Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Oziq-ovqat orqali yuqadigan
kasalliklar
yoki
oziq
-ovqat bilan yuqadigan kasalliklar ? bu ifloslangan suv yoki oziq-ovqat orqali
tanaga
kiradigan
bakteriyalar
,
viruslar
yoki kimyoviy moddalar tufayli kelib chiqadigan yuqumli kasalliklar yoki
zaharlanishlar
dir
[1]
.
Eng ko?p uchraydigan alomati
diareya
hisoblanadi.Shuningdek,oziq-ovqat orqali yuqadigan kasalliklar buyrak va jigar yetishmovchiligi,miya va asab tizimining buzilishi,reaktiv artrit,
saraton
va o?lim kabi jiddiyroq oqibatlarga olib kelishi mumkin
[2]
.
Har yili taxminan 2 200 000 kishi oziq-ovqatdan yuqadigan kasalliklardan vafot etadi, ularning aksariyati bolalardir
[2]
.
3% hollarda kasallik inson salomatligiga uzoq muddatli salbiy ta?sir ko?rsatishi mumkin
[3]
.
Oziq-ovqat orqali yuqadigan kasalliklar sog?liqni saqlash tizimlariga katta yuk bo?lib, ijtimoiy va iqtisodiy rivojlanishga to?sqinlik qiladi
[1]
.
Oziq-ovqat orqali yuqadigan kasallikning eng ko?p uchraydigan belgilari ? oshqozon og?rig?i,
qusish
va diareya.Ko?pincha simptomlari qabul qilinganidan keyin 24-72 soat o?tgach paydo bo?ladi, lekin bir necha hafta o?tgach paydo bo?lishi ham mumkin
[3]
.
Oziq-ovqat orqali yuqadigan kasalliklarning aksariyati bakteriyalar, viruslar yoki parazitlar
[4]
kabi omillar tufayli yuzaga keladi.
JSST hisob-kitoblariga ko?ra,har yili 600 million odam xavfli oziq-ovqatlardan kasal bo?lib, sayyoramizning har o?ninchi aholisidan biri kasal bo?lib, 420 ming kishi vafot etadi, bu esa 33 million sog?lom hayot yilining yo?qolishiga olib keladi. Xavfli oziq-ovqat tufayli yuzaga keladigan kasalliklarning 40% 5 yoshgacha bo?lgan bolalarda uchraydi va har yili 125 000 bolani o?ldiradi
[1]
.
JSST Yevropa mintaqasida har yili 23 million kishi kasal bo?lib, 5 000 kishi vafot etadi
[5]
.