한국   대만   중국   일본 
Qrim ko?prigi portlashi (2022) - Vikipediya Kontent qismiga o?tish

Qrim ko?prigi portlashi (2022)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qrim ko‘prigi portlashi
Mamlakat: Rossiya
Ukraina
Joy: " Qrim ko'prigi
Vaqt: 2022-yil 8-oktabr
Soat: 06:05 (UTC+03:00)
Qurbonlar: 3

 

2022-yil 8-oktabr kuni ertalab soat 06:07 da (Moskva vaqti bilan) Rossiyaning Ukrainaga bos qini davrida Qrim ko‘prigining avtomobil yo‘li qismida portlash sodir bo‘lib, ko?prikka katta zarar yetkazildi. O?tib ketayotgan temir yo?l poyezdining yettita yoqilg?i vagoni ham yonib ketgan, natijada parallel temir yo?l ko?prigida kuchli yong?in kelib chiqqan, avtomobil ko?prigining bir qismi qulab tushgan [1] .

Rossiya davlat matbuoti portlashga yuk mashinasi sabab bo‘lganini xabar qildi [2] . Qrimga Rossiya tomonidan tayinlangan rahbar Vladimir Konstantinov Ukrainani javobgarlikda ayblab chiqdi [3] . 2022-yil 8-oktabr holatiga ko‘ra, na Ukraina , na NATO voqea yuzasidan rasmiy bayonot berdi. Ukrainaning yuqori martabali rasmiylari biroz avvalroq ko‘prik voqeasini raketa zarbalari uchun qonuniy javob ekanligini ta?kidlashgan edi [4] .

Tarixi [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Qrim va Kubanni bog‘lovchi ko‘prik qurilishi 2016-yilning fevralida, yarim orol Rossiya tomonidan bosib olingan va anneksiya qilinganidan keyin boshlangan [5] . Rossiya rasmiylari ko‘prik qurilishini ?tarixiy missiya“, ?Qrimni Rossiya bilan yakuniy birlashtirish“ning asosiy vazifalaridan biri deb atagan [6] . 2018-yil may oyida ko‘prik harakatlanish uchun ochildi, 2019-yil dekabr oyida esa poyezdlar qatnovi yo‘lga qo‘yildi [7] .

2022-yilda, Rossiya bosqinining boshlanishi bilan, ko?prik Rossiya-Ukraina urushining janubiy teatrida Rossiya Qurolli Kuchlarini ta?minlash uchun ishlatilgan [8] .

Ukraina rasmiylari va harbiylari Qrim ko?prigini qonuniy harbiy nishon sifatida ko?rib, uni yo?q qilish niyatini bir necha bor ochiq e?lon qilgan [9] . Shunday qilib, 2022-yil avgust oyida Ukraina prezident devonining maslahatchisi Mixailo Podoliak The Guardian gazetasiga bergan intervyusida: ?Bu noqonuniy qurilish va Qrimdagi Rossiya armiyasini ta?minlashning asosiy darvozasi. Bunday obyektlarni yo?q qilish kerak“ degan edi [10] . Ukraina Qurolli Kuchlari general-mayori Dmitro Marchenko Ukrainada unga hujum qilish uchun qurol bo?lishi bilanoq ko?prik ?birinchi nishon“ga aylanishini aytgan edi [11] .

Tadbir [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

2022-yil 8-oktabr kuni Taman yarim oroli tomondan Qrim ko‘prigining yo‘l qismida portlash sodir bo‘ldi [12] . Bu haqda Qrim temir yo?li matbuot xizmati tonggi 6:05 da ma?lum qildi. Uskunalar ko?prikning temir yo?l qismidagi yo?llarda xatolikni ko?rsatdi va yuk poyezdining dumida joylashgan tank yonib ketdi. Portlash natijasida avtomobil yo?lining bir necha qismi vayron bo?lgan, avtomobil va temir yo?l harakati to?xtatilgan Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name .

Dastlab, yong‘inning ikki ehtimoliy sababi e?lon qilindi: ko‘prikning temir yo‘l qismida vagon sisternasining portlashi va avtomobil yo‘li qismida transport vositasi, ehtimol yuk mashinasining portlashi. Ma?lumotlarga ko?ra Rossiya Federatsiyasiga tegishli yuk mashinasi portlatib yuborilgan, buning natijasida yettita temir yo?l yoqilg?i baklari yonib ketdi Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name .

Portlash uchun javobgarlikni hech kim o‘z zimmasiga olmadi, Ukraina OAVlari ? Ukrainska Pravda “ va UNIAN o‘z manbalariga tayanib, bu Ukraina xavfsizlik xizmati (SSU) operatsiyasi ekanini ta?kidladi [13] [14] .

Reaksiyalar [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Ukraina tomoni [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Ukraina hukumatining rasmiy Twitter akkauntida yong‘inga javoban ?kasal kuyish“ haqida tvit yozilgan bo‘lsa, Ukraina prezidenti maslahatchisi Mixaylo Podolyak zararni ?boshlanish“ deb atadi: ?Qrim, ko‘prik-boshlanishi. Noqonuniy hamma narsa yo?q qilinishi kerak, o?g?irlangan hamma narsa Ukrainaga qaytarilishi kerak, Rossiya bosib olgan barcha narsalar yo?q qilinishi kerak“ [15] .

