de Bołogna
che ła xe sta dopara pi tardi quelo che modelo par l'istitusion simiłe d'insegnamento. Sto termine el pol eser dopara łargamente par consernar i sentri de l'educasion superiore e de pi alto pensiero in altre culture, anca se el łuri ato de crear el pol eser inte i Medioevo.
Inisialmente, łe universita łe se gera formae secondo el modelo de łe corporasioi artisianałi e, quelo che squaxi tuto in Medioevo, ła xe resta łimite a ła
Ciexa Catołega
. A l'inisio, łe aveva łavora a insegnar łe coxidite "sete
arti łiberałi
" (
trivium
e
quadrivium
):
Da quela prima devizion, łe devizioi atuałi tra desipline łeterarie e sientifeghe ghe xe venute.
Un'universita ła pol eser devixa in alcune sita universitarie (
canpus
), siascuna in un posto defferente. In ogni sita universitaria, si ghe xe alcune
facolta
e scołe universitarie (dae prinsipalmente a l'educasion), e anca łaboratori, departementi, e i istituti de riserca che i pol gaver łe struture nesesarie (na
biblioteca
, stanze de studio,
pałestra
, e coxi via). In ogni facolta un o alcuni corsi universitari ghe xe insegnai.
Ła persona col derito pi alto par controłar e comandar in un'universita el xe el
retor
chel goerna l'universita co l'juto del partio del vise-retori e de altri organi: consejo sosiałe, corpo goernante, ec.
