Mikroiqtisodiyot (yunoncha μικρ?? ? kichik; ο?κο? ? uy; ν?μο? ? qonun) ?
ishlab chiqarish
,
taqsimlash
,
iste?mol
va
ayirboshlash
faoliyatida alohida iqtisodiy agentlarni o?rganuvchi
iqtisodiyot nazariyasining
bo?limi. Iqtisodiyot nazariyasi o?rganadigan asosiy obyektlarga
uy xo?jaligi
va nisbatan katta bo?lmagan
korxonalar
kiradi. Mikroiqtisodiy darajada amalga oshirilgan tadqiqotlarga ko?ra makroiqtisodiy modellar tuziladi
Mikroiqtisodiyot
marketing
,
menejment
kabi yo?nalishlar uchun nazariy baza vazifasini o?taydi.
Talab va taklif modeli, ?Marshall qaychisi“ bozorda muvozanat narx (p*) va muvozanat miqdor (q*) belgilab beruvchi model hisoblanadi.
Talab ? bu ma?lum vaqt oralig?ida, mumkin bo?lgan har bir narxda iste?molchi sotib olishga xohish va imkoniyati bo?lgan tovarlar soni. Talab ? bu pul bilan ta?minlangan ehtiyoj.
Ma?lum vaqt oralig?idagi narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchilar tomonidan ma?lum turdagi tovar va xizmatlarning foyda olish maqsadida bozorga chiqarilgan miqdoriga taklif deyiladi.
Mukammal raqobat ? bozorda to?siq mavjud bo?lmagan, barcha sotuvchilar teng sharoitda savdo qiluvchi bozor turi.
Monopolistik raqobat ? bu ko?pgina sotuvchilar o?xshash bo?lgan, ammo bir xil bo?lmagan tovarlarni taklif qiluvchi bozor turi. Monopol raqobatlashgan bozordagi mahsulot tabaqalashgan, ya?ni bir xil ehtiyojni qondiruvchi tovarni har bir firma o?ziga xos ravishda ishlab chiqarib sotadi va uning mahsuloti boshqa firmalarning mahsulotidan sifati, ko?rinishi, xizmat ko?rsatish turi, uslubi, foydalanilgan materiallari va brendi bilan farq qilishi mumkin. Tovarning differensiallashuvi deganda bozorda sotiladigan tovarni turli xilligi, yagona qolipda emasligi tushuniladi.
Oligopoliya ? tarmoqdagi bir necha yirik ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchining narx va ishlab chiqarish hajmini belgilashdagi hukmronlik holatidir.
Monopoliya (yunoncha mono ? tanho, poleo ? sotaman) ? iqtisodiyotning bir sohasida tanho hukmronlik; bozorni tashkil etish shakli.
1979-yilda
Daniel Kahneman
va
Amos Tversky
hammuallifligida iqtisodiy agentlar xulq-atvori to?g?risida maqola chop etildi. Maqolada ratsional iqtisodiy agent va chekli naflilik g?oyalari tanqid qilingan edi. Muallliflar fikricha, iqtisodiy agent qo?shimcha naflilikdan ko?ra yo?qotishlarga ko?proq ahamiyat beradi
[1]
.
- Sаlimov, B. T.; Yusupov, M.S.; Salimov, B. B.
. Mikroiqtisodiyot (Darslik)
. Iqtisodiyot, 2019 — 366 bet.