Ukraina Mudofaa vazirligi Qrim ko?prigining vayron bo?lishini ?Moskva“ kreyserining yo?q qilinishi bilan taqqosladi: ?Moskva boshqariladigan raketa kreyseri va Kerch ko?prigi. ? Ukraina Qrimidagi rus hokimiyatining ikkita mashhur ramzi ? pastga quladi. Keyin nima bo?ladi, ruslar ?“ [16] [17] [18] .

?Ukrposhta“ kompaniyasi direktori Igor Smilianskiy fojeaga bag‘ishlangan yangi marka chiqarilishini e?lon qildi [19] .

Monobank  ? Ukrainaning ikkinchi yirik banki ko?prikni o?z ichiga olgan yangi debet kartasini e?lon qildi [20] .

Milliy xavfsizlik va mudofaa kengashi rahbari Oleksiy Danilov ijtimoiy tarmoqqa ko‘prik videosi hamda Merilyn Monroning ?Tug‘ilgan kuningiz bilan, janob Prezident“ qo‘shig‘i tasvirlangan videoni joylashtirdi [21] .

Rossiya tomoni [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Qrimdagi Rossiya ishg‘olchilari Ukraina tomonini javobgarlikda aybladi Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name . Rossiya Federatsiyasi Tashqi ishlar vazirligi vakili Mariya Zaxarova ?Kiyev rejimini“ terrorizmda aybladi, Davlat Dumasi deputati Andrey Gurulyov esa bosh qo?mondonni ?qat?iy javob“ berishga chaqirdi [22] .

Rossiyaning sobiq prezidenti va Xavfsizlik kengashi o‘rinbosari Dmitriy Medvedev aprel oyida: ?Ukrainalik generallardan biri Qrim ko‘prigiga zarba berish zarurligi haqida gapirdi. Umid qilamanki, u qasos olish maqsadi nima bo‘lishini tushunadi“ degan edi [23] .

Xorijliklar [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Estoniya tashqi ishlar vaziri Urmas Reinsalu portlashni olqishladi va buning ortida Ukraina maxsus kuchlari turganini taxmin qildi va Ukraina hukumati uzoq vaqtdan beri Qrim ko‘prigini hujum uchun ehtimoliy nishon deb ataganini eslatdi [24] .

Polsha siyosatchisi, Yevropa parlamenti a?zosi Robert Biedron shunday dedi: [25] "Yurak uchun malham, ayniqsa kecha Putinning tug?ilgan kuni edi. Putinning bunday sovg‘a olgani yaxshi. Umid qilamanki, u ko?proq oladi. Ukrainaliklar Rossiyaning [bosib olingan Qrimdagi] noqonuniy infratuzilmasini vayron qilmoqdalar [25] [26] .

Oqibati [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Rossiya Federatsiyasi Transport vazirligi Qrim ko?prigi qurilishidan oldin ishlagan Kerch bo?g?ozi orqali parom qatnovi qayta yo?lga qo?yilganini ma?lum qildi Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name . Qrim dastlab oziq-ovqat va yoqilg?i sotishga cheklovlar kiritdi. Ikki soat o?tgach, Sevastopolda cheklovlar olib tashlanganligi e?lon qilindi [27] .

Qrim ko?prigi Rossiya-Ukraina urushi operatsiyalarining janubiy hududi uchun Rossiya va bosib olingan Qrim o?rtasidagi transport aloqasining muhim qismidir. Qrim ko?prigining qisman vayron bo?lishi vaqtincha bosib olingan Qrim avtonom respublikasi va Ukrainaning butun janubiy qismida Rossiya qo?shinlarini yetkazib berish bilan bog?liq muammolarning kuchayishiga olib kelishi kutilmoqda. Bundan tashqari, ko?prikning yopilishi bilan mahalliy aholining Qrimni tark etishi qiyinlashadi, lekin boshqa yo?llar, jumladan, portlar bilan Qrimni tark etish mumkin Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name .

Vayronagarchilikning ramziy tabiati Kreml uchun kichik ahamiyatga ega emas. 2018-yilda ko‘prikning ochilishi Putinning eng katta yutuqlaridan biri hisoblangan. 2022-yilgi Rossiya bosqinidan keyin inshoot eng himoyalangan ob’ektlardan biri bo?lgan [28] . Portlashdan bir hafta oldin Ukrainaning to?rtta viloyatini Rossiyaga qo?shib olish to?g?risidagi farmon imzolandi, shundan so?ng Rossiya anneksiya qilingan hududlardagi obyektlarga hujum qilingan taqdirda Ukrainani yadro quroli bilan tahdid qilishda davom etdi Manba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name .

