Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kara dengizi
(
o?zbekcha
:
Kara Sea
;
ruscha
:
Ка?рское мо?ре
,
Karskoye more
) ?
Shimoliy Muz okeani
havzasida joylashgan chekka dengiz.
Novaya Zemlya
,
Frans Iosif Yeri
orallari va Severnaya Zemlya arxipelagi oralig?ida joylashgan. Maydoni 926,000 km
2
(358,000 kv mi) (orollari bilan 893 ming km
2
).
Kara dengizi, asosan, shelf zonasida joylashgan. Dengizning o?rtacha chhuqurligi 30-100 m, maksimal chuqurligi esa 600m ni tashkil etadi, suv hajmi 112 ming km
3
ga teng. Uzunligi (janubiy-g?arbdan shimoliy-sharqqa tomon) 1500 km ni, eni (shimoliy qismida) 800 km ni tashkil etadi. Dengizda orollar ko?p. Yirik qo?ltiqlari Ob va Yenisey. Dengizga Taymir,
Pyasina
,
Yenisey
,
Ob
, Kara daryolarining suvi quyiladi. Dengiz unga quyiluvchi Kara daryosining nomini olgan.
Dengizda arktika iqlimi hukmronlik qiladi. Qishi davomli, sovuq, yozi qisqa, salqin kechadi. Yanvarning o?rtacha harorati ? 20°, ? 30°, iyulniki esa ?6 dan 5° gacha bo?lishi kuzatilgan. Qishda kuchli shamol va bo?ronlar, yozda esa tez-tez tumanli holatlar bo?lib, iyulda ham sovuq kunlar 6 kundan 20 kungacha davom etadi. Dengiz yilning ko?p qismida muz bilan qoplanib yotadi. Havo temperaturasi dengizning shimoliy qismida 9?10 oy, janubida 7?8 oy davomida 0°dan past bo?ladi. Yiliga 3?4 oy qutb tuni, 2?3 oy qutb kuni bo?ladi.
Dengiz hududi va uning atrofidagi odamlar har xil baliqlar (
treska
,
muksun
,
nelma
) va dengiz hayvonlarini (
nerpa
,
beluxa
,
dengiz quyoni
,
oq ayiq
) ovlab kun kechiradi. Asosiy porti ? Dikson. Dengiz kemalari Yenisey daryosiga Dudinka va Igarka portlarigacha kira oladi
[2]
