한국   대만   중국   일본 
Fobiyalar - Vikipediya Kontent qismiga o?tish

Fobiyalar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Fobiyalar ? bemor miyasiga o?rnashib qolgan qo?rquv, vahima; kishi ruhiyatining buzilish holati. Ko?pchilik ruhiy kasalliklar (masalan, shizofreniya ) da boshlang?ich belgi, nevrozlar hamda psixasteniyanmnt asosiy belgisi hisoblanadi. Qo?rquv va vahima hissi bemor sezgi hamda xattiharakatlarida ko?rinadi. Fobiyalar mazmuni jihatidan turlicha bo?ladi. Agarofobiyada kishi yakka o?zi ko?cha va maydonlarni kesib o?tishdan cho?chiydi. Ayxmofobiya ? pichoq, qaychi, to?g?nog?ich va boshqa o?tkir asboblardan (xuddi tanasiga qadaladiganidek) qo?rqish; nozofobiya ? ayrim tuzalmaydigan kasallikka chalinish yoki uni yuqtirishdan qo?rqish (sifolofobiya ? zaxmdan, kanserofobiya ? rakdan); tanatofobiya ? o?limdan vahimalanish; klaustobiya ? odam gavjum joylar va transportda yurishdan qo?rqish; monofobiya ? yolgizlikdan, yakka qolishdan vahimaga tushish; ereytofobiya ? qizarib ketish, uyalish va hokazo. Fobiyada bemor doim ko?ngli g?ash, parishonxotir bo?lib, tushkunlikka tushadi, ko?pincha qo?rquv ta?sirida o?zini himoya qilayotgandek bema?ni xatti-harakatlar (masalan, kasallik yuqmasligi uchun o?zini haddan ziyod ozoda tutish, vaqtbevaqt qo?l yuvaverish va boshqalar)ga odatlanadi. Qattiq charchash, qo?rqish, ruhiy iztirob va boshqa natijasida sog?lom kishilarda ham ba?zan vaqtinchalik fobiya kuzatiladi, lekin bu holat salbiy omillar yo?qolganidan keyin o?tib ketadi. ??Фобия

?оро?уликда к?зингизга бирон бир буюм ??р?инчли б?либ к?ринадими? Биласизми, нафа?ат кичик ёшдаги болаларда, балки катталарда ?ам шу каби ?олатлардан ?адиксираш кузатилади. Инсондаги мана шу ??р?ув психологияда "фобия" дейилади.

"Фобия" с?зи грекча "фобус" с?зидан олинган б?либ, ва?има, ??р?ув деган маъноларни билдир?ди. ?ар ким нимадандир ёки бирор вазиятдан ??р?иши мумкин. Бу кишидаги табиий ?олат саналади. Лекин унинг даражаси ?ам ало?ида а?амият касб этади.

Агар инсонда ва?имага ?аддан таш?ари берилиш кучайса, бу ?олат касаллик ?исобланади. Бундай кишилар ?зидаги ??р?ув ?иссини ?еч бош?ара олмайди.

Инсонда фобиянинг ривожланиши о?ибатида бир хил ?олатлардан, объэктлардан ?зини олиб ?очиш кузатилади. Келинг, фобиянинг турлари ?а?ида гайлашайлик.

  1. Айхмофобия ? учли ва ти?ли буюмлардан ??р?иш. Бу турга кирувчи кишилар ти?ли буюмлардан, айни?са пичо?лардан нариро? юрадилар.
  2. Аквафобия ? сувдан, яъни сузишдан ??р?иш.
  3. Клаустрофобия ? бу турга кирувчилар ёпи? жойлардан, масалан лифтга чи?ишдан ??р?адилар. Бу тоифадаги кишилар 100-?аватга ?ам тинчгина зинадан к?тарилишни маъ?ул к?радилар.
  4. Агорафобия ? жамоат жойларида ёл?из юришдан ??р?иш. Бу тоифага кирувчи шахслар ?амро?ларсиз ?еч ?аерга бормайдилар.
  5. Социёфобия ? к?пчиликнинг олдида с?зга чи?ишдан, бирон бир тадбирда чи?иш ?илишдан ?адиксираш.
  6. Арахнофобия ? ?ргимчак, илон кабилардан ??р?иш.
  7. Танитрофобия ? мома?алдиро?дан ??р?иш.
  8. Tripofobiya ? teshiklar naqshli teshiklar yoki teksturalardan qo?rqish


Яна бир маълумотни айтиб ?тиш керакки, болаликдаги ??р?ув ?олатлари ва?т ?тиши билан аста-секин й??олиши мумкин. Лекин катта ёшли кишиларда пайдо б?лган ??р?ув ривожланиб кетса, фа?атгина шифокорнинг масла?атига ?уло? тутиш керак.