Fermion

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Fermion yarim spinli elementar zarrachadir . Italyan fizigi Enrico Fermi sharafiga shunday nomlangan. Fermionlar Fermi-Dirac statistikasiga bo?ysunadi. Fermionlarga proton va elektron misol bo?lishi mumkin. Standart Modelda fermionlarning ikki tipi: kvark va leptonlar ajratiladi. Fermionlarning 24 hidi bor: 6 ta kvark, 6 ta aksilkvark , 6 ta lepton va 6 ta aksillepton uchun.

Fermionlar , Fermi zarralar ?yarim butun (Y birliklarida ?/2, 72,...) spinga ega bo?lgan zarralar yoki kvazizarralar. F. safiga kvarklar (va kvarklardan tuzilgan barionlar ? proton, neytron, giperon va boshqalar) hamda leptonlar (elektron, myuon, u lepton, neytrinolarning hamma turlari) va ularning antizarralari kiradi. Toq sondagi F.ning bog?langan tizimlari ham F.dir. F. uchun Pauli prinsipi o?rinli, ayniy F. tizimi Fermi ? Dirak statistikasiga bo?ysunadi.

Bozonlardan farqli o?laroq, berilgan vaqtda kvant holatida faqatgina bitta fermion bo?lishi mumkin ( Pauli prinsipi ). Ya?ni, fazoning bir nuqtasini bittadan ko?p fermion egallasa, har bir fermion xossalari (masalan, spini) boshqalarinikidan farq qilishi zarur. Shuning uchun fermionlar materiya , bozonlar esa nurlanish asosini tashkil etadi (biroq ular orasidagi farq kvant fizikasida hali to?la-to?kis ayon emas).

  k   ?   m   ?   t  
Elementar zarrachalar
Fermionlar : Kvarklar : Yuqori · quyi · G?alati · Mahliyo · Ost · Ust | Leptonlar : Elektron · Muon · Tau · Neytrinolar
Bozonlar : Kalibrli bozonlar : Foton · W va Z bozonlari · Gluon
Hali kuzatilmagan zarrachalar: Higgs bozoni | Graviton | Boshqa gipotetik zarrachalar