Tekshiruv [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Putinning buyrug?i bilan portlash holatlarini o?rganish uchun maxsus komissiya tuzildi, uning tarkibiga Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Transport vazirligi, FSS , Ichki ishlar vazirligi va Rossiya gvardiyasi vakillari kirdi. Tergov qo‘mitasi portlash yuzasidan jinoiy ish ochgan [29] . Maxsus xizmatlar vakillari shubhali yuklarni kuzatish uchun ko‘prikga kiraverishda o‘rnatilgan komplekslarga qaramay, portlovchi moddalar bilan yuk mashinasini o‘tkazib yuborgan navbatdagi smena ishiga e?tibor qaratildi [30] .

Rossiya Tergov qo?mitasi ma?lumotlariga ko?ra, portlash oqibatida uch kishi, jumladan, yuk mashinasi yonida avtomobilda bo?lgan erkak va ayol halok bo?lgan [31] .

Manbalar [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

  1. ?Crimean bridge fire: Blaze erupts on only bridge linking peninsula to Russia“  (en-GB). BBC News . 2022-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  2. ?Fuel tank ablaze at bridge in Crimea -Russia's RIA“ . Reuters . Reuters (2022-yil 8-oktyabr). 2022-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  3. ?Russia-Ukraine updates: Crimean bridge fire caused by truck explosion, Russian officials say“ . DW . 2022-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  4. Kramer, Andrew E.; Schwirtz, Michael. ?Fiery Damage to Crimea Bridge Imperils Russian Supply Route“  (en-US). The New York Times  (2022-yil 8-oktyabr). 2022-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  5. ?Путин за рулем "Камаза" открыл Крымский мост. Главные факты о проекте“ . Русская служба Би-би-си (2018-yil 15-may). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  6. ?Putin's Crimean Bridge and its undercurrents“ . BBC Ukrainian Service (2018-yil 15-may). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  7. ?Train traffic opened on the Crimean Bridge“ . Deutsche Welle (2019-yil 23-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  8. ?The Crimean bridge partially collapsed after the explosion. Fuel tanks were on fire.“ . BBC Russian Service (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  9. ?The explosion on the Crimean bridge may have been the result of sabotage“ . Deutsche Welle (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  10. ?Ukraine aiming to create chaos within Russian forces, Zelenskiy adviser says“  (en). the Guardian (2022-yil 16-avgust). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  11. ?An explosion occurred on the Crimean bridge: the roadbed collapsed, traffic was stopped“ . istories.media . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  12. ?Взорван Крымский мост: что известно“  (ru-RU). Agentstvo (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  13. ?Security Service of Ukraine behind explosion on Crimean bridge“  (en). Ukrainska Pravda . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  14. ?Украинские СМИ со ссылкой на источник сообщили, что взрыв на Крымском мосту ? операция СБУ“ . Meduza . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  15. ?Crimean bridge: Explosion is 'the beginning', says Zelensky adviser“  (en-GB). BBC News  (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  16. Paul Adams. ?Crimean bridge: Excitement and fear in Ukraine after bridge blast“ . BBC (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  17. ?Key Bridge Linking Crimea to Russia Damaged as Truck Bomb Goes Off; Ukraine Says 'What's Next, Russkies?'“  (en). News18 (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  18. ?М?ноборони про Кримський м?ст: ≪Що дал? на черз?, рос?яни?≫“  (uk). Громадське рад?о . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  19. ?Кримський м?ст: М?ноборони Укра?ни та голова "Укрпошти" потролили рос?ян ? DSnews.ua“  (uk). www.dsnews.ua (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  20. Paul Adams. ?Crimean bridge: Excitement and fear in Ukraine after bridge blast“ . BBC (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  21. Max Hunder and Jonathan Landay. ?Blast damages Crimea bridge central to Russia war effort“  (uk). Reuters (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  22. Петренко. ?“??”: рос?йська влада ? пропагандисти реагують на руйнування Кримського мосту“  (uk). Укра?нська правда . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  23. Peter Beaumont. ?Impact of Kerch bridge blast will be felt all the way to the Kremlin“ . The Guardian . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  24. ?"С днем рождения, Путин?" Рейнсалу: Эстония приветствует подрыв Крымского моста“  (ru). Delfi RUS . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  25. 25,0 25,1 ?Gor?ce komentarze po wybuchu na mo?cie Krymskim. "W Rosji Putina rozpada si? wszystko" | Wiadomo?ci Radio ZET“  (pl). wiadomosci.radiozet.pl (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  26. ?"Взрыв на Крымском мосту. Что о нем говорят в России и Украине Первые реакции"“ . Meduza . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  27. ?В Крыму начали вводить ограничения на продажу продуктов и топлива“  (ru). Important Stories . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr. [ sayt ishlamaydi ]
  28. ?Destroy the Crimean Bridge: how it is protected, how much it is needed and what it will give Defense Express“  (uk). defence-ua.com . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  29. ?Вибух на Кримському мосту: в Рос?? в?дкрили крим?нальне провадження“  (uk). ТСН.ua (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  30. ?Рос?яни не можуть зрозум?ти, як вантаж?вка з вибух?вкою за?хала на Кримський м?ст“  (uk). ТСН.ua (2022-yil 8-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  31. ?Вибух на Кримському мосту: Загинули щонайменше тро? людей“  (ua). novosti.dn.ua . Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.

Havolalar [ tahrir | manbasini tahrirlash ]